Σίκινος: Ο επιβλητικός ναός της Επισκοπής κατέκτησε μια σημαντική βράβευση

Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Ο επιβλητικός ναός της Επισκοπής.
0

Η Σίκινος είναι ένας υπέροχος, αυθεντικός και αμόλυντος τόπος, όπου κυριαρχεί η ηρεμία και κάποιος μπορεί κάλλιστα να απομονωθεί ή να ικανοποιήσει την όρεξή του για εξερεύνηση. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνει αυτό είναι περπατώντας. Μάλιστα, το νησί διαθέτει ένα καλοδιατηρημένο δίκτυο μονοπατιών, ενώ μία από τις πιο εντυπωσιακές διαδρομές είναι εκείνη που ξεκινά από το Κάστρο, περνάει από την Επισκοπή και την παραλία του Αγίου Παντελεήμονα και καταλήγει στο γραφικό λιμάνι της Αλοπρόνοιας. 

Στον δρόμο θα συναντήσετε γαϊδουράκια και άλογα που κάνουν τις αγροτικές εργασίες και σπίτια που κατοικούνταν από τους εξόριστους της δικτατορίας Μεταξά. Προχωρώντας θα δείτε να ξεπροβάλλει σταδιακά μπροστά σας ο επιβλητικός ναός της Επισκοπής. Απέχει περίπου μιάμιση ώρα με τα πόδια από τη Χώρα της Σικίνου. Αυτό το εντυπωσιακό αρχαίο μαυσωλείο της Σικίνου συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε με υποδειγματικό τρόπο, γι’ αυτό τιμήθηκε με το Βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς/Βραβείο Europa Nostra 2022. H σημαντική διεθνής βράβευση οφείλεται στη μεθοδική έρευνα και στη σχολαστική συντήρηση του μνημείου αλλά και στη μοναδικότητα και στην αξία του ως πολιτισμικού τοπόσημου. 

Ο ναός βρίσκεται στο νότιο τμήμα της κεντρικής ράχης της Σικίνου και περιβάλλεται από καλλιέργειες σε πεζούλες. Το μνημείο της Επισκοπής Σικίνου είναι ένα μαυσωλείο των ρωμαϊκών χρόνων που ανοικοδομήθηκε τον 3ο αιώνα μ.Χ. και διατηρήθηκε μέχρι σήμερα σχεδόν ακέραιο λόγω της μετατροπής του σε βυζαντινό ναό. Διαχρονικά, δε, αποτελεί τοπόσημο του νησιού. Στο αρχαίο οικοδόμημα έγιναν διαδοχικές επεμβάσεις κατά τον Μεσαίωνα και τα νεότερα χρόνια, προσφέροντας ένα μοναδικό παλίμψηστο. Αρχικά, ήταν κατασκευασμένο προς τιμή του Πυθίου Απόλλωνα, αργότερα έγινε ρωμαϊκό μαυσωλείο και τελικά μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. 

Αναμφίβολα, όποιος έχει βρεθεί στο συγκεκριμένο σημείο της Σικίνου γνωρίζει καλά ότι πρέπει να σταθεί και να το περιεργαστεί. Θα αντιληφθεί αμέσως ότι εκπέμπει μια ξεχωριστή ενέργεια, ενώνει το αρχαίο με το νέο, δίνοντάς του τη δυνατότητα να ακουμπήσει τα χνάρια της Ιστορίας.

Από το 2016, αρχαιολόγοι, συντηρητές και εργάτες δούλευαν πυρετωδώς υπό την καθοδήγηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, η οποία αποφάσισε την αποκατάσταση και την επαναλειτουργία του για το κοινό. Τη μελέτη αποκατάστασής του ανέλαβε το επιστημονικό προσωπικό της εφορείας. Το εγχείρημα υποστηρίχθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Τη χρηματοδότηση της στατικής και γεωτεχνικής μελέτης ανέλαβε το Ίδρυμα Μαρτίνου, ενώ το συνολικό έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Το εντυπωσιακό αρχαίο μαυσωλείο υπήρξε.

Η αρχαιολογική έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά την αναστήλωση του μνημείου εμπλούτισε τις γνώσεις μας για τα ταφικά μνημεία της ρωμαϊκής περιόδου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και για τη βυζαντινή ναοδομία στις Κυκλάδες. Κατά τις εργασίες αποκατάστασης της Επισκοπής αποκαλύφθηκαν πολύτιμα τεκμήρια του παρελθόντος, όπως επιγραφές και σπαράγματα ρωμαϊκών και βυζαντινών τοιχογραφιών, για τη διατήρηση των οποίων εγκαταστάθηκε σύστημα παρακολούθησης μικροκλίματος. Το σημαντικότερο εύρημα ήταν ο ερμητικά σφραγισμένος και ασύλητος τάφος μιας γυναίκας της ανώτερης τάξης που ονομαζόταν Νεικώ.

Η κοινότητα της Σικίνου βοήθησε καταλυτικά στην αναστήλωση του μνημείου. Με το μνημείο κλειστό για το κοινό επί μισό αιώνα, η τοπική κοινωνία προσδοκά να αποκαταστήσει τον ζωτικό δεσμό της με αυτό, αρχικά με τον ετήσιο εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου και στη συνέχεια εγκαινιάζοντας πολιτιστικές δραστηριότητες σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Ο ναός της Επισκοπής απέχει περίπου μιάμιση ώρα με τα πόδια από τη Χώρα της Σικίνου.

Κατά τις εργασίες αποκατάστασης επιδιώχθηκε η κατά το δυνατόν επανάχρηση αυθεντικών αρχιτεκτονικών μελών και ενσωματώθηκαν σε αυτό λίθοι που περισυλλέχθηκαν από τον περιβάλλοντα χώρο. «Ο συνδυασμός αρχιτεκτονικών στοιχείων ενός μαυσωλείου της ρωμαϊκής εποχής με αυτά ενός βυζαντινού ναού δημιουργεί ένα μοναδικό μνημείο που είναι απλώς καθηλωτικό», τόνισε η Κριτική Επιτροπή Απονομής του Βραβείου.

«Η αναστήλωση της ετοιμόρροπης Επισκοπής Σικίνου υπήρξε ίσως το απαιτητικότερο έργο με το οποίο έχω καταπιαστεί. Η δυσκολία τού να εργαστείς σε ένα μικρό και δυστυχώς απομονωμένο νησί και οι σύνθετες απαιτήσεις του μνημείου είχαν κρατήσει το μνημείο κλειστό επί μισό αιώνα. Το έργο δεν θα είχε γίνει ποτέ αν η ομάδα που εργάστηκε γι’ αυτό δεν είχε την ποιότητα αλλά και την αφοσίωση που απαιτούνταν για να αντιμετωπιστούν σύνθετα προβλήματα υπό ακραίες συνθήκες. Η βράβευση του έργου από τη Europa Nostra ήταν η ηθική ανταμοιβή όσων δώσαμε ένα κομμάτι της ζωής μας στην αγαπημένη μας Επισκοπή Σικίνου», δήλωσε ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης.

Αναμφίβολα, όποιος έχει βρεθεί στο συγκεκριμένο σημείο της Σικίνου γνωρίζει καλά ότι πρέπει να σταθεί και να το περιεργαστεί. Θα αντιληφθεί αμέσως ότι εκπέμπει μια ξεχωριστή ενέργεια, ενώνει το αρχαίο με το νέο, δίνοντάς του τη δυνατότητα να ακουμπήσει τα χνάρια της Ιστορίας.

Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Επισκοπή/Σίκινος
Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Τη μελέτη αποκατάστασής του ναού ανέλαβε το επιστημονικό προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.
Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Οι σύνθετες απαιτήσεις του μνημείου το είχαν κρατήσει κλειστό επί μισό αιώνα.
Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Επισκοπή/Σίκινος
Περήφανοι για τη Σίκινο Facebook Twitter
Επισκοπή/Σίκινος

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διασχίζοντας τη Σίκινο μέσα από μονοπάτια που μυρίζουν μέλι κι άγρια ρίγανη

Ταξίδια / Διασχίζοντας τη Σίκινο μέσα από μονοπάτια που μυρίζουν μέλι κι άγρια ρίγανη

Ένας τόπος ανεξερεύνητος, ανόθευτος, αυθεντικός, έτοιμος να αποκαλυφθεί στον ταξιδιώτη που αντιμετωπίζει τα ταξίδια ως εμπειρία ψυχανάλυσης, ενδοσκόπησης, εσωτερικής αναζήτησης και αλλαγής.
ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΛΕΙΤΣΙΚΑΣ
Η Νεικώ της Σικίνου στο μικροσκόπιο - Τι λέει ο Έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων για το σπάνιο ταφικό εύρημα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Η Νεικώ της Σικίνου στο μικροσκόπιο - Τι λέει ο Έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων για το σπάνιο ταφικό εύρημα

Μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις των τελευταίων χρόνων έγινε πριν από λίγες μέρες στη διάρκεια αναστηλωτικών εργασιών στην Επισκοπή Σικίνου
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιον θεωρούσαν «άσχημο» στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν και «άσχημα» αγαλματίδια στην αρχαία Αθήνα

Μικρά αγαλματίδια ή γλυπτά λατρευτικού ή θρησκευτικού συνήθως χαρακτήρα, που απεικονίζουν ανθρώπινες ή ζωικές μορφές: τα ειδώλια. Είναι όλα oμοιόμορφα ή υπάρχουν και ενδιαφέρουσες, συχνά αναπάντεχες, διαφοροποιήσεις; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Αναστασία Μεϊντάνη.
THE LIFO TEAM
Η ιστορία του κούρου Αριστοδίκου που στάθηκε ορόσημο της ελληνικής τέχνης

Αρχαιολογία / Κούρος Αριστόδικος: Ένα άγαλμα ορόσημο στην αρχαία ελληνική Τέχνη

Το άγαλμα, λίγο μεγαλύτερο του φυσικού μεγέθους, έχει ύψος 1,95 μ., είναι σμιλεμένο σε παριανό μάρμαρο, χρονολογείται από τους μελετητές γύρω στα 510-500 π.Χ., αποτελεί το τελευταίο δείγμα της μεγάλης σειράς των αττικών κούρων και αποκαλύπτει ποιες ήταν οι ταφικές συνήθειες στην Αθήνα εκείνης της εποχής.
THE LIFO TEAM
Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής και πώς λειτουργούσαν;

Ιστορία μιας πόλης / Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής;

Πώς ήταν η καθημερινότητα στην Αθήνα της γερμανικής Κατοχής; Ποιες στρατηγικές ανέπτυξαν οι Αθηναίοι για να επιβιώσουν; Πώς και πού έβρισκαν τρόφιμα; Πώς επηρέασε η παρουσία των κατακτητών τις μετακινήσεις των κατοίκων της πόλης; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για την καθημερινή ζωή στην κατοχική Αθήνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / «Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Πόσο μπορεί να συμβάλει ένα βιβλίο στη σεξουαλική χειραφέτηση των Ελληνίδων; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Παναγιώτα Βογιατζή για την Ντόρα Ρωζέττη και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία στην Αθήνα των αρχών του 20ού αώνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Αρχαιολογία & Ιστορία / Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Το σημαντικότερο σωζόμενο έργο της κλασικής ξαναζωντανεύει 23 αιώνες μετά με τη βοήθεια της αρχαιομετρίας, της τεχνητή νοημοσύνη και της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασή του που ανοίγει νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
THE LIFO TEAM
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Επίσκεψη στον αρχέγονο κόσμο της Σαμοθράκης με σύμμαχο την τεχνολογία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σαμοθράκη: Βλέπουμε την ιστορία του νησιού ξανά με σύμμαχο την τεχνολογία

Η Σαμοθράκη του Νίκης, του Ομήρου, των Καβείρων, των φιλοσόφων, των χαρτογράφων της Αναγέννησης, των αρχαιολόγων, των αρχιτεκτόνων και των φωτογράφων του 20ού αιώνα αλλά και των σύγχρονων μοντελιστών σε μια εμπεριστατωμένη έκθεση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
ΑΣΚΤ: Η σχολή που «γέννησε» τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες

Ιστορία μιας πόλης / ΑΣΚΤ: Εδώ γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες καλλιτέχνες

H Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών υπήρξε θεμέλιος λίθος για την ελληνική τέχνη, με σημαντικούς δασκάλους όπως ο Παρθένης και ο Μόραλης να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Δημακοπούλου για την καθοριστική τους επιρροή.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ