Καλώς ήρθες μάλλινο

Αρχές Οκτωβρίου. Συζητάω με τη φίλη Μ. την κλασική ταλαιπωρία της μετακίνησης καλοκαιρινών-χειμωνιάτικων και την οργάνωση των ρούχων τεσσάρων ατόμων στις ντουλάπες ενός διαμερίσματος. Πέρα από τα πρακτικά, καταλήγουμε και στο θεωρητικό συμπέρασμα ότι το κλίμα έχει αλλάξει, δεν έχει το κρύο που είχε παλιά και κανείς μας δεν φορά πλέον τα χοντρά πουλόβερ που θυμόμαστε από την παιδική μας ηλικία. Η συζήτηση μού ήρθε στο μυαλό την Παρασκευή το απόγευμα, όταν στο τηλέφωνο με την Ν. και με επίκαιρο θέμα συζήτησης το πετρέλαιο θέρμανσης, την άκουσα να δηλώνει ότι φέτος δεν έχει σκοπό να ανάψει και πολύ το καλοριφέρ του σπιτιού της. «Το έχω πάρει απόφαση», μου είπε. «Μια ζακετούλα παραπάνω και θα είμαστε εντάξει.»

Φέτος θα φορεθούν τα χοντρά. Η Ν. δεν είναι η μόνη που έχει προετοιμάσει τον εαυτό της για διαφορετικές από το συνηθισμένο ενδοδιαμερισματικές θερμοκρασίες και μάλιστα χωρίς να ανήκει σε κάποια ομάδα ‘υψηλού κινδύνου’ ως προς τα οικονομικά. Με το πετρέλαιο όμως θέρμανσης να έχει χτυπήσει το ένα ευρώ, τα απλήρωτα κοινόχρηστα στο κόκκινο και τα πορτοφόλια σε κατάσταση λιγοθυμίας, τα κλιματιστικά και τα αερόθερμα απέκτησαν νέα ενδιαφέρουσα προοπτική και ο στιλιστικός κώδικας του χειμώνα έκανε στροφή προς το μαλλινότερο. Όχι απλώς θα ξεχάσουμε το πρόσφατα παγιωμένο νεοελληνικό στιλάκι με το κοντομάνικο στο σαλόνι τον Ιανουάριο, αλλά θα φορέσουμε και εκείνα τα παλιά, ξεχασμένα ζιβάγκο που, για κάποιο λόγο, δεν είχαμε πάρει απόφαση να δώσουμε.

Τα τελευταία χρόνια στις περισσότερες περιοχές της χώρας οι πραγματικά παγωμένες μέρες έγιναν είδος προς εξαφάνιση, το εργασιακό πρωτόκολλο επέβαλε χώρους ζεστούς σαν την καρδιά μας και στα σπίτια η θερμοκρασία ήταν εκεί που επέτρεπε κι ένα παράθυρο μισάνοιχτο για όσους καπνίζουν. Ακόμη ένα πράγμα που άλλαξε φέτος. Πέρυσι, τα κρούσματα ήταν ενδεικτικά. Κάποιοι καθυστερούσαν τα κοινόχρηστα, άναβαν λιγότερο την αυτόνομη θέρμανση, άρχισαν να συνειδητοποιούν το κονδύλι. Τώρα όμως τα κρυοπαγήματα έγιναν εφιάλτης στον ύπνο όλων, καθώς η συρρίκνωση του εισοδήματος αφορά τους κανονικούς ανθρώπους στο σύνολό τους  και όχι εκείνους που συνηθίζαμε να ονομάζουμε ‘φτωχούς’. Στις μάντρες πώλησης ξύλων για το τζάκι γίνεται ο κακός χαμός, ενώ τα chat για τις σόμπες γκαζιού έχουν από βδομάδες ανάψει. Κοινωνιολογικές μελέτες εξηγούν πως ‘ανωτέρα βία’ οι συνήθειες αλλάζουν άρδην και προφανώς η θέρμανση ακολουθεί το επίσημο μοντέλο. Ίσως το κοινό αίσθημα ή η πραγματική αντοχή μας στο κρύο να μην έχει αυτή την ελαστικότητα, στο πρακτικό πεδίο όμως τα μέτρα λαμβάνονται άμεσα, με κεντρικό άξονα την οικονομία και την δημιουργία οικογενειακής θαλπωρής στο πνεύμα των δύσκολων ημερών μας.

Φέτος θα φορεθούν και τα παλιά. Αυτά που είχαν ξεμείνει στη ντουλάπα, περιμένοντας την απόσυρση. Τώρα που όλοι προσπαθούν από κάπου να κόψουν, μια ανασκαφή στα αποφόρια παίρνει το χαρακτήρα ανανέωσης της γκαρνταρόμπας. Νέο-vintage, recession fashion ή εχέμυθες ανταλλαγές μεταξύ φίλων και συγγενών, οι διάφοροι όροι απλώς περιγράφουν το ίδιο πράγμα. Οι πασαρέλες μπορεί να μην έχουν πιάσει την έκταση της νέας τάσης, οι ελληνικοί δρόμοι θα είναι όμως φέτος γεμάτοι με ανθρώπους ντυμένους με την τελευταία λέξη της περυσινής, προπέρσινης κλπ. μόδας. Για τον ίδιο λόγο πιστεύω ότι φέτος θα είναι τάση και τα μακριά μαλλιά. Αυτά που δεν θέλουν κόψιμο. Σταθερά και απόλυτα, η νέα τάξη πραγμάτων επεμβαίνει στη ζωή μας έως και στα πιο προσωπικά. Μέχρι, ας πούμε, το βρακί που θα βάλουμε.