Ιστορίες γυναικών στη θάλασσα
Όποιος διασχίζει τη θάλασσα για να ξεφύγει από μια επικίνδυνη κατάσταση ή για να βρει μια καλύτερη ζωή, βρίσκεται σε ευάλωτη θέση. Όμως οι γυναίκες αντιμετωπίζουν τα πρόσθετα δεινά των διακρίσεων λόγω φύλου και, πολύ συχνά, της έμφυλης βίας, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους.
Στο Geo Barents, το πλοίο διάσωσης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) στην κεντρική Μεσόγειο, οι επιζώντες γυναίκες αναφέρουν πολύ συχνά πρακτικές όπως ο αναγκαστικός γάμος ή ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων (που αφορούν είτε τις ίδιες είτε τις κόρες τους) ως έναν από τους λόγους για τους οποίους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Πολλές γυναίκες που διασώθηκαν αναφέρουν επίσης ότι έχουν βιώσει διάφορες μορφές βίας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής και σεξουαλικής βίας, καθώς και της εξαναγκαστικής πορνείας.
Οι εμπειρίες που αφηγούνται πιο κάτω οι τέσσερις επιζώντες γυναίκες είναι δυστυχώς κοινές μεταξύ των γυναικών και των ανδρών που διασώθηκαν από το Geo Barents.
Γιατροί χωρίς Σύνορα
Sarah, 25 ετών, από το Τιγκράι της Αιθιοπίας
Όταν η βία στο Τιγκράι ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια και η πόλη της βομβαρδίστηκε, η Σάρα ήταν στη δουλειά της. Έφυγε στο Σουδάν για να σωθεί.
"Είδα πολλούς ανθρώπους να σκοτώνονται κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Εγώ απλά έτρεξα. Δεν είχα χρόνο να καταλάβω τι συνέβαινε ή να μαζέψω τα πράγματά μου. Ο γιος μου βρισκόταν στην πόλη κατά τη διάρκεια της επίθεσης μαζί με την υπόλοιπη οικογένειά μου. Δεν μπόρεσα καν να τον πάρω μαζί μου. Είναι τώρα οκτώ ετών και του έχω μιλήσει μόνο μία φορά εδώ και σχεδόν ένα χρόνο.
Ξέρω ότι κάποιοι συγγενείς τον φροντίζουν, αλλά δεν περνάει μέρα χωρίς να τον σκέφτομαι. Ανησυχώ για τον γιο μου. Δεν ξέρω πώς είναι και τι κάνει.
Πήγα στο Χαρτούμ, στο Σουδάν, για να δουλέψω και να μαζέψω κάποια χρήματα για να τα στείλω στο παιδί μου, αλλά ήμουν παράνομη μετανάστρια στη χώρα. Φοβόμουν μήπως με πιάσουν και με φυλακίσουν, όπως είχε συμβεί σε πολλούς άλλους σαν κι εμένα.
Μετά από μερικούς μήνες, ένας φίλος μου με βοήθησε να πάω στη Λιβύη. Ταξίδεψα με μια ομάδα ανθρώπων, χωρίς να γνωρίζω κανέναν από αυτούς. Ήμουν μόνη. Περάσαμε πέντε ημέρες στην έρημο. Μπαίνοντας στη Λιβύη, μας πήγαν σε μια φυλακή.
Δεν υπήρχαν ένστολοι, αλλά οι φύλακες ήταν βαριά οπλισμένοι. Χτυπούσαν τους άνδρες κάθε μέρα. Δεν υπήρχε αρκετό φαγητό για όλους. Με κράτησαν αιχμάλωτη δύο μήνες και με άφησαν ελεύθερη μόνο όταν πλήρωσα τα λύτρα. Τους έδωσα τα χρήματα που κέρδισα δουλεύοντας στο Χαρτούμ.
Στη συνέχεια μας μετέφεραν σε άλλο μέρος, όπου με κράτησαν αιχμάλωτη για 10 μήνες. Μας χτυπούσαν αλλά μας κρατούσαν ζωντανούς για να μπορούν να μας αποσπάσουν χρήματα. Τελικά με άφησαν ελεύθερη επειδή δεν μπορούσα να πληρώσω άλλα λύτρα. Λίγες μέρες αργότερα έφτασα στην ακτή και επιβιβάστηκα σε μια λαστιχένια βάρκα μαζί με πολλούς άλλους ανθρώπους για να διασχίσουμε τη θάλασσα. Είναι η ίδια βάρκα στην οποία με βρήκατε".
Bintou, 42 ετών, από την Ακτή Ελεφαντοστού
Μητέρα τεσσάρων παιδιών, η Μπιντού αποφάσισε να εγκαταλείψει το σπίτι της όταν, μετά το θάνατο του συζύγου της, τα πεθερικά της προσπάθησαν να της πάρουν τα παιδιά και να αναγκάσουν τη μεγαλύτερη κόρη της, Μίριαμ, να παντρευτεί. Παίρνοντας μαζί της τις δύο μεγαλύτερες κόρες της, κατευθύνθηκε προς τη Λιβύη, αφήνοντας πίσω τα δύο μικρότερα παιδιά της.
Φτάνοντας στη Λιβύη, συνελήφθησαν και μπήκαν στη φυλακή. "Στη Λιβύη, επειδή δεν υπάρχει κυβέρνηση, όλοι είναι αστυνομικοί. Ακόμα και όταν σε πιάνουν, δεν ξέρεις ποιος είναι ο πραγματικός αστυνομικός... Μας έπιασαν και μας έβαλαν σε μια μικρή καλύβα - άνδρες, γυναίκες, όλοι μαζί. Ήταν πολύ σκληρό. Κάποιοι νεαροί έσπασαν την πόρτα και το σκάσαμε".
Αφού δραπέτευσαν από τη φυλακή, η Μπιντού και οι κόρες της άρχισαν να εργάζονται στο σπίτι ενός άνδρα, παρόλο που δεν τις πλήρωνε. Ήξερε ότι ήθελαν να διασχίσουν τη θάλασσα. Μια μέρα, τις πήγε σε μια βάρκα που περίμενε στην ακτή. Ήταν η πρώτη τους προσπάθεια να διασχίσουν τη Μεσόγειο.
Η Μπιντού δεν έχει δει τα δύο μικρότερα παιδιά της στα δύο χρόνια από τότε που έφυγε από την Ακτή Ελεφαντοστού. "Θα ήθελα τα παιδιά μου να μεγαλώσουν και να γίνουν κάποιοι. Όταν ήμουν παιδί, βίωσα πολλά άσχημα πράγματα. Η μητέρα μου ήταν τυφλή. Είχε 15 παιδιά, αλλά μόνο τρία επέζησαν. Εγώ ήμουν το μοναδικό κορίτσι. Με ανάγκασαν να παντρευτώ. Δεν πήγαινα σχολείο. Θέλω να στείλω τα παιδιά μου στο σχολείο. Δεν θέλω τα παιδιά μου να εξαναγκαστούν σε γάμο όπως εγώ. Δεν θέλω τα κορίτσια μου να έχουν μια ζωή σαν τη δική μου".
Christelle, 36 ετών, από το Καμερούν
Μητέρα τριών παιδιών, η Κριστέλ εγκατέλειψε τον βίαιο σύζυγό της και βρήκε δουλειά σε μια μικρή επιχείρηση πώλησης μπανανών. Μια μέρα, καθώς πήγαινε στη δουλειά της μεταξύ Maroua και Kousséri, στο βόρειο Καμερούν, απήχθη από μαχητές της Boko Haram, οι οποίοι την πήγαν πέρα από τα σύνορα, στη Νιγηρία. Με τη βοήθεια μιας γυναίκας που γνώρισε, κατάφερε να δραπετεύσει και να φτάσει στην πόλη Maiduguri, στη βορειοανατολική Νιγηρία, όπου έμεινε με μια άλλη γυναίκα και βρήκε δουλειά σε ένα εστιατόριο.
Μετά από έξι μήνες, αποταμίευσε αρκετά χρήματα για να φύγει με μια ομάδα για τη Λιβύη. Περνώντας από την Αλγερία στη Λιβύη, έπεσε θύμα σεξουαλικής βίας. Όταν έφτασε στη Λιβύη, την πήγαν κατευθείαν στη φυλακή.
"Στα σύνορα με τη Λιβύη, κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι άνθρωποι που μας οδηγούσαν μας βίασαν. Μας πυροβόλησαν επίσης, διασκορπιστήκαμε, χαθήκαμε και βρεθήκαμε με δύο παιδιά που δεν μιλούσαν γαλλικά, χωρίς τις μητέρες τους, οι οποίες είχαν εξαφανιστεί... Περάσαμε τρεις μέρες ψάχνοντας τις μητέρες τους πριν αφήσουμε τα παιδιά μόνα τους. Ποιος μπορεί να φροντίσει άγνωστα παιδιά; Το δράμα μας στη Λιβύη άρχισε μόλις μπήκαμε στη χώρα.
Όταν φτάσαμε στη Λιβύη, μετά από δύο εβδομάδες στο δρόμο, μας συνέλαβαν και μας έβαλαν στη φυλακή. Δεν είχα κανέναν που θα μπορούσα να καλέσω για να μου στείλει χρήματα και να με ελευθερώσει. Ένας άνδρας αποφάσισε να με βοηθήσει και πλήρωσε για μένα. Μετά από αυτό, έκανα εξάμηνο συμβόλαιο γάμου μαζί του. Στη φυλακή συνειδητοποίησα ότι ήμουν έγκυος, αλλά έχασα το παιδί. Ήταν μια ανακούφιση.
Προσπάθησα να διασχίσω [τη Μεσόγειο] δύο φορές. Την πρώτη φορά, ήμασταν στη θάλασσα για λιγότερο από 30 λεπτά, όταν οι Λίβυοι μας συνέλαβαν στη μέση της νύχτας και μας έβαλαν αμέσως στη φυλακή. Τη δεύτερη φορά [καταφέραμε να περάσουμε απέναντι με ασφάλεια]".
Decrichelle, 32 ετών, από το Καμερούν
Μητέρα δύο παιδιών, η Ντεκρισέλ εξαναγκάστηκε σε γάμο μετά τον θάνατο του πρώτου της συζύγου σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Η οικογένειά της την ανάγκασε να παντρευτεί τον αδελφό του συζύγου της, έναν άνδρα που έπινε πολύ και τη χτυπούσε. Είχε δύο αποβολές ως αποτέλεσμα αυτής της βίας. Έμεινε έγκυος για τρίτη φορά και γέννησε ένα κορίτσι. Όταν το παιδί ήταν έξι μηνών, ο σύζυγός της τη χτύπησε τόσο άσχημα που κατέληξε στο νοσοκομείο.
Αμέσως μετά, έφυγε από το σπίτι της με το μωρό της και, με την ενθάρρυνση ενός φίλου, αποφάσισε να φύγει για τη Νιγηρία και στη συνέχεια ταξίδεψε ως τον Νίγηρα και την Αλγερία. Στην έρημο, στο δρόμο προς την Αλγερία, η κόρη της αρρώστησε, αλλά χωρίς φάρμακα ή ιατρική περίθαλψη, πέθανε. Η Ντεκρισέλ αναγκάστηκε να αφήσει το σώμα της κόρης της στην έρημο και να συνεχίσει με μια ομάδα προς την Αλγερία. Θυμάται ότι ένιωσε "μια απέραντη και απαρηγόρητη θλίψη".
Την πρώτη φορά που η Ντεκρισέλ προσπάθησε να διασχίσει τη Μεσόγειο, συνελήφθη και οδηγήθηκε στη φυλακή. Την απελευθέρωσαν σχεδόν αμέσως και την έβαλαν σε ένα ταξί για να την πάνε σε έναν οίκο ανοχής όπου θα εργαζόταν ως πόρνη. Δύο φίλοι από το Καμερούν τη βοήθησαν να δραπετεύσει.
Για έξι μήνες ζούσε στα campos - τα άδεια κτίρια ή τους υπαίθριους χώρους κοντά στη θάλασσα όπου οι διακινητές συγκεντρώνουν τους μετανάστες - πριν μαζέψει αρκετά χρήματα για να επιχειρήσει ένα δεύτερο διάπλου.
"Θέλω να βρεθώ σε ένα μέρος όπου θα μπορώ να ζήσω σαν κανονικός άνθρωπος. Έχω υποφέρει πάρα πολύ, έχω πολύ άγχος. Θέλω να μπορώ να κοιμάμαι τη νύχτα. Ήθελα να είμαι με το παιδί μου. Με πονάει να σκέφτομαι ότι είμαι ασφαλής, αλλά έπρεπε να την αφήσω στην έρημο".
Δείτε επίσης στο Αλμανάκ:
Εγκαταλελειμμένοι στη μέση της Σαχάρας
