«Take on me»: Το βίντεο για το κλασικό κομμάτι των a-ha είναι ένα θαύμα του animation

ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ το «Take on me» των a-ha μπήκε στο κλαμπ των βίντεο που έχουν σπάσει το φράγμα του 1 δισεκατομμυρίου προβολών στο YouTube. Ελάχιστα βίντεο που έχουν γυριστεί πριν από τα '90s έχουν χτυπήσει ανάλογο αριθμό.

Τo πρώτο που το έκανε αυτό τη δεκαετία του '80 ήταν το «Sweet child o' mine» των Guns N' Roses (1988), που μετρούσε πάνω από 2 εκατομμύρια προβολές στην pre-Vevo εποχή του YouTube. Λίγο αργότερα ακολούθησαν και οι Queen με το «Bohemian Rhapsody», με το βίντεό τους να χρονολογείται στο 1975. Φέτος ήταν η σειρά των a-ha και του «Take on me», που ήταν το δεύτερο βίντεο από τα '80s που κατόρθωσε κάτι τέτοιο, και μάλιστα το μόνο ποπ τραγούδι.

«Μουσική '80s, με 1 δισεκατομμύριο προβολές. Σεβασμός στη νοσταλγία» σχολιάζει ένας χρήστης κάτω από το βίντεο στο YouTube, αλλά δεν νομίζω ότι το 1 δισεκατομμύριο views αφορά τόσο το κλασικό κομμάτι per se όσο το αριστουργηματικό του βίντεο, ένα θαύμα της τεχνικής του rotoscoping.

Παρακολουθώντας το σήμερα, συνειδητοποιείς ότι σου δημιουργεί ένα περίεργο συναίσθημα που δεν διαφέρει από τότε που έπαιζε ασταμάτητα στο MTV. Δεν είναι η νοσταλγία που σε τραβάει σε αυτό αλλά το δέος.

Δεν είναι τυχαίο που στο τεράστιο αφιέρωμα που έκαναν πρόσφατα στο «Vulture» το έχουν ανάμεσα στις 100 σεκάνς που καθόρισαν το animation από την αρχή της ιστορίας του. Παρακολουθώντας το σήμερα, συνειδητοποιείς ότι σου δημιουργεί ένα περίεργο συναίσθημα που δεν διαφέρει από τότε που έπαιζε ασταμάτητα στο MTV. Δεν είναι η νοσταλγία που σε τραβάει σε αυτό αλλά το δέος. Έχει μείνει αλώβητο από τον χρόνο, σαν να μην έχουν περάσει 35 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε, και θα μπορούσε άνετα να έχει γυριστεί το 2020, αν αναλογιστούμε ότι υπάρχουν σειρές, όπως το «Stranger Things», που εξυμνούν τα '80s.

Τo «Take on me» ήταν το ένα από τα δύο μουσικά βίντεο που θεωρούνταν επαναστατικά για το μέσο όταν πρωτοεμφανίστηκαν, και τα δύο τo 1985. Μάλιστα, τα γύρισε ο ίδιος δημιουργός. Ο Steve Barron ήταν υπεύθυνος για το επίσης απίθανο για την εποχή του «Money for nothing» των Dire Straits, με computer animation και 3-D γραφικά ‒ στην αρχή τους.

Στις αρχές του χρόνου στο YouTube ανέβηκε η remastered 4K βερσιόν του βίντεο.

Βέβαια, αν τα βάλεις πλάι πλάι και προσπαθήσεις να τα συγκρίνεις, το «Take on me» υπερέχει σε σύλληψη, αν και η τεχνική που χρησιμοποιούν χρονολογείται στις αρχές του 20ού αιώνα, όπως και το απλό σκίτσο με μολύβι. Ξεχωρίζει, όμως, επειδή μοιάζει περισσότερο με ένα φιλμ μικρού μήκους με αρχή, μέση και χαρούμενο τέλος. Μια κοπέλα μεταφέρεται από το καφέ, όπου διαβάζει ένα κόμικ, στον ασπρόμαυρο κόσμο του, όταν την καλεί ο πρωταγωνιστής του – τον οποίο υποδύεται ο Morten Harket, o τραγουδιστής του γκρουπ. Εκεί ερωτεύονται και προσπαθούν να ξεφύγουν από τους κακούς που τους κυνηγούν. Η ατμόσφαιρα στο καφέ, που φαίνεται απίστευτα ρεαλιστικό, και ο τρόπος που μπερδεύεται με τον φανταστικό κόσμο είναι αξιομνημόνευτα στοιχεία του βίντεο.

Μια άλλη συναρπαστική λεπτομέρεια από το χρονοντούλαπο της ιστορίας είναι ότι υπήρχε μια εποχή που το συγκρότημα θεωρούσε πως το χαρακτηριστικό ριφ του κομματιού ήταν πολύ ποπ για το ύφος του και υπήρχε μια σκέψη να μην το κυκλοφορήσουν.

Εκείνη την εποχή, στα τέλη των '70s, το γκρουπ δεν ονομαζόταν a-ha αλλά Bridges, και αντί για synth-pop έπαιζε ψυχεδελικό ροκ. Το κομμάτι λεγόταν «Miss Eerie» και ακουγόταν σαν αναβίωση τoυ '60s garage. Στις αρχές της δεκαετίας του '80 τα δύο μέλη των Bridges, που πλέον είχαν διαλυθεί, οι Pål Waaktaar και Magne Furuholmen, είχαν μετακομίσει στο Λονδίνο με σκοπό να βρουν δισκογραφική εταιρεία.

Bridges - Miss Eerie

Απογοητευμένοι, μετά από 6 μήνες επέστρεψαν στη Νορβηγία και ήταν εκεί, στο Άσκερ, που τους άκουσε για πρώτη φορά ο Harket –και μάλιστα στο συγκεκριμένο κομμάτι–, προτού γίνει μέλος του γκρουπ με τη νέα του σύνθεση. Πολλά χρόνια αργότερα δήλωσε ότι το τραγούδι τού θύμισε έντονα τα διαφημιστικά jingles της Juicy Fruits, της γνωστής αμερικανικής μάρκας τσίχλας. Το ξαναδούλεψαν άπειρες φορές με δικά του φωνητικά και το ονόμασαν «Lesson One» το 1982, σε μια πιο electro εκδοχή (ο Harten ακούγεται κυριολεκτικά σαν να τσιρίζει), ενώ το 1983 αποφάσισαν να δώσουν ακόμη μία ευκαιρία στο Λονδίνο. Όμως ούτε τότε τους έκατσε. Με μια ακόμη ντέμο εκδοχή και αφού είχαν βρει πια μάνατζερ και είχαν υπογράψει στη βρετανική Warner Bros, βιάστηκαν να το κυκλοφορήσουν και έπιασαν πάτο, φτάνοντας μόνο μέχρι τη θέση 137 στα τσαρτ.

Αυτό που είναι ενδιαφέρον με τους a-ha είναι ότι εκεί όπου όλα φαίνονταν μάταια, αποφάσισε να τους στηρίξει το αμερικανικό παράρτημα της Warner και να τους ξαναδώσει μια ευκαιρία να ηχογραφήσουν το τραγούδι. Άλλαξαν συνθεσάιζερ και παραγωγό, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία ‒ μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν Fairlight CMI, ενώ στην τελική βερσιόν ανέλαβε την παραγωγή ο Alan Tarney, που το αντικατέστησε με το Roland Juno-60 για το βασικό ριφ, μαζί με τα Yamaha DX7 και PPG Wave μοντέλα.

Lesson One ("Take on Me" Demo, Autumn, 1982)

Το βίντεο είχε ανάλογη περιπέτεια. Σχεδόν κανείς δεν θυμάται το πρώτο του «Take on me», που κυκλοφόρησε το 1984 και έδειχνε το γκρουπ να παίζει μπροστά σε μια μπλε οθόνη. Μόνο όταν κυκλοφόρησε με την ιστορική βερσιόν του Barron προκάλεσε παροξυσμό και πήγε Νο 1 σε 36 χώρες.

Ο Barron μέχρι τότε είχε σκηνοθετήσει το «Billie Jean» του Michael Jackson και το «Don't you want me» των Human League. To budget για το «Take on me», αν και ακούγεται αστείο σήμερα, ήταν αστρονομικό για την εποχή. Στοίχισε 100.000 λίρες (δηλαδή γύρω στα 400.000 δολάρια σε σημερινές συνθήκες). «Σπάνια μας έδιναν τόσα λεφτά» θυμάται σήμερα. «Ήταν ένα budget που προοριζόταν για κάτι εντυπωσιακό». Εκτός από χρήμα, όμως, του έδωσαν και άπλετο χρόνο για να το φέρει εις πέρας, κάτι επίσης πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της εποχής. Τελικά, χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για να ολοκληρωθεί το πρότζεκτ. Η ιδέα της ιστορίας ήταν καθαρά δική του, που αρχικά την είχε σκεφτεί ως την εικόνα ενός εικονογραφημένου χεριού που ξεπηδάει από μια σελίδα στον κανονικό κόσμο.

Ο Harket, αν και τραγούδησε ένα από τα πιο δύσκολα ρεφρέν στην ιστορία της ποπ, σύμφωνα με το «Rolling Stone», έκανε λάθος στους στίχους «I'll be gone in a day or two», και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το «Take on me» παραμένει επιτυχία όσες ημέρες και χρόνια κι αν περάσουν.

Take on me (demo)