Ήταν αρχές 2000 όταν, καθώς έπαιζα στο Άστρον στου Ψυρρή, που τότε γνώριζε μεγάλες δόξες ως ένα "freestyle" μπαρ (σε σχέση με τον μουσικό προσανατολισμό του) βάζω ένα ρέγκε κομμάτι: πλησιάζει λοιπόν μια παρέα ανήσυχη, και ένας τους με ρωτάει αγχωμένος: «κλείνετε;». Έκτοτε, ευτυχώς, διανύσαμε χιλιόμετρα όσον αφορά την αντιμετώπιση της ρέγκε από τους μουσικόφιλους.
Φυσικά, διάφοροι DJs με γνώσεις επί του αντικειμένου έπαιζαν ρέγκε από πιο παλιά: ΤΗC Soundsystem, Rankin Johnny, Raggaprincess και Anna Mystic είναι μόνο μερικοί εκ των πρωτοπόρων. Ειδικότερα η γενιά μεταξύ 35 και 40 έχουν διδαχτεί τη ρέγκε από την Άννα και τις μυθικές βραδιές της στο 122 της Πανόρμου. Προσωπικά, είχα την τύχη να είμαι για ένα διάστημα συγκάτοικός της, σε ένα σπίτι της Φωκίωνος Νέγρη και να έχω όλη τη δισκοθήκη της στη διάθεσή μου, πράγμα που μου έμαθε πάρα πολλά.
Η ρέγκε έρχεται από την Καραϊβική αλλά «ανδρώθηκε» σε urban περιβάλλον, αυτό του Λονδίνου, όταν μετανάστες από την Τζαμάικα άρχισαν να καταφθάνουν εκεί τη δεκαετία του 50. Το αμέσως επόμενο μέρος, μετά το Kingston, στο οποίο παίζεται αυτή η μουσική τόσο πολύ είναι η βρετανική πρωτεύουσα, και επειδή ανέκαθεν η αγγλική κουλτούρα επηρέαζε τον Έλληνα, οι ρέγκε φόρμες που ακούγονται περισσότερο σήμερα στην Ελλάδα κατάγονται από Αγγλία και όχι τόσο από Τζαμάικα.
Πρόκειται για μια εθιστική μουσική, και όποιος αρχίζει να σκαλίζει την επιφάνειά της σύντομα συνειδητοποιεί ότι υπάρχει βάθος και ιστορία, ένας ολόκληρος παράλληλος κόσμος που στην ουσία γεννήθηκε σε ένα νησί στο μέγεθος της Κρήτης και ένα genre που κατάφερε να διαδοθεί σε όλον τον κόσμο αλληλεπιδρώντας και με άλλες μουσικές.
Πρόκειται για μια εθιστική μουσική, και όποιος αρχίζει να σκαλίζει την επιφάνειά της σύντομα συνειδητοποιεί ότι υπάρχει βάθος και ιστορία, ένας ολόκληρος παράλληλος κόσμος που στην ουσία γεννήθηκε σε ένα νησί στο μέγεθος της Κρήτης και ένα genre που κατάφερε να διαδοθεί σε όλον τον κόσμο αλληλεπιδρώντας και με άλλες μουσικές.
Η διασκέδαση στα μεγάλα reggae clubs είναι πολύ κοντά στην εξωστρέφεια του Έλληνα, το ένστικτο και τον ρυθμό του. Μια μορφή διάδρασης μεταξύ DJ και κοινού είναι το money pull up στα dancehall parties, η «παραγγελιά» στον DJ με πέταγμα χαρτονομίσματος πάνω στο πικάπ. Επίσης, μια από τις σημαντικότερες ταινίες που ασχολείται με την κουλτούρα της ρέγκε και λειτουργεί ως showcase για πολλούς καλλιτέχνες της εποχής είναι το Rockers, γυρισμένο στην Τζαμάικα στα '70s από Έλληνα σκηνοθέτη, τον Θοδωρή Μπαφαλούκο, o οποίος σπούδαζε τότε κινηματογράφο στην Αμερική.
Πιστεύω πως ο μόνος λόγος που η reggae δεν είναι τόσο διαδεδομένη στη χώρα μας όσο π.χ, στη Γερμανία ή τη Γαλλία είναι η δυσκολία με την οποία κάτι το «ερασιτεχνικό» γίνεται στην Ελλάδα πιο μαζικό, πιο επαγγελματικό. Στη μεσογειακή Ιταλία π.χ. η σκηνή που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του '80, στις καταλήψεις, αυτήν τη στιγμή είναι μια από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης και συνεχώς γεννά καλλιτέχνες, δισκογραφικές και festivals όπως το Rototom και εκείνο του Salento (Mamanera Beach).
Συγκροτήματα, παραγωγοί και DJs υπήρχαν ανέκαθεν αρκετά: De Traces, Soulfire, Global Vibe, One Drop Forward, Kilimanjaro, ο παραγωγός Professor Skank, Dubwise Hi Fi, Irie Action αλλά και οι νεότεροι Les Skartoi, SKG Dub Alliance, Moca Juniors, ο Djtzinas και ο Rastayouth – ακόμα και η ελληνόφωνη εκδοχή με τους Κακό Συναπάντημα ή τους Locomondo. Όλοι αυτοί έχουν πολύ διαφορετικό ήχο μεταξύ τους γιατί η ρέγκε είναι ευρεία, εμπεριέχοντας από σκα και rocksteady μέχρι dancehall και UK steppers, ενώ παράγωγα κάτω από την ίδια «ομπρέλα» είναι για παράδειγμα το dubstep ή το jungle.
Όπως είναι φυσικό η ρέγκε στην Ελλάδα προσαρμόζεται στα ακούσματα και την κουλτούρα του εκάστοτε δημιουργού με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ιδιοσυγκρασιακά ιδιώματα. Όπως όλες οι σκηνές έτσι και αυτή δεν είναι μια σκηνή υποδειγματική. Θα βρει κανείς και εκείνους που ακολουθούν το ρεύμα ως μόδα, επειδή τους αρέσει το lifestyle και η «ελευθεριότητα», και εκείνους που αντιμετωπίζουν τη ρέγκε ως άκουσμα εποχιακό και «καλοκαιρινό», και όσους μπερδεύουν τον ρασταφαριανισμό με τη μουσική χωρίς να λαμβάνουν υπ'όψιν ότι δεν είναι όλοι οι τζαμαϊκανοί που ακούνε ή παράγουν ρέγκε ρασταφάρι.
Το Red Sea διαμόρφωσε τη reggae διασκέδαση στην Αθήνα. Και μόνο το ότι ένα μπαρ λειτουργεί από το '87 παίζοντας αποκλειστικά αυτό το είδος μουσικής είναι κατόρθωμα. Ο Τόνι κατάφερε να συγκεντρώνει στο μπαρ του (που πήρε το όνομά του από τη θάλασσα της πατρίδας της μητέρας του, της Ερυθραίας) ένα πολυπολιτισμικό crowd που στην Αθήνα δεν το συναντάς πουθενά αλλού, αλλά που σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι ο κανόνας.
Άλλα τέτοια μέρη; το Zion, πρώην Μικρό Καφέ στο Περιστέρι, και το Roots Food and Culture στα Εξάρχεια με vegan και τζαμαϊκανικό φαγητό (η κουζίνα τους είναι τρομερή, και μεγάλο μέρος αυτής της κουλτούρας). Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν το Boom Reggae Festival που διοργανώνεται κάθε χρόνο στη Σκύρο και το Reggaevibes στη Κρήτη, από τα λίγα αμιγώς ρέγκε φεστιβάλ στην Ελλάδα, με μεγάλο lineup, μετακλήσεις καλλιτεχνών και γενικά αυτό που λέμε «πρόταση». Δεν είναι εύκολο στις μέρες μας να αφιερώνεις τόσο χρόνο και χρήμα για να προσφέρεις στη σκηνή.
Η σκηνή αυτή κάποτε κοιτούσε προς την Αγγλία και την Τζαμάικα, τώρα, όμως, φυσικά και χάρη στο Διαδίκτυο, είναι πιο ανοιχτή και συμπαγής. Μουσικά, η κοινότητα είναι πιο ευέλικτη, με συνεργασίες που ξεφεύγουν από τα όρια της κάθε χώρας – δες π.χ. τη δική μας με τον Gappy Ranks. Αυτό που δεν βοηθάει τη σκηνή είναι η παρωχημένη στάση των promoters απέναντι στο είδος. Οι άνθρωποι με όραμα και γνώσεις σπανίζουν, οι ενδιαφέρουσες μετακλήσεις είναι σπάνιες και γίνονται σε πολύ αραιά διαστήματα.
Info
Ο Blend Mishkin και οι Roots Evolution θα παρουσιάσουν το ''Wildfire", το νέο τους album που θα κυκλοφορήσει από τη γαλλική Undisputed Records και συναντούν τον «Πρόεδρο» της Dancehall, Skarra Mucci από την Τζαμάικα με τον Selector I-Nity σε ένα εκρηκτικό double bill show, την Παρασκευή 10 Μαΐου στο Gagarin205 (Λιοσίων 205) με είσοδο 10 ευρώ.
Blend Mishkin x Roots Evolution & Teacha Dee - Stop Run Maths
Blend Mishkin x Roots Evolution & Daphne Bluebird - Come Back To Life
