Με την ευκαιρία του δημοψηφίσματος για το brexit μίλησα με μια γνωστή, η οποία είναι καθηγήτρια ευρωπαϊκού δικαίου στην Αγγλία, Αγγλίδα. Αυτό που μου είπε (πράγμα με το οποίο συμφωνώ απόλυτα) είναι ότι δεν την πειράζει το θέμα συζήτησης (σε μια δημοκρατία ποτέ δεν μπορεί να σε πειράζει το θέμα) αλλά το επίπεδο.Στην εποχή που η ουσία μιας άποψης, η οποία στο twitter πρέπει να είναι μέχρι 240 χαρακτήρες, κρίνεται με ανεβασμένα και κατεβασμένα χεράκια η κουβέντα έχει ξεφύγει.Δεν είναι πολιτική αλλά συνθηματολογία. Δεν κρίνεται το επιχείρημα αλλά οι εντυπώσεις. Η εξυπνάδα. Η ατάκα και το συναίσθημα... Καλοί vs Κακοί. Αριστεροί vs Φασίστες.Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Παντού η δημοκρατία δοκιμάζεται. Πρώτα από τους φαινομενικά φίλους της (δικαιωματιστές και αριστεροχαρούμενους, οι λεγόμενοι treehuggers, τα παιδιά της γης). Και μετά από τους ακροδεξιούς, οι οποίοι είναι έτοιμοι να θυμίσουν ότι οι παλιές πληγές θα πονάνε για πάντα.Οι φαινομενικά φίλοι της είναι που κάμπτουν τις έννοιες για να εξυπηρετήσουν τα πιστεύω τους. Πάνω σε ξεχειλωμένες έννοιες πατάνε και τα ΧΑειδή.Οι Βρετανοί ψηφίσαν brexit για να φύγουν οι ξένοι. Το μόνο που κερδίσαν ήταν να φύγουν οι Ευρωπαίοι "ξένοι". Αυτοί δηλαδή με τους οποίους έχουν την πιο κοινή κουλτούρα. Οι Άραβες, οι Κινέζοι και οι Ρώσοι είναι εκεί και θα μείνουν...Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα ενηλίκων. Όχι χαχανιζόντων 16χρονων ("πωπω, τον τάπωσες μεγάλε" ή "πες τα μεγάλε"). Έχει συνευθύνη για κάθε απόφαση.Η δημοκρατία έχει μετατραπεί σε ατομοκρατία. Δεν έχουμε καμία συνείδηση ότι είμαστε μια ομάδα, η οποία όλη μαζί πρέπει να πάει μπροστά. Το ατομικό μας δικαίωμα έχει γίνει η απόλυτη θεότητα.Εκεί λοιπόν, στην ατομοκρατία, στον απόλυτο δηλαδή λαϊκισμό, το δημοψήφισμα είναι γελοίος θεσμός.