Έξω οι στρατηγοί, τόπος στις γυναίκες! Κάτι αλλάζει στους δρόμους της Ισπανίας

Έξω οι στρατηγοί, τόπος στις γυναίκες! Κάτι αλλάζει στους δρόμους της Ισπανίας Facebook Twitter
Λεωφόρος του Αρχιστράτηγου Φράνκο, κεραμικό οδόσημο με απεικόνιση του Ισπανού δικτάτορα Φράνκο.
1

 Έπειτα από πολλά χρόνια συζητήσεων, οι δήμοι και οι κοινότητες της Ισπανίας προχωρούν επιτέλους σε νέες ονοματοδοσίες στους δημόσιους χώρους. Η πρόθεση των αρχών είναι να εξοβελιστούν τα απομεινάρια της περιόδου του Φρανκισμού και τα ονόματα των στρατηγών και των υποστηρικτών του δικτατορικού καθεστώτος που βύθισε την χώρα σε έναν από τους πιο αιματηρούς και μακρόχρονους εμφυλίους πολέμους παγκοσμίως να πάψουν να αποτελούν τοπόσημα. Ποια πρόσωπα όμως θα ήταν σκόπιμο να τους αντικαταστήσουν στα οδόσημα;

Οι αρχές δήμων όπως η Μαδρίτη, το Οβιέδο, η Βαλένθια, η Κόρντοβα, το Σανταντέρ κ.α, θεώρησαν πως έχει έρθει η στιγμή να αφιερώσουν στις γυναίκες ένας σαφώς μεγαλύτερο κομμάτι των δημόσιων χώρων. Σε μια βαθιά θρησκευόμενη και –ακόμα και σήμερα– πατριαρχική κοινωνία, δεν εκπλήσσει κανέναν το γεγονός πως τα ονόματα επιφανών γυναικών που έχουν δοθεί σε δρόμους και πλατείες αποτελούν εξαιρέσεις. Στο σύνολο των δήμων της Ισπανίας, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις πόλεων όπου οι οδοί με γυναικείο όνομα αγγίζουν το 10%. Ο μέσος όρος είναι 5%, ενώ σε κάποιες πόλεις όπως η Βίγο μετά βίας αγγίζουν το 3,1%. Το ακόμα πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως από αυτή την εντυπωσιακά χαμηλή ποσόστωση, η συντριπτική πλειοψηφία αφορά ονόματα αγιών, μοναχών ή επιθέτων της Παναγίας. 

Έξω οι στρατηγοί, τόπος στις γυναίκες! Κάτι αλλάζει στους δρόμους της Ισπανίας Facebook Twitter
Οδός της Παρθένου των Θαυμάτων, Μαδρίτη, κεραμικό οδόσημο.
Έξω οι στρατηγοί, τόπος στις γυναίκες! Κάτι αλλάζει στους δρόμους της Ισπανίας Facebook Twitter
Πλατεία της Παρθένου της Περιστέρας, Μαδρίτη, κεραμικό οδόσημο.

Η αφάνεια στην οποία έχουν καταδικαστεί οι επιφανείς γυναίκες των τεχνών, της επιστήμης, της πολιτικής και των αθλημάτων της Ισπανίας σε ό,τι αφορά τον δημόσιο χώρο και τη συλλογική συνείδηση είναι μία αδικία που έχει στηλιτευθεί πολλές φορές από φεμινιστικές και άλλες προοδευτικές οργανώσεις. Οι πρώτες φωνές που καλούσαν τις δημοτικές αρχές να προχωρήσουν σε μετονομασία δρόμων και πλατειών συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από τους τοπικούς άρχοντες. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του δημάρχου της Μαδρίτης, ο οποίος το 1994 σε μία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου σχετικά με το αν θα έπρεπε να δοθεί το όνομα της Ντολόρες Ιμπαρρούρι – ηρωίδας του εμφυλίου, παγκοσμίως γνωστής ως Πασιονάρια, δήλωσε "Αυτό δεν θα συμβεί ποτέ όσο είμαι δήμαρχος".

Έξω οι στρατηγοί, τόπος στις γυναίκες! Κάτι αλλάζει στους δρόμους της Ισπανίας Facebook Twitter
Λεωφόρος Χοσέ Αντόνιο, κεραμικό οδόσημο με απεικόνιση του ιδρυτή της Ισπανικής Φάλαγγας, Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα. Ο Φράνκο τον αποκαλούσε "μάρτυρα της σταυροφορίας κατά του Μαρξισμού" και το 1939 μετονομασε την Gran Via, κεντρική λεωφόρο της Μαδρίτης, σε Λεωφόρο Χοσέ Αντόνιο.

Συν τω χρόνω οι φωνές που θεωρούσαν αναγκαίο ο εκδημοκρατισμός της χώρας να αντικατοπτρίζεται και στα ονόματα των δημόσιων χώρων ενισχύθηκαν, και εν τέλει δικαιώθηκαν το 2007 με την υιοθέτηση του Νόμου για την Ιστορική Μνήμη. Ανάμεσα στις άλλες διατάξεις του, το άρθρο 15 του νόμου επιτάσσει την αντικατάσταση των ονομάτων των συνεργατών του καθεστώτος του Φράνκο από τους δρόμους, τις λεωφόρους και τις πλατείες της Ισπανίας. Δράττοντας αυτή την ευκαιρία πολλές πόλεις αποφάσισαν τα νέα ονόματα να είναι αποκλειστικά γυναικεία ονόματα, προσωπικοτήτων που με το έργο και τις πράξεις τους συνέβαλαν στην πρόοδο της χώρας, αλλά και της ανθρωπότητας. 

Τα ονόματα που έχουν προταθεί σε πολλές πόλεις είναι μεν τοπικής σημασίας, όπως π.χ. οι πρώτες βουλευτές που εξελέγησαν στις εκλογές μετά την πτώση του καθεστώτος του Φράνκο και η πρώτη γυναίκα υπουργός της χώρας, αλλά και προσωπικότητες όπως η υπέρμαχος των πολιτικών δικαιωμάτων Ρόζα Παρκς, η νομπελίστας Μαρί Κιουρί, η φιλόσοφος Ρόζα Λούξεμπουργκ και η Ελληνίδα μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος των ελληνιστικών χρόνων Υπατία. Ο σκοπός των μετονομασιών αυτών είναι να καταστήσουν πιο ορατές στο σύνολο της κοινωνίας τις σπουδαίες γυναίκες, των οποίων τα επιτεύγματα επηρέασαν τη ζωή των πολιτών, ώστε να πάψουν να βρίσκονται στη σκιά των ανδρών και φυσικά να λειτουργήσουν ως πρότυπα για τα νεαρά κορίτσια. 

 

Έξω οι στρατηγοί, τόπος στις γυναίκες! Κάτι αλλάζει στους δρόμους της Ισπανίας Facebook Twitter
Πινακίδα δρόμου στη Μαδρίτη
 

Urban Culture
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αλεπότρυπα

Αθλητισμός / Τα πολυσύχναστα γήπεδα της Αλεπότρυπας με την πανοραμική θέα της Αθήνας

Σήμα κατατεθέν της γειτονιάς της Άνω Κυψέλης, το αθλητικό συγκρότημα, που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν από οκτώ διαφορετικούς συλλόγους, παραμένει ένα μυστικό της πόλης μας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΜΠΙΛΑΛΗΣ
Η LiFO μέσα στο Νομισματοκοπείο

Αποκλειστικό / Έτσι κόβονται τα ευρώ μας: Πρώτη φορά μέσα στο Νομισματοκοπείο της Αθήνας

Aποκλειστική ξενάγηση σε ένα από τα πιο «αθέατα» μέρη της Ελλάδας με εικόνες και πληροφορίες που δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΟΛΗΣ
EON: Το νέο μεγάλο venue της Αθήνας στήνεται στη βιομηχανική ζώνη του Ελαιώνα

Μουσική / EON: Το νέο μεγάλο venue της Αθήνας στήνεται στη βιομηχανική ζώνη του Ελαιώνα

Εναρμονισμένο με ένα πανευρωπαϊκό trend, καλύπτοντας την ανάγκη μιας μερίδας clubbers της πόλης για μέρη rough αισθητικής, ο χώρος-όραμα από την ομάδα του ADD Festival και του six d.o.g.s κάνει soft opening, παρουσιάζοντας το πρωτοποριακό οπτικοακουστικό πρότζεκτ του DVS1 «The Wall of Sound», που όμοιό του δεν έχει συμβεί στην πόλη.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Γιατί καταρρέουν χιλιάδες ιστορικά κτίρια στην Αθήνα

Ρεπορτάζ / Γιατί καταρρέουν χιλιάδες ιστορικά κτίρια στην Αθήνα;

Μία έρευνα της LiFO για τα «άτυχα» κτίρια της πόλης και για τις ιστορικές κατοικίες του Μεσοπολέμου που χάνονται εξαιτίας των κατεδαφίσεων που αυξάνονται ραγδαία. Ποιες είναι οι λύσεις για τη διάσωσή τους και γιατί δεν εφαρμόζονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
Λένε πολλοί... "στην Ισπανία και στην Πορτογαλία δεν ανέβηκε η ακροδεξιά όπως στην Ελλάδα όπου η ΧΑ βγάζει 7%". Στην Ισπανία και την Πορτογαλία, η παλιά τάξη των δικτατορικών καθεστώτων του Φράνκο και του Σαλαζάρ δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, απλά βρήκε νέο σπίτι στο Λαϊκό και στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα αντίστοιχα. Για πάτε σε μάζωξη οπαδών του Ραχόι σε κάνα χωριό της Γαλικίας να δείτε πόσοι χαιρετούν φασιστικά.