Αναστάτωση και θυμηδία θα επικρατεί στις σουίτες του Martinez και του Carlton, εκεί όπου οι πιο λαμπερές ετικέτες της μόδας και οι πιο πολύφερνοι στυλίστες του θεάματος ενορχηστρώνουν τις εμφανίσεις των διασήμων, κυνηγώντας μια θέση στην πλούσια ιστορία εμφανίσεων του φεστιβάλ.
Τα νέα ότι το Φεστιβάλ των Καννών «συμμαζεύεται» στις επίσημες εμφανίσεις του δεν θα τα λέγαμε απογοητευτικά. Παράδοξα, πάντως, είναι σίγουρα, αν αναλογιστεί κανείς την εξοικείωση των Γάλλων με τη γύμνια και την παραδοσιακή χαλαρότητα της γαλλικής Ριβιέρας σε θέματα ευπρέπειας. Τι θα ήταν οι Κάννες χωρίς τις γυμνόστηθες στάρλετ στην Κρουαζέτ, χωρίς τις έξωμες τουαλέτες στα σκαλιά του φεστιβάλ, χωρίς τις ουρές στα φορέματα που αγχωμένοι βοηθοί τακτοποιούν κάτω από τον ήλιο και τα φλας;
Πέρα από προσωπικά γούστα, οι Κάννες είναι το κατεξοχήν φεστιβάλ ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης. Όσο κι αν η έμφαση πρέπει να παραμείνει στις ταινίες και όχι στη μόδα, αυτό το φεστιβάλ έχει κερδίσει το δικαίωμα να ερωτοτροπεί με τις διαφάνειες και τις προκλητικές στυλιστικές δηλώσεις στο χαλί του Grand Théâtre Lumière. Σε πρακτικό επίπεδο, ειλικρινά αναρωτιέμαι με ποια κριτήρια οι επιτροπές υποδοχής των προσκεκλημένων στο φεστιβάλ θα ελέγχουν την καταλληλότητα ενός ρούχου. Ο νέος κώδικας δεν διευκρινίζει κατά πόσο η απαγόρευση αφορά κυριολεκτικά τη γύμνια ή ένα είδος «άσεμνης» ένδυσης που αποκαλύπτει συγκεκριμένα μέρη του σώματος. Η υπεύθυνη Τύπου του φεστιβάλ, Agnès Leroy, κλήθηκε για εξηγήσεις: οι νέοι κανόνες θεσπίστηκαν για να απαγορεύσουν την πλήρη γύμνια (την έκθεση των γεννητικών οργάνων, αν καταλαβαίνουμε καλά) στο κόκκινο χαλί, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο του φεστιβάλ και τη γαλλική νομοθεσία, είπε, και όχι ως ελεγκτικός μηχανισμός των εμφανίσεων.
Η καταχρηστική ερμηνεία της τάσης του naked dressing «ξέβρασε» τα τελευταία χρόνια στα κόκκινα χαλιά διάφορους απελπισμένους influencers που περιφέρουν εξωφρενικά και, συχνά, ανοικονόμητα σύνολα, ψαρεύοντας βλέμματα και αναρτήσεις, με αποτέλεσμα να αναστατώνεται η ροή του κόσμου προς τις εισόδους των events, ακόμα και το κάθισμα σε τραπέζια και αίθουσες προβολών, όπου συχνά περιμένουν να μπουν πάνω από 2.000 άτομα.
Και πάλι, όμως, δεν είναι σαφές αν όλοι αντιλαμβάνονται με παρόμοιο τρόπο τη γύμνια, πολύ περισσότερο στις Κάννες, όπου στις παραλίες των ξενοδοχείων δίπλα στο Palais οι τόπλες περιβολές δίνουν και παίρνουν, και μάλιστα κανονικά και με τον νόμο. «Αυτό που για κάποιον θεωρείται χυδαίο, για έναν άλλο γίνεται εγκώμιο και γιορτή», σημείωσαν οι «New York Times». Πόσο μάλλον όταν η μόδα, περισσότερο και από την τέχνη, μας έχει εξοικειώσει εδώ και χρόνια με την έκθεση όλων των σημείων της ανθρώπινης ανατομίας.
Ο όρος «naked dressing» επινοήθηκε για να περιγράψει ακριβώς αυτή την τάση, που είναι ιδιαίτερα εμφανής σε μεγάλες διοργανώσεις όπου εμπλέκονται οι κόσμοι του θεάματος και της μόδας. Σταθερή οπαδός των αποκαλυπτικών εμφανίσεων, η Rita Ora φόρεσε ένα διάφανο κεντημένο φόρεμα Gaultier στα MTV Awards το 2018, και μόλις πέρσι μια ολόσωμη φόρμα Marni στο χρώμα του δέρματος που την κάλυπταν βροχές από λαμπερά κομφετί. Η Zendaya επέλεξε ένα εφαρμοστό δερμάτινο Balmain στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 2021, σχεδιασμένο έτσι ώστε να φαίνεται σαν να έχει βγει γυμνή από τη θάλασσα. Θα θυμάστε, φαντάζομαι, και την Beyoncé σαν άλλη Αφροδίτη του Μποτιτσέλι με εκείνο το διάφανο τούλι του Givenchy το 2015, με τα λουλουδένια κεντήματα στα επίμαχα σημεία. Μπορούμε να πάμε και πιο πίσω στον χρόνο, στο 1985, πάλι στις Κάννες, και στο ανεκδιήγητο λευκό σατέν ρούχο της Cicciolina –περήφανη πορνοστάρ, περαστική από την πολιτική και τη ζωή του Jeff Koons–, αλλά και στη Madonna, στο απόγειο του hype της, το 1991, με τον κωνικό στηθόδεσμο του Jean Paul Gaultier και τα εφαρμοστά εσώρουχα.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με την ψευδαίσθηση ενός ρούχου, με ένα διάφανο ύφασμα, συνήθως τούλι, νάιλον ή ζέρσεϊ, που αγκαλιάζει ένα γυμνό σώμα, ή με lingerie κομμάτια, εξ ορισμού σχεδιασμένα για υπαινιγμούς.
Η καταχρηστική ερμηνεία της τάσης «ξέβρασε» τα τελευταία χρόνια στα κόκκινα χαλιά διάφορους απελπισμένους influencers που περιφέρουν εξωφρενικά και, συχνά, ανοικονόμητα σύνολα, ψαρεύοντας βλέμματα και αναρτήσεις, με αποτέλεσμα να αναστατώνεται η ροή του κόσμου προς τις εισόδους των events, ακόμα και το κάθισμα σε τραπέζια και αίθουσες προβολών, όπου συχνά περιμένουν να μπουν πάνω από 2.000 άτομα.
Ανάμεσα στις γραμμές της πρόσφατης, εκ πρώτης όψεως συντηρητικής ντιρεκτίβας διαφαίνεται η ανησυχία των διοργανωτών για φαινόμενα τύπου Bianca Censori, γνωστής ως Ye, της 30χρονης Αυστραλής συντρόφου του Kanye West, που μόστραρε τη γύμνια της στα Grammy με ένα κολλητό, see-through φορεματάκι. Την επομένη, ο Kanye καυχιόταν για την πραμάτεια του στο Instagram με τη λεζάντα «Νικήσαμε τα Grammys». Πέντε εκατομμύρια αναζητήσεις στην Google με το όνομα της Censori για τους λάθος λόγους…
Οι Κάννες έχουν καταφύγει και στο παρελθόν σε απαγορεύσεις, προσπαθώντας να προλάβουν τα μελανά σημεία των καιρών. Το 2018, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Τhierry Frémaux, έβαλε βέτο στις «γελοίες και κακόγουστες» selfies στο κόκκινο χαλί, κρίνοντας πως οι καθυστερήσεις και η ίδια η πράξη, με την επιφανειακή της ρηχότητα, σπιλώνουν την ποιότητα της εμπειρίας (του red carpet). Νωρίτερα, το φεστιβάλ αισθάνθηκε την ανάγκη να διευκρινίσει πως ο ενδυματολογικός του κώδικας περιλαμβάνει «κομψά πέδιλα, με ή χωρίς τακούνι», λόγω του σκανδάλου που είχε ξεσπάσει το 2015 όταν απαγορεύτηκε σε μια ομάδα γυναικών να εισέλθουν σε επίσημη προβολή γιατί φορούσαν φλατ παπούτσια.
Το ότι τίθενται αυστηρές οδηγίες δεν σημαίνει και ότι εφαρμόζονται πάντα, ούτε ότι ισχύουν δημοκρατικά: το 1953, ο Picasso απαλλάχθηκε με ειδική άδεια από τον απαρέγκλιτο κανόνα του βραδινού κοστουμιού και εμφανίστηκε με παλτό προβάτου. Αντίθετα, οι διοργανωτές δεν χαρίστηκαν το 1960 στον Henry Miller, και τον έστειλαν πίσω στο ξενοδοχείο να φορέσει σμόκιν τη βραδιά της πρεμιέρας του φεστιβάλ, παρότι ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής!
Και τι συμβαίνει σε όσους αγνοούν τους περιορισμούς στο dress code; Το πιθανότερο είναι ότι «κινδυνεύεις» να σε λατρέψει ο κόσμος.
Συνέβη με την Τζούλια Ρόμπερτς το 2016, που περπάτησε ξυπόλυτη στο χαλί, όταν ακόμα ίσχυε η απαγόρευση των φλατ παπουτσιών. Μ’ αυτήν της τη μικρή επανάσταση κέρδισε από το «Vanity Fair» τον τίτλο «America’s sweetheart» που την ακολουθεί 10 χρόνια μετά. Φέτος, τους έβγαλε περιπαικτικά τη γλώσσα η Bella Hadid, βρίσκοντας τον τρόπο να παρακάμψει την απαγόρευση με ένα αβυσσαλέο σκίσιμο στο μαύρο της απλό φόρεμα που ανέβαινε σχεδόν ως τους βουβώνες. Ποζάροντας με το πόδι της προτεταμένο, κατέθεσε τον απαλό αισθησιασμό της στο χαλί χωρίς να παραβεί το πρωτόκολλο.
Πάντως, τα περισσότερα μεγάλα brands δεν θα ρισκάρουν να κινηθούν στην γκρίζα περιοχή της απαγόρευσης. Οι Κάννες, όπως και τα Όσκαρ, προσφέρονται ως ένα τεράστιο πεδίο επικοινωνίας με το δυνητικό τους πελατολόγιο. Πέρσι, το φεστιβάλ κέρδισε 86,3 εκατ. σε Earned Media Value (EMV) στο Instagram, με τον Saint Laurent να προηγείται (με 14,1 εκατ. EMV) κυρίως χάρη στο γυμνό καραμελένιο φόρεμα της Bella Hadid που φέτος δεν θα πέρναγε στο χαλί. Αυτό το look, μαζί με ένα σωρό ακόμα σκανδαλιστικές στιγμές του παρελθόντος, ήρθαν στην επιφάνεια με την απαγόρευση της γύμνιας σε ένα backlash «naked» δημοσιότητας που έφερε το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα από εκείνο που επιδίωκε το φεστιβάλ.
Στο μεταξύ, οι στυλίστες πρέπει να έχουν αποσύρει πολλά υποψήφια star looks από αυτά που είδαμε στο πρόσφατο Met Gala (διάφανα υφάσματα, μεγάλα ντεκολτέ και σκισίματα, εσώρουχα που φαίνονται, όγκοι κ.λπ.). Αναπάντεχα κερδισμένες από το σούσουρο οι εταιρείες PR που διατηρούν showrooms στην Κρουαζέτ για ενδυματολογικές ανάγκες τελευταίας στιγμής.
