Θρήνος για τον Χριστό και η σταύρωση της Μαρί Κιουρί

Τι διαβάζουμε σήμερα Facebook Twitter
Τζιότο (ντι Μποντόνε), «Ο θρήνος για τον Χριστό», 1305-1306, Cappella degli Scrovegni, Πάντοβα.
0

Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙ ΚΙΟΥΡΙ

Στις αρχές Νοεμβρίου του 1911, η Κιουρί βρισκόταν στο Βέλγιο για το πρώτο συνέδριο του Σολβέ (30.10 – 03.11.1911), η μοναδική γυναίκα ανάμεσα στους κορυφαίους φυσικούς της εποχής. Εκεί την πληροφορούν ότι νέο σκάνδαλο εκκολάπτεται στον Τύπο με επίκεντρο την ίδια και τον ταλαντούχο φυσικό, μαθητή του συζύγου της και πολύ αγαπητό στον Αϊνστάιν, Πωλ Λανζεβέν, επίσης παρόντα στο συνέδριο. 

Τα γεγονότα έχουν κάπως έτσι. Πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο Λανζεβέν δεν τα πήγαινε καλά με τη σύζυγό του που τον πίεζε να βρει δουλειά με υψηλές αποδοχές στη βιομηχανία, ενώ αυτός ήταν προσηλωμένος στη Φυσική, το μεγάλο του πάθος. Τελικά, την εγκατέλειψε, δίχως να πάρει διαζύγιο, και ζούσε μόνος σε ένα μικρό διαμέρισμα. Μετά από διάρρηξή του, βρέθηκαν στα χέρια της Λανζεβέν επιστολές της Κιουρί προς τον σύζυγό της, οι οποίες διοχετεύθηκαν σε κιτρινοφυλλάδες, και το σκάνδαλο ξέσπασε. 

Ήταν, και πολύ περισσότερο είναι σήμερα, αδιάφορο αν είχαν ή δεν είχαν ερωτική σχέση οι δυο τους. Ούτε εντυπωσιάζει η ξεδιαντροπιά του Τύπου και η βαναυσότητα της επίθεσής του εναντίον μιας «ξένης, Εβραίας, αντροχωρίστρας», που από τους πρώτους χαμερπείς αποδέκτες γρήγορα έφτασε να μολύνει τον ακαδημαϊκό και πολιτικό χώρο. Το σημαντικό που μένει είναι ότι μέσα σε τούτο τον βόρβορο, μια χούφτα άνθρωποι τη στήριξαν, αδιαφορώντας για το προσωπικό κόστος.

Μαρί Κιουρί Facebook Twitter
Πρώτο συνέδριο του Σολβέ (30.10 – 03.11.1911). Η Μαρί Κιουρί συνομιλεί με τον Ανρί Πουανκαρέ. Στο δεξιό άκρο ο Πωλ Λανζεβέν δίπλα στον Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Δεν επρόκειτο απλώς για σεξισμό, εν πολλοίς δικαιολογημένο εκείνα τα χρόνια σε αντροκρατούμενους κύκλους, ή για επιστημονικό φθόνο προς μια διάσημη γυναίκα με δύο Νόμπελ (το δεύτερο ανακοινώθηκε στο Σολβέ). Μαζί με τις κιτρινοφυλλάδες που απευθύνονταν σε ευτελείς αναγνώστες συντάχθηκαν πολιτικά αντιδραστικές δυνάμεις για να σταυρώσουν μια γυναίκα. 

Πράγματι, δεν ήταν μόνον ο σκανδαλοθηρικός τύπος. Στις εναντίον της επιθέσεις πρωτοστάτησε η αντιδραστική L’Action française του Σαρλ Μωράς και η La Libre Parole, του αντισημίτη Εντουάρντ Ντυμόν, που έψαχναν μανιωδώς θέματα για να εκδικηθούν την ήττα τους στην υπόθεση Ντρέιφους και να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους. Οι καταγγελίες τους για δήθεν προϊούσα διαφθορά και αποσύνθεση της γαλλικής κοινωνίας εξαιτίας της παρουσίας ξένων, κατέληξαν ταχύτατα σε ωμές προσβολές και απειλές κατά της Κιουρί.

Τα πράγματα είχαν αγριέψει. Εξαγριωμένος όχλος έξω από το σπίτι της απειλούσε την ίδια και τρομοκρατούσε τις μικρές κόρες της, τη 14-χρονη Ιρέν και την 7-χρονη Εύα. Με τη βοήθεια της Καμίλ Μαρμπό και του Αντρέ Ντεμπιέρν τελικά βρήκε καταφύγιο στο σπίτι των φίλων της Μπορέλ στο Παρίσι.

Χάρη στο κουράγιο και την αγάπη του ζεύγους Εμίλ και Μαργκερίτ Μπορέλ (γνωστή ως Καμίλ Μαρμπό), του ζεύγους Ζαν και Ενριέτ Περέν, και του Αντρέ Ντεμπιέρν, η υπό κατάρρευση Κιουρί κατάφερε να σταθεί στα πόδια της και να ξαναβρεί σιγά-σιγά τον εαυτό της.

Η Καμίλ Μαρμπό μετέφερε σε ένα βιβλίο της τα λόγια του Περέν: «Αλλά για εμάς τους πέντε που σταθήκαμε δίπλα στη Μαρί Κιουρί εναντίον ενός ολόκληρου κόσμου όταν μια χιονοστιβάδα βρομιάς την κάλυψε, η Μαρί θα επέστρεφε στην Πολωνία και εμείς θα είχαμε στιγματιστεί με αιώνια ντροπή».

Αυτή η πεντάδα έδωσε τη μάχη στην πρώτη γραμμή. 

Υπήρξαν και άλλοι που ένιωσαν την ανάγκη να βοηθήσουν όπως μπορούσαν, ανάμεσά τους ο Άλμπερτ Αϊνστάιν που έστειλε, στις 23 Νοεμβρίου 1911, την ακόλουθη επιστολή στην Κιουρί δίχως να του ζητηθεί (Walter Isaacson, Einstein: His Life and Universe, Simon & Schuster, 2008, κεφ. 8).

Μη με περιγελάσετε που σας γράφω δίχως να έχω να πω κάτι αξιόλογο. Έχω, όμως, εξοργιστεί τόσο από τον χαμερπή τρόπο με το οποίον το κοινό αυτή τη στιγμή τολμάει να ασχολείται με εσάς, ώστε πρέπει απολύτως να εκφράσω τα αισθήματά μου. Ωστόσο, είμαι πεπεισμένος ότι σταθερά απεχθάνεστε αυτόν τον όχλο, είτε σας εκφράζει δουλοπρεπώς σεβασμό είτε αποπειράται να χορτάσει τον πόθο του για κιτρινισμό! Παρακινούμαι να σας πω πόσο θαυμάζω το μυαλό σας, τη θέλησή σας, και την ειλικρίνειά σας, και ότι αισθάνομαι τυχερός που σας γνώρισα στις Βρυξέλες. Όποιος δεν συγκαταλέγεται στα ερπετά αυτά είναι ασφαλώς ευτυχής, τώρα όπως και πριν, που έχουμε τέτοιες προσωπικότητες ανάμεσά μας όπως εσάς, και επίσης τον Λανζεβέν, πραγματικοί άνθρωποι με τους οποίους κάποιος αισθάνεται προνομιούχος να βρίσκεται σε επαφή. Αν ο όχλος συνεχίσει να ασχολείται μαζί σας, τότε απλώς μη διαβάζετε αυτόν τον πολτό, αλλά αφήστε τον στα ερπετά για τα οποία κατασκευάστηκε.

Ένας κορυφαίος επιστημόνας και άνθρωπος, για μια κορυφαία επιστήμονα και άνθρωπο που βάδιζε στην οδό του μαρτυρίου της.

• • •

ΘΡΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΔΩΝΗ

Δάκρυα σου φέρνω και τραγουδώ τα σκορπισμένα δάκρυα.
Ο πόνος μου για σένα είναι βαρύς και κρύος σαν το σίδερο.
Η ομορφιά σου είναι πληγή στο πλευρό του κόσμου.

Αίμα σου φέρνω και τραγουδώ το αίμα το σκορπισμένο.

Μάρτης 1942

[Sidney Keyes, «Θρήνος για τον Άδωνη», Μετάφραση: Γιώργος Σεφέρης] 

Η Αφροδίτη πενθεί τον θάνατο του Άδωνη Facebook Twitter
Μπέντζαμιν Γουέστ, «Η Αφροδίτη πενθεί τον θάνατο του Άδωνη», 1786





 

Τι διαβάζουμε σήμερα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ήμουν ευτυχισμένη σε μια άλλη Αθήνα πριν από σαράντα χρόνια

Τι διαβάζουμε σήμερα / Ήμουν ευτυχισμένη σε μια άλλη Αθήνα πριν από σαράντα χρόνια

«Για μένα η Αθήνα ήταν πιο όμορφη από το Παρίσι, η Αθήνα μου έμαθε ότι μπορεί κανείς να ανήκει οπουδήποτε»: Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Σάρα Γουίλερ γράφει στην Telegraph για την Αθήνα του 1982 όπως την έζησε
THE LIFO TEAM
Είναι η Ρωσία κράτος-χορηγός της τρομοκρατίας;

Τι διαβάζουμε σήμερα / Η μηχανοτεχνίτρια Ελισάβετ

Σήμερα: Η μηχανοτεχνίτρια Ελισάβετ · · · είναι η Ρωσία κράτος-χορηγός της τρομοκρατίας; · · · οι Anonymous προκάλεσαν μποτιλιάρισμα στη Μόσχα · · · σύννεφο γεννάει θεωρίες συνωμοσίας · · · εκπληκτικός Αλκαράθ · · · τι χρωστάμε στο μέλλον · · · η εικόνα της εβδομάδας  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Παιδιά μεταφέρθηκαν βίαια στη Ρωσία

Τι διαβάζουμε σήμερα / Παιδιά μεταφέρθηκαν βίαια στη Ρωσία

Σήμερα: Η λίμνη Mead στη χαμηλότερη στάθμη της · · · προβληματική η τιμή πλαφόν στο αέριο · · · παιδιά μεταφέρθηκαν βίαια στη Ρωσία · · ·  εξαιρούνται από τις κυρώσεις τα ρωσικά μέταλλα · · · Ζελένσκι και Μακρόν συνομιλούν το πρωί της εισβολής · · ·  οι Κλίντον ξέχασαν την κόρη τους στο Κρεμλίνο · · ·  πάγωσε, πάγωσε, πάγωσε · · · ένας εξαιρετικός Φουτζίτα
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Πληρωμές σε ρούβλια και γουάν

Τι διαβάζουμε σήμερα / Πληρωμές σε ρούβλια και γουάν

Σήμερα: Όχι στην αυστηρή χορτοφαγία · · · παίζουμε με τη φωτιά · · · πληρωμές σε ρούβλια και γουάν · · ·  οι δημόσιες πισίνες θύματα των τιμών της ενέργειας · · · Ρωσία και Ουκρανία αναζητούν οπλισμό στο εξωτερικό · · · γέφυρα κατέρρευσε στα εγκαίνια της · · · αντικείμενα από ελεφαντόδοντο στον Ναό του Δαβίδ  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ρωσία αποκόμισε 158 δισεκ. ευρώ

Τι διαβάζουμε σήμερα / Η Ρωσία αποκόμισε 158 δισεκ. ευρώ

Σήμερα: 10ετή φυλάκιση σε γιατρό ∙ ∙ ∙ ο ΟΠΕΚ+ αντιδρά στην πτώση της τιμής του πετρελαίου ∙ ∙ ∙ η Ρωσία αποκόμισε 158 δισεκ. ευρώ ∙ ∙ ∙ μείωση-ρεκόρ των εκπομπών CO2 στην Κίνα ∙ ∙ ∙ το CERN θέλει προειδοποίηση μιας ημέρας ∙ ∙ ∙ Ισραηλινός στρατιώτης σκότωσε «πιθανότατα» τη δημοσιογράφο ∙ ∙ ∙ το καρμπόν ποτέ δεν πεθαίνει  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Η Χιλή απέρριψε ξεκάθαρα το νέο σύνταγμα

Τι διαβάζουμε σήμερα / Η Χιλή απέρριψε ξεκάθαρα το νέο σύνταγμα

Σήμερα: Δίωξη Τούρκου καθηγητή · · · μαζική διαδήλωση στην Πράγα · · · η Χιλή απέρριψε ξεκάθαρα το νέο σύνταγμα · · · πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία η Ινδία · · · ρεκόρ σεξουαλικών επιθέσεων στον αμερικανικό στρατό · · · ο ωμός φασισμός του Νταλί · · · το ρητό της εβδομάδας  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Όχι στην ψευτοηθική του μη διαλόγου με τη Ρωσία

Τι διαβάζουμε σήμερα / Όχι στην ψευτοηθική του μη διαλόγου με τη Ρωσία

Σήμερα: Μάθημα πρώτο, η εκκένωση · · · όχι στην ψευτοηθική του μη διαλόγου με τη Ρωσία · · · στα ύψη ο πληθωρισμός στην Τουρκία · · · δικαίωση των Ουιγούρων · · · η τεχνολογική μοναδικότητα είναι φαντασίωση · · · το παράδοξο των διακοπών · · · η εικόνα της εβδομάδας  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Η διαμάχη για τις βίζες στην Ε.Ε.

Τι διαβάζουμε σήμερα / Η διαμάχη για τις βίζες στην Ε.Ε.

Σήμερα: Ρωσίδα ηθοποιός σε δίκη · · · η διαμάχη για τις βίζες · · · προς καλό τέλος για τα πυρηνικά τού Ιράν · · · ο περιορισμός των αμβλώσεων είναι αμαρτία · · · ο σταχανοβισμός θέλει να βασιλεύσει · · · μια ιστορική ομιλία του Γκορμπατσώφ   
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ιαπωνία χρειάζεται το ρωσικό αέριο

Τι διαβάζουμε σήμερα / Η Ιαπωνία χρειάζεται το ρωσικό αέριο

Σήμερα: Ντομάτες προκαλούν μποτιλιάρισμα · · · «Αν όχι εγώ, τότε ποιος; Και αν όχι τώρα, πότε;» · · · ξέρει κανείς τι είναι τα υπερκέρδη; · · · η Ιαπωνία χρειάζεται το ρωσικό αέριο · · · το μεγαλύτερο στρατιωτικό μπλοκ της ιστορίας · · · επιστροφή στη δεκαετία του ‘70 · · · Ζακ-Λουί Νταβίντ  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αποδίδουν οι κυρώσεις στη Ρωσία;

Τι διαβάζουμε σήμερα / Αποδίδουν οι κυρώσεις στη Ρωσία;

Σήμερα: Κι όμως άγαλμα του Καρλ Μαρξ · · · αποδίδουν οι κυρώσεις στη Ρωσία; · · · εξορθολογισμός των εξορκισμών · · · δίχως μουστάρδα πώς να φας · · · μια γλώσσα πεθαίνει · · · καλοδιατηρημένο τμήμα της Φλαμινίας Οδού · · · ένα αγέραστο άλμπουμ  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Τα ρωσικά διαμάντια επιστρέφουν στις αγορές

Τι διαβάζουμε σήμερα / Τα ρωσικά διαμάντια επιστρέφουν στις αγορές

Σήμερα: DON’T PAY UK · · · τα ρωσικά διαμάντια επιστρέφουν στις αγορές · · · «ο άνθρωπος της τρύπας» πέθανε · · · μόνον ντόπιοι στις διαφημίσεις · · · μικρή η συγκέντρωση για τον Ρούσντι · · · δωσ’ μου έναν Λεόνε · · · το ρητό της εβδομάδας  
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Το Λος Άντζελες ακυρώνει τον όρο «άστεγος»

Τι διαβάζουμε σήμερα / Το Λος Άντζελες ακυρώνει τον όρο «άστεγος»

Σήμερα: Κατεδαφίστηκε μνημείο στη Ρίγα • • • ιστορικό ρεκόρ στα μερίσματα • • • οι προθέσεις του Πούτιν μέσω του ποδοσφαίρου • • • η Χάγη ζητάει εξαίρεση από τις κυρώσεις • • • το Λος Άντζελες ακυρώνει τον όρο «άστεγος» • • • υποχώρησε δραματικά το ενδιαφέρον για την Ουκρανία • • • εσφαλμένοι οι ισχυρισμοί περί ρωσικής αυτοκρατορίας • • • η εικόνα της εβδομάδας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Eξαφανίζεται το μεγαλύτερο ποτάμιο νησί

Τι διαβάζουμε σήμερα / Eξαφανίζεται το μεγαλύτερο ποτάμιο νησί

Σήμερα: Ένα γιγαντιαίο ουκρανικό χέρι • • • ο Καναδάς επιστρέφει όλες τις τουρμπίνες • • • Ουκρανός πρέσβης επικρίνει τον Πάπα • • • ποδοσφαιρικός αγώνας διάρκειας 267 λεπτών • • • τηλεργασία και Βιρτζίνια Γουλφ • • • εξαφανίζεται το μεγαλύτερο ποτάμιο νησί • • • τυχαία ανακάλυψη γυναικείου τάφου των Βίκινγκς
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
ARMY USA

Τι διαβάζουμε σήμερα / 100 στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο

Σήμερα: Η 15χρονη Ντάρια Ντούγκιν σε διαδήλωση • • • υπάρχουν κάποια όρια • • • πολιτική θύελλα λόγω κακής πρόβλεψης θύελλας • • • κατάσκοπος ή μπλόγκερ; • • • η μάχη του γκολφ • • • 100 στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Η Βουλγαρία θέλει να αγοράσει πάλι ρωσικό αέριο

Τι διαβάζουμε σήμερα / Η Βουλγαρία θέλει να αγοράσει πάλι ρωσικό αέριο

Σήμερα: Ξεκινά το ουκρανικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου • • • καλό προμήνυμα • • • η Βουλγαρία θέλει να αγοράσει πάλι ρωσικό αέριο • • • χαμόγελα στις συνομιλίες για τα πυρηνικά του Ιράν • • • τιμές της ινσουλίνης • • • μια θαρραλέα δημοσιογραφική έρευνα • • • κανένα πρόβλημα πάρκινγκ
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ανθρωπιστική κρίση στο Ηνωμένο Βασίλειο

Τι διαβάζουμε σήμερα / Ανθρωπιστική κρίση στο Ηνωμένο Βασίλειο

Σήμερα: Κατάργηση νόμου της αποικιοκρατίας κατά της ομοφυλοφιλίας • • • ο υπερεκτιμημένος Αλεξάντερ Ντούγκιν • • • η Νορβηγία δεν θα εξάγει ηλεκτρικό ρεύμα • • • ανθρωπιστική κρίση στο Ηνωμένο Βασίλειο • • • το τίμημα της ελευθερίας • • • παίζουν με τη φωτιά στην Ουκρανία • • • το ρητό της εβδομάδας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Μάλλον βέβαιο ότι συζητήθηκε η προοπτική διπλωματικής λύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας

Τι διαβάζουμε σήμερα / Μάλλον βέβαιο ότι συζητήθηκε η προοπτική διπλωματικής λύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας

Σήμερα: Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπιστικής Βοήθειας • • • μάλλον βέβαιο ότι συζητήθηκε • • • τα ύστερα του κόσμου • • • η Ρωσία κράτος-χορηγός της τρομοκρατίας; • • • πόσες φορές μπορείς να διπλώσεις ένα φύλλο χαρτιού Α4; • • • δύο επιστημονικά επιτεύγματα • • • η εικόνα της εβδομάδας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
taliban

Τι διαβάζουμε σήμερα / Yπερβολικό το τίμημα για τους Αφγανούς

Σήμερα: Νέος διαστημικός σταθμός • • • υπερβολικό το τίμημα για τους Αφγανούς • • • τα Starbucks πέθαναν, ζήτω τα Stars Coffee • • • η Βουλγαρία απαγορεύει την εξαγωγή ξυλείας • • • η Airbnb θα χρησιμοποιεί «τεχνολογία αντι-πάρτι» • • • άνθρακας ο θησαυρός ενός σχεδόν αιώνα • • • Μαρσέλ Προυστ, από την πλευρά της μητέρας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ