Ο Ζίζεκ στα 75: «Μην κοιτάς βαθιά μέσα σου, θα ανακαλύψεις μόνο σκατά»

Ο Ζίζεκ στα 75: «Είναι ηλίθιο και ταπεινωτικό να είσαι γέρος» Facebook Twitter
«Εμείς οι Σλοβένοι είμαστε μανιοκαταθλιπτικοί. Έχω αυτά τα ξεσπάσματα αλλά μετά έχω μεγάλες περιόδους κόπωσης και αδράνειας. Και τώρα έχω και διαβήτη, είμαι γέρος πια». Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0


ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ κύριους λόγους που ο 75χρονος φιλόσοφος είναι τόσο δημοφιλής παγκοσμίως – τον έχουν αποκαλέσει «Έλβις της φιλοσοφίας» και είναι δεύτερος στη λίστα της Google με τους πιο διάσημους εν ζωή Σλοβένους μετά τη Μελάνια Τραμπ – είναι ο αντισυμβατικός τρόπος με τον οποίο συνδυάζει την υψηλή θεωρία με το χιούμορ, που συχνά μάλιστα είναι και μη πολιτικά ορθό. Αυτό που ο ίδιος περιγράφει ως την «εκφυλισμένη» προσωπικότητά του είναι τόσο δημοφιλής στο κοινό που αναρωτιέται κανείς μήπως είναι απλά μια δημόσια εικόνα που χρησιμοποιεί.

«Όχι!», απαντά ο ίδιος. «Για παράδειγμα, ποτέ δεν λέω στη γυναίκα μου όταν πέφτω για ύπνο, "καληνύχτα, αγάπη μου". Της λέω "ψόφα τώρα, σκύλα» ή κάτι τέτοιο. Κάποτε, ήμουν πολύ κουρασμένος για τέτοια παιχνίδια και της είπα απλά μια μέρα όταν μπήκε στο σπίτι: "Γεια σου αγάπη μου, χαίρομαι που σε βλέπω". Είχε πανικοβληθεί! "Τι συνέβη" μου είπε. "Με χωρίζεις; Είσαι άρρωστος;"».

Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ ζει ακόμα στη Σλοβενία, όπου μεγάλωσε, όπως λέει ως «ο μόνος στη γενιά μου που δεν κάπνισε ποτέ, δεν μέθυσε ποτέ, δεν δοκίμασε ποτέ ούτε καν ελαφρά ναρκωτικά. Ήμουν ο τρελός που ενδιαφερόταν μόνο για τα βιβλία και την πολιτική». Αυτές τις μέρες βρίσκεται στο Λονδίνο για να παρουσιάσει το τελευταίο από τα περίπου 50 βιβλία του, το οποίο έχει τίτλο «Ενάντια στην πρόοδο», το πρώτο από μια νέα σειρά συλλογών με σύντομα δοκίμια.

Ερωτώμενος πώς αισθάνεται που είναι μια διασημότητα, επιμένει ότι δεν είναι, και λέει ότι απορρίπτει όλες τις προσκλήσεις να συναντήσει διάσημους ανθρώπους, «εκτός από τον (γνωστό ηθοποιό) Ρέιφ Φάινς με τον οποίον βρισκόμαστε συχνά και μιλάμε».

«Νομίζω ότι όλα αυτά που αντιμετωπίζουμε σήμερα –η οικολογική κρίση, η τεχνητή νοημοσύνη και ούτω καθεξής–  δεν μπορούν να επιλυθούν ή έστω να αντιμετωπιστούν μέσω των υφιστάμενων φιλελεύθερων εθνοκρατικών επιταγών. Θα χρειαστούν ισχυρότερες συνιστώσες διεθνούς συνεργασίας και το πρόβλημα είναι πώς θα γίνει αυτό χωρίς να υποτροπιάσουμε σε αυταρχικά συστήματα. Η άποψή μου για το μέλλον είναι απαισιόδοξη: πλησιάζουμε σε αυτό που στο βιβλίο ονομάζω ήπιο φασισμό. Στην Κίνα, ξέρετε τι είπε ο Πρόεδρος Σι πριν από μερικές εβδομάδες; Ότι η νέα γενιά πρέπει να διαπαιδαγωγηθεί εξαρχής – όχι, όπως περίμενα να πει, διαβάζοντας Μάο ή Μαρξ, αλλά σύμφωνα με τα πρότυπα της κομφουκιανής παράδοσης. Δεν θέλει δηλαδή τον κομμουνισμό, αλλά ένα ισχυρό καθεστώς βασισμένο σε κάποια παραδοσιακή ιεραρχική ιδεολογία».

Ερωτώμενος πώς αισθάνεται που είναι μια διασημότητα, επιμένει ότι δεν είναι, και λέει ότι απορρίπτει όλες τις προσκλήσεις να συναντήσει διάσημους ανθρώπους, «εκτός από τον (γνωστό ηθοποιό) Ρέιφ Φάινς με τον οποίον βρισκόμαστε συχνά και μιλάμε». (Η αδελφή του ηθοποιού, η σκηνοθέτρια Σόφι Φάινς, έχει συνεργαστεί με τον Ζίζεκ σε ντοκιμαντέρ όπως το The Pervert's Guide to Ideology).

Αν και η στάση του για τη φλεγόμενη Μέση Ανατολή –«Το μόνο ηθικό πράγμα είναι να βλέπουμε τη φρίκη από όλες τις πλευρές»– έχει ως αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται τόσο ως αντισημίτης όσο και ως φιλοσιωνιστής, όταν πρόκειται για την Ουκρανία είναι ξεκάθαρος. «Η Αριστερά πιστεύει ότι οι Ουκρανοί είναι τόσο ηλίθιοι ώστε να διεξάγουν έναν "proxy" όπως λέγεται πόλεμο για λογαριασμό του ΝΑΤΟ; Ξέρουν ότι αν παραδοθούν θα εξαφανιστούν ως έθνος. Νομίζω ότι αυτός ο αποπροσανατολισμός σχετικά με την Ουκρανία θα είναι το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της Αριστεράς – θα πρέπει να επανεφεύρει ριζικά τον εαυτό της».

Τακτικός συνεργάτης κάποτε σε διάφορα μέσα της mainstream Αριστεράς, ο Ζίζεκ δηλώνει ότι ο αριστερός Τύπος τώρα τον έχει «ακυρώσει». Δεν λέει πια ούτε «καλημέρα» με το Κέντρο Κριτικής Ιδεολογίας και Σπουδών του Ζίζεκ του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, ο διευθυντής του οποίου παραπονέθηκε για τον αυξανόμενο «συντηρητισμό» του.

Ο Ζίζεκ αποδοκιμάζει τις «ηλίθιες φιλελεύθερες αντιλήψεις του τύπου – "ας ανοίξουμε τα σύνορα και οι μετανάστες θα ενσωματωθούν"», οι οποίες, όπως λέει, «γίνονται παιχνίδι στα χέρια ενός τέρατος όπως ο Τραμπ» (παρότι ο ίδιος είχε δηλώσει, μεταξύ αστείου και σοβαρού, την στήριξή του στην υποψηφιότητα του Τραμπ το 2016, υποστηρίζοντας ότι η νίκη του θα ανάγκαζε τους Δημοκρατικούς να γίνουν πιο ριζοσπαστικοί ως αντίδραση).

Αποδοκιμάζει επίσης «τον νέο φεμινισμό του MeToo, όπου η Αριστερά υποβαθμίζεται σε μια αυστηρά ακαδημαϊκή υπόθεση της ανώτερης μεσαίας τάξης. Συχνά αναρωτιέμαι όταν διαβάζω κάποια δήθεν ριζοσπαστικά κείμενα που χρησιμοποιούν ως αιχμή την λεγόμενη κουλτούρα ακύρωσης: έχουν γνωρίσει ποτέ αυτοί που τα γράφουν πραγματικούς, φτωχούς ανθρώπους;».

Σημειώνει ακόμα ότι «όλοι οι μαύροι και οι αυτόχθονες Αμερικανοί με τους οποίους μιλάω στις ΗΠΑ μισούν αυτούς τους συγκαταβατικούς λευκούς φιλελεύθερους, δήθεν αντιρατσιστές. Συνάντησα μια ομάδα των λεγόμενων ιθαγενών Αμερικανών σε ένα στρογγυλό τραπέζι στη Μισούλα της Μοντάνα και αναφέρθηκαν στους εαυτούς τους ως Ινδιάνοι και φυσικά ένας λευκός φιλελεύθερος πετάχτηκε αμέσως και είπε: «Ταπεινώνετε τον εαυτό σας με τέτοιους χαρακτηρισμούς!». Και ο Ινδιάνος αποκρίθηκε: "Όχι, καλύτερα να μας λέτε Ινδιάνους, ως μνημείο της βλακείας των λευκών που νόμισαν ότι βρίσκονταν στην Ινδία". Έτσι μπράβο!»

Μιλάει άραγε έτσι ασταμάτητα και στο σπίτι με την οικογένειά του; (Μετά από τρία διαζύγια – το ένα από ένα μοντέλο από την Αργεντινή, 30 χρόνια νεότερή του – είναι πλέον με την τέταρτη σύζυγό του και έχει δύο ενήλικες γιους). «Αυτό είναι μόνο ένα μέρος του εαυτού μου. Εμείς οι Σλοβένοι είμαστε μανιοκαταθλιπτικοί. Έχω αυτά τα ξεσπάσματα αλλά μετά έχω μεγάλες περιόδους κόπωσης και αδράνειας. Και τώρα έχω και διαβήτη, είμαι γέρος πια. Είναι ηλίθιο και ταπεινωτικό να είσαι γέρος».

Δεν φέρνει η ηλικία τη σοφία όμως; «Όχι! Μόνο που τώρα έχω μάθει να μην εμπιστεύομαι την ψυχανάλυση, γιατί δεν πιστεύω στην εσωτερική αλήθεια. Το ηθικό σου καθήκον είναι να βρεις έναν καλό σκοπό έξω από τον εαυτό σου και να επιμείνεις σε αυτόν: προσποιήσου ότι είσαι καλός και πράξε ανάλογα και ίσως υπάρχει περίπτωση να γίνεις καλός. Αλλά μην κοιτάς βαθιά μέσα σου. Θα ανακαλύψεις μόνο σκατά».

Με στοιχεία από The Telegraph.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ρατσιστής, αντιδραστικός, τσαρλατάνος, clickbait φιλόσοφος»: Ένα δριμύ κατηγορητήριο για τον Ζίζεκ

Ιδέες / «Ρατσιστής, αντιδραστικός, τσαρλατάνος, clickbait φιλόσοφος»: Ένα δριμύ κατηγορητήριο για τον Ζίζεκ

Δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες στην πολιτική επιθεώρηση Current Affairs, ένα άρθρο βαρύτατα επικριτικό για τον διάσημο Σλοβένο στοχαστή και έγινε γρήγορα viral στους θεωρητικούς κύκλους και όχι μόνο.
«Χρειαζόμαστε μια νέα μορφή κομμουνισμού»: Ο Ζίζεκ πρόλαβε κι έβγαλε βιβλίο για την πανδημία

Culture / «Χρειαζόμαστε μια νέα μορφή κομμουνισμού»: Ο Ζίζεκ πρόλαβε κι έβγαλε βιβλίο για την πανδημία

Αυτό που είναι δύσκολο να αποδεχτούμε, σημειώνει ο διάσημος Σλοβένος φιλόσοφος στο νέο βιβλίο του που έχει τίτλο “Pandemic!”, είναι ότι αυτός ο «ηλίθιος αυτο-αναπαραγόμενος μηχανισμός», όπως αποκαλεί τον ιό, «δεν κρύβει κανένα απολύτως βαθύτερο νόημα».

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Πήραν τη θάλασσα στα χέρια τους, πριν να είναι πολύ αργά και την χάσουν. Το «Αμοργόραμα» δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά στοίχημα ζωής – και πρότυπο για την αλιεία όλης της χώρας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Ρεπορτάζ / Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Είκοσι τρένα που εκτελούν δρομολόγια στην μπλε και την κόκκινη γραμμή δεν έχουν κλιματισμό, ενώ το air condition στους παλιούς συρμούς της πράσινης γραμμής θυμίζει λοταρία: ποτέ δεν ξέρεις αν θα πετύχεις δροσιά ή ζέστη.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Dr. Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι ένα μέλλον όπου τη ζωή των παιδιών μας δεν θα την ορίζει το γεγονός ότι υποφέρουν αλλά ότι ευημερούν»

Οπτική Γωνία / Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι έναν ουρανό χωρίς πυραύλους και drones»

Η διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Παλαιστινιακής Γης και καθηγήτρια στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού μιλά στη LiFO για την αποτυχία του διεθνούς δικαίου και το «sumud» ως καθημερινή εξέγερση απέναντι στην εξόντωση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Στέφανος Ροζάνης: «Τα Εξάρχεια εκβαρβαρίστηκαν»

Lifo Videos / Στέφανος Ροζάνης: «Τα Εξάρχεια εκβαρβαρίστηκαν»

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας, γνωστός και ως «αναρχικός φιλόσοφος», μιλά χωρίς ωραιοποιήσεις για την πολιτική που έχει καταντήσει λογιστική διαχείριση και για την ακροδεξιά που ολοένα περισσότερο θυμίζει θρησκευτική δεισιδαιμονία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ