Μέτρα τέλος, ανάκτηση των αισθήσεων και τέχνη όπως πριν

Μέτρα τέλος, ανάκτηση των αισθήσεων και τέχνη όπως πριν Facebook Twitter
Εδώ και καιρό οι μεγάλοι πολιτιστικοί φορείς παλεύουν να τραβήξουν πάλι τον κόσμο στα θέατρα, τα σινεμά, τις εκθέσεις. Μέχρι τώρα ο κόσμος δεν έχει πειστεί πολύ. Εικονογράφηση: Ατελιέ/LIFO
0

TΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ διέλυσαν όλες τις αφελείς ελπίδες μας ότι ένα παγκόσμιο συμβάν καταστροφής θα μας ένωνε. Δεν ήρθαμε πιο κοντά. Δεν γίναμε καλύτεροι, μόνο καχύποπτοι, φοβισμένοι και εθιστήκαμε να συναινούμε στην επιτήρηση. Απομονωθήκαμε. Ταϊστήκαμε μια αίσθηση εγκατάλειψης και στερηθήκαμε πολλά. Μεταξύ άλλων, χάσαμε τη χαρά τού να απολαμβάνεις με όλες τις αισθήσεις οξυμένες τέχνη πλάι σε άλλους ανθρώπους. 

Μετά από τόσο καιρό περιορισμών είμαι σε ένα μουσείο της Λισαβόνας και κοιτάζω τους άλλους όχι στα μάτια αλλά στα χείλια και στα δόντια τους και σκέφτομαι πόσο υπέροχοι είναι οι άνθρωποι και ότι για εντελώς βασικούς (βιολογικούς;) και χαζούς λόγους αισθάνομαι λιγότερη μοναξιά, μια ένωση με κάτι κοινό.

Την τέχνη την απολαμβάνεις πάντα μόνος/-η, αλλά ανάμεσα σε άλλους μόνους/-ες είναι αλλιώς, ενεργοποιείται κάτι βαθύ, μια σύνδεση με τον κόσμο. Το αντίθετο, δηλαδή, απ’ τους περιορισμούς και τα lockdowns (και μόνο που το γράφω έχω triggers).  

Ελπίζω ότι μετά απ’ όλη αυτή την υποχρεωτική τεχνοφρίκη της περιόδου της πανδημίας οι μεγάλοι χώροι τέχνης θα επανέλθουν δυναμικά σε αυτό που τους κάνει σπουδαίους, την ίδια την τέχνη και την απόλαυσή της, χωρίς χιπστεριές.

Εδώ και καιρό οι μεγάλοι πολιτιστικοί φορείς παλεύουν να τραβήξουν πάλι τον κόσμο στα θέατρα, τα σινεμά, τις εκθέσεις. Μέχρι τώρα ο κόσμος δεν έχει πειστεί πολύ. Ίσως να μην είχαν την όρεξη να καθίσουν στο σινεμά χωρίς να αγγίζονται. Ίσως να κάηκαν στο Νetflix.

Σίγουρα τα χρόνια επιτήρησης, ελέγχου και επιβολής αποστασιοποίησης επέδρασαν πάνω μας, αλλά τώρα έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε και να κάνουμε επιλογές. Είναι ίδια η εμπειρία της απόλαυσης ενός έργου σε έναν χώρο που έχει σχεδιαστεί με στόχο να δίνει ακριβώς αυτή την απόλαυση (διαφορετική για τον καθένα) και ίδια στα τεχνολογικά περιβάλλοντα που έχουν σχεδιαστεί με στόχο να μας ομαδοποιούν και να διοχετεύουν την προσοχή μας στη διαφήμιση; Φυσικά και όχι. 

Υπήρξε μια φάση πριν από την πανδημία που κάποια μουσεία φλέρταραν ίσως υπερβολικά με την ιδέα της διάδρασης. Αγόραζες το εισιτήριό σου και σου έλεγαν ότι ταυτόχρονα μπορείς να ψάχνεις πράγματα στο κινητό σου, να σκανάρεις αυτό κι εκείνο το πιξελιασμένο τετραγωνάκι που σου «ερμηνεύει» δήθεν το έργο, να ακούς ταυτόχρονα απ’ τα ακουστικά, να αφήσεις το κινητό σου να σου λέει πάλι πληροφορίες πληροφορίες πληροφορίες.

Περιττό να πω ότι η ιδέα δεν με ενθουσίαζε. Δεν γίνεται να πάρεις master στις Kαλές Tέχνες επειδή πήγες σε μια γκαλερί. Θέλει χρόνο, κόπο, αργό διάβασμα, αργή παρατήρηση. Η επικοινωνία μe ένα μεγάλο έργο θέλει ελευθερία και ώρα (ώρες!), όχι υπερπληροφόρηση και μια μαθητικού τύπου απόλαυση απ’ το να μαθαίνεις ημερομηνίες και ονόματα αντί να κοιτάς τα χρώματα και τα σχήματα.

Ελπίζω ότι μετά απ’ όλη αυτή την υποχρεωτική τεχνοφρίκη της περιόδου της πανδημίας οι μεγάλοι χώροι τέχνης θα επανέλθουν δυναμικά σε αυτό που τους κάνει σπουδαίους, την ίδια την τέχνη και την απόλαυσή της, χωρίς χιπστεριές. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι σπουδαίο που όλοι οι σημαντικοί φορείς αύξησαν τη διαδικτυακή τους παρουσία, προσφέροντας στους άπλους ανθρώπους, εμάς, πληροφόρηση, μουσικές και εικόνες που παλιότερα προορίζονταν για μια αδιάφορη ανδροκρατούμενη ελίτ πλουσίων.

Είναι γνησίως επαναστατικό αυτό που συμβαίνει με την online παρουσία σημαντικών χωρών τέχνης. Είναι όμορφο, δημοκρατικό και θα μας αλλάξει προς το καλύτερο. Αλλά τι γίνεται με το offline μετά την κλεισούρα;

Οι μεγάλοι πολιτιστικοί φορείς πρέπει να δημιουργήσουν/συντηρήσουν/ενισχύσουν offline χώρους τέχνης όπου, απασχολημένοι με διαφορετικές δράσεις, οι επισκέπτες θα θέλουν να παραμείνουν για πολλές ώρες έξω, στον πραγματικό κόσμο, ανάμεσα σε άλλους. Θα χρειαστεί να εκπαιδεύσουν αποφασιστικά το κοινό τους στη συγκέντρωση και στην απόλαυση της τέχνης με φυσική παρουσία. 

Υπάρχει κάτι που δεν αποτυπώνεται σε μια φωτογραφία στο iPhone. Και δεν έχω κατά νου το να απολαμβάνεις έναν Ρέμπραντ αλλά και video art και περφόρμανς και οτιδήποτε εντελώς σύγχρονο που μιλάει για το τώρα.

Άλλωστε, μέχρι τεχνο-ουτοπιστές και αντιφρονούντες να πετύχουν την εκ νέου κατάληψη του διαδικτυακού χώρου από τους ελάχιστους κολοσσούς που ελέγχουν την κίνηση του διαδικτύου τώρα, ο κοινός offline χώρος στις δημοκρατικές χώρες (ένα μουσείο, ο δρόμος, μια δημόσια συζήτηση) θα παραμένει ο κατεξοχήν τόπος καλλιτεχνικής δημιουργίας, πολιτικού διαλόγου και αμφισβήτησης.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ιστορία του χρυσού των Σκυθών, ένα δικαστικό, πολιτικό και πολιτιστικό θρίλερ

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο χρυσός των Σκυθών: Ένα δικαστικό και πολιτικό θρίλερ

565 αντικείμενα του χρυσού των Σκυθών βρίσκονται σε ολλανδικό έδαφος σε καθεστώς «προστασίας», ενώ περίπου 200 κλάπηκαν από τους Ρώσους από το μουσείο της Μελιτόπολης. Σε ποιον ανήκει ο θησαυρός;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK Άδειασε ο Αλ Σίσι την ελληνική κυβέρνηση για τη Μονή Σινά ή μήπως όχι; 

Ρεπορτάζ / Άδειασε ο Αλ Σίσι την ελληνική κυβέρνηση για τη Μονή Σινά ή μήπως όχι; 

Η κυβέρνηση, υποστηρίζει ο Αλ Σίσι, είχε αποδεχθεί την κυριότητα της Μονής του Σινά επί των 71 ακινήτων της, αλλά η αιγυπτιακή προεδρία στις ανακοινώσεις της αναγνωρίζει μόνο το θρησκευτικό και όχι το ιδιοκτησιακό καθεστώς της.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οι Φρουροί του Κηφισού: Mια γειτονιά υπερασπίζεται έναν φυσικό παράδεισο

Περιβάλλον / Οι Φρουροί του Κηφισού: Mια γειτονιά υπερασπίζεται ένα φυσικό παράδεισο

Το τελευταίο φυσικό τμήμα του Κηφισού ρέει ακόμη ελεύθερο, δημιουργώντας μέσα στον αστικό ιστό έναν κρυφό παράδεισο, τον οποίο κάποιοι άνθρωποι αγωνίζονται να κρατήσουν ζωντανό.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βραβεία Ιδρύματος Μπότση: Πώς βραβεύεις κάποιον που έβγαλε fake news;

Οπτική Γωνία / Βραβεία Ιδρύματος Μπότση: Πώς βραβεύεις κάποιον που έβγαλε fake news;

Παρότι δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιες βραβεύσεις του ιδρύματος Μπότση αμφισβητούνται, μετά τις φετινές απονομές, ακούστηκε από αρκετά χείλη ότι «το κακό παράγινε». Δίκαιες ή «προϊόν φθόνου» οι ενστάσεις; 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
CHECK ΜΑΡΙΑ ΕΠΕΞ Ιμπραϊμ Τραορέ: Είναι άραγε ο φιλόδοξος πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο ο «Αφρικανός Τσε Γκεβάρα του 21ου αιώνα» ή ένας ακόμα δικτατορίσκος με πολύ προσεγμένη δημόσια εικόνα;

Οπτική Γωνία / Ιμπραΐμ Τραορέ: O «Τσε Γκεβάρα της Αφρικής» ή ένας ακόμα δικτατορίσκος;

Για κάποιους είναι η «φωνή των κολασμένων» της Μαύρης Ηπείρου και η ενσάρκωση του αντιαποικιοκρατικού ιδεώδους. Για άλλους, πάλι, ένας ακόμα τυχοδιώκτης στρατιωτικός που έγινε «λαϊκός ήρωας» με τη συνδρομή της AI.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Κουράστηκα να τη φροντίζω, λυτρώθηκε»: Ποιος δικαιούται να δολοφονεί από οίκτο; 

Οπτική Γωνία / «Κουράστηκα να τη φροντίζω, λυτρώθηκε από τα βάσανά της»: Ποιος δικαιούται να δολοφονεί από οίκτο; 

Το πότε και υπό ποιες συνθήκες κατανοούμε και συμπάσχουμε με έναν δολοφόνο αποκαλύπτει πολλά για τις αξίες και τις προτεραιότητές μας. 
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
ΔΟΥΝΕΙΚΑ

Ρεπορτάζ / Σκάνδαλο παιδεραστίας στα Δουνέικα: Το αποκρουστικό πρόσωπο της «αγίας» ελληνικής κοινωνίας

Η υπόθεση παιδεραστίας στα Δουνέικα, ένα χωριό 900 κατοίκων κοντά στην Αμαλιάδα, τη δεκαετία του ’80, φέρνει στο φως όχι μόνο τα φρικιαστικά εγκλήματα «ευυπόληπτων πολιτών», αλλά και τη συνωμοσία της σιωπής και την υποκρισία που επικρατεί σε κλειστές κοινωνίες.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΦΛΙΟΣ
σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ