Το καρναβάλι, ο όχλος, η Θεσσαλονίκη

Το καρναβάλι, ο όχλος, η Θεσσαλονίκη Facebook Twitter
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για περιφερόμενους δεκαεξάρηδες που στήνουν καρτέρι η μια παρέα στην άλλη, κάνουν εφόδους και καταφεύγουν στη μια ή την άλλη «πλάκα» της βαρβαρότητας.
0

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ένα νήμα που συνδέει το διαρκές κυνήγι της διασκέδασης με τη βαρεμάρα και τη «μέθη» ενός όχλου που ψάχνει θύματα. Την ίδια μέρα, ας πούμε, που στο κέντρο της Θεσσαλονίκης ένας όχλος νέων –με πολλούς ανήλικους ανάμεσά τους– πήρε στο κυνήγι δυο queer άτομα, σε κοντινή απόσταση είχε στηθεί ένα καρναβάλι με χιλιάδες κόσμο. Η «εμφάνιση» queer ενόχλησε τους κατά τα άλλα καρναβαλίζοντες. Πολλά από όσα συμβαίνουν δείχνουν ότι η μετατροπή του κέντρου της πόλης σε καγκουρο-πάρτι με πάση αφορμή σκεπάζει μια κουλτούρα βίαιης επιβολής όπου αναδύονται οι πιο αντιδραστικές φαντασιώσεις που κυκλοφορούν γύρω. Ξέρουμε βέβαια ότι το αρχέγονο καρναβαλικό στοιχείο έχει συνδεθεί με την ανάδυση μιας κοινότητας που δοκιμάζει προσωρινά την αποδέσμευσή της από τα ρούχα της κανονικότητας. Ο βασιλιάς Καρνάβαλος είναι ένας βασιλιάς που δεν εξουσιάζει, ούτε τιμωρεί, αφού συμβολίζει την απόδραση από όλα όσα κυριαρχούν στον συμβατικό, καθημερινό χρόνο. Απέχουμε όμως απείρως από αυτή την αναρχική εκδοχή διονυσιακής γιορτής της κοινότητας. Τώρα μιλάμε για τα επιβεβλημένα έθιμα μιας νέας υστερικής «ευτυχιοκρατίας», μιας ιδεολογίας που στο κέντρο της έχει την απώθηση των προβλημάτων και τα ανεβασμένα vibes. Kαι ίσως είναι αυτή η ατμόσφαιρα που απελευθερώνει περισσότερη εξουσιαστική επιθετικότητα παρά κάποιου είδους γενναιόδωρη χαρά.

Όταν βέβαια τυχαίνει να αποκαλύπτονται οι φυσικοί δράστες κάποιων πράξεων, ακούμε πως «δεν αξίζει τον κόπο»: Αντικρίζουμε παιδιά που δεν έχουν ιδέα και δεν διακινούν σταθερές απόψεις, αλλά μοιάζουν έρμαια μιας φάσης, του εκάστοτε συγκυριακού πεσίματος ή του μπούγιου της στιγμής.

Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για περιφερόμενους δεκαεξάρηδες που στήνουν καρτέρι η μια παρέα στην άλλη, κάνουν εφόδους και καταφεύγουν στη μια ή την άλλη «πλάκα» της βαρβαρότητας. Η αναφορά στο φαινόμενο έχει κατηγορηθεί για υπερβολικό ηθικό πανικό και συντηρητικά σύνδρομα. Τώρα όμως, και με αυτό που συνέβη στη Θεσσαλονίκη, φαίνεται πως η ανησυχία είναι νόμιμη και καθόλου υπερβολική. Δεν είναι ηθικός πανικός να ονομάζουμε τις βαναυσότητες με το όνομά τους. Φυσικά αυτοί οι στιγμιαίοι όχλοι που «κάνουν πλάκα» θέλοντας να τρομάξουν τους διαφορετικούς ή ακόμα και τους μέινστριμ συνομηλίκους τους δεν είναι ακόμα φασιστικές ορδές.  Έχουν όμως τις προδιαγραφές να αγκαλιάσουν ιδέες και συνθήματα ενός φριχτού εθνικιστικού χουλιγκανισμού, ο οποίος στρέφεται κατά βάση κατά όσων «μολύνουν» το οπτικό του πεδίο. Και εδώ δεν έχει πια νόημα ο ισχυρισμός πως τη συγκεκριμένη διάθεση τη συναντούμε σε όλη τη χώρα και όχι σε έναν τόπο ή μία γεωγραφική ζώνη. Όλοι ξέρουμε πια πως στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχει ένας πιο ορατός και έντονος ιδεολογικός διάκοσμος πολιτισμικού αυταρχισμού. Τι σημαίνει αυτό; Ότι είναι ευρύτερος ο ζωτικός χώρος όπου φαίνεται να κινείται μια κοινωνική ακροδεξιά, επηρεάζοντας και ένα κομμάτι της μητροπολιτικής νεολαίας και μάλιστα στις μικρότερες ηλικίες της.

Προφανώς δεν πρόκειται πάντα για μια πολιτική, συνειδητή ακροδεξιά – αν και αυτή επίσης αισθανόμαστε πως έχει ενισχύσει τη διείσδυσή της τον τελευταίο καιρό, ιδίως στην εκδοχή του Βελόπουλου και των ερεισμάτων του στην περιοχή. Οι πιτσιρικάδες που διασκεδάζουν απειλώντας queer άτομα μπορεί και να μην έχουν σχέση (και να κοροϊδεύουν) κάποιες επίσημες εκδοχές της πολιτικής ακροδεξιάς. Σχετίζονται όμως με οικογενειακά θερμοκήπια όπου εδώ και χρόνια ανθεί ο συνωμοσιολογικός λόγος και ανακυκλώνονται τα μεγάλα λαϊκά είδωλά του, ο Παΐσιος, οι γέροντες, οι δημοσιογράφοι κάποιων αθλητικών ραδιοφώνων, οι τηλε-ευαγγελιστές των μακεδονικών δικαίων, οι αντιεμβολιαστικές περσόνες και τα δίκτυά τους.

Όταν βέβαια τυχαίνει να αποκαλύπτονται οι φυσικοί δράστες κάποιων πράξεων, ακούμε πως «δεν αξίζει τον κόπο»: Αντικρίζουμε παιδιά που δεν έχουν ιδέα και δεν διακινούν σταθερές απόψεις, αλλά μοιάζουν έρμαια μιας φάσης, του εκάστοτε συγκυριακού πεσίματος ή του μπούγιου της στιγμής. Το κακό παρουσιάζεται δίχως το βάθος και τις σχέσεις που προσδοκούν οι σχολιαστές και οι διανοούμενοι. Από αυτά όμως τα απλά και φτηνά υλικά φτιάχνεται ένα παγερό βλέμμα που φτάνει κάποτε ως το μαχαίρωμα ή ως το κυνήγι του ευάλωτου και τις άλλες συμπεριφορές ενός ακροδεξιού μηδενισμού.

Γι’ αυτόν τον λόγο και η Θεσσαλονίκη θέλει μια διαρκή και ανοιχτή πολιτισμική διαμάχη και με όλα τα δυνατά εργαλεία, νομικά και πολιτικά. Δεν χρειάζεται άλλη μια ψεύτικη ενότητα και την κολακεία της αδικημένης συμπρωτεύουσας – ακόμα και αν κάποια από τα παράπονα για τις κακές υποδομές, τους πόρους και τις εξουσίες είναι δικαιολογημένα. Να συνειδητοποιήσουμε όμως πως τα μικρά άθλια συμβάντα δεν είναι ανώδυνα. Οι μικροί όχλοι δεν είναι ελαφρά συμπτώματα. Συνδέονται με  μια πανοραμική σήψη. Χιλιάδες άνθρωποι, νέοι και μεγαλύτεροι, πιστεύουν πως τους ανήκει η πόλη και πως θα ορίζουν αιωνίως τα δημοφιλή πρότυπα. Αν δεν συναντήσουν εμπόδια, θα συγκροτήσουν κάποια στιγμή ένα μέτωπο κανονικής ασφυξίας για όλους τους υπόλοιπους. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ