Για δέκατη εβδομάδα, το ψηφιακό κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση στο YouTube παρουσιάζει αρχειακές και νέες παραγωγές από το ευρύ φάσμα των δράσεών του: από τη Suzanne Kennedy και τη συνεργασία με το Kammerspiele του Μονάχου έως τον Σάιμον Κρίτσλεϊ, από τις συναντήσεις με αφορμή καβαφικά ποιήματα έως νέα ραδιοφωνικά έργα και περιηγητικές αφηγήσεις.
Οι παραστάσεις της Στέγης ταξιδεύουν ψηφιακά στον κόσμο και σημαντικοί καλλιτέχνες του εξωτερικού ανεβαίνουν στην ψηφιακή σκηνή της Στέγης. Οι Τρωάδες του Ευριπίδη στη σκηνοθεσία του Θεόδωρου Τερζόπουλου από το ανοιχτό αρχαίο θέατρο των Δελφών έκαναν αμερικάνικη ψηφιακή πρεμιέρα στο αμερικανικό All Arts, στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος στον Έλληνα σκηνοθέτη. Η Καθαρή Πόλη των Αζά-Τσινικόρη ανέβηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο site της Kammerspiele για 24 ώρες.
Από 10 Ιουνίου σε live YouTube premiere στις 21:00 και για 48 ώρες, στο ψηφιακό κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση έρχεται ένας Τσέχοφ από το μέλλον: οι Τρεις Αδελφές του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα στη σκηνοθεσία της Susanne Kennedy θα παρουσιαστούν ψηφιακά, με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους, επικυρώνοντας τη σταθερή συνεργασία τη Στέγης με την Kammerspiele του Μονάχου.
Από την Παρασκευή 5 Ιουνίου θα είναι διαθέσιμα και νέα Radiophonics, στη νέα σειρά πρωτότυπων ραδιοφωνικών έργων που προστίθενται κάθε Παρασκευή στο Ψηφιακό Κανάλι, ενώ από το Σάββατο 6 Ιουνίου ο Σάιμον Κρίτσλεϊ, μέσα από τα τρία νέα podcasts της σειράς με τίτλο Apply-Degger – Μια ανάλυση της σκέψης του Χάιντεγκερ στο «Είναι και χρόνος», υποστηρίζει πως η επαφή με αυτό το έργο μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου.
Το πρόγραμμα
Susanne Kennedy, Τρεις αδελφές (2019)
βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Άντον Τσέχοφ
Με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους
Πρεμιέρα: Τετάρτη 10 Ιουνίου στις 21:00 | Διαθέσιμο για 48 ώρες
Οι τρεις αδελφές, η Μάσα, η Όλγα και η Ίρινα, ονειρεύονται να εγκαταλείψουν τη ρωσική επαρχία για μια πιο συναρπαστική ζωή – «στη Μόσχα»! Η κοινωνία είναι σε αναταραχή, αλλά οι αδελφές είναι ακινητοποιημένες από τον τρόμο μπροστά στον δικό τους θάνατο και από τον φόβο ότι οι ζωές τους θα παραμείνουν στάσιμες. Το μέλλον προμηνύεται πολλά υποσχόμενο, αν και καμιά τους δεν γνωρίζει τι πρόκειται να φέρει.
Το κλασικό έργο του Τσέχοφ, Τρεις Αδελφές, έχει ανέβει αναρίθμητες φορές στη σκηνή από το 1901 και συχνά ερμηνεύεται ως συμβολικό για την παρακμή της προεπαναστατικής μεγαλοαστικής κοινωνίας. Οι αδελφές, όποια εποχή κι αν έχουν παιχτεί, εκφράζουν τη λαχτάρα για απόδραση από το παρόν. «Συμβαίνει τώρα; – Είναι μια ιστορία που συνέβη χθες, αλλά ξέρω ότι είναι αύριο.» Η Σουζάνε Κένεντι επιχειρεί να απελευθερώσει τις αδελφές και προτείνει μια αλλαγή προοπτικής: Κι αν τελικά ο χρόνος είναι κυκλικός και ζούμε την κάθε στιγμή της ζωής μας ξανά και ξανά;
Η προβολή της παράστασης εντάσσεται στην «ψηφιακή» συνεργασία και ανταλλαγή παραστάσεων της Στέγης με το σπουδαίο γερμανικό θέατρο. Το Kammerspiele του Μονάχου είναι μια από τις σημαντικότερες θεατρικές σκηνές του γερμανόφωνου κόσμου.
Ωνάσειος Βιβλιοθήκη | Η περιήγηση ως εμπειρία και καταγραφή (2017)
Τα περιηγητικά βιβλία αποτελούν εξαιρετικά σημαντικό μέρος της συλλογής της Ωνασείου Βιβλιοθήκης. Με ποιον τρόπο τα περιηγητικά βιβλία συγκροτούν τεκμήριο, όχι μόνο της αστικής και εθνικής μνήμης και ταυτότητας, αλλά και μιας εξελισσόμενης αισθητικής αντίληψης του χώρου;
Η ομιλία, σε μια αναστοχαστική επισκόπηση των βιβλίων του συγγραφέα, επικεντρώνεται στη σχέση του σύγχρονου υποκειμένου με το (ελληνικό) τοπίο και την υπαίθρια ζωή και συζητά σχετικές περιηγητικές πρακτικές και «τοπιακές επιτελέσεις». Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς οι περιηγητικές αφηγήσεις και η έκθεση στην εξωτερικότητα προδιαγράφουν ή υπονοούν μια καινούρια αντίληψη του χώρου. Μια ομιλία του Ζήση Κοτιωνή, Καθηγητή στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Αρχείο Καβάφη | «Συμεών», Επτά ποιήματα, Επτά μαθήματα (2017)
Επτά συναντήσεις με αφορμή επτά καβαφικά ποιήματα. Στις συναντήσεις, η ανάλυση του ποιήματος ακολουθείται από μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση για την καβαφική ποίηση. Σε μία από αυτές τις επτά συναντήσεις-μαθήματα αναλύεται το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη «Ο Συμεών» από την Λέκτορα Θεωρίας της Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ευγενία Σηφάκη.
Κάθε συνάντηση ξεκινά από την ανάλυση ενός επιλεγμένου ποιήματος του Κ. Π. Καβάφη, με σκοπό να επεκταθεί στην ανάλυση του λογοτεχνικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο γράφτηκαν τα συγκεκριμένα έργα. Κάθε ποίημα γίνεται έτσι γέφυρα που οδηγεί σε μια μεγαλύτερη συζήτηση και συσχέτιση με άλλα έργα του ποιητή και άλλων Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών και δημιουργών.
Σάιμον Κρίτσλεϊ, Apply-Degger – Μια ανάλυση της σκέψης του Χάιντεγκερ στο Είναι και Χρόνος (2020)
Ο Σάιμον Κρίτσλεϊ, φιλόσοφος, συγγραφέας, Καθηγητής Φιλοσοφίας στο New School και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ωνάση, θεωρεί πως η ανάγνωση του έργου Είναι και Χρόνος του Martin Heidegger μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός ανθρώπου. Και επιχειρεί, με τη συγκεκριμένη σειρά podcasts, να εξηγήσει πώς μπορεί να συμβεί αυτή η αλλαγή. Το Apply-Degger είναι μια μεγάλης φόρμας καταβύθιση στο πιο σημαντικό βιβλίο φιλοσοφίας των τελευταίων 100 ετών.
Κάθε επεισόδιο παρουσιάζει μία από τις βασικές έννοιες της φιλοσοφίας του Χάιντεγκερ. Όταν ολοκληρωθούν, τα επεισόδια θα παρουσιάζουν το σύνολο αυτού του έργου σε όσους διακατέχονται από περιέργεια, σοβαρότητα και ενδιαφέρον, αλλά απλώς δεν έχουν τον χρόνο να στρωθούν και να διαβάσουν τις 437 πυκνογραμμένες σελίδες του βιβλίου. Ο Κρίτσλεϊ ευελπιστεί, με τη σειρά αυτή, να αναδείξει τα πεδία εφαρμογής που μπορεί να βρει η σκέψη του εγχειρήματος του Χάιντεγκερ στην καθημερινή ζωή, με τρόπο διαφωτιστικό, εμψυχωτικό και ωφέλιμο.
Με τις αργές, καθαρές και ενδελεχείς εξερευνήσεις των ιδεών του Χάιντεγκερ στο Είναι και Χρόνος, ο Κρίτσλεϊ έχει την πεποίθηση πως «η γνήσια φιλοσοφία μπορεί να εξηγηθεί με απλότητα και σαφήνεια. Αλλά αυτό χρειάζεται κάποιον χρόνο. Δεν μπορεί να γίνει βεβιασμένα. Πρέπει λοιπόν να κατεβάσουμε ρυθμούς, να πάρουμε τον χρόνο μας, να ανοίξουμε τα αφτιά μας και να σκεφτούμε σε βάθος. Για μία φορά, ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο.» Αυτή την εβδομάδα διατίθενται τα επεισόδια: Αλήθεια, Θάνατος, Συνείδηση.
Radiophonics
Πώς αλλάζει το θέατρο του ραδιοφώνου στην εποχή του λεγόμενου «Διαδικτύου των Πραγμάτων» (Internet of Things); Πώς ανταποκρίνεται το ραδιοφωνικό θέατρο στα «έξυπνα» συστήματα και στην αδιάκοπη συνδεσιμότητα; Πώς αλλάζουν οι νέες τεχνολογίες τον ορισμό, τη σύνθεση, τον στόχο και την εμβέλεια του παραδοσιακού ραδιοφωνικού θεάτρου; H σειρά Radiophonics περιλαμβάνει έργα που δημιουργήθηκαν μέσα από ένα ανοιχτό κάλεσμα, το οποίο έγινε το 2016 σε επιμέλεια Χρήστου Καρρά & Θοδωρή Χιώτη, αλλά και νέα έργα εν μέσω πανδημίας.
Είμαστε πλέον βυθισμένοι σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που μας εκπαιδεύει να βλέπουμε σε υψηλή ανάλυση: η όρασή μας βελτιώνεται και διευρύνεται από την ψηφιακή τεχνολογία με αναπάντεχους τρόπους. Τι συμβαίνει όμως με τα όσα ακούμε; Πώς επιδρά η τεχνολογία στις ιστορίες που λέγονται αυτή τη στιγμή, στις ιστορίες που ακούμε; Πώς μπορεί η τεχνολογία να μας βοηθήσει να αφηγηθούμε αυτές τις ιστορίες; Το θέατρο του ραδιοφώνου ήταν μια μοναδική εμπειρία: ήταν το πρώτο διαδραστικό μέσο για να αφηγηθούμε ιστορίες. Δεδομένων των πρόσφατων τεχνολογικών εξελίξεων, πώς μπορεί να ακούγεται σήμερα ένα θεατρικό έργο για το ραδιόφωνο;
Radiophonics - Ειδήσεις - Επεισόδιο 3 (2020)
«Η καλή λογοτεχνία είναι ειδήσεις που παραμένουν ειδήσεις» έλεγε ο Έζρα Πάουντ. Μπορούν οι ειδήσεις να αποτελέσουν πρώτη ύλη για ένα ραδιοφωνικό έργο; Την απάντηση δίνει το έργο Ειδήσεις, που αποτελεί την «ανα-σύνταξη» των σημαντικότερων ειδήσεων της εβδομαδιαίας επικαιρότητας. Βυθισμένοι καθημερινά μέσα σε ένα συνονθύλευμα ειδήσεων, αλλά και fake news, πόσες από αυτές πραγματικά συγκρατούμε; Πόσο εύκολο είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας; Οι λέξεις συνωστίζονται, συνθλίβονται και αφήνουν τελικά πίσω τους έναν θόρυβο. Αυτή την πορεία της πληροφορίας αποτυπώνει ο μηχανισμός του έργου Ειδήσεις.
Ένας μηχανισμός αλγορίθμων που τροφοδοτείται εβδομαδιαία και παράγει συνεχώς νέες αφηγήσεις. Οι σημαντικότερες ειδήσεις-λέξεις αναδεικνύονται με στατιστική ανάλυση κειμένου, μετατρέπονται σε ήχους και έπειτα μιξάρονται με θραύσματα λόγου κάθε μορφής, εμπνευσμένα από την επικαιρότητα. Το αποτέλεσμα είναι μια αλγοριθμική μείξη ήχων, η οποία συνθέτει το ηχοτοπίο των γεγονότων με τον λόγο, με σκοπό να δημιουργήσει ένα απρόσμενο δελτίο ειδήσεων. Μια ηχητική αφήγηση της επικαιρότητας με μέσα τις ψηφιακές τεχνολογίες, τον ήχο, τον λόγο.
Το έργο πραγματεύεται τη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο είδη γλώσσας: τον ριζοσπαστικό ποιητικό λόγο και τη ρητορική μίσους. Αρχικά, τοποθετείται σε μια συνθήκη λεκτικής επίθεσης. Οι δύο φωνές που ακούμε, αναμεταδίδουν αυτή την επίθεση από δύο διαφορετικές θέσεις: από τη θέση όσων γίνονται αυτόπτες μάρτυρες και από αυτήν όσων στοχοποιούνται. Βασικό τους μέλημα είναι να αποκωδικοποιήσουν τις «γλώσσες του μίσους», ώστε να διεκδικήσουν χώρο για την ενσυναίσθηση, τη δημιουργικότητα και την αναγέννηση (μέσα από τις στάχτες της θυματοποίησης και των επιβολών). Σταδιακά, ενώνουν τις φωνές-δυνάμεις τους, όχι μόνο για να οργανώσουν την αντίστασή τους, αλλά και για να μπορέσουν να υπάρξουν πέρα από την επικράτεια του μίσους.
Αφετηρία για τη σύλληψη του έργου Πώς τα ποιήματα-πόλεις στάθηκε η έξαρση της ρητορικής μίσους, όπως εκδηλώθηκε και εκδηλώνεται στην καθημερινή ζωή, τον πολιτικό λόγο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η προοδευτική ποιητική γλώσσα αντιστέκεται στο φαινόμενο αυτό, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην καταπολέμησή του, αφυπνίζοντας συνειδήσεις και καλλιεργώντας γόνιμο έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν άλλες δυναμικές. Ίσως, γιατί «οι ποιήτριες και οι ποιητές “εκπλήσσονται περισσότερο από την ίδια την ύπαρξη” και θέλουν, με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, να σώσουν τον κόσμο με λόγια», όπως σημειώνει η Αμερικανίδα ποιήτρια C.D. Wright.
Για τη σύνθεση του ήχου εφαρμόστηκε η πηγαία δημιουργία ενός πλήρως τεχνητού περιβάλλοντος με χρήση modular synthesizers. Ήχοι στικτικοί γεννιούνται και χάνονται ως καθαρή αντίδραση στο άκουσμα των λέξεων, χωρίς καθαρή διάθεση ερμηνείας ή συνοδείας του κειμένου, απλά από την ανάγκη τους να υπάρξουν. Οι ήχοι δίνουν στο ποίημα τις επιπλέον διαστάσεις του χώρου και του χρόνου, ενώ ένα σταθερό ηχητικό υπόβαθρο λειτουργεί ως αφετηρία μιας παράλληλης αφήγησης.
Περισσότερες πληροφορίες στο www.onassis.org
σχόλια