«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα

«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα Facebook Twitter
EPA
0

Χαμένες πτυχές και λεπτομέρειες των γλυπτών που υφάρπαξε ο Λόρδος Έλγιν και μετέφερε στην Βρετανία, έρχονται στο φως χάρη σε μία επαναστατική τεχνική σάρωσης των εκμαγείων.

Από το 1803 μέχρι το 1812, ο Βρετανός διπλωμάτης μετέφερε πολυάριθμα γλυπτά που αφαίρεσε από τον Παρθενώνα, από τον ναό της Απτέρου Νίκης και άλλους αρχαιολογικούς χώρους. Στο πλαίσιο αυτό, προσέλαβε τεχνίτες που έφτιαξαν εκμαγεία από γύψο. Αργότερα πούλησε τα γλυπτά στο Βρετανικό Μουσείο και, στις δεκαετίες που ακολούθησαν, κάποια από αυτά υπέστησαν μεγάλη φθορά, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλές από τις πολύτιμες λεπτομέρειες τους.

Μια νέα ανάλυση αυτών των εκμαγείων ρίχνει τώρα φως σε χαρακτηριστικά αυτών των γλυπτών που έχουν πλέον εξαφανιστεί από τα πρωτότυπα. Τρισδιάστατες σαρώσεις αναβιώνουν σβησμένα από τον χρόνο πρόσωπα και το αποτέλεσμα είναι καθηλωτικό.

«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα Facebook Twitter
Φιγούρα από την βόρεια ζωοφόρο. Στα αριστερά το κατεστραμμένο πρωτότυπο και δεξιά η 3D σάρωση του εκμαγείου του Έλγιν (Emma Payne/Antiquity)
«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα Facebook Twitter
3D απεικόνιση φιγούρας από τη δυτική ζωοφόρο. Πάνω: από το εκμαγείο του Έλγιν, στη μέση από το εκμαγείο του 1872 στο Βρετανικό Μουσείο και κάτω ό,τι έχει απομείνει από το γλυπτό (Emma Payne/Antiquity)

Την πρωτοποριακή έρευνα διεξάγει η δρ. Έμα Πέιν, ειδική στην συντήρηση κλασικών αρχαιοτήτων του King's College στο Λονδίνο. Όπως προκύπτει από τις σαρώσεις, τα γλυπτά της δυτικής ζωοφόρου του Παρθενώνα ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση το 1802 από ό,τι είναι σήμερα. «Τα καλούπια του Έλγιν μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα αρχεία για την κατάσταση των γλυπτών στις αρχές του 19ου αιώνα, πριν τα προβλήματα ρύπανσης της σύγχρονης εποχής», λέει η Πέιν.

Ο Έλγιν ετοίμασε καλούπια και για γλυπτά που έμειναν στην Αθήνα. Συγκρίνοντας τις 3D σαρώσεις με τη δυτική ζωοφόρο, που αφαιρέθηκε το 1993 από τον Παρεθνώνα και βρίσκεται πλέον στο Μουσείο των Αθηνών, αποκαλύπτονται χαμένα πρόσωπα και σημάδια από καλέμια. Τα ίχνη αυτά είναι πιθανότατα έργο βανδάλων της βικτωριανής εποχής.

Το παράδοξο είναι ότι πλέον αυτά τα καλούπια είναι πιο ακριβή από τα πρωτότυπα γλυπτά και σε αρκετές περιπτώσεις διατηρούν περισσότερες πληροφορίες. Οι αποκλίσεις από τα πολύτιμα αρχαία γλυπτά δεν ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις το ένα χιλιοστό.

«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα Facebook Twitter
Τα γλυπτά της δυτικής ζωοφόρου του Παρθενώνα ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση το 1802 από ό,τι είναι σήμερα (EPA)
«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα Facebook Twitter
EPA

Η Πέιν σάρωσε επίσης και μία δεύτερη σειρά εκμαγείων, που είχε επιμεληθεί το Βρετανικό Μουσείο στα 1872. Όπως αποδείχτηκε, τα «Ελγίνεια» υπέστησαν μεγαλύτερη φθορά στα πρώτα 70 χρόνια τους στο Μουσείο (μέχρι το 1872), από τον σχεδόν ενάμιση αιώνα που μεσολάβησε έκτοτε. Στην μελέτη της που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Antiquity, σημειώνεται ένας αιώνας ρύπανσης έκανε λιγότερη ζημιά από τους βικτωριανούς βανδάλους. 

Ωστόσο ο Παρθενώνας είχε ήδη φθαρεί σε μεγάλο βαθμό, πολύ πριν ο Έλγιν πατήσει τον πόδι του στον Ιερό Βράχο. Τον 3ο μ.Χ αιώνα ο ναός είχε καεί και, τρεις αιώνες αργότερα, πολλά γλυπτά καταστράφηκαν σκοπίμως από Χριστιανούς, που μετέτρεψαν τον Παρθενώνα σε εκκλησία. Τον 13ο αιώνα μ.Χ μετατράπηκε σε τζαμί από τους Οθωμανούς και στα 1687 μία έκρηξη κατέστρεψε μέρος του ναού, που χρησιμοποιείτο εκείνη την εποχή ως πυριτιδαποθήκη.

«Σπασμένα πρόσωπα»: Τα εκμαγεία του Έλγιν αποκαλύπτουν χαμένες πτυχές των γλυπτών του Παρθενώνα Facebook Twitter
EPA
Culture
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ»: Μια έκθεση για τον «Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος»

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / «Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ»: Μια έκθεση για τον «Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος»

Ο Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με έναν εκ των ιδρυτικών μελών της, τον Θανάση Λεβέντη, μια ξεχωριστή και πολύπλευρη προσωπικότητα, άρρηκτα συνδεδεμένη με την πόλη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί παραιτήθηκε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου

Culture / Γιατί παραιτήθηκε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου;

Μια συνταρακτική υπόθεση συστηματικής κλοπής αρχαιοτήτων βρίσκεται μονάχα στην αρχή των αποκαλύψεων. Πώς έφτασαν να λείπουν μέχρι και 1,500 αντικείμενα από την συλλογή του Βρετανικού Μουσείου, πώς μερικά από αυτά κατέληξαν στο eBay, και το παρασκήνιο μιας παραίτησης που κρύβει πολλά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Ζαμέ Κορωπί: Λίγες αλήθειες για το μοχθηρό language barrier που κάποτε μας έχει τρολάρει όλους

Οπτική Γωνία / Ζαμέ Κορωπί: Λίγες αλήθειες για το μοχθηρό language barrier που κάποτε μας έχει τρολάρει όλους

Το πάθημα του συνηγόρου της Εύας Καϊλή, Μιχάλη Δημητρακόπουλου, ακριβώς, όπως παλαιότερα «τα αγγλικά του Τσίπρα», πέρα από τα ανέκδοτα και τα, δικαίως, μοχθηρά πειράγματα, έχουν πολλά να πουν για το γλωσσικό εμπόδιο και την υπερβολική αυτοπεποίθησή μας, όταν καλούμαστε να εκφραστούμε σε μία ξένη γλώσσα...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Αννα Ροκόφυλλου: «Στον ΟΠΑΝΔΑ θέλουμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα της Αθήνας»

Culture / Αννα Ροκόφυλλου: «Στον ΟΠΑΝΔΑ θέλουμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα της Αθήνας»

Η Άννα Ροκοφύλλου, πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, κάνει έναν απολογισμό των δύο πρώτων ετών της θητείας της και δεν κρύβει τον ενθουσιασμό της για το Φεστιβάλ Κολωνού (6-28/9) με το οποίο ο πολιτισμός γίνεται διαθέσιμος σε κάθε δημότη.
ΕΛΕΝΗ ΤΖΑΝΝΑΤΟΥ
Το συγκινητικό βίντεο με τον Μικ Τζάγκερ για την επιστροφή του κοινού στο Άλμπερτ Χολ

Lifo Picks / Το συγκινητικό βίντεο με τον Μικ Τζάγκερ για την επιστροφή του κοινού στο Άλμπερτ Χολ

Your Room Will Be Ready: «Ανυπομονούμε να αρχίσουμε να δημιουργούμε αναμνήσεις μαζί σας με καλλιτέχνες παγκόσμιας κλάσης για άλλη μια φορά. Έχουμε περισσότερη ιστορία να γράψουμε».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κοντσέρτα του Μότσαρτ σε όργανα εποχής από τους μουσικούς της Καμεράτας

Culture / Κοντσέρτα του Μότσαρτ σε όργανα εποχής από τους μουσικούς της Καμεράτας

Η συναυλία του βραβευμένου αθηναϊκού συνόλου, το οποίο φημίζεται για τις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας του σε όργανα εποχής, αποτελεί συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και των Μουσικών της Καμεράτας.