Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας

Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Αθήνα 1801-1806. Οι καταρράκτες του Ιλισού, το Ολυμπιείον, η Ακρόπολη και ο Λυκαβηττός. Τυπώθηκε στο Λονδίνο το 1821. Ζωγράφος: Edward Dodwell
3

Τρεις ήταν οι βασικοί ποταμοί που διέρρεαν την πεδιάδα της Αττικής κατά την αρχαιότητα, οι δύο εκ των οποίων απλώνονταν πέραν των ορίων της πόλεως. Το δυτικό και μεγαλύτερο τμήμα της πεδιάδας έβρεχε ο Κηφισός, που είχε τις πηγές του στους πρόποδες της Πάρνηθος στα βόρεια και συνέχιζε την πορεία του για 27 χλμ., έως ότου εκχυνόταν στον Φαληρικό Kόλπο.

Το ανατολικό τμήμα διέσχιζε ο Ιλισός, ο οποίος εκκινούσε από τις υπώρειες του Υμηττού κατευθυνόμενος προς δυσμάς, παρέρρεε τον Αρδηττό και, μέσω της κοιλάδος που σχηματιζόταν ανάμεσα στους λόφους των Μουσών (Φιλοπάππου) και της Σικελίας (δεξιά της σύγχρονης λεωφόρου Συγγρού), δεχόταν στην κοίτη του τα νερά του Ηριδανού και εν συνεχεία συναντούσε τον Κηφισό στα νοτιοανατολικά.

Μικρότερος των δύο προηγούμενων ήταν ο Ηριδανός, που ανέτελλε στις νότιες πλαγιές του Λυκαβηττού, έναντι των Διοχάρους πυλών, όπου βρισκόταν και η Πάνοπος κρήνη· κυλώντας βορείως της Ακροπόλεως, περνούσε μέσα από την Αγορά και, συνεχίζοντας τη ροή του βορειοδυτικά, κατά μήκος του βορείου κρασπέδου της Πνυκός, εξερχόταν του τείχους σε σημείο κοντά στην Ιερά Πύλη και, αφού χανόταν υπογείως για μερικές εκατοντάδες μέτρα, στρεφόταν προς νότον, όπου εξέβαλλε στον Ιλισσό.

Ήδη από τα χρόνια της επέκτασης της πόλης από τον Θεμιστοκλή περιελήφθη εντός των τειχών της, ενώ στους ρωμαϊκούς χρόνους φαίνεται ότι καταχώσθηκε (καλύφθηκε) και κατασκευάσθηκε μεγάλος υπόνομος εντός της κοίτης του.

Εκτός των προαναφερθέντων, υπήρχαν δύο ακόμη, μικρότεροι ποταμοί, ο Σκίρος και ο Κυκλοβόρος, προς δυσμάς της πόλεως μεταξύ του Διπύλου και του Κηφισού και (μάλλον) προς βορράν της πόλεως αντιστοίχως. — © Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Αθήνα περ. 1890-1896. Παλιό γεφύρι στον Κηφισό.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Αθήνα περ. 1844. Στην περιοχή του Ιλισού. Harry John Johnson, Βρετανός ζωγράφος.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Στην Καλλιρρόη κι από πάνω ο Ναός του Ολυμπίου Διός, Αθήνα 12 Ιουνίου, 1848. Edward Lear, Συγγραφέας & Ζωγράφος. © Private Collection
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Η Ακρόπολη, ο Ναός του Ολυμπίου Διός και ο Ιλισός, Αθήνα 1875. Φωτογραφία: Πέτρος Μωραΐτης. Αριστερά μέσα στο «δασάκι» πρέπει να ήταν κάποιο παριλίσιο θέατρο.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Αθήνα, 7 Μαρτίου 1891. Η πηγή Καλλιρρόη και δεξιά ο Αμερικανός ποδηλάτης William Sachtleben. Φωτογράφος: Thomas Gaskell Allen Jr.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Αθήνα 1900-1921. Καλλιρρόη και Ιλισός. Δεξιά το εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής. Στο βάθος το Παναθηναϊκό Στάδιο. Η επιμαρμάρωσή του ολοκληρώθηκε το 1900. Πιο αριστερά και πάλι στο βάθος διακρίνεται το Πανόραμα Θων που το κατεδάφισαν το 1921. Από εκεί και η χρονολόγηση της εικόνας. Έρευνα-Ταυτοποίηση-Κείμενο: © Despina Drepania
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Ο Ιλισός, ύστερα από βροχή και η γέφυρα στην οποία κατέληγε η οδός Πετμεζά. Στο βάθος η παλιά εκκλησία και η υπό ανέγερση νέα του Αγίου Παντελεήμονος. Στην κορυφή του λοφίσκου τα ερείπια του παλιού ανεμόμυλου. (1914)
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Η γέφυρα πάνω στο Ιλισό ποταμό. Ήταν στο ύψος της Ριζάρη. Αριστερά τα πυροβολικά εκεί που χτίστηκε το Πολεμικό Μουσείο. Στο βάθος διακρίνεται ο Ευαγγελισμός και ο Λυκαβηττός, 1918.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Το γεφύρι αυτό υπήρχε στην σημερινή Βασ. Όλγας και ένωνε την πλευρά που δημιουργήθηκε το Ζάππειο με τα παριλίσια θέατρα.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Η κοίτη του Ιλισού, ο Ναός του Ολυμπίου Διός και η Ακρόπολη. Από αυτό το γεφυράκι πηγαίναν και στο παριλίσιο θέατρο «Παράδεισος».
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Ιλισός στο ύψος της Χαροκόπου - Καλλιθέα 1941 - 1944. Παιδιά μαζεύουν χόρτα.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Οδός Καλλιρρόης,με τον Ιλισό ανοικτό ακόμα. Η εκκλησία στο βάθος είναι ο Άγιος Παντελεήμονας Ιλισού.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Ο Ηριδανός περνά δίπλα από τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο, Αθήνα 1832. Έργο του σκωτσέζου ζωγράφου Hugh William "Grecian" Williams.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Ο Κηφισός των αρχών του αιώνα.
Τα θαμμένα ποτάμια της Αθήνας Facebook Twitter
Η πηγή Κεφαλάρι του Κηφισού, που έδωσε το όνομά της στη γνωστή γειτονιά της Κηφισιάς.

Περισσότερες φωτογραφίες από τα ποτάμια της Αθήνας, θα βρείτε στις σελίδες του Facebook Η Αθήνα Μέσα στο Χρόνο και Τα Ποτάμια της Αθήνας.

 

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 11.2.2020

Αθήνα
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ