Αφιέρωμα στις ταινίες της Joanna Hogg στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Η γοητεία της αφαίρεσης

Αφιέρωμα στις ταινίες της Joanna Hogg στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Η γοητεία της αφαίρεσης Facebook Twitter
Οι ταινίες της Joanna Hogg φιγουράρουν κατά καιρούς σε λίστες με τις καλύτερες του 21ου αιώνα.
0

Στη χώρα μας το έργο της είναι σχετικά άγνωστο, στην πατρίδα της όμως θεωρείται σοβαρή και υπολογίσιμη υπογραφή, με ταινίες της να φιγουράρουν κατά καιρούς σε λίστες με τις καλύτερες του 21ου αιώνα. Ο Μάρτιν Σκορσέζε ενθουσιάστηκε τόσο με το Archipelago της, που εκτελεί χρέη executive producer στην τελευταία της δουλειά, το Souvenir. Το αφιέρωμα του Φεστιβάλ είναι μια ωραία ευκαιρία να τη γνωρίσουμε καλύτερα.


Το πρώτο της μικρού μήκους, το Caprice (1986), αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως συνδρομή της στο σινεμά –χωρίς να υποτιμώ, φυσικά, την ποιότητα της φιλμογραφίας της−, συστήνοντας στον κόσμο μια νεαρή που λέγεται Τίλντα Σουίντον. Φίλες από μικρά παιδιά, στην ταινία εμφανίζεται ως Ματίλντα Σουίντον − η συνέχεια είναι γνωστή. Kατά τα λοιπά, στο εν λόγω διδακτικό φιλμάκι η ηρωίδα εισβάλλει κυριολεκτικά στις σελίδες του αγαπημένου της lifestyle περιοδικού, όπως ο Μπάστερ Κίτον μπαίνει στην οθόνη του σινεμά στο Sherlock Jr. (1924). Με τα σκηνικά-χειροτεχνίες, το synth pop μουσικό χαλί, τον σωσία του Μπίλι Άιντολ κι ένα σωρό άλλα ευρήματα, παρακολουθώντας το Caprice θα ορκιζόσουν ότι τα φιλμ της Χογκ στο μέλλον θα έμοιαζαν περισσότερο με εκείνα του Τέρι Γκίλιαμ ή του Μισέλ Γκοντρί. Μοιάζει παράδοξο σε σχέση με την υπόλοιπη φιλμογραφία της, αλλά σημειώστε το στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, αξίζει να το δείτε.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του σινεμά της είναι ότι βρίσκεται σε συζήτηση με τον εαυτό του. Στο Archipelago (2010), για πολλούς τη μεγαλύτερη στιγμή της μέχρι σήμερα, μέσα από τον χαρακτήρα ενός ζωγράφου θα αποκρυσταλλώσει τη φιλοσοφία της απέναντι στην τέχνη.


Το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της θα έρθει δύο δεκαετίες μετά με το Unrelated (2007). Συγκροτημένο, αν και ντεμπούτο, με εμφανή τα χαρακτηριστικά του σινεμά της, δηλαδή την αποστασιοποίηση από τα δρώμενα, τον ρεαλισμό, τον αυτοσχεδιασμό και την κριτική διάθεση απέναντι στη μεσοαστική τάξη, που απέχει, βέβαια, αρκετά από τη δηκτικότητα ενός Σαμπρόλ. Στην ταινία αυτή θα μας συστήσει και τον Τομ Χίντλστοουν που μάθαμε όλοι στη συνέχεια ως Λόκι στο σύμπαν της Marvel, ως Night Manager στην έκτακτη μεταφορά του Λε Καρέ στη μικρή οθόνη και ως σταθερά επανερχόμενο υποψήφιο για το κοστούμι του Μποντ.


Ένα άλλο χαρακτηριστικό του σινεμά της είναι ότι βρίσκεται σε συζήτηση με τον εαυτό του. Στο Archipelago (2010), για πολλούς τη μεγαλύτερη στιγμή της μέχρι σήμερα, μέσα από τον χαρακτήρα ενός ζωγράφου που λειτουργεί στο φιλμ ως άβαταρ της ίδιας, θα αποκρυσταλλώσει τη φιλοσοφία της απέναντι στην τέχνη στην εξής φράση: «Η πραγματικότητα είναι σχετική, οπότε η αφαίρεση είναι ένας τρόπος να απομονώσεις τις σημαντικές πληροφορίες από αυτήν, για να πετύχεις αυτό που επιθυμείς ως καλλιτέχνης».

Αφιέρωμα στις ταινίες της Joanna Hogg στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Η γοητεία της αφαίρεσης Facebook Twitter
Το πρώτο της μικρού μήκους, το Caprice (1986), αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως συνδρομή της στο σινεμά.

Στην ταινία παρακολουθούμε για λίγες μέρες δύο αδέρφια που μεγάλωσαν με μια πατρική φιγούρα απούσα και μια μητρική αποπνικτικά παρούσα. Με τον φακό σε σταθερή απόσταση από τους χαρακτήρες –όπως και οι χαρακτήρες μεταξύ τους ίσως;− και μέσα από μακρά, στατικά πλάνα παίρνουμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε, γίνονται σταδιακά εμφανείς οι ρωγμές στο οικοδόμημα της οικογένειας, τα προβλήματα και τα πάθη όσων την απαρτίζουν. Στο τέλος κανείς δεν γίνεται σοφότερος, τίποτα δεν λύνεται και η επικοινωνία ανάμεσά τους επιπλέει κάπου στο αρχιπέλαγος, σε μια πορεία προς το άγνωστο.


Στο φιλότεχνο Exhibition (2013), όπου οι καλλιτέχνες ήρωες μοιάζουν δέσμιοι της ιδιοκτησίας τους, η Χογκ πηγαίνει την κινηματογραφική φιλοσοφία της στα άκρα, ενδεχομένως φτάνει στο σημείο όπου η αφαίρεση γίνεται έλλειψη. Η βρετανική κριτική, που παραδοσιακά στηρίζει τα εγχώρια προϊόντα, ραίνει με επαίνους το φιλμ, η αμερικανική κρατά τις αποστάσεις της. Πρόκειται σίγουρα για την πιο δύσκολη (και δύστροπη) ταινία της, αλλά έχει τους φανατικούς οπαδούς της.


Και κάπως έτσι ερχόμαστε στο φετινό Souvenir (2019), οπλισμένο με το Μεγάλο Βραβειο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Σάντανς και metascore 92 στο σάιτ του metacritic – ένα σοβαρότερο rottentomatoes. Πρόκειται για ημιαυτοβιογραφικό φιλμ με πρωταγωνίστρια την Όνορ Σούιντον Μπερν, κόρη της Τίλντα Σουίντον, και την ίδια την Τίλντα στον ρόλο (και) της κινηματογραφικής μητέρας της. Ο φακός για πρώτη φορά δεν κοιτά την ηρωίδα από απόσταση αλλά γίνεται συνοδοιπόρος της, μουσική και συναισθηματισμοί εισβάλλουν απρόσμενα (και ευπρόσδεκτα) στο φιλμικό σύμπαν της σκηνοθέτιδας, οι σινεφιλικές αναφορές ακόμα και στο δικό της έργο πολλαπλασιάζονται και η δεδομένη ικανότητά της να κάνει δραματικό το αντιδραματικό κορυφώνεται.

Στο φιλμ παρακολουθούμε την πορεία μιας προβληματικής, μα αναμφίβολα έντονης και επιδραστικής σχέσης της κεντρικής ηρωίδας, της Τζούλι, που αναζητά τη φωνή της ώστε να γυρίσει την πρώτη της ταινία. Στο τελευταίο πλάνο, όπου ανοίγει η πόρτα του κινηματογραφικού πλατό και σχηματίζεται ένα δεύτερο κάδρο μέσα στο κάδρο, βγαλμένο, θαρρείς, κατευθείαν από το Archipelago, η Τζούλι φαντάζει έτοιμη να βγει έξω στον κόσμο και να γυρίσει την πρώτη της ταινία. Όπως ο Tζακ του Τραβόλτα στο Blow Out (1981) και ο Τζον Γουίλσον του Κλιντ Ίστγουντ στο White hunter, black heart (1990), διαπίστωσε με τον άσχημο τρόπο ότι πρώτα ζούμε και μετά δημιουργούμε, ότι το καλλιτεχνικό ζενίθ ενίοτε πάει πακέτο με ένα προσωπικό ναδίρ και ότι η τέχνη είναι, συνήθως, προϊόν αληθινού, βιωμένου δράματος.

 

Το επίσημο τρέιλερ του The Souvenir

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ