Από τον Νάνο Βαλαωρίτη στα «Σονέτα» του Σαίξπηρ

Από τον Νάνο Βαλαωρίτη στα «Σονέτα» του Σαίξπηρ Facebook Twitter
0

1.

Δοκίμιο. Ο Νάνος Βαλαωρίτης (Λωζάνη, 1921) παραμένει θαλερός και δραστήριος. Ακόμα και στο Facebook τον συναντάμε να παρεμβαίνει και να εκφράζεται με ανοξείδωτο δυναμισμό. Πριν από λίγες ημέρες, αρχές Ιουνίου, κυκλοφόρησε ο τρίτος τόμος των πολύτιμων δοκιμίων του με τίτλο Για μια θεωρία της Γραφής Γ' - Από το κείμενο στο υπερκείμενο (εκδ. Ψυχογιός). Χωρισμένη σε δύο μεγάλα μέρη, η ύλη του τόμου συνθέτει ένα πανόραμα ρηξικέλευθων ρευμάτων και διορατικών δημιουργών που επηρέασαν καταλυτικά την ποίηση και τη ζωή. Στο πρώτο μέρος, με τίτλο Οι Τάσεις, διαβάζουμε κείμενα για τον μοντερνισμό, για τη γλωσσοκεντρική ποίηση, για την κριτική θεωρία, για τις στιγμές της πρωτοπορίας στον εικοστό αιώνα. Στο δεύτερο μέρος, Τα Πρόσωπα, βρισκόμαστε θελκτικά αντιμέτωποι με ένα εικονοστάσιο επώνυμων αγίων, που με το έργο και τον βίο τους συνέβαλαν στο πρόταγμα της αυτονομίας και στην περιπέτεια της ποίησης. Ανάμεσά τους οι δύο προεξάρχουσες θρυλικές μορφές της Γενιάς Μπιτ (Beat Generation), ο Ουίλιαμ Μπάροουζ και ο Άλεν Γκίνσμπεργκ, ο προδρομικός υπερλογοτέχνης Φερνάντο Πεσσόα, ο «δανδής που περιφρονούσε τον επαγγελματισμό» Γιώργος Μακρής, αλλά και ο Σεφέρης, ο Καβάφης, ο Σολωμός, ο Ταχτσής, ο Σικελιανός, ο Σαχτούρης. Στις σελίδες 238-250 διαβάζουμε έναν πλούσιο σε σημασίες και πληροφορίες και αναφορές διάλογο ανάμεσα στον Νάνο Βαλαωρίτη και στον αείμνηστο/αεικίνητο/ακέραιο Ανδρέα Παγουλάτο (που πρωτοδημοσιεύτηκε στο ηρωικό περιοδικό «Ουτοπία» του Ευτύχη Μπιτσάκη, στο τεύχος 30, τον Ιούνιο του 1998).


2.

Μυθιστόρημα. Πολλά και δυνατά τα μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν στις αρχές του καλοκαιριού. Πολλά και γόνιμα τα ξενύχτια, καθώς χανόμαστε στο σύμπαν των συγγραφέων και των ηρώων τους. Θα αναφέρω επιγραμματικά τρία από αυτά, και στα επόμενα τεύχη της LifΟ θα γράψω διεξοδικά.


Ο Κολμ Τομπίν (Colm Tόibίn, Ιρλανδία, 1995) μας προσφέρει μια ευαίσθητη, χαμηλόφωνη, διεξοδική ανατομία της απώλειας και του πένθους. Η αξιοπρέπεια και η δύναμη της θελήσεως, αλλά και η λυτρωτική μουσική κοσμούν το μυθιστόρημα Νόρα Γουέμπστερ (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Ίκαρος) που διαδραματίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1960, στη μικρή εσωστρεφή πόλη Ένισκορθι, γενέτειρα του συγγραφέα.


Η Μέριλιν Ρόμπινσον (Marilynne Robinson, ΗΠΑ, 1943) ολοκληρώνει την άτυπη Τριλογία της Αϊόβα με το μυθιστόρημα Λάιλα (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο), συγγενικό σε κάποια σημεία με τη Νόρα Γουέμπστερ ως προς την πίστη και το ψυχικό σθένος των ηρωίδων. Εδώ έχουμε μια κοπέλα που μεγαλώνει στα δύσκολα χρόνια του Μεγάλου Κραχ, που περιπλανιέται, που μοχθεί να βρει νόημα στη ζωή. Σημειώνει στο έξοχο επίμετρο ο Σταύρος Ζουμπουλάκης: «Οι άνθρωποι της Λάιλα, οι δικοί της άνθρωποι, είναι όλα αυτά τα ανθρώπινα κουρέλια με τα οποία έζησε όλη της τη ζωή. Αυτός είναι ο κόσμος της».


Ο μετρ της κοφτής, καταιγιστικής γραφής, ο Τζέιμς Ελρόι (James Ellroy, Λος Άντζελες, 1948), έρχεται να μας καθηλώσει, όντως, με το πρώτο μέρος του Δεύτερου Κουαρτέτου του, τη χιλίων είκοσι δύο σελίδων Perfidia (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Κλειδάριθμος), όπου τα πάντα –φασαρίες, φόνοι, φαυλότητες– διαδραματίζονται ανάμεσα στις 6 και στις 29 Δεκεμβρίου του 1941 σε ένα Λος Άντζελες που συνταράσσεται από την επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ. Πρόκειται για έναν εμπρηστικό συνδυασμό Ρέιμοντ Τσάντλερ και Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, όπου το πέραν του Καλού και του Κακού είναι ο μοναδικός νόμος και δεν επιβάλλεται παρά μονάχα με την άκρατη και άκριτη βία.


3.

Ποίηση. Η δίγλωσση έκδοση των Σονέτων του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (εκδ. Gutenberg), με εισαγωγή και μετάφραση που υπογράφει η λυρική τραγουδίστρια, ποιήτρια και μεταφράστρια Λένια Ζαφειροπούλου (Αθήνα, 1979), είναι από τα πιο σημαντικά εκδοτικά γεγονότα του 2016. Έχουν προηγηθεί μεταφράσεις του Βασίλη Ρώτα, του Διονύση Καψάλη και του Στυλιανού Αλεξίου, μεταξύ άλλων. Η Ζαφειροπούλου μεταφράζει και τα 154 σονέτα του βάρδου και επισημαίνει: «Η ερωτική λύρα φαλτσάρει ασυναγώνιστα την ώρα που ο υμνητής του έρωτα ενοχλείται από διπλές σκέψεις: η καταγραφή αυτής της παραφωνίας είναι η ουσία των σονέτων. Ο ερωτευμένος βλέπει το αντικείμενο της αγάπης του ως ιδεώδες, ζώντας κάθε μέρα τις ατέλειες ενός κοινού ανθρώπου. Και ο ίδιος νιώθει εξαγιασμένος από το αίσθημά του. Όταν όμως έρχεται η ώρα να πράξει ή να πονέσει, τον διέπουν κι αυτόν τα κοινά και ευτελή ανθρώπινα μέτρα. Έτσι, ο Σαίξπηρ εκστασιάζεται από την κυρία του, παρόλο που βλέπει ότι είναι μέτρια, σκληρή και ψεύτρα [...] Ο έρωτας των σονέτων είναι κόπος και μόχθος. Δεν είναι ούτε ουράνια αποκάλυψη ούτε ιπποτική αποστολή ούτε εξαΰλωση ούτε απελευθέρωση και εξύψωση από τα γήινα».

http://radiobookspotting.blogspot.gr/

To άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ