Το Ευαγγέλιο του Ιούδα

Facebook Twitter
0

 Όταν τo 1955 δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη Ο τελευταίος πειρασμός προκάλεσε σοκ. Η ελλαδική Εκκλησία είχε απειλήσει τον συγγραφέα με αφορισμό αλλά η απειλή δεν πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της παρέμβασης του Πατριάρχη Αθηναγόρα που διέθετε όχι μόνο την ψυχραιμία αλλά και την ευφυΐα να αντιληφθεί ότι πέραν των άλλων κάτι τέτοιο θα έβλαπτε πρωτίστως την Εκκλησία. Τον Δεκέμβριο όμως του 1988 οργανωμένες ομάδες παραεκκλησιαστικών οργανώσεων κατάφεραν να σταματήσουν την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας του Μάρτιν Σκορσέζε η οποία βασιζόταν στο βιβλίο του Καζαντζάκη. Για την ιστορία, ας σημειώσουμε ότι το μυθιστόρημα είχε την «τιμή» να περιληφθεί στον περιβόητο κατάλογο Απαγορευμένων βιβλίων (Index librorum prohibitorum) του Βατικανού.


Εκδοχές του Ιούδα

Η ριζοσπαστικότερη ιδέα του Καζαντζάκη στον Τελευταίο πειρασμό δεν είναι η μάχη της ανθρώπινης φύσης του Χριστού με τη θεία, που καταλήγει στην τελική επικράτηση της δεύτερης. Είναι το ότι ο Ιούδας παρουσιάζεται όχι ως φριχτός προδότης αλλά ως πιστός μαθητής εντεταλμένος από τον ίδιο τον Χριστό να τον προδώσει ώστε να εκπληρώσει την επί Γης αποστολή του. Πενήντα τόσα χρόνια αργότερα η δημοσίευση του Ευαγγελίου του Ιούδα, ενός κοπτικού κειμένου 1.700 ετών, αποκάλυπτε ότι η προσέγγιση του Καζαντζάκη δεν απείχε σχεδόν καθόλου από μια αρκετά διαδεδομένη, όπως αποδείχθηκε, άποψη στα τέλη του δεύτερου μεταχριστιανικού αιώνα. Το θέμα της προδοσίας πυροδοτούσε επί αιώνες τη λαϊκή φαντασία με αποτέλεσμα ταυτοχρόνως με την επικρατούσα εκδοχή ότι ο Ιούδας ήταν ο μεγαλύτερος προδότης που παρουσιάστηκε από καταβολής ανθρώπου να κυκλοφορούν και άλλες, οι οποίες τον αντιμετωπίζουν με συμπάθεια.

Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις είναι από το National Geographic

Ε: Πώς διασώθηκε ο κώδικας που περιλαμβάνει το ευαγγέλιο του Ιούδα μετά από τόσους αιώνες;

Α: Επειδή ο κώδικας παρέμεινε κρυμμένος στην αιγυπτιακή έρημο για σχεδόν 1.700 χρόνια, ο πάπυρος διατηρήθηκε άθικτος. Ωστόσο, αφού τοποθετήθηκε σε μια τραπεζική θυρίδα στο Λονγκ Άιλαντ, στη Ν. Υόρκη, όπου και έμεινε για 16 ολόκληρα χρόνια, η κατάστασή του επιδεινώθηκε δραματικά. Για να ανασυνθέσουν το κείμενο, ο Ρόντολφ Κασέρ και η ομάδα του έπρεπε να ενώσουν γύρω στα χίλια σπαράγματα παπύρου. 

Ε: Το ευαγγέλιο του Ιούδα ήταν γνωστό στους μελετητές;

Α: Οι μελετητές γνώριζαν την ύπαρξη του ευαγγελίου του Ιούδα από αναφορές σε άλλα αρχαία κείμενα. Η παλαιότερη γνωστή αναφορά στο ευαγγέλιο του Ιούδα υπάρχει σε κείμενο του Ειρηναίου, επίσκοπου Λουγδούνου (Λιόν), το 180 μ.Χ. Ωστόσο, ο κώδικας που περιλαμβάνει το ευαγγέλιο του Ιούδα ανακαλύφθηκε μόλις τη δεκαετία του 1970 στην Αίγυπτο, ενώ η συντήρηση του χειρογράφου και η μετάφραση του κειμένου από μια ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Ρόντολφ Κασέρ –επιφανή ειδικό στην κοπτική γραμματεία– δεν ξεκίνησε παρά πολύ πρόσφατα, το 2001.

Ε: Ποιός έγραψε το ευαγγέλιο του Ιούδα;

Α: Ο συγγραφέας του ευαγγελίου του Ιούδα παραμένει άγνωστος. Το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο του ευαγγελίου, στο οποίο βασίστηκε αυτή η μετάφραση στα κοπτικά, θεωρείται ότι γράφτηκε ανάμεσα στην εποχή που διαμορφώθηκαν τα τέσσερα επίσημα ευαγγέλια και το 180 μ.Χ. από μια ομάδα χριστιανών γνωστικών.

Ε: Γιατί γράφτηκαν αυτά τα κείμενα; Ποιός ήταν ο σκοπός τους;

Α: Κατά το 2ο αιώνα διαφορετικές ομάδες χριστιανών έγραφαν διάφορα κείμενα για να προσδώσουν κύρος στις προσωπικές τους απόψεις. Τότε έκαναν την εμφάνισή τους διάφορα ευαγγέλια, πολλά από τα οποία ήταν γραμμένα εξ ονόματος των αποστόλων. Εκείνα τα ψευδεπίγραφα κείμενα αντιμετωπίζονταν ως ιερά από την κάθε ομάδα, αν και τελικά τα περισσότερα χαρακτηρίστηκαν «αιρετικά» και αργότερα τέθηκαν εκτός των ορίων της χριστιανικής διδασκαλίας από την πρωτοχριστιανική

Εκκλησία.

Η πρώτες φράσεις του Ευαγγέλιου του Ιούδα

[via το Βήμα

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM