Οι περιπέτειες συνεχίζοντα με αμείωτη ένταση.
Για όποιον άνοιξε μόλις τώρα την τηλεόρασή του, εδώ και μερικές μέρες βρίσκομαι στην μακρινή και εξωτική Τανζανία, ως μέλος ομάδας της ActionAid.
Τις τελευταίες δύο μέρες ήμασταν στην γειτονική επαρχία του Dar El Salaam, στο Bagamoyo, προκειμένου να επισκεφτούμε μία αγροτική περιοχή και να περάσουμε δύο μέρες με μία οικογένεια ενός χωριού.
Εγώ βρέθηκα στο χωριό Mlangotini- βρείτε μου άλλη γλώσσα στην οποία υπάρχει λέξη που ξεκινάει λέξη από Ml. Το να σας περιγράψω ό,τι είδα και ό,τι σκέφτηκα είναι αδύνατον- μου χρειάζονται δύο ζωές και πιθανόν όλο το ίντερνετ για όλα αυτα. Τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται στην τηλεόραση, αλλά ούτε και είναι εντελώς ξένα. Πολλά μου φάνηκαν γνώριμα από ιστορίες που έχω ακούσει από παπούδες, από λαογραφικά μουσεία, από ξένες γιαγιάδες. Ακόμη περισσότερες πληροφορίες όμως μου επιτέθηκαν και με γέμισαν λύπη, απορία, απογοήτευση και τύψεις.
Κατά τη δεύτερη μέρα της επίσκεψης είχαμε την τιμή να βρεθούμε στην προετοιμασία του μεσημεριανού φαγητού, μαζί με τις γυναίκες τις οικογένειας και την Emilia από τη Βραζιλία.
Λέω “τιμή” γιατί νομίζω ότι δεν είναι εύκολο να βρεθείς στην πίσω αυλή ενός τέτοιου σπιτιού.
Ευτυχώς που υπάρχουν οι φωτογραφίες γιατί αλλιώς δεν θα ήξερα πως να περιγράψω το σκηνικό. Όταν ήρθε η ώρα, η νοικοκυρά μας κάλεσε να βγούμε από την πίσω πόρτα του σπιτιού για να καθήσουμε στο χαλί από φύλλα φοινικιάς που έχει φτιάξει μόνη της. Πάνω στο χαλί βρισκόταν δοχεία με τα συστατικά προς ετοιμασία, ντομάτες, κρεμμύδι, σκόρδο, ψάρι, ρύζι, καρύδες...Έδειξε στην Emilia τον τρίφτη για να τρίψει τις ντομάτες (κίτρινος, πλαστικός) και μάλλον εξεπλάγην που ήξερε τι είναι. Μετά μου έδειξε πως να καθαρίζω πατάτες- όταν έδειξα ότι μπορώ πέθανε στα γέλια- της είπα ότι κι εγώ μαγειρεύω και ξέρω τι είναι καθάρισμα πατάτας- δε φάνηκε να με πιστεύει. Όσο τις καθάριζα σκεφτόμουν ότι το μαχαίρι μόλις που κόβει, ότι παραείναι μεγάλο για αυτή τη δουλειά, ότι εγώ έχω ένα του Jamie Oliver που είναι ειδικά γι'αυτή τη δουλειά και ξεφλουδίζει τέλεια, πόση διαφορά θα έκανε γι'αυτή τη γυναίκα;
Όμως αυτή η γυναίκα δεν ξέρει για τον Jamie Oliver και δεν θα τον μάθει ποτέ- αυτό που ξέρει είναι η πίσω αυλή της, η κόρη της που την βοηθάει, τα διάφορα ανήψια που έρχονται στην αυλή για να πούνε γεια. Το άναμμα της φωτιάς, η μακρόσυρτη διαδικασία που απαιτείται για το τρίψιμο της καρύδας, το ανακάτεμα του ρυζιού. Η δουλειά ήταν σκληρή και αργόσυρτη, αλλά σιγά σιγά άρχισα να παρατηρώ την ηρεμία που υπήρχε, η συγκέντρωση για να γίνουν όλα σωστά, το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή όλοι ζούμε το τώρα, χωρίς να βιαζόμαστε να τελειώσουμε τη δουλειά για να ξεκινήσουμε την επόμενη και χωρίς να ευχόμαστε να ήμασταν αλλού. Κι έτσι, όταν το φαγητό έγινε, μου φάνηκε τόσο νόστιμο, και ήταν, γιατί όλα μα όλα είχαν φυτρώσει ή είχαν κολυμπήσει το πολύ μερικά χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι, χωρίς μεσολάβηση ψυγείων, συσκευασίας και ταμειακής μηχανής. Ήταν η πρώτη φορά που έφαγα αληθινό ρύζι.
Σε κάνει να αναρωτιέσαι για τη δική σου ζωή, ναι; Μόνο που παρέλειψα τη διαδικασία που απαιτήθηκε για να φτάσουν οι πρώτες ύλες στα δοχεία στην αρχή της ημέρας: οι ντομάτες, το σκόρδο, το ρύζι, το ψάρι. Το ψάρι το αγόρασε ο πατέρας από τους ψαράδες που βρίσκονται στο τέλος του χωριού, οι οποίοι αφού πιάσουν τα ψάρια τα απλώνουν στην άμμο μέχρι να έρθει κάποιος να τα αγοράσει. Οι καρύδες είναι από το δέντρο που βρίσκεται έξω από το σπίτι. Τις ντομάτες τις αγόρασε ο πατέρας από τη γειτονιά, κάποιος τις έφερε με τη βάρκα από την Ζανζιβάρη, σε ένα ταξίδι που διαρκεί 8 ώρες. Το αλάτι το μάζεψαν μόνοι τους, έξω από το χωριό. Και το ρύζι; Και τις πατάτες; Το ρύζι και τα υπόλοιπα λαχανικά, τα μεγαλώνει η μητέρα στον κήπο του σπιτιού, ο οποίος βρίσκεται τόσο μακριά που ο πατέρας μας είπε να μην πάμε, γιατί δεν θα καταφέρουμε να γυρίσουμε. Σ'αυτόν τον κήπο βασίζεται η καθημερινή κατανάλωση έξι ατόμων. Ένας κήπος που δε μπορεί να ελεγχθεί, επειδή είναι μακριά. Εκεί όμως βρίσκεται το νερό οπότε δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Η μητέρα φυτεύει λαχανικά και ρύζι, και πηγαίνει χωρίς να ξέρει τι θα έχει φυτρώσει κάθε φορά. Αφού κουβαλήσει τα πράγματα σπίτι, πρέπει να φροντίσει για το νερό για να τα πλύνει, για να ετοιμάσει, να μαγειρέψει και μετά να ξαναπλύνει όλα αυτά που λερώθηκαν.
Αυτή η γυναίκα περιγράφει τον εαυτό της ως “νοικοκυρά”. Δε μπορώ να φανταστώ πιο ξεχιελωμένη χρήση του όρου. Νομίζω ότι δεν έχει καταλάβει ότι κυρίως, αποτελεί τον βασικότερο εργάτη του σπιτιού της, παράγοντας το ρύζι για όλους. Είναι πανεύκολο να πέσεις σε παγίδες και σε πρόχειρες εκτιμήσεις όταν συναντάς μία τόσο διαφορετική κουλτούρα, ποιά είμαι εγώ για να κρίνω τη ζωή της; Όταν όμως μόνη της είπε ότι πονάει η μέση της επειδή σκύβει συνεχώς, σκέφτηκα το πλυντήριο πιάτων που έχω. Και πόσο βαριέμαι να το αδειάσω όταν είναι όλα πλυμένα.
σχόλια