Αγόρασα τα πρώτα μου Converse All Star στο γυμνάσιο, σε σκούρο μπλε χρώμα. Λίγους μήνες αργότερα οι σόλες τους είχαν γεμίσει με σχέδια, αφιερώσεις, «best friends forever», η μύτη τους είχε γίνει σχεδόν γκρι και τα κορδόνια τους ήθελαν αλλαγή. Ήταν το πιο cool αντικείμενο του εφηβικού μου σύμπαντος.
Κάθε φορά που φορούσαμε ένα καινούργιο ζευγάρι sneakers με κατάλευκους πάτους και έντονο χρώμα χωρίς «νερά» νιώθαμε αμήχανα –δύο εβδομάδες και πολύ περπάτημα μετά είχαν αποκτήσει το επιθυμητό look και εμείς είχαμε αποκρούσει επιτυχώς τη «φλωριά».
Το βιντεοκλίπ του «Smells like teen spirit» των Nirvana (1991) ανοίγει με ένα φθαρμένο sneaker να δίνει τον ρυθμό – στα late ’00s η γοητεία της grunge αισθητικής ήταν ακόμα ισχυρή. Ξεβαμμένα τζιν με σκισίματα, φθαρμένα sneakers με αφιερώσεις, στίχους και σχέδια και μια εξίσου «γραμμένη» τσάντα με κονκάρδες και ξηλωμένο logo συμπλήρωναν το τρίπτυχο μιας νεανικής μόδας όπου τα ρούχα ήταν πιο cool όταν είχαν πάνω τους την ιστορία αυτού που τα φορούσε. Τι να μας πει ένα αποστειρωμένο, κατάλευκο αθλητικό; Το DIY customization θριάμβευε στην πιο αθώα και αυθεντική εκδοχή του.
Σε ένα βίντεο με εκατομμύρια προβολές στο TikTok ένας πατέρας προσπαθεί έκπληκτος να χωνέψει το ποσό που έδωσε η Gen Z κόρη του για ένα ζευγάρι αθλητικά Golden Goose. Τα λευκά αθλητικά με φθαρμένη όψη που λάνσαρε το ιταλικό brand πολυτελείας γνωρίζουν μια ομολογουμένως ανεξήγητη επιτυχία, ακόμη και ανάμεσα σε celebrities. To πιο απλό, πλην φθαρμένο μοντέλο ξεκινά από 450 ευρώ και ανεβαίνει.
Fast forward στο σήμερα. Παρακολουθώ στο TikTok μια νεαρή γυναίκα η οποία δείχνει «ένα θαυματουργό τρικ που δεν ήξερες για το καθάρισμα των σουέντ παπουτσιών». Πιάνει προσεκτικά τα Adidas Spezial της και με ένα βαμβάκι ποτισμένο με υγρό ντεμακιγιάζ τα τρίβει μαλακά, σχεδόν σαν να ξεβάφει το πρόσωπό της. Αντίστοιχα βίντεο δείχνουν τρόπους φύλαξης των αθλητικών τους καλοκαιρινούς μήνες, σε υφασμάτινο τσαντάκι, ψεκασμένα με ειδικό σπρέι καθαρισμού για να πάρει τις οσμές και για την προστασία τους από λεκέδες.
Πράγματι, τα clean cut sneakers έχουν επιστρέψει στη μόδα εδώ και χρόνια.
Όχι μόνο αυτό, αλλά την τριετία 2017-2020 σημειώθηκαν δύο κομβικές αλλαγές: τα ογκώδη, «άσχημα» trainers έγιναν κορυφαία τάση, ανοίγοντας μια μεγάλη συζήτηση για το τι θεωρούμε τελικά ωραίο ή όχι, και τα αθλητικά παπούτσια άρχισαν να φοριούνται και βράδυ ή να συνδυάζονται με κοστούμια και ντύσιμο γραφείου, αποχαιρετώντας οριστικά τον αυστηρά αθλητικό τους χαρακτήρα.
Τα νέα sneakers είναι (κυρίως) ρετρό
Στο 2025 έχουμε αρχίσει να ξεπερνάμε και τα ογκώδη sneakers. Φυσικά, τα κλασικά brands λανσάρουν ακόμα τα δημοφιλή μοντέλα τους που πουλάνε σταθερά (όπως τα New Balance και τα Asics), αλλά είναι ξεκάθαρο ότι το ενδιαφέρον έχει στραφεί αποφασιστικά στις πιο λεπτές γραμμές των Nike Cortez (κατευθείαν από τα ’70s), των Adidas Taekwondo και των Onitsuka Tiger.
Tο σουέντ έχει την τιμητική του, με τα Adidas Spezial και τα Puma Speedcat σε πρώτο πλάνο αλλά και οίκους πολυτελείας να μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι, λανσάροντας δικά τους μοντέλα (Proenza Schouler) ή κάνοντας συνεργασίες: τα καφέ σουέντ sneakers Miu Miu x New Balance συμπυκνώνουν όλες τις τάσεις του ’25 σε ένα μοντέλο.
Ετοιμαστείτε για ένα ακόμα comeback που «σκάει» φέτος, άρα θα φτάσει παντού την επόμενη σεζόν: τα αθλητικά μποτάκια. Η Converse μόλις λάνσαρε τη «Love, Chuck» καμπάνια για τα θρυλικά μποτάκια της, η Adidas απάντησε με τα Japan H και τα Box Hog –σκεφτείτε τα μποτάκια της πυγμαχίας– και η Isabel Marant ανέβασε στην πρόσφατη πασαρέλα της αθλητικά μποτάκια με τακούνι-πλατφόρμα. Τι κοινό έχουν όλα τα παραπάνω; Φοριούνται πεντακάθαρα.
Υπάρχει όμως και ένα ακόμα trend που μας «κλείνει το μάτι», τα customized sneakers. Αθλητικά με κορδόνια από χάντρες, μπρελόκ με Hello Kitty ή logo, sneakers με δερμάτινα tags που αλλάζουν θέση, φιόγκους ή καρφίτσες σε διαφορετικά χρώματα πουλάνε σαν φρέσκο ψωμί, κυρίως στις νεότερες ηλικίες. Αυτός είναι, λοιπόν, ο τρόπος να δώσεις χαρακτήρα στα αθλητικά σου το 2025.
Η κρυφή γοητεία των φθαρμένων sneakers
Το ημερολόγιο γράφει πλέον 2025 όταν ο οίκος Balenciaga συνεργάζεται με την Puma και λανσάρει μια δική του εκδοχή των Speedcat. Εξαιρετικά φθαρμένα, με το μισό σήμα ξηλωμένο και τη σόλα λεκιασμένη, είναι σαν να τα άρπαξες με τη βία από τα δόντια κάποιου ζώου.
Ο Balenciaga, βέβαια, είναι συνήθης ύποπτος σε αντισυμβατικά λανσαρίσματα παπουτσιών: το 2022 λάνσαρε μια εκδοχή των Converse με τόσο ξεφτισμένη και λερωμένη όψη που έμοιαζαν έτοιμα να διαλυθούν (η τιμή πώλησης ξεπερνούσε τα 1.800 δολάρια).
Σε ένα βίντεο με εκατομμύρια προβολές στο TikTok ένας πατέρας προσπαθεί έκπληκτος να χωνέψει το ποσό που έδωσε η Gen Z κόρη του για ένα ζευγάρι αθλητικά Golden Goose. Τα λευκά αθλητικά με φθαρμένη όψη που λάνσαρε το ιταλικό brand πολυτελείας γνωρίζουν μια ομολογουμένως ανεξήγητη επιτυχία, ακόμη και ανάμεσα σε celebrities. To πιο απλό, πλην φθαρμένο μοντέλο ξεκινά από 450 ευρώ και ανεβαίνει.
Τα παραδείγματα δεν εξαντλούνται εκεί. Ο οίκος Gucci στην Alessandro Michele εποχή του είχε λανσάρει επίσης «λερωμένα» chunky sneakers, ενώ η Converse κυκλοφόρησε ξεθωριασμένα Chuck Taylor All Star το 2020. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, ένα παπούτσι με ιστορία δεν χάνει ποτέ τη γοητεία του και σε μια οικονομία όπως η σημερινή η φθορά πληρώνεται αδρά.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, βρίσκει κανείς άρθρα που αναλύουν την αισθητικοποίηση της φτώχειας και της φθοράς από την επίκαιρη μόδα αλλά και την προσπάθεια των μεγάλων οίκων να οικειοποιηθούν ένα look που προέκυπτε οργανικά επί δεκαετίες από την ίδια τη ζωή και τις περιπέτειες των ανθρώπων μέσα στα αθλητικά που φορούσαν.
Οι σόλες των sneakers έλιωναν από τις ατελείωτες διαδρομές, το άραγμα στο γήπεδο μπάσκετ της γειτονιάς, τα φλιπ των skaters με τις σανίδες και κυρίως από το γεγονός ότι το ίδιο ζευγάρι φοριόταν με μανία, κυριολεκτικά μέχρι να διαλυθεί. Τώρα, ο Balenciaga σού επιτρέπει να έχεις το ίδιο look χωρίς την εμπειρία και με μερικές εκατοντάδες ευρώ παραπάνω.
Σε κάθε περίπτωση, η μόδα (και η αγορά) έχει κάτι για όλους και το εύρος των trends έχει ανοίξει τόσο ώστε σχεδόν τίποτα να μη θεωρείται αυστηρά «εκτός». Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι ακόμα μπορούμε να δώσουμε το φθαρμένο look στα sneakers μας με τον παραδοσιακό, βιώσιμο τρόπο: να φορέσουμε το μοντέλο που αγαπάμε μέχρι να λιώσει.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.
