Ένας Λάκωνας που έζησε 30 χρόνια αυτάρκης στην αυτοσχέδια καλύβα του

«Λιτή Αφθονία»  Facebook Twitter
Ο κύριος Βαγγέλης δεν ήταν μόνο η επιτομή μιας ζωής λιτής και απέριττης αλλά ταυτόχρονα και αξιοζήλευτα γεμάτης.
0

Είδα πρόσφατα τη «Λιτή Αφθονία» στην πρώτη της τηλεοπτική προβολή (ΕΤ3) λίγο προτού ανέβει στο Ertflix και στα αλήθεια με συγκίνησε. Όχι μόνο για το ενδιαφέρον και την τρυφερότητα με την οποία προσεγγίζει τον κεντρικό της ήρωα, τον κύριο Βαγγέλη από τα Βάτικα Λακωνίας αλλά και για το μεράκι της Φραντζέσκας Ρωμάνου η οποία με την πολύτιμη βοήθεια του συν-σκηνοθέτη της Γιώργου Σαβόγλου στάθηκε για πρώτη φορά πίσω από την κάμερα σε μια ηλικία που άλλοι, φτασμένοι σκηνοθέτες σκέφτονται να την παρατήσουν, χωρίς μάλιστα να έχει καμία πρότερη εμπειρία με το σινεμά πέρα από την αγάπη της γι’ αυτό. «Η σκηνοθεσία με γοήτευε από παλιά, κάτι όμως η δουλειά μου – ήταν σχολική γυμνάστρια - κάτι η οικογένεια, μου έμεινε απωθημένο. Είχα ήδη βγει με πρόωρη σύνταξη όταν είδα στη LiFO μια διαφήμιση του New York College όπου παραδίδονται και μαθήματα σκηνοθεσίας, με κέντρισε και με την παρότρυνση των ίδιων των μεγάλων πια παιδιών μου, αποφάσισα να πάω να γραφτώ», θα πει. Ανάμεσα στους δασκάλους της ήταν ο Δημήτρης Παναγιωτάτος, ο Αντώνης Κόκκινος και η Εύα Στεφανή, εκείνη μάλιστα της σύστησε τον Γιώργο. 

Η ιδέα να γυρίσει ταινία τη ζωή του κυρίου Βαγγέλη της είχε μπει από τότε που τον γνώρισε, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν. Παραθέριζε τότε όπως το συνηθίζει στα Βάτικα Λακωνίας από όπου κατάγεται ο σύζυγός της και περνούσε με το ποδήλατό της έξω από την αυτοσχέδια καλύβα του στην άκρη ενός βράχου στον Κάβο Μαλέα όταν την είδε και τη φώναξε να την κεράσει μια φέτα καρπούζι να δροσιστεί – «τυχαίνει μάλιστα να είναι το αγαπημένο μου φρούτο!». Την εντυπωσίασε και ο άνθρωπος και η χειρονομία του και ο τρόπος ζωής που διάλεξε όταν όλα του πήγαν ανάποδα (ο κύριος Βαγγέλης είχε κάνει νεότερος πολλές δουλειές, από εργάτης σε φάμπρικα μέχρι ναυτικός, είχε ταξιδέψει πολύ, είχε επίσης δημιουργήσει οικογένεια), χώρια που είναι και οι δύο λάτρεις του ποδηλάτου (σ.σ. η Φραντζέσκα που δραστηριοποείται χρόνια τώρα σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών είχε μιλήσει παλιότερα στη LiFO ως μέλος της ΠοδηλΑΤΤΙΚΗΣ κοινότητας). 

Όταν η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το 2022 αφήνοντας πολύ καλές εντυπώσεις, ο κύριος Βαγγέλης ήταν 93 ετών και έκλεινε κάπου τριάντα χρόνια ζωής σε αυτή την αυτοσχέδια καλύβα που δεν είχε κλειδαριά,  ηλεκτρικό ρεύμα, κλιματισμό, ούτε καν τρεχούμενο νερό (το τελευταίο του το προμήθευε γεμίζοντας το βυτίο του δωρεάν ένας γείτονας).

Ιστορία μεγάλη πράγματι ο κύριος Βαγγέλης, πλούσιος σε όλα του κι ας μην είχε τίποτα πολύτιμο στην κατοχή του. Ή μήπως είχε περισσότερα από όσα φανταζόμαστε; «Όλες οι θάλασσες, οι ακρογιαλιές και τα βράχια, είναι δικά μου. Χειμώνα - καλοκαίρι!», λέει κάποια στιγμή. Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν το 2013 και ολοκληρώθηκαν το 2020, «βελονιά-βελονιά» καθώς λέει η Φραντζέσκα, με ήλιο και βροχή κι έναν «ήρωα» μοντέρ (τον Θανάση Ντόβα) που προβληματιζόταν πόση ομορφιά θα έπρεπε να «πετσοκόψει». Χρήματα για όλα αυτά δεν περίσσευαν αλλά «έσωσαν» την κατάσταση το πάθος τους και η Neda Films.

Όταν η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το 2022 αφήνοντας πολύ καλές εντυπώσεις, ο κύριος Βαγγέλης ήταν 93 ετών και έκλεινε κάπου τριάντα χρόνια ζωής σε αυτή την αυτοσχέδια καλύβα που δεν είχε κλειδαριά,  ηλεκτρικό ρεύμα, κλιματισμό, ούτε καν τρεχούμενο νερό (το τελευταίο του το προμήθευε γεμίζοντας το βυτίο του δωρεάν ένας γείτονας), κυκλοφορούσε δε και τις τέσσερις εποχές του χρόνου με το ποδήλατο του, τη μεγαλύτερη πολυτέλεια που επέτρεπε στον εαυτό του μαζί με τη μικρή του βάρκα - το τελευταίο είχε συγκινήσει ιδιαίτερα τόσο τη Φραντζέσκα όσο και τον Γιώργο καθώς και των δύο οι παππούδες ήταν ψαράδες.

«Λιτή Αφθονία»  Facebook Twitter
Ο κύριος Βαγγέλης μπραστά από την αυτοσχέδια καλύβα του στην άκρη ενός βράχου στον Κάβο Μαλέα.
«Λιτή Αφθονία»  Facebook Twitter
Ο κύριος Βαγγέλης με τη Φραντζέσκα Ρωμάνου και τον συν-σκηνοθέτη της Γιώργο Σαβόγλου.
«Λιτή Αφθονία»  Facebook Twitter
Πήγαινε ποδηλατάδα τα 2.5 χλμ ως τη Νεάπολη να πιεί τον καφέ του και να δει κόσμο.

Τα ψάρια, οι αχινοί και οι πεταλίδες μαζί με τα άγρια χόρτα που μάζευε αποτελούσαν ένα υπολογίσιμο κομμάτι της διατροφής του, χάρη δε στο θαλασσινό αλάτι που ο ίδιος μάζευε (σ.σ. εξ αυτού και η τυπωμένη σε στένσιλ με χοντρό αλάτι σε μπλε φόντο αφίσα της ταινίας) καθάριζε, συσκεύαζε, μετέφερε κι εμπορευόταν στην κοντινή Νεάπολη «αβγάτιζε» κάπως την πενιχρή του σύνταξη. Δεν είχε δα και πολλές ανάγκες, χώρια που τις περισσότερες τις κάλυπτε μόνος του με διάφορες ευφάνταστες πατέντες, όντας και ο ίδιος «άνθρωπος-πατέντα», όπως αστειευόταν. Δεν ήταν μόνο η καλύβα αλλά πολλά ακόμη από τα φτωχικά υπάρχοντά του αυτοσχέδια, τα βατραχοπέδιλα, το «βαγονάκι» μεταφοράς, τα γρανάζια και η καρότσα του ποδηλάτου του, το «πλυντήριο», ακόμα και το έγχορδο μουσικό του όργανο. Μόνη του καθημερινή συντροφιά η γάτα του, τα πετούμενα του ουρανού και το απέραντο γαλάζιο. Δεν ζούσε ωστόσο στην απομόνωση, έβαζε κάθε τόσο τα καλά του και πήγαινε ποδηλατάδα τα 2.5 χλμ ως τη Νεάπολη να πιεί τον καφέ του και να δει κόσμο.  Ήταν όλα αυτά που ενέπνευσαν στη Φραντζέσκα τον τίτλο «Λιτή Αφθονία» ως «φόρο τιμής» στον Γάλλο θεωρητικό της αποανάπτυξης Σερζ Λατούς και το βιβλίο του «Προς μια κοινωνία της λιτής αφθονίας» (κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2013 από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων). Όμως ο κύριος Βαγγέλης δεν ήταν μόνο η επιτομή μιας ζωής λιτής, απέριττης αλλά ταυτόχρονα αξιοζήλευτα γεμάτης, είναι επίσης ένας σπάνιας κοπής άνθρωπος ο οποίος το μόνο που αναζητούσε – και το λέει με παράπονο κάποια στιγμή – ήταν «αγάπη και κατανόηση».

«Λιτή Αφθονία»  Facebook Twitter
Τα ψάρια, οι αχινοί και οι πεταλίδες μαζί με τα άγρια χόρτα που μάζευε ένα γύρω αποτελούσαν ένα υπολογίσιμο κομμάτι της διατροφής του

Έτσι έχει η ιστορία του, αν ωστόσο σας φέρει ο δρόμος σας από εκείνα τα μέρη, μην τον αναζητήσετε. Ο κύριος Βαγγέλης εξακολουθεί να είναι μαζί μας, από πέρσι όμως αναγκάστηκε να μπει σε γηροκομείο. Έχει φτάσει πια αισίως τα 96 και οι δυνάμεις του τον εγκαταλείπουν – είθε να καταφέρει να «καβαλήσει» τα 100 που με την κράση του δεν το λες απίθανο. Ερήμωσε και η καλύβα που η Φραντζέσκα, η οποία έχει ήδη στα σκαριά ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ με φεμινιστικό τη φορά αυτή προσανατολισμό, σκέφτεται να προτείνει για ποδηλατικό hot spot. Όμως το υπόδειγμα ζωής και χαρακτήρα στα πλαίσια μιας «χειροπιαστής ουτοπίας» που κατάφερε να απαθανατίσει σε φιλμ διατηρεί τη διαχρονική του επικαιρότητα σε καιρούς που οι τεχνητές μας ανάγκες κοντεύουν να πνίξουν τις πραγματικές. 

Λιτή Αφθονία | Φραντζέσκα Ρωμάνου, Γιώργος Σαβόγλου

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΠΟΔΗΛΑΤΙΣΣΕΣ

Ρεπορτάζ / Η Ελλάδα πατάει πετάλι: Οι υποδομές, τα προβλήματα και οι συνήθειες των Ελλήνων ποδηλατών

Κάτι οι εθνικές στρατηγικές, τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) και τα λοιπά σχέδια δράσης που εξαγγέλθηκαν, κάτι η πανδημία που το «πριμοδότησε» εκ νέου, το ποδήλατο έχει μπει για τα καλά στη ζωή της πόλης. Όμως τα προβλήματα δεν λείπουν: καθυστερήσεις έργων, κακοί ή ανύπαρκτοι σχεδιασμοί, έλλειψη χώρων πάρκινγκ αλλά και κυκλοφορικής αγωγής, έξαρση κλοπών και δρόμοι-«καρμανιόλες».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Lifo Videos / Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βασίλης Κεκάτος, μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Δάφνη Πατακιά, μιλούν για όσα έζησαν στα γυρίσματα της ταινίας «Οι άγριες μέρες μας» – μιας ιστορίας με χαρακτήρες που είναι «γλυκά τσογλανάκια».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
movies

Οθόνες / Η Σταχτοπούτα αλλιώς και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το διάσημο παραμύθι γίνεται ταινία τρόμου, εφηβικά δράματα και η καινούργια σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM