«Oldboy»: Το αριστούργημα του Παρκ Τσαν-Γουκ δεν έχει παλιώσει ούτε μια μέρα

20 χρόνια «Oldboy»: Το σπαρακτικό «αστείο» του Παρκ Τσαν-Γουκ δεν έχει παλιώσει ούτε μια μέρα Facebook Twitter
H εκδίκηση είναι μια βασική θεματική της ταινίας – βασίζεται σε manga, άλλωστε.
0

Είκοσι χρόνια πριν, χάρη στο «Oldboy», τα μάτια της Δύσης στράφηκαν για τα καλά στο νοτιοκορεάτικο σινεμά, η άνοιξη του οποίου είχε ξεκινήσει μερικά χρόνια νωρίτερα. Βοήθησε, φυσικά, η δυτικότροπη φτιαξιά του, η περιστασιακή επίκληση της φλασάτης ασθητικής που κυριαρχούσε στο δυτικό σινεμά της εποχής, τα δάνεια από το αρχαιοελληνικό δράμα. Aκόμα και το σάουντρακ επικαλείται ένα δυτικό μουσικό είδος, το βαλς, και τα κομμάτια του φέρουν τίτλους θρυλικών ταινιών του δυτικού κινηματογραφικού κανόνα. Αν και έτυχε(;) να συμπέσει την ίδια χρονιά με άλλες, πασίγνωστες πια ταινίες του ντόπιου σινεμά –το «Μemories of Murder», το «Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας και Άνοιξη», το «Τale of two sisters»‒, το «Oldboy» δημιούργησε την απαραίτητη έκρηξη. Τα υπόλοιπα ακολούθησαν και από τότε η νοτιοκορεάτικη κινηματογραφία παραμένει από τις πιο αγαπημένες μας, έστω κι αν μόνο ένα μικρό μέρος της καταφθάνει στις οθόνες μας.

Στην ταινία ένας άντρας, ο  Ντε-Σου, πέφτει θύμα απαγωγής και φυλακίζεται για δεκαπέντε χρόνια σε ένα επιπλωμένο δωμάτιο, χωρίς να γνωρίζει τον λόγο, με μοναδικό δίαυλο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο μια τηλεόραση. Από εκεί μαθαίνει ότι η γυναίκα του δολοφονείται και ότι η αστυνομία θεωρεί τον ίδιο θύτη, ενώ τα ίχνη της κόρης του χάνονται – αργότερα θα πληροφορηθεί ότι έχει υιοθετηθεί από ζευγάρι Σουηδών. Μια μέρα, μια υπνωτίστρια τον επισκέπτεται στη φυλακή του και τον υπνωτίζει. Όταν ξυπνά, βρίσκεται στην ταράτσα ενός ψηλού κτιρίου. Αυτό που ακολουθεί είναι μια ιστορία εκδίκησης –διπλής εκδίκησης, μάλιστα‒ με σκηνές ανθολογίας, όπως εκείνη στον διάδρομο, την οποία αρκετοί προσπάθησαν να μιμηθούν, μα ελάχιστοι κατάφεραν.  Ή τουλάχιστον έτσι θυμόμασταν την ταινία, μέχρι να την ξαναδούμε.

Και ποιος, άραγε, είναι ο ιδανικός τρόπος για να μην αισθάνεται κανείς μόνος του; «Γελάς και ο κόσμος γελά στο πλευρό σου. Δακρύζεις, και δακρύζεις μόνος» ‒ η πιο χαρακτηριστική ατάκα της ταινίας.

Γιατί τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο απλά. Ναι, η εκδίκηση είναι μια βασική θεματική της ταινίας – βασίζεται σε manga, άλλωστε. Ας μην ξεχνάμε, δε, ότι είναι και το μεσαίο μέρος της επονομαζόμενης «Τριλογίας της Εκδίκησης» του σκηνοθέτη της. Συμβαίνουν πραγματικά, όμως, όσα βλέπουμε και αν ναι, εξελίσσονται στον ενεστώτα; Βλέπεις, στην ταράτσα όπου ξυπνά ο Ντε-Σου συναντά έναν άνδρα με ένα σκυλί στα χέρια, έτοιμο να αυτοκτονήσει.

Τα λόγια του άντρα –«ακόμα κι αν δεν είμαι καλύτερος από ένα τέρας, δεν έχω το δικαίωμα να ζήσω τη ζωή μου;»‒ τα επαναλαμβάνει και ο ίδιος, και είναι τα λόγια με τα οποία κλείνει την επιστολή του στο φινάλε της ταινίας. Ο Ντε-Σου σώζει τον άνδρα τελευταία στιγμή πριν αυτοκτονήσει και του αφηγείται την ιστορία του μέχρι εκείνο το σημείο. Όταν, όμως, θέλει κι ο άνδρας με τη σειρά του να του εκμυστηρευτεί τον λόγο για τον οποίο θέλει να αυτοκτονήσει, ο Ντε-Σου αποχωρεί άμεσα. 

20 χρόνια «Oldboy»: Το σπαρακτικό «αστείο» του Παρκ Τσαν-Γουκ δεν έχει παλιώσει ούτε μια μέρα Facebook Twitter
Eίκοσι χρόνια πριν, χάρη στο «Oldboy», τα μάτια της Δύσης στράφηκαν για τα καλά στο νοτιοκορεάτικο σινεμά, η άνοιξη του οποίου είχε ξεκινήσει μερικά χρόνια νωρίτερα.

Κι αν στο μυαλό μας εντυπώνεται η ιδέα ότι ο Ντε-Σου φεύγει, γιατί δεν βλέπει την ώρα να εντοπίσει τους απαγωγείς του, να μάθει την αιτία της συμφοράς του και να πάρει εκδίκηση, μήπως, στην πραγματικότητα, απλώς δεν θέλει να ακούσει; Και πώς μπορεί να αναφέρεται στο «Τέρας» στο voice-over του δευτερόλεπτα μετά, όταν το «Τέρας» είναι ένας μηχανισμός άμυνας που αναπτύσσεται στο τέλος της ταινίας; Και για ποιον λόγο το καμπανάκι της υπνωτίστριας το ακούμε (και) σε ένα σημαντικό φλασμπάκ; Και έπειτα, γιατί απ’ όλα τα μουσικά είδη του κόσμου ο Παρκ Τσαν-Γουκ επέλεξε το βαλς, ο ρυθμός του οποίου στηρίζεται σε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, και γιατί ντύνει με αυτό καίρια σημεία του έργου του, αν όχι για να δηλώσει την επανάληψη; Και, ως γνωστόν, κόλαση είναι η επανάληψη. Βρε, λες η φυλακή όπου βρίσκεται εγκλωβισμένος ο Ντε-Σου  να μην είναι υλική και να μην έχει βγει ποτέ από αυτή;  

Σωστή σπαζοκεφαλιά, έτσι; Κι όμως, ο Παρκ Τσαν-Γουκ μας έχει δώσει δυο κλειδιά για να λύσουμε τον «γρίφο» του. Το ένα έρχεται στην αρχή, όταν ο πρωταγωνιστής μάς ενημερώνει ότι το όνομά του σημαίνει, σε ελεύθερη απόδοση, «αυτός που ζει μέρα με τη μέρα», «αυτός που ζει μόνο στη στιγμή». Και για να συμβεί αυτό, για να ζει, δηλαδή, κάποιος μόνο (σ)τη στιγμή, απαιτείται, πέρα από την αγωνία του μέλλοντος, να φύγει από την εξίσωση και το άχθος του παρελθόντος. 

20 χρόνια «Oldboy»: Το σπαρακτικό «αστείο» του Παρκ Τσαν-Γουκ δεν έχει παλιώσει ούτε μια μέρα Facebook Twitter
Ω ναι, είναι πολύ πιο εύκολο και λιγότερο επώδυνο να θυμόμαστε το έργο του Παρκ Τσαν-Γουκ ως μια στυλιζαρισμένη, υπερβίαιη ιστορία εκδίκησης, να ξεμπερδεύουμε με ένα «μα τι γαμάτη ταινία», όταν κάποιος το αναφέρει.

Το δεύτερο κλειδί είναι το όραμα με τα μυρμήγκια που έχει o Nτε-Σου όταν ακούει την είδηση της δολοφονίας της συζύγου του. Όπως τον ενημερώνει αργότερα η Μίντο, μια νεαρή γυναίκα που γνώρισε σε ένα εστιατόριο, παραισθήσεις με μυρμήγκια έχουν συνήθως οι άνθρωποι που νιώθουν μοναξιά – η σουρεαλιστική σκηνή με το μυρμήγκι στο μετρό είναι από τις πιο λυρικές στιγμές του έργου.

Και ποιος, άραγε, είναι ο ιδανικός τρόπος για να μην αισθάνεται κανείς μόνος του; «Γελάς και ο κόσμος γελά στο πλευρό σου. Δακρύζεις, και δακρύζεις μόνος» ‒ η πιο χαρακτηριστική ατάκα της ταινίας. Και το γέλιο γίνεται πιο εύκολο, αν καταχωνιάσεις τα κρίματά σου σε μέρος που δεν θα τα βρει κανείς, ενδεχομένως ούτε εσύ. Βασικά, κυρίως εσύ. Και, αφού το καταφέρεις, μπορείς να φορέσεις το ωραιότερο χαμόγελό σου και να βγεις στον έξω κόσμο και να δεις τους υπόλοιπους «γελαστούς» ανθρώπους να γίνονται φίλοι σου. Και θα γελάτε μαζί, αφήνοντας το «Τέρας» σας να κλαίει μόνο του, καθώς γνωρίζει την αλήθεια και κουβαλά την αβάσταχτη ευθύνη όσων τραυμάτων προκαλέσατε και σας προκάλεσαν. Ποιος ξέρει, κατά βάθος ίσως γι’ αυτό να αγαπήσαμε τόσο το βαλσάκι από το σάουντρακ της ταινίας και γι’ αυτό να το συνδυάσαμε με μοναχικές νύχτες μας.

Ω ναι, είναι πολύ πιο εύκολο και λιγότερο επώδυνο να θυμόμαστε το έργο του Παρκ Τσαν-Γουκ ως μια στυλιζαρισμένη, υπερβίαιη ιστορία εκδίκησης, να ξεμπερδεύουμε με ένα «μα τι γαμάτη ταινία», όταν κάποιος το αναφέρει. Έτσι μπορούμε συνεχίζουμε να γελάμε, απωθώντας την πικρή αλήθεια του. Kαι είκοσι χρόνια μετά, το «αστείο» του Oldboy μοιάζει πιο «ξεκαρδιστικό» από ποτέ. Δοκιμάστε να το (ξαν)ακούσετε και θα γελάσετε κι εσείς μαζί του. Μέχρι δακρύων.    

Η ταινία «Oldboy» προβάλλεται σε επανέκδοση στις αίθουσες από την Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM
Ο άνθρωπος που έφερε την μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Daily / Ο άνθρωπος που έφερε τη μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Το ντοκιμαντέρ «Sunday Best: The untold story of Ed Sullivan» αναδεικνύει τη συμβολή του Εντ Σάλιβαν και της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής εκπομπής του στην ανάδειξη τεράστιων μορφών της μαύρης μουσικής, από τη Nίνα Σιμόν και τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι την Tίνα Τέρνερ και τον Στίβι Γουόντερ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Οθόνες / Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια, ανατρέχουμε στην καριέρα ενός ηθοποιού με την ερμηνευτική στόφα των μεγάλων ονομάτων του New Hollywood, μα καταδικασμένου να εργάζεται σε καιρούς που η κινηματογραφική βιομηχανία δεν ξέρει τι να κάνει μαζί του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Οθόνες / Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Η ελληνικής καταγωγής Αυστραλή σκηνοθέτιδα πίσω από το «Ten Pound Poms» μιλά στη LiFO για τη στάση των Αυστραλών απέναντι στους μετανάστες, την ταινία της που εξόργισε την ομογένεια, και το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος ακόμη κι όταν το έργο σου έχει δει πολύς κόσμος.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

Οι Αθηναίοι / Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

«Τρεις Χάριτες», «Βίρα τις Άγκυρες», «Δις εξαμαρτείν», «Safe Sex», «Το Κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο», «Μπαμπάδες με ρούμι». Λίγοι μας έχουν κάνει να γελάσουμε τόσο τα τελευταία 30 χρόνια όσο ο Μιχάλης Ρέππας. Ο ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης που εξαιτίας του «το Τζέλα Δέλτα δεν είχε φουγάρα» αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Μια ταινία που η Τζέιν Όστιν θα ήταν περήφανη να είχε σκηνοθετήσει, η Λίντσεϊ Λόχαν ανταλλάζει σώμα με την Τζέιμι Λι Κέρτις ξανά μετά από 22 χρόνια κι ένας μεταλλαγμένος Μπάμπι εκδικείται για τον θάνατο της μαμάς του. – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Νεαρές μητέρες»: Είναι καλοκαιρινή επιλογή μία ταινία των αδελφών Νταρντέν; 

The Review / «Νεαρές μητέρες»: Tα κατάφεραν πάλι οι αδελφοί Νταρντέν; 

Τι κάνει τις «νεαρές μητέρες» να ξεχωρίζουν από τις προηγούμενες δουλειές των Βέλγων δημιουργών; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητάνε για τη βραβευμένη ταινία που παίζεται στους θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ