Τι πληγώνει τη δημοκρατία;

Τι πληγώνει τη δημοκρατία; Facebook Twitter
Η δημοκρατία αυτοϋπονομεύεται από τους αντιδημοκράτες που πίνουν νερό στο όνομά της!
0



Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
αυτή έστω η γεμάτη ατέλειες μορφή που γνωρίζουμε, είναι κατεξοχήν ευαίσθητο πολίτευμα: πολλά την πληγώνουν, κάποια την απειλούν, έχει πάντα τους αντιπάλους της, αλλά κυρίως έχει ψεύτικους φίλους. Ελάχιστοι και γραφικοί δηλώνουν αντιδημοκράτες, κι αυτό χωρίζει την εποχή μας από άλλες εποχές αναστατώσεων, όπως η δεκαετία του 1930 και παλαιότερα. Ό,τι έχουμε μάθει από την ιστορία της χώρας και από τις εμπειρίες άλλων χωρών, είναι πως η δημοκρατία δεν αντέχει τις μεγάλες ανισότητες, ότι, ακόμα και στις πιο φιλελεύθερες εκδοχές της, τα ψηλά κοινωνικά τείχη την εξασθενίζουν. Η δημοκρατία, όμως, γίνεται σκιά του εαυτού της όταν περιορίζεται απλώς στους δικούς μας, στη δική μας πολιτική και ιδεολογική φαμίλια, στην επιβεβαίωση της μιας ή της άλλης φυλής του πολιτικού φάσματος. Όταν είμαστε δηλαδή δημοκράτες μόνο με τους οικείους μας, προγράφοντας, απειλώντας ή ξεσκίζοντας τους απέναντι. Δεν είναι έτσι μόνο οι ανισότητες ή η διαφθορά. Είναι και η μια ή άλλη «σταυροφορία» εκκαθάρισης του εχθρού. Η λογική του εκφοβισμού και της ηθικής εξόντωσης μετέχει στη φθορά της δημοκρατίας, ακόμα κι αν γίνονται στο όνομα της λαϊκής κυριαρχίας ή των γνήσιων δημοκρατικών αξιών.

Από τη μία η δημοκρατία υποφέρει από τους φανατικούς ιεροφάντες κι από την άλλη πέφτει σε νάρκη από τους αδιάφορους και χλιαρούς που δεν αισθάνονται πως υπάρχει κάτι ανώτερο και άξιο υπεράσπισης πέρα από τους στενούς κύκλους των συμφερόντων και των προτιμήσεών τους.

Η δημοκρατία πληγώνεται από την αυθαίρετη χρήση των απόρρητων, από τον πειρασμό της εξουσίας να ελέγξει χώρους ή πρόσωπα που τα βλέπει με καχυποψία και την ενοχλούν πολιτικά. Πληγώνεται όμως και από τη διαρκή κακοπιστία για τους θεσμούς, τους νόμους και τους κανόνες που, όσο και αν δεν αποτελούν φετίχ, μας επιτρέπουν να υπάρξουμε με τις διαφορές και τα κοινά μας.

Φυσικά η δημοκρατία εξακολουθεί να απειλείται από τους απροκάλυπτους εχθρούς της, τους οπαδούς ολοκληρωτικών μοντέλων, τους νοσταλγούς των κάθετων, ανεξέλεγκτων ιεραρχιών και τους υποστηρικτές «καθαρών λύσεων» που έχουν σαν συνέπεια μόνιμους αποκλεισμούς. Υπάρχει όμως και μια άλλη πηγή που κακοφορμίζει, δίχως να μυρίζει άσχημα ή να δίνει συμπτώματα: η ρηχή, αδιάφορη, συγκαταβατική προσχώρηση στα μίνιμουμ της δημοκρατίας, μια νωθρή και ψυχρή στάση που βολεύεται με την άγνοια και τη μικροδιαχείριση καθημερινών συμφερόντων. Αυτή η δημοκρατία δίχως ορίζοντα, δίχως κανένα βάθος απαιτήσεων, αυτή η δημοκρατία της ευκολίας και της εξυπηρετικής λήθης, είναι πλέον όλο και πιο αδύναμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της: δεν έχει άμυνες στις μεγάλες κρίσεις της εποχής, αδυνατεί να συλλάβει τη συγκυρία του πολέμου και της διεθνούς αναταραχής. 

Από τη μία η δημοκρατία υποφέρει από τους φανατικούς ιεροφάντες κι από την άλλη πέφτει σε νάρκη από τους αδιάφορους και χλιαρούς που δεν αισθάνονται πως υπάρχει κάτι ανώτερο και άξιο υπεράσπισης πέρα από τους στενούς κύκλους των συμφερόντων και των προτιμήσεών τους. Τις περισσότερες φορές ως πολίτες είμαστε και το ένα και το άλλο, περνώντας αστραπιαία από τον φανατισμό στην ψυχρότητα, από μια χλιαρή κούραση σε μια αγανάκτηση που συχνά δεν ξέρει γιατί ακριβώς αγανακτεί και ποιος είναι ο πραγματικός «εχθρός». 

Υπάρχει άραγε δημοκρατία χωρίς δημοκράτες; Οι θεσμοί, τα τελετουργικά, οι λόγοι της πολιτικής μπορεί να εξακολουθούν, ενώ κάτω ή πλάι, από δεξιά και αριστερά, γεννιούνται τέρατα; Με αυτόν τον τρόπο η δημοκρατία μπορεί να γίνει μια πληκτική υπόθεση χωρίς αληθινή ζωή, μια προσευχή ρουτίνας για τους πάντες, που δεν συγκινεί πραγματικά κανέναν. Αυτό όμως συμβαίνει όταν δεν βάζουμε όρια ανάμεσα στην κριτική και στις προγραφές, ανάμεσα στην αντίθεση και στη βαρβαρότητα, ανάμεσα στην υποψία και σε εκείνη την παρανοϊκή άρνηση που θέλει να συντρίψει τον αντίπαλο. Το όριο δεν είναι εδώ ένας ψεύτικος σεβασμός αλλά μια άσκηση αυτοπειθαρχίας και αυτοσυγκράτησης: η δυσκολότερη τέχνη στην εποχή της απεριόριστης έκφρασης και του παραμικρού μας συναισθήματος. Ναι, η δημοκρατία μπορεί να μαραζώνει από την ψυχρότητα αλλά υπονομεύεται από την έπαρση των στρατοπέδων και τον αποχαλινωμένο συναισθηματισμό. Η δημοκρατία αυτοϋπονομεύεται από τους αντιδημοκράτες που πίνουν νερό στο όνομά της!

Από παλιά, αντίπαλός της ήταν οι ολιγαρχικοί. Ήταν όμως και εκείνοι που ήθελαν τον λαό όχλο στην υπηρεσία της δικής τους αναρρίχησης και της δικής τους επιβεβαίωσης. Απόγονοι αυτών των δυο μερίδων πάνε να μονοπωλήσουν ξανά τη σκηνή, εξοντώνοντας ό,τι τους φαίνεται θολό. Ξεχνώντας, τελικά, πως συμπαγείς και χαλύβδινες ήταν μονάχα οι τυραννίδες της Ιστορίας.  

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ