Τι πληγώνει τη δημοκρατία;

Τι πληγώνει τη δημοκρατία; Facebook Twitter
Η δημοκρατία αυτοϋπονομεύεται από τους αντιδημοκράτες που πίνουν νερό στο όνομά της!
0



Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
αυτή έστω η γεμάτη ατέλειες μορφή που γνωρίζουμε, είναι κατεξοχήν ευαίσθητο πολίτευμα: πολλά την πληγώνουν, κάποια την απειλούν, έχει πάντα τους αντιπάλους της, αλλά κυρίως έχει ψεύτικους φίλους. Ελάχιστοι και γραφικοί δηλώνουν αντιδημοκράτες, κι αυτό χωρίζει την εποχή μας από άλλες εποχές αναστατώσεων, όπως η δεκαετία του 1930 και παλαιότερα. Ό,τι έχουμε μάθει από την ιστορία της χώρας και από τις εμπειρίες άλλων χωρών, είναι πως η δημοκρατία δεν αντέχει τις μεγάλες ανισότητες, ότι, ακόμα και στις πιο φιλελεύθερες εκδοχές της, τα ψηλά κοινωνικά τείχη την εξασθενίζουν. Η δημοκρατία, όμως, γίνεται σκιά του εαυτού της όταν περιορίζεται απλώς στους δικούς μας, στη δική μας πολιτική και ιδεολογική φαμίλια, στην επιβεβαίωση της μιας ή της άλλης φυλής του πολιτικού φάσματος. Όταν είμαστε δηλαδή δημοκράτες μόνο με τους οικείους μας, προγράφοντας, απειλώντας ή ξεσκίζοντας τους απέναντι. Δεν είναι έτσι μόνο οι ανισότητες ή η διαφθορά. Είναι και η μια ή άλλη «σταυροφορία» εκκαθάρισης του εχθρού. Η λογική του εκφοβισμού και της ηθικής εξόντωσης μετέχει στη φθορά της δημοκρατίας, ακόμα κι αν γίνονται στο όνομα της λαϊκής κυριαρχίας ή των γνήσιων δημοκρατικών αξιών.

Από τη μία η δημοκρατία υποφέρει από τους φανατικούς ιεροφάντες κι από την άλλη πέφτει σε νάρκη από τους αδιάφορους και χλιαρούς που δεν αισθάνονται πως υπάρχει κάτι ανώτερο και άξιο υπεράσπισης πέρα από τους στενούς κύκλους των συμφερόντων και των προτιμήσεών τους.

Η δημοκρατία πληγώνεται από την αυθαίρετη χρήση των απόρρητων, από τον πειρασμό της εξουσίας να ελέγξει χώρους ή πρόσωπα που τα βλέπει με καχυποψία και την ενοχλούν πολιτικά. Πληγώνεται όμως και από τη διαρκή κακοπιστία για τους θεσμούς, τους νόμους και τους κανόνες που, όσο και αν δεν αποτελούν φετίχ, μας επιτρέπουν να υπάρξουμε με τις διαφορές και τα κοινά μας.

Φυσικά η δημοκρατία εξακολουθεί να απειλείται από τους απροκάλυπτους εχθρούς της, τους οπαδούς ολοκληρωτικών μοντέλων, τους νοσταλγούς των κάθετων, ανεξέλεγκτων ιεραρχιών και τους υποστηρικτές «καθαρών λύσεων» που έχουν σαν συνέπεια μόνιμους αποκλεισμούς. Υπάρχει όμως και μια άλλη πηγή που κακοφορμίζει, δίχως να μυρίζει άσχημα ή να δίνει συμπτώματα: η ρηχή, αδιάφορη, συγκαταβατική προσχώρηση στα μίνιμουμ της δημοκρατίας, μια νωθρή και ψυχρή στάση που βολεύεται με την άγνοια και τη μικροδιαχείριση καθημερινών συμφερόντων. Αυτή η δημοκρατία δίχως ορίζοντα, δίχως κανένα βάθος απαιτήσεων, αυτή η δημοκρατία της ευκολίας και της εξυπηρετικής λήθης, είναι πλέον όλο και πιο αδύναμη να υπερασπιστεί τον εαυτό της: δεν έχει άμυνες στις μεγάλες κρίσεις της εποχής, αδυνατεί να συλλάβει τη συγκυρία του πολέμου και της διεθνούς αναταραχής. 

Από τη μία η δημοκρατία υποφέρει από τους φανατικούς ιεροφάντες κι από την άλλη πέφτει σε νάρκη από τους αδιάφορους και χλιαρούς που δεν αισθάνονται πως υπάρχει κάτι ανώτερο και άξιο υπεράσπισης πέρα από τους στενούς κύκλους των συμφερόντων και των προτιμήσεών τους. Τις περισσότερες φορές ως πολίτες είμαστε και το ένα και το άλλο, περνώντας αστραπιαία από τον φανατισμό στην ψυχρότητα, από μια χλιαρή κούραση σε μια αγανάκτηση που συχνά δεν ξέρει γιατί ακριβώς αγανακτεί και ποιος είναι ο πραγματικός «εχθρός». 

Υπάρχει άραγε δημοκρατία χωρίς δημοκράτες; Οι θεσμοί, τα τελετουργικά, οι λόγοι της πολιτικής μπορεί να εξακολουθούν, ενώ κάτω ή πλάι, από δεξιά και αριστερά, γεννιούνται τέρατα; Με αυτόν τον τρόπο η δημοκρατία μπορεί να γίνει μια πληκτική υπόθεση χωρίς αληθινή ζωή, μια προσευχή ρουτίνας για τους πάντες, που δεν συγκινεί πραγματικά κανέναν. Αυτό όμως συμβαίνει όταν δεν βάζουμε όρια ανάμεσα στην κριτική και στις προγραφές, ανάμεσα στην αντίθεση και στη βαρβαρότητα, ανάμεσα στην υποψία και σε εκείνη την παρανοϊκή άρνηση που θέλει να συντρίψει τον αντίπαλο. Το όριο δεν είναι εδώ ένας ψεύτικος σεβασμός αλλά μια άσκηση αυτοπειθαρχίας και αυτοσυγκράτησης: η δυσκολότερη τέχνη στην εποχή της απεριόριστης έκφρασης και του παραμικρού μας συναισθήματος. Ναι, η δημοκρατία μπορεί να μαραζώνει από την ψυχρότητα αλλά υπονομεύεται από την έπαρση των στρατοπέδων και τον αποχαλινωμένο συναισθηματισμό. Η δημοκρατία αυτοϋπονομεύεται από τους αντιδημοκράτες που πίνουν νερό στο όνομά της!

Από παλιά, αντίπαλός της ήταν οι ολιγαρχικοί. Ήταν όμως και εκείνοι που ήθελαν τον λαό όχλο στην υπηρεσία της δικής τους αναρρίχησης και της δικής τους επιβεβαίωσης. Απόγονοι αυτών των δυο μερίδων πάνε να μονοπωλήσουν ξανά τη σκηνή, εξοντώνοντας ό,τι τους φαίνεται θολό. Ξεχνώντας, τελικά, πως συμπαγείς και χαλύβδινες ήταν μονάχα οι τυραννίδες της Ιστορίας.  

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ