Σιωπή (Silence)

0

Τον 17ο αιώνα, δύο Ιησουίτες ιερείς αντιμετωπίζουν βίαιες διώξεις όταν ταξιδεύουν στην Ιαπωνία για να εντοπίσουν τον χαμένο τους μέντορα και να διαδώσουν τον χριστιανισμό.

Αφήνοντας για λίγο πίσω τη νευρώδη κίνηση της κάμερας, την ανεξάντλητη λίστα τραγουδιών, όχι όμως και την αγαπημένη του κινηματογραφική έννοια (και έγνοια), την ενοχή, ο Μάρτιν Σκορσέζε βαθαίνει την πνευματική αμφιβολία στη «Σιωπή», ένα αναπάντεχα ταπεινό έργο σε σχέση με ό,τι έχει δείξει μέχρι σήμερα. Μπρεσονικό στην αίσθηση και εν μέρει στην ουσία, ένας φόρος τιμής στους Ιάπωνες μετρ του σινεμά, το φιλμ είναι προσωπική υπόθεση και το επεξεργάζεται εκ των ένδον. Στην άλλη μεγάλη του ταινία επί της πίστης, τον «Τελευταίο Πειρασμό», φαινόταν να χρησιμοποιεί τον Νίκο Καζαντζάκη για να στήσει ένα κινηματογραφικό «όραμα» και ταυτόχρονα μια λυτρωτική δικαιολογία του αδύναμου ανθρώπου επί της διπλής φύσης: ο Ιησούς τού ήταν χρήσιμος ως υποδειγματικό θύμα που παλεύει με τον Θεό του, περίπου όπως ένας αμαρτωλός με την καθολική του ανατροφή. Κοίταξε το θέμα του εντυπωσιακά, εξαντλητικά, αν και δεν μπήκε ποτέ στην καρδιά του. Η «Σιωπή», του Θεού βεβαίως (η διφορούμενη απραξία μπροστά στο κάλεσμα του πιστού στα δύσκολα), εξιστορεί το μακρύ ταξίδι της ακλόνητης βεβαιότητας στην πικρή ήττα της προδοσίας μέσα από την οδύσσεια δύο Πορτογάλων Ιησουιτών ιερέων στην Ιαπωνία του 17ου αιώνα.

Ο Ροντρίγκεζ (Άντριου Γκάρφιλντ) και ο Γκαρούπε (Άνταμ Ντράιβερ) ζητούν επίμονα να μεταβούν στην ξένη χώρα, αναζητώντας τον μέντορά τους, τον πατέρα Περέρα (Λίαμ Νίσον), όταν μαθαίνουν, έκπληκτοι, πως αποστάτησε. Ο βασανισμός και ο διωγμός τους, μετά από μια μεγάλη περιήγηση στον τόπο των Σογκούν, όπου οι λιγοστοί προσηλυτισμένοι χριστιανοί ζουν λαθραία και υφίστανται ταπεινωτικό εξαναγκασμό απάρνησης ποδοπατώντας και φτύνοντας εικόνες, παρουσιάζεται ως μαρτύριο πολύ πιο ρεαλιστικό και χθόνιο από τις περιγραφές της Καινής Διαθήκης − και σίγουρα πιο ρευστό στο ηθικό του πλαίσιο: ο Σκορσέζε προσπαθούσε για πάνω από 20 χρόνια να διασκευάσει το μυθιστόρημα του Σουζάο Έντο, έχοντας τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις και τον Μπενίσιο ντελ Τόρο στα αρχικά του πλάνα, αλλά τώρα φαίνεται πόσο επείγον και επίκαιρο είναι, με δεδομένη τη διαβρωτική, θανάσιμη μισαλλοδοξία των καιρών μας. Οι ιερείς δεν έχουν επίγνωση της επιθετικής φύσης της «δουλειάς» τους, υπεροπτικά θεωρώντας φυσική την αλλαγή πίστης σε μια χώρα που ανέκαθεν φημιζόταν για τις ισχυρές της ρίζες, την αμετακίνητη παράδοση και τη βίαιη εξάρθρωση των εχθρών της. Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο Ιησουιτών με τους Ιάπωνες «εξολοθρευτές» είναι το κλειδί της ταινίας, ένας ήπιος αναχρονισμός στην εκφορά του, που θέτει διαχρονικά ερωτήματα μεταξύ γκανγκστερισμού και διπλωματίας, εκβιασμού και ευγενικής ανταλλαγής επιχειρημάτων.

Με μεγάλες σκηνές, αν και όχι με τις χαρακτηριστικές plans-séquences, που ναι μεν θαυμάζει, αλλά δεν ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του, ο Σκορσέζε σκύβει διακριτικά σε μια κουλτούρα που θαυμάζει, παίρνοντας τη θέση του εισβολέα που δεν διαθέτει το πλεονέκτημα της έδρας και συνεπώς οφείλει να ακούσει προσεκτικά − τον ρόλο του εξεταστή ενσαρκώνει με χιούμορ και απειλή, καταπληκτικά, ο Ίσεϊ Ογκάτα, τον οποίο είχαμε δει στην «Ήλιο» του Αλεξάντερ Σοκούροφ ως αυτοκράτορα Χιροχίτο. Με δύο ζουμ όλα κι όλα, ένα out όταν η ελπίδα του Ροντρίγκεζ τον εγκαταλείπει κι ένα in την κρίσιμη στιγμή, ο Σκορσέζε καταθέτει τη σκέψη του με λιτότητα και δέος, χωρίς κινηματογραφικούς εκβιασμούς και άσχετα με το θέμα διλήμματα. Η «Σιωπή» είναι ένα επικίνδυνο ταξίδι στην καρδιά του σκότους σε μια ειδυλλιακή Αποκάλυψη, μέχρι να βρεθεί ο εξαφανισμένος αρχηγός, που, όπως ο Κουρτζ, λειτουργεί σαν φάντασμα καλά κρυμμένο στις αντικρουόμενες φήμες γύρω από την ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκεται, και σαν τον Μάρλον Μπράντο στο αριστούργημα του Κόπολα μετατρέπεται σε πυξίδα που μπερδεύει τη λογική, πολύ πριν εμφανιστεί στην οθόνη.

Oscars Critics
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βίκι Κριπς στη LIFO: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Οθόνες / Βίκι Κριπς: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Η ηθοποιός που στάθηκε σαν ίση προς ίσο απέναντι σε ολόκληρο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις μιλάει στη LiFO σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης με αφορμή την κυκλοφορία του «Hot Milk», που συμπεριλαμβάνει γυρίσματα στη χώρα μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ο ξεχασμένος απαγωγέας Τόνι Κυρίτσης, που ενέπνευσε τον Γκας Βαν Σαντ για το Dead Man's Wire

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Dead Man’s Wire»: Η χλιαρή επιστροφή του Γκας βαν Σαντ

Μετά από πέντε χρόνια ο Αμερικανός σκηνοθέτης επανέρχεται με την ξεχασμένη ιστορία ενός απαγωγέα, κάνοντας μια βιογραφία με νόημα, που όμως δεν προσθέτει κάτι στη φιλμογραφία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Μια ταινία βασισμένη σε βιβλίο του Στίβεν Κινγκ, η επιστροφή του Ντάρεν Αρονόφσκι, η καλύτερη ταινία του Κουροσάβα σε επανέκδοση και το τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών θρίλερ «Το Κάλεσμα» – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Έκκληση από τους συντελεστές της ταινίας της Κάουτερ Μπεν Χάνια να σταματήσουν επιτέλους οι δολοφονίες παιδιών στη Γάζα, με αφορμή το σπαρακτικό τηλεφώνημα της 6χρονης Παλαιστίνιας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
A House of Dynamite

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «House of Dynamite»: Η Κάθριν Μπίγκελοου πατάει το κουμπί – και μας κόβει την ανάσα

Με χειρουργική ακρίβεια, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με Όσκαρ σκηνοθεσίας μας πείθει ανατριχιαστικά για τον επικείμενο πυρηνικό όλεθρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο μάγος του Κρεμλίνου

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Ο μάγος του Κρεμλίνου»: Ο ρυθμιστής του Πούτιν δεν χωρά σε ταινία

Πίσω από το ψυχρό πρόσωπο της εξουσίας, κρύβεται ο ψίθυρος ενός σύγχρονου Ρασπούτιν. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς τον ακολουθεί – αλλά μήπως τον πρόδωσε η φόρμα;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
No other choice

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «No other choice»: Η ταινία που θα οδηγήσει τον Παρκ Τσαν-γουκ στα Όσκαρ

Ο Κορεάτης σκηνοθέτης παραμένει ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κινηματογραφιστές, αν και η αντικαπιταλιστική του σάτιρα «No other choice» δεν είναι η καλύτερή του ταινία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Είναι σαν να κάνεις τον Δράκουλα χορτοφάγο»: Γιατί το σέξι τέρας του Φρανκενστάιν που παίζει ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι λάθος

Οθόνες / Γιατί το σέξι τέρας του νέου «Φρανκενστάιν» είναι λάθος

Στη διασκευή του κλασικού μυθιστορήματος της Μέρι Σέλεϊ από τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πρωταγωνιστεί ο «εξωφρενικά όμορφος» Τζέικομπ Ελόρντι στον ρόλο του τέρατος – πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία χωρίς ειρμό. 
THE LIFO TEAM
O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Οθόνες / O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Είναι εντυπωσιακός ο αριθμός διασκευών του έργου του δημοφιλούς συγγραφέα που θα δούμε στο πανί, στο γυαλί και στο σανίδι, κι αυτό στάθηκε αφορμή για ένα αφιέρωμα στις καλύτερες ταινίες που ενέπνευσαν τα γραπτά του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

Ανταπόκριση από τη Βενετία / Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

O Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα έκανε την Μέρι Σέλεϊ περήφανη. Ο δικός του Φρανκενστάιν κατορθώνει να μην προδώσει το πνεύμα του πολυδιασκευασμένου μυθιστορήματός της.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ