Τέος Ρόμβος: Τέσσερα βιβλία ενός ξεχωριστού Έλληνα συγγραφέα

Τέος Ρόμβος: τέσσερα βιβλία ενός ξεχωριστού Έλληνα συγγραφέα Facebook Twitter
Ο Τέος Ρόμβος
0

Ο ΤΕΟΣ ΡΟΜΒΟΣ ΕΙΝΑΙ μία ξεχωριστή περίπτωση έλληνα συγγραφέα. Γνωστός στο «χώρο» από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Ρόμβος έχει γράψει ουκ ολίγα βιβλία, συμμετέχοντας επίσης σε ποικίλων ειδών δράσεις. Το βιογραφικό του, όπως ο ίδιος θέλει να το παρουσιάζει (αν και είναι κάπως παλαιότερο), είναι αναρτημένο στο προσωπικό του blog «η ΤΡΥΠΑ / περιοδικό περι-οπής» και αξίζει να το μεταφέρουμε κι εδώ...

«Ο Τέος Ρόμβος ήρθε στον κόσμο το 1945 στην Αθήνα. Νυχτερινά σχολεία, ξύλο με παρακρατικούς, διάφορες δουλειές, αλητεία. Μπαρκάρισε στα καράβια το 1961, έζησε κατά διαστήματα στη Λατινική Αμερική, στην Ιαπωνία, στις Ηνωμένες Πολιτείες κι αλλού. Μονιμότερη διαμονή στη Γαλλία (1966-1969), στη Γερμανία (1969-1974 και 1987-1991), στην Αθήνα (1974-1981), στο Κρανίδι Πελοποννήσου (1981-1984), στην Αφρική (1984-1985) και σε όλα τα μεσοδιαστήματα στην Αθήνα. Από το 1993 ζει στην Απάνω Χώρα της Σύρου. Στη Γαλλία παρακολουθεί μαθήματα κινηματογράφου και κάνει τις πρώτες του πειραματικές ταινίες.

»Αργότερα στη Γερμανία: παρέες με γερμανούς λογοτέχνες, ταινίες που δεν τελειώνουν ποτέ, εργάζεται στη γερμανική τηλεόραση, γράφει σενάρια και κασέτες με λογοτεχνία. Στην Αθήνα της μεταπολίτευσης, ανοίγει το βιβλιοπωλείο “Οκτάπους” και κάνει εκδόσεις. Εκδότης του περιοδικού “Τρύπα”. Εργασίες του δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες. Εξέδωσε τα βιβλία “Τηλεφυματίωση” (1976), “Τρία φεγγάρια στην πλατεία” (1985), “Πλάνος δρόμος” (1987), “Ασσασίνοι του Βορρά, Δροσουλίτες του Νότου” (1991), “Κείμενο Πάθος” (1995), “Ίχνη” (2002), ”Κρυφά ταξίδια” (2005), “Πλωτίνος Ροδοκανάκης, ένας Έλληνας αναρχικός” (2006), “Γεώργιος Νέγρος, ο Τίγρης του Αιγαίου” (2012). Συμμετέχει ενεργά στο Δίκτυο Αιγαίου και στο ηλεκτρονικό περιοδικό Εύπλοια: www.eyploia.gr. Προσφάτως δημιούργησε την ηλεκτρονική Τρύπα Νο 4. Περισσότερα στην ιστοσελίδα του: www.romvos.wordpress.com».

Στο βιβλίο επιλέγονται και μεταφράζονται (από τον Τέο Ρόμβο) κείμενα και ποιήματα πολύ γνωστών ή όχι και τόσο «κακών Αμερικάνων», ζωντανών είτε νεκρών πια, που... «εξακολουθούν να κατοικοεδρεύουν στα μυαλά των αναγνωστών, όλων εκείνων που τους αγάπησαν, και σε όσους στο μέλλον θα τους ερωτευθούν»

Τα τελευταία χρόνια βιβλία του Τέου Ρόμβου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Opportuna της Πάτρας και για τέσσερα απ’ αυτά θα κάνουμε λόγο στη συνέχεια – ξεκινώντας από την πρόσφατη «Τηλεφυματίωση».

ΤΗΛΕΦΥΜΑΤΊΩΣΗ
ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ. Τέος Ρόμβος, Τηλεφυματίωση, εκδ.Opportuna

Η «Τηλεφυματίωση» είναι ένα παλιό και ξεχασμένο βιβλίο, που περιλαμβάνει κείμενα των Claude Pélieu (Κλωντ Πελιέ), Carl Weissner (Καρλ Βάισνερ), William S. Burroughs (Ουίλιαμ Μπάροουζ) και Τέου Ρόμβου.

Το βιβλίο αυτό είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1976 (εκδόσεις Πολιτεία) και ήταν, τότε, το πρώτο βιβλίο στην Ελλάδα, που θα περιείχε ένα κείμενο του William S. Burroughs. Φυσικά, κείμενα του Μπάροουζ είχαν ήδη κυκλοφορήσει σε περιοδικά (Κούρος, Διαγώνιος, Σήμα...), αλλά σε βιβλίο όχι. Έτσι η μικρή σε έκταση αυτή έκδοση έχει αυτή την πρωτιά – και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο άξιζε να επανεκδοθεί (Opportuna, 2023).

Τα τρία πρώτα κείμενα (των Pélieu, Weissner και Burroughs) είχαν εκδοθεί υπό τον αρχικό τίτλο “So Who Owns Death TV?” [Beach Books Texts & Documents, San Francisco 1967] και η μετάφρασή τους, για την ελληνική έκδοση, είχε γίνει από τον Τέο Ρόμβο (υπάρχει βεβαίως και το βιβλίο «Σε Ποιον Ανήκει Λοιπόν η Θανατηφόρος TV?» στον Ελεύθερο Τύπο από το 1983, σε άλλη μετάφραση).

Το κείμενο του Μπάροουζ είχε τίτλο «Αρνητικό Ημερολόγιο Τελευταίων Ημερών» και είναι ένα κλασικό cut-up / fold-in, από το οποίο δεν είναι εύκολα να βγουν γενικά συμπεράσματα, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα κείμενα των Pélieu (“Onan city 19 Nueva Chicago”) και Weissner (“So who owns death TV?”).

Φυσικά και τα τρία κείμενα δεν στερούνται νοήματος σ’ ένα «άλλο» επίπεδο, καθώς όλα «δένουν» και «στέκουν», προβάλλοντας μιαν ιδιάζουσα, παραληρηματική κατάσταση.

Το κείμενο του Τέου Ρόμβου τώρα, που κλείνει το βιβλίο, έχει τίτλο “Midillü”, διαφέρει από τα άλλα τρία, έχει στρωτή αφήγηση και αποτυπώνει όψεις της λεγόμενης «σεξουαλικής επανάστασης», όπως εκείνη εντασσόταν μέσα στο «ελευθεριακό» περιβάλλον της εποχής.

ανθολόγιο
ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ. Τέος Ρόμβος, Ανθολόγιο των κακών Αμερικάνων, εκδ.Opportuna

Ένα δεύτερο βιβλίο, που κυκλοφορεί από το 2022 είναι το «Ανθολόγιο των κακών Αμερικάνων / επιλογή-μετάφραση Τέος Ρόμβος». Το βιβλίο τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1992, σε εκδόσεις Χάος & Κουλτούρα, για να επανεκδοθεί 30 χρόνια αργότερα από την Opportuna.

Στο βιβλίο επιλέγονται και μεταφράζονται (από τον Τέο Ρόμβο) κείμενα και ποιήματα πολύ γνωστών ή όχι και τόσο «κακών Αμερικάνων», ζωντανών είτε νεκρών πια, που... «εξακολουθούν να κατοικοεδρεύουν στα μυαλά των αναγνωστών, όλων εκείνων που τους αγάπησαν, και σε όσους στο μέλλον θα τους ερωτευθούν» (όπως γράφει ο ανθολόγος).

Έτσι, εδώ, διαβάζουμε κείμενα και ποιήματα των Wanda Coleman, Al Masarik, Gerald Locklin, Linda King, Harold Norse, Nelson Algren, Jack Micheline, Nila Northsun, Charles Bukowski, Neeli Cherkovski και Charles Plymell. Μεταφέρουμε ένα ποίημα του Harold Norse (1916-2009), σε μετάφραση Τέου Ρόμβου, που έχει τίτλο «Αμερικάνοι»:

ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ
Σας βλέπω τώρα,
παγερούς μες στο φόβο σας
μια μεγάλη συμμορία με μάσκες
ο φανατισμός αστράφτει στα μάτια σας
μες απ’ τις τρύπες στις άσπρες κουκούλες.
Κάποια φορά στην Αλαμπάμα, σας έζησα από κοντά
τότε φόραγα ένα ατσάλινο προστατευτικό κράνος
και δούλευα στην κατασκευή των φορτηγών λίμπερτυ.

Ξαφνικά μια φασαρία
μας έκανε όλους να βγούμε έξω
απ’ το ατσάλινο σκαρί
μπροστά στο άνοιγμα

τούφες τα μαλλιά, μαύρο
δέρμα, αίματα
στους σιδερολοστούς.
Σπρώχνομαι μες στον ξυλοδαρμό και στο πλήθος
και ουρλιάζω

«σταματήστε!»
τα λευκά μούτρα μου
σβήνουν και

χάνονται
μες στο άγριο
μίσος σας.

ακολουθήστε τες
ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ. Τέος Ρόμβος, Ακολουθήστε τες,  εκδ.Opportuna

Ένα από τα πλέον πρόσφατα βιβλία του Τέου Ρόμβου, που τώρα (2023) κάνει δεύτερη έκδοση στην Opportuna (η πρώτη από το 2021) είναι το «Ακολουθήστε τες».

Το βιβλίο αυτό αποτελείται από 18+1 διηγήσεις ή εν πάση περιπτώσει ιστορίες, που δεν είναι φανταστικές, αλλά κυρίως ταξιδευτικές-φιλοσοφικές σε σχέση μ’ έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, που θα μπορούσε να ευδοκιμήσει και να αναπτυχθεί στα νησιά του Αιγαίου. Λέμε «18+1» και όχι «19», επειδή οι 18 διηγήσεις είναι ολιγοσέλιδες ενώ η 19η, που τιτλοφορείται «Ακολουθήστε τες», πολυσέλιδη.

Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον αφήγημα, αφού ανασκαλεύει ζητήματα της σκληρής καθημερινότητας, όταν καλείσαι να υπερασπίσεις το αυτονόητο, δηλαδή τον τόπο στον οποίο ζεις –που, για τον συγγραφέα, είναι ο μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου– και την αρμονική «τοποθέτησή» του μέσα στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο. Διαβάζουμε κάπου στην αρχή:

«Αναζητήσαμε εκείνη την μαγική, την εξωτική χώρα όπου κανείς δεν ανταγωνίζεται κανένα, όπου άνθρωποι, ζώα και φυτά συνυπάρχουν σε απόλυτη ισορροπία. Όπου όλα τα έμβια του πλανήτη συμβιώνουν με την ανοχή, πετάνε, καλπάζουν, κολυμπάνε, χωρίζονται και ξανασμίγουν κατά ομάδες ή κατά μόνας. Επιλέξαμε να ζήσουμε εκεί όπου δεν είναι κυρίαρχος ο άνθρωπος και τα έργα του.(...) Στην Ουτοπία.(...)».

Επιχειρώντας ο συγγραφέας, μέσα από ομάδες πολιτών (Ένωση Πολιτών Σύρου για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό, Οικολογικό Δίκτυο Αιγαίου) να αντιταχθεί στα διάφορα προβλήματα που αναφύονται και που σχετίζονται με την παρουσία-επίδραση του ανθρώπου στη φύση (όπως είναι η εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου σε μια παρθένα περιοχή, η υπερδόμηση στα νησιά, οι παραβάσεις των κανόνων προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος κ.λπ.), θα αναγκαστεί να συγκρουστεί με ποικίλες δομές (την «διαπλεκόμενη σιωπή τοπικών αρχόντων και υπηκόων», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει), αποκαλύπτοντας, ανάμεσα σε άλλα, τις μηδαμινές αντιστάσεις των εμπλεκομένων έναντι του οικονομικού οφέλους.  

Το αφήγημα, μπορεί να μοιάζει από μια μεριά με ρεπορτάζ, αλλά εμπεριέχει, ταυτοχρόνως, στοιχεία φιλοσοφικού-κοινωνικού προβληματισμού και βεβαίως καθαρής λογοτεχνίας – και αυτή η συνύπαρξη των τριών είναι που το κάνει αληθινά ξεχωριστό.

ρόμβος
ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ. Τέος Ρόμβος, Ασσασίνοι του Βορρά, Δροσουλίτες του Νότου, εκδ.Opportuna

Το τελευταίο βιβλίο του Τέου Ρόμβου, που μας απασχολεί εδώ, έχει τίτλο «Ασσασίνοι του βορρά / Δροσουλίτες του νότου» και είναι ένα από τα πιο γνωστά του, αφού έχει κάνει μέχρι τώρα τρεις (τουλάχιστον) εκδόσεις. Η πρώτη ως «Στο Βορρά και στο Νότο» [Στύγα, 1991], η δεύτερη ως «Ασσασίνοι του Βορρά / Δροσουλίτες του Νότου» [Γόρδιος, 1993] και η τρίτη με τον ίδιο τίτλο από το 2016, στην Opportuna.

Το βιβλίο περιλαμβάνει δέκα σύντομες διηγήσεις του συγγραφέα, οικολογικής-κοινωνικής λογοτεχνίας, που σχετίζονται με όψεις του ελληνικού τοπίου – από τον βορρά της χώρας, μέχρι τον νότο. Το «τοπίο» εμπεριέχει και τους ανθρώπους του προφανώς, που είναι ενταγμένοι με τον τρόπο τους μέσα σ’ αυτό και οι οποίοι (άνθρωποι) του παρέχουν το ιδιαίτερο νόημά του.

Επαφή: www.opportuna.gr

Αγοράστε την Τηλεφυματίωση εδώ

Αγοράστε το Ανθολόγιο των κακών Αμερικάνων εδώ

Αγοράστε το Ακολουθήστε τες εδώ

Αγοράστε το Ασσασίνοι του Βορρά, Δροσουλίτες του Νότου εδώ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

O Τέος Ρόμβος, μια κομβική μορφή του ελληνικού underground, μιλάει στη LIFO

Συνεντεύξεις / O Τέος Ρόμβος, μια κομβική μορφή του ελληνικού underground, μιλάει στη LIFO

Ο 68χρονος εκδότης, συγγραφέας, μεταφραστής και ακτιβιστής δέχεται τον Θοδωρή Αντωνόπουλο στο σπίτι του, στη Σύρο, όπου ζει μόνιμα, και τού αφηγείται ολόκληρη τη ζωή του
ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟ
«Στον Πάτο της Θάλασσας», αλλά νικητής ο Τέος Ρόμβος - Αναβλήθηκε η εκδίκαση της εναντίον του αγωγής

Ελλάδα / «Στον Πάτο της Θάλασσας», αλλά νικητής ο Τέος Ρόμβος - Αναβλήθηκε η εκδίκαση της εναντίον του αγωγής

Ευχαριστήρια επιστολή σε όσους του συμπαραστάθηκαν στη δίωξή του για συκοφαντική δυσφήμηση από τον δήμαρχο Ίου, τον οποίο κατονόμαζε ως συνεργό στη λειτουργία παράνομου λατομείου, δημοσίευσε ο 73χρονος συγγραφέας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ