Tα 10 (+1) αγαπημένα μου βιβλία: Γλυκερία Μπασδέκη

 Tα 10 (+1) αγαπημένα μου βιβλία: Γλυκερία Μπασδέκη Facebook Twitter
0

 


Έχω αφήσει έξω Κάλβους και Καρούζους και Κακναβάτους. Ούτε τον Νίκο-Αλέξη, ούτε τον κύριο Ντίνο, ούτε τις Παραλογές σε επιμέλεια Ιωάννου. Ως και τον «Γιατρό Ινεότη» δεν έβαλα στα δέκα. Γιατί τα δικά μου δέκα είναι αυτά που ταξίδεψαν, ποδοπατήθηκαν, χάθηκαν, ξαναβρέθηκαν πιο πολύ απ'όλα. Αυτό ήταν το κριτήριο.Η εμμονή, η τρέλα, το άγριο κόλλημα μ' αυτά τα βιβλία. Τα περισσότερα είναι ξεχαρβαλωμένα από καβγάδες, χυμένους καφέδες, λαδιές φαγητού. Δεν με νοιάζει. Τα αγαπώ γιατί αυτά είναι εγώ κι εγώ είμαι αυτά.(Και, φυσικά, εκτός συναγωνισμού, κλεμμένο 10+1, τα «Άπαντα του Κόντε», αέναη προίκα μου από έναν θείο Αλέξανδρο που δεν γνώρισα ποτέ.)

 

1.

«Μ' ένα στεφάνι φως» της Τζένης Μαστοράκη

Μετά τον Γενάρη του ενενήντα, που σκόνταψα στο φως της, τίποτε δεν ήταν ίδιο. Κυρίως εγώ. «Μικρό μου, μήτε απ' τα πουλιά και μήτε – (...)». Βυθισμένη στο κάτοπτρο - Τζένη Μαστοράκη, μαγεμένη στο φως της, τελειωμένη στα χεράκια της.
Το «Στεφάνι» είναι όλα τα ποιήματα που γράφτηκαν και θα γραφτούν.
«(...) σαν ερπετό, μεγάλη σαύρα που βουτά, θα / 'ρθει, μετά την αγωνία στα στενά, σώμα καμένο / και χλωρό κεφάλι, θαρθεί, κατάχλωρος απ' τη / φωτιά, κι ό,τι εξαντλεί ,σαΐτα, βόλι και κακό / φιλί/ /ο μάγος έρωτας, ο τρόμος έρωτας το φέρνει πάλι».
Μόνο θαυμασμός και ευγνωμοσύνη. Μόνο.

 

2.

«Η φάρσα» της Έρσης Σωτηροπούλου 

Το συγκλονιστικότερο μυθιστόρημα της νεότερης ελληνικής. Η Ρένα και η Τίτι με όπλο ένα ακουστικό τηλεφώνου γαζώνουν την ηλιθιότητα του έθνους. Η Σωτηροπούλου με άφησε παγωτό να σκουπίζω σάλια μπροστά στον πλέον αχαλίνωτο λεκτικό ερεθισμό.

3.

«Άννα, να ένα άλλο» της Μαρίας  Μήτσορα

Η «Πρώτη μέρα έξω» ξεκινάει με τη φράση: «Κάποτε με λέγανε Κώστα και πήγαινα συνέχεια σινεμά». Το «Ποσοστό συμμετοχής» ξεκινάει με τη φράση «Το πρωί της κηδείας του πατέρα μου ο ουρανός ήταν μεξικάνικο μπλε». Η Μήτσορα, το μακρινό 1978, μας είχε στείλει όλους να μαζεύουμε βρούβες. Λίγα βιβλία μ' έχουν συγκλονίσει τόσο, λίγα διηγήματα διαθέτουν τέτοια σπάνια γλωσσική θερμοκρασία.

 

4.

«Ο κ. ΄Ιβο / Το ιδιωτικό αεροπλάνο»του Βασίλη Στεριάδη

Αγάπησα με τρέλα την ποίηση του Στεριάδη. Αυτό όμως το βιβλιαράκι με τις δύο πρώτες του συλλογές καθόρισε το βλέμμα και τη γλώσσα μου. Κλαυσίγελως, ψευδοηρωισμός και μπουρλέσκο στην πλέον διαστρεβλωτική διαχείριση. Αν τον προλάβαινα ζωντανό, θα του έλεγα απλώς: «Κύριε Μπίλι, με τρελάνατε εξάπαντος και ολωσδιόλου». Θα χαιρόταν πολύ πιστεύω.

5.

«Τζούλια» του Γιάννη Ζέρβα

«Ίσως έφταιγε που ψάρεψα το μπωλ μόνο και μέσα / από ένα τοπίο φράουλες / ή έντυσα το κεφάλι μου μ' έναν ταχύ αυτοκινητόδρομο / πολλαπλών κατευθύνσεων (...)».
Αυτοί οι στίχοι από την απολογία της Τζούλιας με κυνηγάνε από το 1989 – τότε έπεσε στα χέρια μου αυτό το κόσμημα (που γράφτηκε στα 1983). Χρόνια ήμουν η Τζούλια που δεν μπορούσε να είναι η Τζούλια, ακόμη δεν έχω ξεπεράσει στίχους όπως: «(...) η Τζούλια / είναι μια οθόνη που μετατοπίζεται κι όποτε φεύγει / κλείνει πίσω της την πόρτα».

«Ίσως έφταιγε που ψάρεψα το μπωλ μόνο και μέσα / από ένα τοπίο φράουλες / ή έντυσα το κεφάλι μου μ' έναν ταχύ αυτοκινητόδρομο / πολλαπλών κατευθύνσεων (...)».
Αυτοί οι στίχοι από την απολογία της Τζούλιας με κυνηγάνε από το 1989 – τότε έπεσε στα χέρια μου αυτό το κόσμημα (που γράφτηκε στα 1983). Χρόνια ήμουν η Τζούλια που δεν μπορούσε να είναι η Τζούλια, ακόμη δεν έχω ξεπεράσει στίχους όπως: «(...) η Τζούλια / είναι μια οθόνη που μετατοπίζεται κι όποτε φεύγει / κλείνει πίσω της την πόρτα».

6.

«Σκοτεινά Τοπία» του Γιώργου - Ίκαρου Μπαμπασάκη

Τα «Σκοτεινά Τοπία» του Μπαμπασάκη είναι το Rosso Antico, oι θρυλικές εκδόσεις Ερατώ του Μανουσάκη,το Flower, ο κύριος Λώρας. Είναι η διακειμενικότητα με την καταραμένη Πατησίων και τα ποιήματα του Σταθόπουλου και του Τζώρτζη. Είναι μια εποχή που καθόρισε ο Καρούζος και ο Tom Waits, είναι η φασαριόζικη στέψη μιας παρέας ως κέντρο του κόσμου στα σκοτεινά τέλη των θεοσκότεινων '80s.

7. 

«Τα ποιήματα μιας αρσενικής πόρνης» του Ιγνάτη Χουβαρδά

Τα ποιήματα μιας αρσενικής πόρνης (μαζί με τα «Ροζ σκηνικά» που είχαν κυκλοφορήσει το 1987, λίγους μήνες πριν δηλαδή) ήταν η μονότονη και επαναληπτική σερενάτα για τη σεξουαλική απουσία. Μελαγχολική και εμμονική ποίηση που με τάραξε. Το «Η Στέλλα θέλει πολύ» τελειώνει έτσι: 
«(...) κι η πόλη δεν αποτελείται / από δρόμους, πολυκατοικίες, μαγαζιά / και πάρκα / αλλά μέρη που προσφέρονται».

8.

«Τα ζώα της Κυριακής» του Γιάννη Τζανετάκη

«(...) Και βλέπω από τις τρύπες κι είναι μέρα / και λέω, παιδί μου, από ποια Φινλανδία / και σε ποιο άρωμα της τρέλας φεγγοβόλησες».
Κάτι τέτοιους στίχους του Τζανετάκη διάβαζα και μετά έπαιρνα τηλέφωνα σ' όλα τα ταξιδιωτικά γραφεία να κλείσω μία άνευ επιστροφής για Ελσίνκι. ΄Εγινε κι αυτό γκράφιτι, σουβέρ, σαΐτα. Αγαπήθηκε, σχίστηκε, ξανααγοράστηκε.

9.

«Ο φύλακας στη σίκαλη» του J.D. Sallinger

Χόλντεν Κώλφηλντ: ο φίλος μου κάλπης, ο πιτσιρίκος και τα ρέστα. Εγώ πάντα το Φοιβάκι του κι αυτός στην άκρη του γκρεμού να με φυλάει. «Gin a body meet a body / Comin thro' the rye» στο πιο τρυφερό μυθιστόρημα ανυπακοής. Η μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη (φαινομενικά αξεπέραστη από το 1977, που πρωτοεκδόθηκε στα ελληνικά) θα ξεπεραστεί τριάντα επτά χρόνια μετά από την ίδια την Τζένη Μαστοράκη. Η νέα μετάφραση με τίτλο «Στη σίκαλη, στα στάχια, ο πιάστης» είναι υπόδειγμα γλωσσικής παιδείας και λεκτικού ενστίκτου - «Όνειρα γλυκά, μαβλάκες!».

10.

«Το ηλεκτρικό πρόβατο» του Philip Dick

Ο απόλυτος ρομαντισμός κρυμμένος στην πιο θλιμμένη ερωτική ιστορία επιστημονικής φαντασίας, αυτή του Ρικ και της Ρέιτσελ. Ο Ντικ είναι υπεύθυνος για την αγάπη μου στις ρέπλικες και στις ερειπωμένες πόλεις. Ο Ντικ είναι επίσης υπεύθυνος για τον μόνιμο θυμό μου με τον Πλάστη, την πολιτική και τον θάνατο.

10 + 1.

«Άπαντα» του Διονυσίου Σολωμού

Εδώ άλαλα τα χείλη.
«Βλέπεις τούτους τους τάφους; καμμιά μέρα / εδώ μέσα και συ θε να κοιμάσαι / έως όπου ψηλά θέλει βουίση / η σάλπιγγα η στερνή να σε ξυπνήση».
Προσκυνάς, ανάβεις κεράκι και μετά πας να πιείς κολόνια.

______

H Γλυκερία Μπασδέκη είναι ποιήτρια και θεατρική συγγραφέας. Στo LIFO.gr διατηρεί την στήλη Crying Game

 

Επιμέλεια: Μαρκέλλα Ανδρικάκη

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ