Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου Facebook Twitter
Αυτό που προτείνω στο βιβλίο είναι μια ευτυχία στην οποία χωρούν και η λύπη και η δυσκολία και το πρόβλημα, ακόμα και ο πόνος. Γι’ αυτό και μπορεί να διαρκέσει. Φωτ.: Δημήτρης Καλλιγάς
0

— Ζούμε σε μια εποχή που κυριαρχείται από δίπολα. Πώς μπορεί να τα διαχειριστεί κανείς και να βρει τη θέση του μέσα στη σύγχυση που συνήθως δημιουργούν;
Τα δίπολα κυβερνούν τον κόσμο: καλό-κακό, άσπρο-μαύρο, Παράδεισος-Κόλαση, χαρά-λύπη, νέο-παλιό, ευτυχία-δυστυχία. Δεν αντιλαμβανόμαστε τον Παράδεισο χωρίς μια Κόλαση να τον απειλεί. Χωρίς το κακό, δεν υπάρχει το καλό. Χωρίς το παλιό, πώς να διακρίνεις το νέο; Για να διαχειριστούμε τα δίπολα θα πρέπει πρώτα να αποδεχτούμε ότι, χωρίς τον έναν πόλο, ο έτερος είναι ανύπαρκτος. Αν θέλετε τη γνώμη μου, ο λόγος ύπαρξης των πόλων (άκρων) είναι για να φτάσεις κάπου στη μέση.

— Αναφέρεστε στον αναγνώστη ως «συνοδοιπόρο», περιγράφετε μια διαδικασία που θυμίζει ταξίδι. Αυτό το ταξίδι ολοκληρώνεται κάποια στιγμή;
Νιώθω ότι έχω τον αναγνώστη απέναντί μου και συνομιλούμε. Μαζί ταξιδεύουμε με προορισμό τις έννοιες που πραγματεύομαι στο βιβλίο. Τα ψέματα, τις αλήθειες, την ευτυχία, τη φύση του ανθρώπου, την ύπαρξη, το νόημα. Το ταξίδι αυτό σταματά όταν σταματήσει η ύπαρξη, τότε παύουμε να θέτουμε ερωτήσεις, να ψάχνουμε απαντήσεις, να αναζητάμε το νόημα. 

Η μεγαλύτερη αγωνία του ανθρώπου είναι να γίνει αποδεκτός. Πίσω από την ανάγκη για αναγνώριση κρύβεται η κραυγή για αγάπη. Και πίσω από την κραυγή για αγάπη, η ανάγκη να γίνει αποδεκτός από τον εαυτό του. 

— Προτείνετε να δούμε τον κόσμο ανάποδα, ακολουθώντας τη θεώρηση «όλα είναι ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου». Πώς ξέρουμε τι είναι προς αμφισβήτηση και τι όχι;
Υπάρχουν κάποιες σταθερές που στηρίζουν μια τόσο ριζοσπαστική πορεία; Δεν ξέρω καλύτερο τρόπο για να αποδείξει την αξία της από το να δεχτεί να περάσει τη δοκιμασία της αμφισβήτησης. Δεν είναι αφορισμός αυτό. Είναι ο τρόπος να ξεχωρίσουμε τα ψέματα από την αλήθεια. Σε όλα αυτά, προφανώς, η υποκειμενικότητα είναι έντονη. Ο ίδιος ο Καρτέσιος θεωρούσε ότι το μόνο πράγμα για το οποίο μπορούσε να είναι σίγουρος ήταν η εμπειρία της αμφισβήτησης, εξού και το «σκέφτομαι, άρα υπάρχω». Για να είμαι δίκαιος, προτείνω η διαδικασία «όλα είναι ένα ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου» να ξεκινήσει απ’ όσα θα διαβάσει κάποιος μέσα σε αυτό το βιβλίο. 

νικόλας σμυρνάκης Ψέματα που  μας έμαθαν  για αλήθειες Εκδόσεις Διόπτρα Σελ.: 264
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Νικόλας Σμυρνάκης, Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες, Εκδόσεις Διόπτρα, Σελ.: 264

— Ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος;
Και ποια η μεγαλύτερη αγωνία του; Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη ζωή ενός ανθρώπου είναι να αποτινάξει τα ψέματα που του έχουν επιβληθεί από τις αυθεντίες της πρώτης νιότης. Εξίσου δύσκολο είναι να σεβαστεί την Αλήθεια του συνανθρώπου του. Η βία, ο ρατσισμός είναι απόρροια της δυσκολίας μας να αποδεχτούμε την άλλη αλήθεια. Δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε ότι η μία ηθική συνήθως είναι «ανήθικη». Η μεγαλύτερη αγωνία του ανθρώπου είναι να γίνει αποδεκτός. Πίσω από την ανάγκη για αναγνώριση κρύβεται η κραυγή για αγάπη. Και πίσω από την κραυγή για αγάπη, η ανάγκη να γίνει αποδεκτός από τον εαυτό του.

— Τι συνιστά την ευτυχία;
Πολλοί τη συνδέουν με μια κατάσταση μόνιμης χαράς και θετικής σκέψης. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο; Άλλο ένα ψέμα που μας έμαθαν για αλήθεια. Η θετική σκέψη χωρίς φίλτρα οδηγεί στον στρουθοκαμηλισμό. Επίσης, άλλο χαρά και άλλο ευτυχία. Ενώ η χαρά συνήθως έχει να κάνει με ένα εξωτερικό γεγονός, η ευτυχία είναι εσωτερική υπόθεση. Μπορεί κάποιος να χαρεί στιγμιαία, ακόμα και αν δεν είναι ευτυχισμένος. Και μπορεί να συνεχίσει να είναι ευτυχισμένος, ακόμα και αν λυπάται προσωρινά. Αυτό που προτείνω στο βιβλίο είναι μια ευτυχία στην οποία χωρούν και η λύπη και η δυσκολία και το πρόβλημα, ακόμα και ο πόνος. Γι’ αυτό και μπορεί να διαρκέσει. 

— Η εκπλήρωση των στόχων, των ονείρων μας είναι κάτι που εξαρτάται από εμάς, αρκεί να προσπαθήσουμε συνειδητά;
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει μονοσήμαντα. Αν αύριο πέσει στο κεφάλι μου μια γλάστρα και πεθάνω, θα λέμε ότι όλα εξαρτώνται από μένα; Αν, πάλι, μείνω ανάπηρος; Τι τεράστια ατυχία. Κι όμως, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βρει το νόημα της ζωής τους σε αυτό που αρχικά φάνηκε ως ατυχία. Ο ψυχίατρος Βίκτωρ Φρανκλ έλεγε πως ένα μονοπάτι για να αναζητήσουμε το νόημα είναι η ορθή στάση μπροστά στο αναπόδραστο πάσχειν. Είναι, λοιπόν, πολυπαραγοντική η εξίσωση. Υπάρχουν σταθερές και μεταβλητές. Η σημαντικότερη μεταβλητή είμαστε εμείς.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ