Ο Νίκος Δήμου αφηγείται τη ζωή του στη LIFO Facebook Twitter
Αισθάνομαι ότι το πνεύμα μου είναι σε καλύτερη φόρμα απ' ό,τι σε οποιαδήποτε φάση της ζωής μου. Είμαι πιο απελευθερωμένος, γρήγορος στη σκέψη μου, αποφασιστικός. Και ξαφνικά πονάνε τα γόνατά μου, πονάει η μέση μου, υποφέρω από όλες τις ασθένειες της φθοράς. Φωτο: Παντελής Ζερβός / LIFO

Ο Νίκος Δήμου αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

0

H πρώτη εικόνα που έχω από την παιδική μου ηλικία είναι η κήρυξη του πολέμου. Οι συναγερμοί με τις περίφημες σειρήνες. Ένας ήχος ανατριχιαστικός, ένα ουρλιαχτό. Με τύλιγαν σε κουβέρτες και κατεβαίναμε τρέχοντας στο υπόγειο. Το θυμάμαι σαν να είναι τώρα, έχω την αίσθηση της τραχιάς κουβέρτας στο πρόσωπό μου.

• Οι γονείς μου δεν μου κληροδότησαν περιουσία, μόνο χρέη. Τους ευγνωμονώ όμως για τη μόρφωση που μου πρόσφεραν. Είχα γαλλόφωνη νταντά από βρέφος, μίλησα πρώτα γαλλικά και μετά ελληνικά. Πήγα στο Aμερικανικό Kολλέγιο του Ψυχικού όταν ήταν κυρίως ξενόγλωσσο, και μετά στη Γερμανία, όπου έζησα έξι χρόνια. Έτσι έχω την ευκολία να εκφράζομαι, να σκέφτομαι και να ονειρεύομαι σε 4 γλώσσες.

• Αν πήρα τη ζωή μου λάθος; Μου έχει μείνει ένα ανεκπλήρωτο πάθος με τη μουσική. Η μητέρα μου και η θεία μου έπαιζαν εξαιρετικό πιάνο. Είχαμε ένα πολύ ωραίο Bechstein, που στην κατοχή έγινε δυο τενεκέδες λάδι. Ήθελα να σπουδάσω μουσική, ο πατέρας μου όμως το αρνήθηκε γιατί ως ορεσίβιος Ηπειρώτης θεωρούσε ότι η μουσική δεν είναι για τους άντρες.

Αισθάνομαι συνεχώς ότι σοκάρω κάποιους ανθρώπους, όμως δεν το επιδιώκω. Δεν με ενδιαφέρει να σοκάρω. Αντιθέτως, όπως όλοι οι άνθρωποι, θέλω να με αγαπούν, θέλω να με σκέφτονται με καλοσύνη, συμπάθεια, τρυφερότητα. Όταν λέω κάτι που ξέρω ότι θα κάνει ανθρώπους να με αντιπαθήσουν, με ενοχλεί και μένα. Θα μπορούσα να λογοκρίνω τον εαυτό μου για να μη θίξω κάποιον.

• Το πρόβλημά μου: έχω πολλά πρόσωπα, σαν κάτι ινδικούς θεούς. Μια εποχή στα Εξάρχεια ήμουν ο θεωρητικός των αναρχικών χάρη στο βιβλίο μου Εγχειρίδιο ελευθερίας. Και εξακολουθώ να είμαι αναρχικός - δηλαδή, κάποιος που δεν συμπαθεί την οποιαδήποτε εξουσία και προσπαθεί να μειώσει την επίδρασή της στη ζωή των ανθρώπων. Δεν έχω δει κανέναν που να πήρε στα χέρια του εξουσία και να μην επηρεαστεί, χάνοντας ένα μέρος από την ανθρωπιά του. Εκτός από κάποιους Ιάπωνες που διοικούν μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ είναι μοναχοί Ζεν.

• Το σύμπτωμα της εποχής στην Αθήνα δεν είναι η άρνηση της εξουσίας, αλλά η αντίθεση στην εξουσία που εμφανίζεται ως αντιεξουσία. Ο φοιτητής που μπαίνει σε μια αίθουσα, τα σπάει και δέρνει τον καθηγητή δεν είναι αντιεξουσιαστής αλλά ένας άνθρωπος που θέλει να ασκήσει τη δική του εξουσία. Από τη στιγμή που ασκεί βία, ασκεί εξουσία. Εκεί διαφωνώ με όσους τα σπάνε.

• Αισθάνομαι συνεχώς ότι σοκάρω κάποιους ανθρώπους, όμως δεν το επιδιώκω. Δεν με ενδιαφέρει να σοκάρω. Αντιθέτως, όπως όλοι οι άνθρωποι, θέλω να με αγαπούν, θέλω να με σκέφτονται με καλοσύνη, συμπάθεια, τρυφερότητα. Όταν λέω κάτι που ξέρω ότι θα κάνει ανθρώπους να με αντιπαθήσουν, με ενοχλεί και μένα. Θα μπορούσα να λογοκρίνω τον εαυτό μου για να μη θίξω κάποιον. Από την άλλη μεριά, δεν μπορώ να μη σοκάρω όταν πιστεύω ότι κάτι είναι σωστό. Ο λόγος που έχω εξαναγκαστεί έντεκα φορές σε παραίτηση είναι ακριβώς διότι δεν μπορούσα να μην είμαι εγώ. Προτιμώ να σιγήσω, να αποσυρθώ παρά -έστω και διά της παραλείψεως- να μην είμαι εγώ.

• Όταν έγραφα στο «Βήμα», η στήλη μου ήταν μακράν η πρώτη σε αναγνωσιμότητα στο σύνολο του Τύπου. Όταν έφυγα από το «Βήμα», σκέφτηκα, εν τη μεγίστη μου αφελεία, «από αύριο θα σπάσουν τα τηλέφωνα». Επί δύο χρόνια δεν με πήρε κανένας τηλέφωνο να μου προτείνει να γράψω. Ένα βράδυ, σε μια δεξίωση, ένας μεγαλοεκδότης μου λέει «Δήμου, είσαι η καλύτερη πένα της Ελλάδος και σε λογαριάζω γύρω στα 20.000 φύλλα. Τόσα έχασε το "Βήμα" όταν έφυγες, τόσα θα κέρδιζε η εφημερίδα μου αν σε έπαιρνα».

Και τον ρωτάω, γιατί δεν με παίρνετε; «Γιατί δεν είσαι άνθρωπος, γράφεις ό,τι θέλεις εσύ» μου απάντησε. Κατάλαβα ότι στην Ελλάδα δεν λειτουργεί ούτε καν ο νόμος της αγοράς. Έχεις ένα καλό προϊόν που αφενός το εξαναγκάζεις σε παραίτηση και ο άλλος, σκεπτόμενος ότι θα έχει προβλήματα με τους πολιτικούς του πάτρωνες, δεν θέλει να το αγγίξει.

Ο Νίκος Δήμου αφηγείται τη ζωή του στη LIFO Facebook Twitter
Είμαι αρκετά μοναχικός άνθρωπος. Δεν κυκλοφορώ, δεν πηγαίνω σε εκδηλώσεις. Θα μπορούσα να είμαι ασκητής, αν δεν ήμουν τόσο αισθησιακός ασκητής. Φωτο: Παντελής Ζερβός / LIFO

• Η διαφήμιση έφαγε 18 χρόνια από τη ζωή μου, αλλά μου έδωσε οικονομική ανεξαρτησία - δηλαδή τη δυνατότητα να μπορώ να παραιτούμαι. Ένα από τα γνωστά ρητά μου είναι ότι τα χρήματα δεν μπορούν να σε βοηθήσουν να κάνεις αυτό που θέλεις, αλλά να μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις.

• Είναι ειρωνικό που αναδείχθηκα τώρα δημοσιογράφος εντύπου της χρονιάς. Και θέλω να ζητήσω συγγνώμη από τους δημοσιογράφους γι' αυτή την υφαρπαγή. Δεν κάνω δουλειά δημοσιογράφου. Είναι επίσης ειρωνικό επειδή παίρνω αυτήν τη διάκριση στα 74 χρόνια μου αλλά και γράφοντας σε ένα έντυπο που, ασχέτως του πόσο επιτυχημένο είναι, δεν θεωρείται κλασικό δημοσιογραφικό.

Εννοώ, δεν πήρα τη διάκριση όταν ήμουν στο «Βήμα» ή στην «Καθημερινή» και την παίρνω στο free press LifO. Το βλέπω ως ειρωνεία αλλά και ως δικαίωση: εντάξει, με εξωπετάξατε όλοι, αλλά εγώ σας εκδικήθηκα, και στο Ίντερνετ όσο είχα το μπλογκ μου (με χιλιάδες αναγνώστες και εκατοντάδες σχόλια κάθε μέρα) και με τη LifO. Τους την έφερα, παίρνω πίσω το αίμα μου, το αδίκως χυθέν.

• Γερνώντας έχω γίνει εξαιρετικά ευσυγκίνητος. Μάζεψα πρόσφατα όλα μου τα ποιήματα για να βγουν σε μια συλλογική έκδοση και διαβάζοντάς τα συγκινιόμουν βαθύτατα, γιατί κάθε ένα ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή της ζωής μου. Ήταν ένα είδος ημερολογίου, που είχε μόνο τις αιχμές. Ποίημα γράφεις όταν δεν μπορείς να αντεπεξέλθεις σε κάτι που συμβαίνει και πλέον πρέπει να το βγάλεις προς τα έξω. Ήμουν τόσο συγκινημένος που δεν άντεχα να διαβάζω πολλά μαζί. Σταμάταγα. Ήταν ισχυρές οι δόσεις.

• Με συγκίνησε η ιστορία της Κούνεβα. Με συγκινούν τα παιδιά, οι γέροντες, οι ανήμποροι, οι άνθρωποι που παλεύουν. Αντιθέτως, δεν μπορώ να χωνέψω τους εφησυχασμένους, τους κατασταλαγμένους. Έχω πολύ λίγους ανθρώπους με τους οποίους κάνω παρέα. Με τα χρόνια οι άνθρωποι συμβιβάζονται, παραιτούνται και προσπαθούν με διάφορους τρόπους, με θρησκευτική πίστη ή ματζούνια, να ξορκίσουν το μοιραίο. Αυτοί τώρα κατακάθονται, εγώ μονίμως αναταράσσομαι.

Το σύμπτωμα της εποχής στην Αθήνα δεν είναι η άρνηση της εξουσίας, αλλά η αντίθεση στην εξουσία που εμφανίζεται ως αντιεξουσία. Ο φοιτητής που μπαίνει σε μια αίθουσα, τα σπάει και δέρνει τον καθηγητή δεν είναι αντιεξουσιαστής αλλά ένας άνθρωπος που θέλει να ασκήσει τη δική του εξουσία. Από τη στιγμή που ασκεί βία, ασκεί εξουσία.

• Είμαι αρκετά μοναχικός άνθρωπος. Δεν κυκλοφορώ, δεν πηγαίνω σε εκδηλώσεις. Θα μπορούσα να είμαι ασκητής, αν δεν ήμουν τόσο αισθησιακός ασκητής. Είμαι ο άνθρωπος των αισθήσεων, πιστεύω ότι ο μόνος παράδεισος είναι ο παράδεισος των αισθήσεων. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο.

• Κυρίαρχη αντίθεση: γερνάω, παραμένοντας νέος. Θα προτιμούσα να πάθω Αλτσχάιμερ, να μην καταλαβαίνω. Αισθάνομαι ότι το πνεύμα μου είναι σε καλύτερη φόρμα απ' ό,τι σε οποιαδήποτε φάση της ζωής μου. Είμαι πιο απελευθερωμένος, γρήγορος στη σκέψη μου, αποφασιστικός. Και ξαφνικά πονάνε τα γόνατά μου, πονάει η μέση μου, υποφέρω από όλες τις ασθένειες της φθοράς. Αυτό είναι φοβερά επώδυνο. Νιώθω την ανάγκη να ταξιδέψω, να ερωτευθώ, να πολιτευθώ, να δράσω. Και αισθάνομαι ότι το σώμα μου με υπονομεύει. Όσο μπορώ, αντιστέκομαι.

• Την Αθήνα την αγαπώ γύρω στις 20 μέρες το χρόνο. Τον Αύγουστο περπατάω το βράδυ στις παλιές μου γειτονιές και ξαφνικά αναδύεται η πόλη των παιδικών και νεανικών μου χρόνων. Την άλλη Αθήνα δεν θέλω ούτε να την ξέρω. Έχω χρόνια να κατέβω στο κέντρο.

• Νιώθω πιο πολύ πατρίδα μου την Ερμούπολη, της οποίας είμαι και επίτιμος δημότης. Δεν την έχω ζήσει πολύ, αλλά θυμάμαι όλες τις διηγήσεις της μητέρας μου. Περιουσία δεν υπάρχει πια εκεί, μόνο ένας υπέροχος τάφος στο περίφημο Κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου. Εκεί θα καταλήξω.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ