Με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του τρίτου βιβλίου τής V. M. Giambanco, «Τόσο πολύ αίμα» (τα προηγούμενα δύο ήταν οι «13 μέρες» και το «Βαθύ σκοτάδι»), μίας συγγραφέως με μεγάλη καριέρα στην τηλεοπτική και κινηματογραφική βιομηχανία όπου εργαζόταν επί πολλά χρόνια ως παραγωγός πριν στραφεί στο αστυνομικό μυθιστόρημα, μιλήσαμε με τη Γλυκερία Δημητροπούλου, υπεύθυνη δικαιωμάτων των Εκδόσεων Διόπτρα.
— Το «Τόσο πολύ αίμα» είναι το τρίτο βιβλίο τής V. M. Giambanco που εκδίδετε στη Διόπτρα. Από όσο μπορώ να γνωρίζω, τα προηγούμενα δύο είχαν μεγάλη επιτυχία, που βαίνει αυξανόμενη από τόμο σε τόμο. Το ίδιο λογικά θα δούμε και με αυτό το μυθιστόρημα, την τρίτη περιπέτεια της ντετέκτιβ Άλις Μάντισον. Πού οφείλεται αυτό;
Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους επιτυχίας είναι ο κύριος χαρακτήρας της σειράς, η Άλις Μάντισον, ο οποίος συγκεντρώνει κάποια στοιχεία ιδιαίτερα γοητευτικά. Η Άλις έχει ταλέντο και δυναμισμό, είναι επίμονη και αποτελεσματική, είναι όμως και τρυφερή με τους ανθρώπους, ανοιχτόμυαλη και ανεκτική. Είναι χαρακτηριστική μια σκηνή από το πρώτο βιβλίο της σειράς, στην οποία η βοήθεια που δίνει η Άλις σε μια έφηβη που το έχει σκάσει από το σπίτι της είναι άμεση, χωρίς διδακτισμό, χωρίς κριτική, χωρίς προκατάληψη. Θετικός ήρωας, λοιπόν, και μια δυνατή πλοκή με σασπένς ― ένα καλό μείγμα επιτυχίας.
— Στη Διόπτρα, εκτός όλων των άλλων, έχετε συστήσει μία από τις πιο αξιόλογες σειρές Αστυνομικής Λογοτεχνίας, κατά κύριο λόγο σύγχρονης. Μάλιστα, παρατηρούμε και μία γεωγραφική (εννοώ «ειδολογική») διασπορά: όχι μόνο σκανδιναβικά, αλλά και άλλα ευρωπαϊκά, και αμερικανικά. Πώς τα επιλέγετε; Με τι κριτήρια; Δεδομένου δε ότι η παραγωγή και στο εξωτερικό είναι πολύ μεγάλη, σχεδόν χαώδης.
Ευχαριστούμε! Εντελώς κοινότοπο αλλά απολύτως αληθινό: το μόνο κριτήριο επιλογής είναι να πρόκειται για καλό βιβλίο. Διαβάζουμε όλα τα βιβλία που φτάνουν στα χέρια μας. Είτε έχει κάνει μια εντυπωσιακή πορεία στο εξωτερικό, είτε είναι παντελώς άγνωστο, είτε πρόκειται για έργο διάσημου συγγραφέα, είτε πρωτοεμφανιζόμενου, κάθε βιβλίο διαβάζεται και αξιολογείται. Μας ενδιαφέρουν όλες οι σχολές, όλες οι υποκατηγορίες του είδους, αγαπάμε το αστυνομικό από όπου και αν προέρχεται. Είναι πολύ εύκολο όταν ο αναγνώστης αγαπά το είδος, κι εμείς στη Διόπτρα είμαστε φανατικοί της Αστυνομικής Λογοτεχνίας!
Δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι η κρίση θα μειώσει κι άλλο τις πωλήσεις. Από την πλευρά μας, θα κάνουμε αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλά κι αυτό είναι οι καλές επιλογές και η σωστή προώθηση των βιβλίων που εκδίδουμε.
— Πείτε μας τις σειρές που αγαπάτε προσωπικά περισσότερο, και ποιους μεμονωμένους τίτλους ξεχωρίζετε εσείς από τη συνολική παραγωγή σας στο crime.
Είμαι ο πιο ακατάλληλος άνθρωπος να απαντήσει. Όλα! Αν προσπαθήσω, καταλήγω στη σειρά Έλεν Γκρέις του Matt Arlidge (ο οποίος θα βρίσκεται στην Ελλάδα για παρουσιάσεις στις αρχές Ιουνίου!), στη σειρά Βίλιαμ Βίστιν του Jorn Lier Horst και ειδικά στον τίτλο «Πρωτόγονο Ένστικτο» (Οκτώβριο 2017), ενώ από μεμονωμένους τίτλους ξεχωρίζω το «Τελευταίο Αίνιγμα» της Marisha Pessi και το «Έγκλημα στην Οικογένεια του Σερ Τζέιμς» (κυκλοφορεί σε μερικές μέρες).
— Εκδίδετε όμως και ελληνικά αστυνομικά. Αφού μας μιλήσετε για αυτά, θέλετε να μας πείτε και για τις προτάσεις νέων συγγραφέων που φτάνουν στα γραφεία σας; Οπωσδήποτε ποικίλλουν, αλλά συνήθως σε τι επίπεδα κυμαίνονται;
Αγαπημένα τα ελληνικά αστυνομικά μας! Από την Έλενα Ακρίτα, δύο βιβλία που συνδυάζουν πολιτική, κοινωνικό σχόλιο, σασπένς και μυστήριο! Το πρώτο της αστυνομικό μυθιστόρημα «Φόνος 5 Αστέρων» έγινε best seller και το δεύτερο που μόλις κυκλοφόρησε, με τίτλο «Το Μυστικό της Μπλε Πολυκατοικίας», είναι δύο υπέροχα βιβλία που κρατάνε τον αναγνώστη σε εγρήγορση μέχρι την τελευταία στιγμή. Παρόλο που το είδος είναι κάτι καινούριο για τη συγγραφέα, έχουν μοναδική πλοκή και το αναγνωστικό μας κοινό τα λατρεύει. Επίσης, ένας νέος συγγραφέας, ο Βαγγέλης Γιαννίσης, έχει δημιουργήσει μια σειρά με έναν καταπληκτικό Ελληνοσουηδό αστυνομικό (τον Άντερς Οικονομίδη), και πρόσφατα κυκλοφόρησε το τρίτο βιβλίο του με τίτλο «Ο Χορός των Νεκρών» για το οποίο έχουμε ήδη φανταστικές κριτικές για το ύφος της γραφής του και την πλοκή. Τώρα, οι νέες προτάσεις που φτάνουν στα γραφεία μας δείχνουν ότι υπάρχει ταλέντο! Ακαλλιέργητο ίσως αλλά αρκετό. Θα ήταν πολύ ωφέλιμο για τους επίδοξους συγγραφείς να διαβάσουν όσο γίνεται περισσότερο πριν κάνουν την απόπειρα να γράψουν. Επίσης, πιστεύω ότι στην Ελλάδα δεν έχει αναγνωριστεί ο ρόλος του editor, ο οποίος θα οργανώσει σωστά το υλικό και θα προτείνει μικρές και μεγάλες αλλαγές που θα αναδείξουν το κείμενο του συγγραφέα. Η διαδικασία αυτή είναι εξαιρετική άσκηση διότι όχι μόνο διορθώνει το τρέχον κείμενο, αλλά βοηθά και στη διαδικασία συγγραφής των επόμενων βιβλίων του. Στο εξωτερικό οι συγγραφείς θεωρούν δεδομένη την αναζήτηση editor πριν ξεκινήσουν την αναζήτηση εκδοτικής στέγης.
— Τα αστυνομικά είναι ένα από τα πολύ βαριά χαρτιά της Διόπτρας, και δικαίως, όμως η σειρά σας Ξένης Πεζογραφίας έχει πολλούς ακόμη τίτλους. Θέλετε να μας μιλήσετε για δύο-τρία από τα μπεστ-σέλερ σας αλλά για τις πρόσφατες εκδόσεις σας;
Μια ιδιαίτερα επιτυχημένη κατηγορία στη Διόπτρα είναι το Ιστορικό Μυθιστόρημα, και φέτος φαίνεται ότι έχουν συγκεντρωθεί στο εκδοτικό μας πρόγραμμα πολλοί δυνατοί τίτλοι. Στις πρόσφατες κυκλοφορίες μας έχουμε το νέο μυθιστόρημα της Julia Gregson, «Το Καλοκαίρι των Μουσώνων» και το τρίτο βιβλίο της Lucinda Riley, «Η Κόρη της Σκιάς» από τη σειρά Οι Κόρες των Αστεριών. Δυνατά ονόματα, φανταστικά βιβλία, ελπίζουμε να είναι και στην Ελλάδα τόσο επιτυχημένα όσο στο εξωτερικό. Τίτλοι από τους Victoria Hislop, Kimberley Freeman, Paullina Simons έχουν αγαπηθεί πολύ από τους αναγνώστες όπως και τα βιβλία της Jennifer Donnelly που θίγουν σημαντικά θέματα γυναικείας χειραφέτησης, και αλλαγής προτύπων και κοινωνικών αλλαγών ― ενώ παράλληλα είναι απολαυστικά ψυχαγωγικά.
— Ως εδώ, ξέραμε όλους τους τίτλους. Θέλουμε όμως να μάθουμε και για αυτά που ετοιμάζετε τώρα, για την καλοκαιρινή και, ει δυνατόν, για τη φθινοπωρινή περίοδο.
Πολλά και ενδιαφέροντα, αλλά θα αναφέρω δύο αγαπημένα. Το ένα είναι από τα καλύτερα αστυνομικά μας, το «Πρωτόγονο Ένστικτο», και θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο. Ο Jorn Lier Horst γίνεται όλο και καλύτερος σε κάθε νέο βιβλίο του και για το συγκεκριμένο βραβεύτηκε, δικαίως, με το Petrona Award. Ένας άλλος τίτλος που πιστεύω ότι θα αγαπηθεί πολύ είναι το «Κορίτσι από τη Γερμανία» του Armando Lucas Correa. Πρόκειται για τη μυθιστορηματική μεταφορά μιας αληθινής ιστορίας ενός δωδεκάχρονου κοριτσιού που φυγαδεύεται από τη ναζιστική Γερμανία με την οικογένειά της στην Κούβα. Εκεί διαπιστώνουν ότι το καταφύγιο που ήλπιζαν να βρουν έχει τις πόρτες του κλειστές, με αποτέλεσμα το πλοίο στο οποίο επιβαίνουν μαζί με άλλους ανεπιθύμητους να γίνει εύκολος στόχος σε ένα ατελείωτο ταξίδι αναζήτησης νέας πατρίδας.
— Πώς αντιμετωπίζετε τον ανταγωνισμό; Και, επίσης, πείτε μας δυο-τρία βιβλία άλλων εκδοτών που έχετε ζηλέψει και θα θέλατε να είχατε βγάλει εσείς.
Με αγάπη. Αν δεν εκτιμάς και δεν σέβεσαι τον ανταγωνιστή σου, δεν έχει νόημα η όποια νίκη επιδιώκεις. Ίσως εννοείτε όμως πώς προσπαθούμε να ξεχωρίσουμε. Με δουλειά, με προσπάθεια, με ενημέρωση, με συμμετοχή σε εκθέσεις βιβλίου, με συνεχή ενασχόληση με το αντικείμενο. Με επιλογή συνεργατών που είναι εξαιρετικοί, με συνεχή αναζήτηση του καλύτερου. Μάλλον είμαστε λίγο εμμονικοί τελικά... Όλα τα βιβλία που βγαίνουν τα παρακολουθούμε και χαιρόμαστε που είναι εκεί έξω. Δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε κάποια: υπάρχουν εκατοντάδες που μας αρέσουν, αλλά μάλλον τα θαυμάζουμε παρά τα ζηλεύουμε. Προσωπικά αγαπημένα: «Η Τέχνη της Καθαρής Σκέψης» του Rolf Dobelli από τις εκδόσεις Πατάκη, «Άνθρωπος στον Άρη» του Andy Weir από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, «Ο Θαμμένος Γίγαντας» του Καζούο Ισιγκούρο από τις εκδόσεις Ψυχογιός και όλοι οι τίτλοι του Stephen King.
— Έχετε μία από τις πιο καλές, σοβαρές και φιλικές παρουσίες στα social media. Πόσο βάρος έχετε ρίξει σε αυτό το κομμάτι;
Ιδιαίτερα μεγάλο βάρος, μια και πιστεύουμε ότι τα social media είναι ιδανική πλατφόρμα για όσους επιδιώκουν καλή, αμφίδρομη, φιλική σχέση με ένα μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού. Η αλήθεια είναι ότι η στρατηγική μας, στην οποία έχουμε δώσει ιδιαίτερο βάρος, μας έχει δώσει τεράστια αναγνώριση και πλέον είμαστε πολύ κοντά με τους αναγνώστες μας και η ομάδα που το διαχειρίζεται είναι πραγματικά ξεχωριστή.
— Και η αναπόφευκτη ερώτηση: πόσο σάς έχει επηρεάσει η Κρίση, εάν και κατά πόσο έχουν μειωθεί οι πωλήσεις, ή πόσο περισσότερο θα είχαν αυξηθεί σύμφωνα με τους υπολογισμούς σας. Τέλος, είστε αισιόδοξοι για το μέλλον;
Αισιόδοξοι; Απολύτως. Άλλωστε, δεν έχει νόημα να κάνεις αυτό που αγαπάς και να μην ντύνεις την προσπάθειά σου με αισιοδοξία. Και μας ανταμείβουν η ζωή και οι αναγνώστες μας: σε μια αγορά που δείχνει ότι τα τελευταία 3 χρόνια έχει χάσει πάνω από το 25% της αγοραστικής της δύναμης, εμείς έχουμε μια πολύ μεγάλη αύξηση των πωλήσεων στο αντίστοιχο διάστημα, που ξεπερνά το 40%! Δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι η κρίση θα μειώσει κι άλλο τις πωλήσεις. Από την πλευρά μας, θα κάνουμε αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλά κι αυτό είναι οι καλές επιλογές και η σωστή προώθηση των βιβλίων που εκδίδουμε.
— Πείτε μας ένα μυστικό της δουλειάς: τι ποσοστό των βιβλίων που διαβάζετε εκδίδετε τελικώς;
Μικρό. Το 10%, ίσως μικρότερο. Υποβάλλονται πολλά έργα, συχνά από κατηγορίες που δεν εκδίδουμε, αρκετά σε ύφος αταίριαστο με το δικό μας, ενώ κάποια δεν πληρούν τις προδιαγραφές ποιότητας, δεοντολογίας, ήθους που έχουμε ως οργανισμός. Οι συγγραφείς και τα έργα τους πρέπει να μιλούν εκ μέρους μας, να μας εκφράζουν, να μας αντιπροσωπεύουν. Και, φυσικά, πρέπει να υπάρχει ο χρόνος, ο χώρος και η δυνατότητα να εκδοθούν με τις καλύτερες δυνατές προδιαγραφές, διότι σε αυτό είμαστε απόλυτοι: θέλουμε κάθε βιβλίο που εκδίδουμε να έχει την προσοχή που του αξίζει.
