Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο της Δράμας διασώζει τη βυζαντινή ραφή

Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο της Δράμας διασώζει τη βυζαντινή ραφή Facebook Twitter
Βιβλιοαμφιάστης 1999. Έκδοση σχετικά με το ερευνητικό αντικείμενο της Ελληνικής βιβλιοδεσίας. Στα αριστερά της έκδοσης διακρίνεται το χειροκίνητο μαχαίρι ξακρίσματος τον βιβλίων Plough. Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης
0

Ο Δημήτρης Γούδας γεννήθηκε στην Δράμα το 1989. Σπούδασε Γραφιστική και από το 2016 ασχολείται συστηματικά με τις ιστορικές βιβλιοδεσίες και ιδιαίτερα με τη βυζαντινή βιβλιοδεσία, συγκεκριμένα με τη μεσαιωνική βυζαντινή ραφή, γνωστή και ως «στάχωση». Προέρχεται από το ρήμα «σταχώνω» (εκ του σταχόω -ῶ) που αρχικά σήμαινε «δένω στάχια» και στη συνέχεια «δένω βιβλίο με στάχωμα» και «βιβλιοδετώ».

Η βιβλιοδέτηση είναι η συρραφή των φύλλων ενός χειρογράφου ή εντύπου και η ένωσή τους με προστατευτικό κάλυμμα (εξώφυλλο), ώστε να πάρουν μορφή που να διευκολύνει την ανάγνωση και να προστατεύονται από τη φθορά. Είναι πιο παλιά από την τυπογραφία και η συγκεκριμένη τεχνική αναμφίβολα αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία της βιβλιοδεσίας, τόσο λόγω της αλυσιδωτής ραφής όσο και για τα ιδιόμορφα εξωτερικά της γνωρίσματα. 

Κατά τη βυζαντινή εποχή την αντιγραφή και διακίνηση των βιβλίων συνολικά είχαν αναλάβει τα μοναστήρια. Οι μοναχοί ήταν αυτοί που φρόντιζαν και για την προετοιμασία των υλικών της βιβλιοδεσίας (πινακίδες, περγαμηνή, δέρμα). Γι’ αυτό και ο ίδιος μαθήτευσε το 2017 για μικρό χρονικό διάστημα δίπλα σε έναν μοναχό της Μονής Ιβήρων, μαθαίνοντας τη βιβλιοδετική παράδοση του Αγίου Όρους.

Σήμερα, στο κέντρο της Δράμας, στον πρώτο όροφο της Gallery 13 ο Δημήτρης Γούδας στεγάζει το καλλιτεχνικό βιβλιοδετείο της πόλης. Στόχος του είναι η ανάδειξη της ιστορίας της τέχνης του βιβλίου και ιδιαίτερα της στάχωσης. 

Ένα προϊόν πολιτισμού αναντικατάστατο και μοναδικό, κάτι το οποίο δεν χάνει ποτέ την αξία του ούτε την αίσθηση που νιώθεις κρατώντας το. Νιώθω δηλαδή ότι κρατώ τον κόπο μου και καταφέρνω να αγαπήσω κάθε ατέλειά του. 

— Τι ήταν αυτό που σας έκανε να ασχοληθείτε με την τέχνη της στάχωσης; 
Όταν ξεκίνησα να εξερευνώ τον κόσμο της βιβλιοδεσίας, το βλέμμα μου ήταν στραμμένο στο εξωτερικό. Χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία συνεχίζουν να παράγουν υψηλής ποιότητας βιβλιοδεσίες. Σε αναζήτηση της βιβλιοδετικής παράδοσης στη χώρα μας είχα την ευκαιρία να μαθητεύσω για μικρό χρονικό διάστημα δίπλα σε έναν μοναχό στο Άγιο Όρος. Όσο ξετύλιγα το νήμα της ιστορίας τού πώς και πότε το βιβλίο ξεκίνησε να υφίσταται με τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα, ερχόμουν όλο και πιο κοντά στις μεσαιωνικές βιβλιοδεσίες. Κατάλαβα πως αυτή η πρώτη τεχνική, η στάχωση, ήταν πολύ κοντά στα ενδιαφέροντά μου.

Στην προσπάθειά μου να εμβαθύνω μου δόθηκε η δυνατότητα να προσεγγίσω την τεχνική με τη βοήθεια ανθρώπων από τον χώρο της συντήρησης έργων τέχνης ‒ ο συντηρητής είναι ο επιστήμονας ο οποίος, λύνοντας έναν κώδικα με σκοπό να τον αποκαταστήσει, μαθαίνει πώς πραγματικά δενόταν. Αποτέλεσμα αυτής της επαφής ήταν να μάθω τις τεχνικές της βυζαντινής ραφής, της στάχωσης, αλλά και να επιμορφωθώ όσον αφορά τις βασικές αρχές της συντήρησης και αποκατάστασης βιβλιακού και αρχειακού υλικού. 

Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο στο κέντρο της Δράμας Facebook Twitter
Ο χώρος της GALLERY13, στον όροφο της οποίας στεγάζεται το Βιβλιοδετείο. Στο κάδρο, τυπογραφικό σαλόνι από την έκδοση Ποιήματατων Κ.Π. Καβάφη (1897-1933). Σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων (75), με 24 χαλκογραφίες υπογεγραμμένες από τον χαράκτη Χρήστο Σανταμούρη. Τυπωμένο με χαρακτήρες κάσας και στοιχειοθετημένο στο χέρι από τον Νίκο Βοζίκη. Η υλοποίηση της έκδοσης πραγματοποιήθηκε στο τυπογραφείο των Εκδόσεων Διάττων με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση. Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης

— Πείτε μας λίγες πληροφορίες γι’ αυτή την τεχνική βιβλιοδέτησης. 
Αναφέρομαι στη μετάβαση από τους κυλίνδρους του αρχαίου κόσμου στον χριστιανικό κώδικα, πρόγονο της σημερινής εικόνας του βιβλίου, στα περγαμηνά χειρόγραφα με τη μικρογράμματη καλλιγραφική ελληνική γραφή, που είναι δεμένα σε τετράδια με τη χαρακτηριστική αλυσιδωτή ραφή και τη λεία ράχη, τη στάχωση με τα περίτεχνα κεντητά εξογκωμένα κεφαλάρια που συνδέουν τις ξύλινες πινακίδες-εξώφυλλα με το σώμα του βιβλίου, δημιουργώντας ένα ανθεκτικό στον χρόνο αντικείμενο γνώσης και αισθητικής, ντυμένο με δέρμα και διακοσμημένο με γεωμετρικά σχήματα και ένθετα μεταλλικά στοιχεία. Αυτόν τον τρόπο βιβλιοδέτησης που στη Δύση τον ονόμαζαν «alla greca», δηλαδή ελληνικό.

— Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με τους βυζαντινούς κώδικες; 
Η γοητεία των αιώνων που φέρουν. Η δύναμη της εικόνας τους. Πρόκειται για μια κιβωτό γνώσης. 

Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο στο κέντρο της Δράμας Facebook Twitter
Ο Προσκυνηματικός οδηγός “ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ” του 1896. Διακρίνονται εργαλεία συντήρησής και βιβλιοδεσίας, όπως το “κόκκαλο”. Ένα εργαλείο που αποτελεί την προέκταση του χεριού του βιβλιοδέτη, απαραίτητο απο τα πρώτα στάδια της βιβλιοδεσίας έως το φινίρισμα της. Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης

— Έχετε κάποια ιστορικά παραδείγματα να μας αναφέρετε από την περιοχή σας; 
Τον Κώδικα 1424, το παλαιότερο πλήρες χειρόγραφο της «Καινής Διαθήκης» στον κόσμο, το οποίο γράφτηκε τον ένατο ή δέκατο αιώνα από τον μοναχό Σάββα. Πρόσφατα επιστράφηκε οικειοθελώς από τη Λουθηρανική Θεολογική Σχολή του Σικάγου στην Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης στο όρος Παγγαίο, κοντά στη Δράμα, ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια στην Ευρώπη, που στο παρελθόν είχε μια πλούσια σε χειρόγραφα βιβλιοθήκη.

— Τι σημαίνει για σας το χειροποίητο βιβλίο; 
Ένα προϊόν πολιτισμού αναντικατάστατο και μοναδικό, κάτι το οποίο δεν χάνει ποτέ την αξία του ούτε την αίσθηση που νιώθεις κρατώντας το. Νιώθω δηλαδή ότι κρατώ τον κόπο μου και καταφέρνω να αγαπήσω κάθε ατέλειά του. 

Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο στο κέντρο της Δράμας Facebook Twitter
Ράβωντας στο τεζάκι. Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης

— Τι οδηγεί έναν νέο άνθρωπο να επιστρέψει και να εργαστεί σε μια μικρή πόλη όπως η Δράμα; 
Κάποια στιγμή ένιωσα την ανάγκη να ανασυνταχθώ. Στη μικρή πόλη της Δράμας βρήκα το κατάλληλο περιβάλλον για να συνεχίσω. Επέλεξα, λοιπόν, συνειδητά να ξεκινήσω το εγχείρημά μου εδώ, στη γενέτειρά μου, και όχι σε κάποια μεγαλούπολη, να δημιουργήσω δηλαδή στην πόλη μου αυτό το οποίο αναζητούσα. Και το έκανα. 

— Κατά τη γνώμη σας, οι άνθρωποι στις μικρές κοινωνίες αγαπούν την τέχνη; Πώς αντιδρούν όταν σας επισκέπτονται; 
Στις μικρές κοινωνίες έχουμε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, παιδιά που δεν έχουν φύγει από την πόλη τους και νέους που επέστρεψαν στην γενέτειρά τους, όπως συνέβη μ’ εμένα. Σε κάθε περίπτωση, όλοι έχουμε ανάγκη την τέχνη. Η αισθητική είναι που διαφέρει όμως. Ο χώρος που έχω δημιουργήσει αποτελεί το καταφύγιό μου. Για την ακρίβεια, ένα καταφύγιο δημιουργικότητας. Και πιστεύω ότι αρέσει αυτό στον κόσμο.

«Ένας μικρός κρυμμένος θησαυρός»: είναι από τα ομορφότερα λόγια που μου έχουν πει. Εισπράττω αγάπη αλλά και αγωνία για το μέλλον του εγχειρήματος. Βλέπω στα μάτια τους αυτό το οποίο οι ίδιοι, για τον έναν ή τον άλλο λόγο, δεν τόλμησαν. Νιώθουν ότι πρόκειται για ένα όραμα το οποίο βρήκε τον ιδανικό του χώρο. Πραγματικά είναι από τις καλύτερες αποφάσεις που έχω πάρει στη ζωή μου. Με βοηθάει να γίνομαι συνεχώς καλύτερος, τόσο με τον εαυτό μου όσο και με τους γύρω μου.

ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΕΙΟΝ Μητροπολίτου Αγαθαγγέλου 13,Δράμα 66131 +30 2521181181 | www.bookbindery.gr

Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο στο κέντρο της Δράμας Facebook Twitter
Τυπική εικόνα Βυζαντινού Κώδικα. Το συγκεκριμένο μοντέλο αποτελεί την πρώτη μου βιβλιοδεσία. Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης
Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο στο κέντρο της Δράμας Facebook Twitter
Δέρματα, υφάσματα και χειροποίητα διακοσμητικά χαρτιά βιβλιοδεσίας. Διακρίνεται η συρταριέρα με τα τυπογραφικά στοιχεία για τους τίτλους των βιβλίων: ΑΡΧΑΪΚΑ, ΟΛΥΜΠΙΚ, ΓΚΡΕΚΟ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ... Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 

ΚΥΛΙΝΔΡΟΣ / ΕΙΛΗΤΑΡΙΟ: Ο κύλινδρος ήταν γνωστός από τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους, οι οποίοι τον κατασκεύαζαν από πάπυρο. Το ειλητάριο στη βυζαντινή εποχή ήταν από ορθογώνιο κομμάτι παπύρου, περγαμηνής ή χαρτιού, το οποίο τυλιγόταν γύρω από έναν άξονα σε κάθετη ή σπανιότερα σε οριζόντια διεύθυνση. 

ΠΕΡΓΑΜΗΝΗ: Η περγαμηνή είναι υλικό γραφής για σελίδες βιβλίου, κώδικα ή χειρόγραφου, που παρασκευάζεται από δέρμα μόσχου, προβάτου ή αίγας. Άρχισε να χρησιμοποιείται από τον 2ο αιώνα π.Χ., αντικαθιστώντας σταδιακά τον δυσεύρετο και ακριβό πάπυρο, η δε χρήση της συνετέλεσε αποφασιστικά στην αντιγραφή των κειμένων και στην εξέλιξη της γραφής. 

ΤΕΤΡΑΔΙΑ: Με την εισαγωγή της περγαμηνής έχουμε και την εμφάνιση του Κώδικα (Codex), που αποτελείται από περγαμηνές που διπλώνονταν στα τέσσερα, τα λεγόμενα «τετράδια». 

ΚΩΔΙΚΑΣ: Ο Κώδικας αποτελεί τύπο συλλογής χειρόγραφων από πάπυρο, περγαμηνή ή χαρτί, στερεωμένων σε ένα σώμα με τη μορφή βιβλίου, που ήταν σε χρήση κυρίως πριν από την εφεύρεση της τυπογραφίας. 

ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: Μεταφραστικό δάνειο από το γερμανικό «Buchbinderei».

Ένα ιστορικό βιβλιοδετείο στο κέντρο της Δράμας Facebook Twitter
Το Τεζάκι. Ένας μικρός αργαλειός, στον οποίο ράβονται τα βιβλία Δυτικού τύπου με εξογκώματα στη ράχη. Η Βυζαντινή βιβλιοδεσία, δηλαδή η Στάχωση, έχει λεία ράχη και ανήκει στις λεγόμενες Ανατολικές βιβλιοδεσίες. Φωτ.: Δημήτρης Μεσσήνης
Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ