Ένα απόσπασμα από το «Βάλε ένα φύλακα» και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα

Ένα απόσπασμα από το “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια” και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα Facebook Twitter
Τη μετάφραση του «Βάλε ένα Φύλακα» υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου και ουσιαστικά παρακολουθούμε την επιστροφή της Σκάουτ από τη Νέα Υόρκη στο Μέικομπ.
3



Η ΧΑΡΠΕΡ ΛΙ
ήταν αυτή που συνόδευσε τον Τρούμαν Καπότε στα θρυλικά του ταξίδια στο Κάνσας για την υπόθεση που αποτέλεσε και το κεντρικό ιστό του βιβλίου «Εν Ψυχρώ», που στάθηκε στο πλευρό του και μοιράστηκε τις αγωνίες και τους εφιάλτες του. Φίλη του στενή και συνοδοιπόρος δεν μπόρεσε να μην τον χρησιμοποιήσει εμπνεόμενη από εκείνον τον χαρακτήρα του νεαρού Ντιλ στο περίφημο «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» (εκδόσεις Bell, μετ. Βικτώρια Τράπαλη), το βιβλίο που άλλαξε τα δεδομένα του αμερικανικού bildungsroman και πλέον θεωρείται κλασικό.

Μεταφέροντας και οι δυο στα βιβλία τους, με διαφορετικό τρόπο, τους συμβολισμούς του αμερικανικού Νότου η Χάρπερ Λι και ο Τρούμαν Καπότε αποδείχθηκαν γνήσιοι εκπρόσωποι της δεξιοτεχνικής αφήγησης της περιοχής που ενέπλεκε τοπικούς θρύλους, ατμόσφαιρες, εσωτερικευμένα αδιέξοδα και πάθη. Ειδικά το «Όταν Σκοτώνουν τα κοτσύφια» δεν αναδεικνύει μόνο την ατμόσφαιρα της περιοχής αλλά μεταφέρει και ένα δικό του αντιρατσιστικό μήνυμα, όπως καταγράφεται μέσα από τα μάτια της νεαρής πρωταγωνίστριας Σκάουτ αλλά και του Τζεμ Φίντς οι οποίοι ζουν στο Μέικομπ της Αλαμπάμα τη δεκαετία του 30.

Μέσα σε λίγο μόλις χρονικό διάστημα το «Βάλε ένα φύλακα» έσπασε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων και έγινε το δημοφιλέστερο βιβλίο όλων των εποχών ξεπερνώντας σε πωλήσεις ακόμα και τον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν.

Ο πατέρας τους, Άττικους Φίντς δικηγόρος της εποχής αποφασίζει να υπερασπιστεί έναν νεαρό νέγρο ο οποίος κατηγορείται για τον βιασμό μιας λευκής. Ανάμεσα στα άλλα εμπόδια ο Φιντς πρέπει να αντιμετωπίσει τους συμπολίτες του αλλά και να εξηγήσει στα παιδιά του πόσο σημαντική είναι για αυτόν αλλά και για το μέλλον αυτού του αδυσώπητου τόπου το να κερδίσει αυτή την υπόθεση.

Το χαμένο χειρόγραφο

Μέχρι σήμερα τα βραβευμένα με Πούλιντζερ «Κοτσύφια» έχουν πλέον μεταφραστεί σε όλες σχεδόν τις γλώσσες, έχουν γίνει οσκαρική ταινία με πρωταγωνιστή τον Γκρέγκορι Πεκ-το 1962-και θεωρούνται αντικείμενο μελέτης για τα Πανεπιστήμια. Το παράδοξο είναι ότι το «Βάλε ένα φύλακα» που είναι η νοερή συνέχεια από το «Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια» είχε γραφτεί από την Χάρπερ Λι κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 50 και θεωρούταν χαμένο. Ο λόγος που ουσιαστικά συνιστά τη συνέχεια ενώ έχει γραφεί πρωτύτερα είναι ότι ο εκδότης είχε ζητήσει από τη συγγραφέα να συγγράψει ένα δεύτερο βιβλίο με βάση τον κεντρικό χαρακτήρα ως παιδί κι αυτό αποφάσισε τελικά να εκδώσει. Έτσι το «Βάλε ένα Φύλακα» ξεχάστηκε κάπου στα κιτάπια του εκδότη για να αποκαλυφθεί μόλις πρόσφατα σε έναν φάκελο ανάμεσα σε άλλα έγγραφα από τον δικηγόρο της 90χρονης συγγραφέως. Η Χάρπερ Λι αποφάσισε να το εκδώσει χωρίς μάλιστα επεμβάσεις και αλλαγές και είναι λογικό η ανακάλυψη του χαμένου χειρόγραφου να προκαλέσει ανάλογο πανικό γύρω από την επικείμενη έκδοση του βιβλίου. Αποτέλεσμα; Μέσα σε λίγο μόλις χρονικό διάστημα το «Βάλε ένα Φύλακα» έσπασε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων και έγινε το δημοφιλέστερο βιβλίο όλων των εποχών ξεπερνώντας σε πωλήσεις ακόμα και τον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη χώρα μας από τις εκδόσεις Bell που είχαν εκδώσει και το «Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια». Τη μετάφραση του «Βάλε ένα Φύλακα» υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου και ουσιαστικά παρακολουθούμε την επιστροφή της Σκάουτ από τη Νέα Υόρκη στο Μέικομπ.

Ένα απόσπασμα από το “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια” και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα Facebook Twitter
Η Χάρπερ Λι στο σπίτι της στην Αλαμπάμα, Μάιος 1961

Κι ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:

Η Νέα Υόρκη. Η νέα Υόρκη; Θα σας πω: Η Νέα Υόρκη έχει όλες τις απαντήσεις. Υπάρχουν ενώσεις Εβραίων και Αγγλοφώνων, υπάρχει το Κάρνεγκι Χολ, υπάρχουν σχολές και ερευνητικά κέντρα: εκεί μαθαίνεις τις απαντήσεις. Η πόλη ζει με συνθήματα, -ισμούς και γρήγορες, σίγουρες απαντήσεις. Αυτή τη στιγμή η Νέα Υόρκη μου λέει: Τζιν Λουίζ, δεν αντιδράς σύμφωνα με τις αρχές της φυλής σου, αρά δεν υπάρχεις. Τα καλύτερα μυαλά αυτής της χώρας μάς λένε ποια είσαι: μια κοπέλα από τον Νότο. Δεν  μπορείς να ξεφύγεις από αυτό που είσαι-δεν σε κατηγορούμε για τίποτα, αλλά η συμπεριφορά σου προκύπτει από τους κανόνες και τα δόγματα του Νότου. Μην προσπαθείς να γίνεις κάτι που δεν είσαι.

ΦΥΛΑΚΑΑπάντησε νοερά: Όσα συμβαίνουν τελευταία στην οικογένειά μου είναι μια παρεξήγηση. Από αυτή την οικογένεια έμαθα όσα έμαθα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Από τη Νέα Υόρκη, το μόνο που έμαθα είναι η καχυποψία. Δεν ήξερα τι σημαίνει μίσος προτού βρεθώ στη Νέα Υόρκη, όπου είδα τον ένα να μισεί τον άλλον. Χρειάστηκαν νόμοι για να εμποδίσουν το μίσος. Περιφρονώ τις γρήγορες απαντήσεις, τα συνθήματα στον υπόγειο σιδηρόδρομο: προπάντων περιφρονώ τους κακούς τρόπους, την αγένεια της Νέας Υόρκης, που ποτέ δεν πρόκειται να αποβάλει.

Ένας άνθρωπος που ήταν ευγενής, ακόμα και στους σκίουρους καθόταν στο δικαστήριο και εξωθούσε σε δράση τα πιο στενοκέφαλα ανθρωπάρια. Κι όμως, η Τζιν Λουίζ τον είχε δει ξανά και ξανά στο παντοπωλείο να περιμένει στην ουρά πίσω από τους Νέγρους. Είχε δει τον κύριο Φρεντ να σηκώνει με απορία τα φρύδια και τον πατέρα της να κουνάει καθησυχαστικά το κεφάλι. Ήταν το είδος του ανθρώπου  που περίμενε ενστικτωδώς, τη σειρά του: είχε καλούς τρόπους.

Άκου, αδελφούλα, τα ξέρουμε τα γεγονότα: πέρασες είκοσι ένα χρόνια από τη ζωή σου στη χώρα του λιντσαρίσματος, σε μια κομητεία όπου τα δυο τρία του πληθυσμού είναι Νέγροι αγρότες. Σταμάτα το θέατρο.

Ένα απόσπασμα από το “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια” και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα Facebook Twitter
Με την Mary Badham που υποδύθηκε την Σκάουτ στην κινηματογραφική μεταφορά του "To Kill a Mockingbird"

Δεν θα με πιστέψετε, αλλά θα σας το πω: μέχρι τώρα κανείς στην οικογένεια μου δεν είχε προφέρει τη λέξη “αράπης”. Ποτέ δεν έμαθα να σκέφτομαι με όρους “αράπηδων”. Μεγάλωσα μαζί με μαύρους: στην Καλπούρνιά, τον Ζίμπο που δούλευε στο απορριματοφόρο, τον Τομ που ήταν κηπουρός και άλλους που δεν θυμάμαι τα ονόματά τους. Γύρω μου υπήρχαν εκατοντάδες Νέγροι που δούλευαν στα χωράφια, που μάζευαν το μπαμπάκι, που δούλευαν στην οδοποιία, που πριόνιζαν ξύλα και έφτιαχναν σπίτια. Ήταν μπατίρηδες, μερικοί ήταν άρρωστοι, βρόμικοι, οκνηροί και χαραμοφάηδες, αλλά ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό να τους περιφρονήσω, να τους φοβηθώ, να τους φερθώ με αγένεια ή να τους κακομεταχειριστώ χωρίς να τιμωρηθώ γι'αυτό. Πράγματι ζούσαν στο δικό τους κόσμο και εγω ζούσα στον δικό μου. Όταν πηγαίναμε για κυνήγι, δεν καταπατούσαμε τη γη τους, όχι επειδή ήταν νέγρικη, αλλά επειδή δεν καταπατούσαμε ξένη γη. Έμαθα να μην εκμεταλλεύομαι κανέναν που είναι λιγότερο τυχερός από μένα, είτε στο μυαλό είτε στα πλούτη, είτε στην κοινωνική θέση-κανέναν, είτε είναι Νέγρος είτε είναι οτιδήποτε άλλο. Έμαθα ότι η εκμετάλλευση είναι απαράδεκτη. Έτσι με μεγάλωσαν μια μαύρη γυναίκα και ένας λευκός άντρας. 

Βιβλίο
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ