Ένα απόσπασμα από το «Βάλε ένα φύλακα» και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα

Ένα απόσπασμα από το “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια” και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα Facebook Twitter
Τη μετάφραση του «Βάλε ένα Φύλακα» υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου και ουσιαστικά παρακολουθούμε την επιστροφή της Σκάουτ από τη Νέα Υόρκη στο Μέικομπ.
3



Η ΧΑΡΠΕΡ ΛΙ
ήταν αυτή που συνόδευσε τον Τρούμαν Καπότε στα θρυλικά του ταξίδια στο Κάνσας για την υπόθεση που αποτέλεσε και το κεντρικό ιστό του βιβλίου «Εν Ψυχρώ», που στάθηκε στο πλευρό του και μοιράστηκε τις αγωνίες και τους εφιάλτες του. Φίλη του στενή και συνοδοιπόρος δεν μπόρεσε να μην τον χρησιμοποιήσει εμπνεόμενη από εκείνον τον χαρακτήρα του νεαρού Ντιλ στο περίφημο «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» (εκδόσεις Bell, μετ. Βικτώρια Τράπαλη), το βιβλίο που άλλαξε τα δεδομένα του αμερικανικού bildungsroman και πλέον θεωρείται κλασικό.

Μεταφέροντας και οι δυο στα βιβλία τους, με διαφορετικό τρόπο, τους συμβολισμούς του αμερικανικού Νότου η Χάρπερ Λι και ο Τρούμαν Καπότε αποδείχθηκαν γνήσιοι εκπρόσωποι της δεξιοτεχνικής αφήγησης της περιοχής που ενέπλεκε τοπικούς θρύλους, ατμόσφαιρες, εσωτερικευμένα αδιέξοδα και πάθη. Ειδικά το «Όταν Σκοτώνουν τα κοτσύφια» δεν αναδεικνύει μόνο την ατμόσφαιρα της περιοχής αλλά μεταφέρει και ένα δικό του αντιρατσιστικό μήνυμα, όπως καταγράφεται μέσα από τα μάτια της νεαρής πρωταγωνίστριας Σκάουτ αλλά και του Τζεμ Φίντς οι οποίοι ζουν στο Μέικομπ της Αλαμπάμα τη δεκαετία του 30.

Μέσα σε λίγο μόλις χρονικό διάστημα το «Βάλε ένα φύλακα» έσπασε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων και έγινε το δημοφιλέστερο βιβλίο όλων των εποχών ξεπερνώντας σε πωλήσεις ακόμα και τον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν.

Ο πατέρας τους, Άττικους Φίντς δικηγόρος της εποχής αποφασίζει να υπερασπιστεί έναν νεαρό νέγρο ο οποίος κατηγορείται για τον βιασμό μιας λευκής. Ανάμεσα στα άλλα εμπόδια ο Φιντς πρέπει να αντιμετωπίσει τους συμπολίτες του αλλά και να εξηγήσει στα παιδιά του πόσο σημαντική είναι για αυτόν αλλά και για το μέλλον αυτού του αδυσώπητου τόπου το να κερδίσει αυτή την υπόθεση.

Το χαμένο χειρόγραφο

Μέχρι σήμερα τα βραβευμένα με Πούλιντζερ «Κοτσύφια» έχουν πλέον μεταφραστεί σε όλες σχεδόν τις γλώσσες, έχουν γίνει οσκαρική ταινία με πρωταγωνιστή τον Γκρέγκορι Πεκ-το 1962-και θεωρούνται αντικείμενο μελέτης για τα Πανεπιστήμια. Το παράδοξο είναι ότι το «Βάλε ένα φύλακα» που είναι η νοερή συνέχεια από το «Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια» είχε γραφτεί από την Χάρπερ Λι κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 50 και θεωρούταν χαμένο. Ο λόγος που ουσιαστικά συνιστά τη συνέχεια ενώ έχει γραφεί πρωτύτερα είναι ότι ο εκδότης είχε ζητήσει από τη συγγραφέα να συγγράψει ένα δεύτερο βιβλίο με βάση τον κεντρικό χαρακτήρα ως παιδί κι αυτό αποφάσισε τελικά να εκδώσει. Έτσι το «Βάλε ένα Φύλακα» ξεχάστηκε κάπου στα κιτάπια του εκδότη για να αποκαλυφθεί μόλις πρόσφατα σε έναν φάκελο ανάμεσα σε άλλα έγγραφα από τον δικηγόρο της 90χρονης συγγραφέως. Η Χάρπερ Λι αποφάσισε να το εκδώσει χωρίς μάλιστα επεμβάσεις και αλλαγές και είναι λογικό η ανακάλυψη του χαμένου χειρόγραφου να προκαλέσει ανάλογο πανικό γύρω από την επικείμενη έκδοση του βιβλίου. Αποτέλεσμα; Μέσα σε λίγο μόλις χρονικό διάστημα το «Βάλε ένα Φύλακα» έσπασε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων και έγινε το δημοφιλέστερο βιβλίο όλων των εποχών ξεπερνώντας σε πωλήσεις ακόμα και τον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη χώρα μας από τις εκδόσεις Bell που είχαν εκδώσει και το «Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια». Τη μετάφραση του «Βάλε ένα Φύλακα» υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου και ουσιαστικά παρακολουθούμε την επιστροφή της Σκάουτ από τη Νέα Υόρκη στο Μέικομπ.

Ένα απόσπασμα από το “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια” και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα Facebook Twitter
Η Χάρπερ Λι στο σπίτι της στην Αλαμπάμα, Μάιος 1961

Κι ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:

Η Νέα Υόρκη. Η νέα Υόρκη; Θα σας πω: Η Νέα Υόρκη έχει όλες τις απαντήσεις. Υπάρχουν ενώσεις Εβραίων και Αγγλοφώνων, υπάρχει το Κάρνεγκι Χολ, υπάρχουν σχολές και ερευνητικά κέντρα: εκεί μαθαίνεις τις απαντήσεις. Η πόλη ζει με συνθήματα, -ισμούς και γρήγορες, σίγουρες απαντήσεις. Αυτή τη στιγμή η Νέα Υόρκη μου λέει: Τζιν Λουίζ, δεν αντιδράς σύμφωνα με τις αρχές της φυλής σου, αρά δεν υπάρχεις. Τα καλύτερα μυαλά αυτής της χώρας μάς λένε ποια είσαι: μια κοπέλα από τον Νότο. Δεν  μπορείς να ξεφύγεις από αυτό που είσαι-δεν σε κατηγορούμε για τίποτα, αλλά η συμπεριφορά σου προκύπτει από τους κανόνες και τα δόγματα του Νότου. Μην προσπαθείς να γίνεις κάτι που δεν είσαι.

ΦΥΛΑΚΑΑπάντησε νοερά: Όσα συμβαίνουν τελευταία στην οικογένειά μου είναι μια παρεξήγηση. Από αυτή την οικογένεια έμαθα όσα έμαθα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Από τη Νέα Υόρκη, το μόνο που έμαθα είναι η καχυποψία. Δεν ήξερα τι σημαίνει μίσος προτού βρεθώ στη Νέα Υόρκη, όπου είδα τον ένα να μισεί τον άλλον. Χρειάστηκαν νόμοι για να εμποδίσουν το μίσος. Περιφρονώ τις γρήγορες απαντήσεις, τα συνθήματα στον υπόγειο σιδηρόδρομο: προπάντων περιφρονώ τους κακούς τρόπους, την αγένεια της Νέας Υόρκης, που ποτέ δεν πρόκειται να αποβάλει.

Ένας άνθρωπος που ήταν ευγενής, ακόμα και στους σκίουρους καθόταν στο δικαστήριο και εξωθούσε σε δράση τα πιο στενοκέφαλα ανθρωπάρια. Κι όμως, η Τζιν Λουίζ τον είχε δει ξανά και ξανά στο παντοπωλείο να περιμένει στην ουρά πίσω από τους Νέγρους. Είχε δει τον κύριο Φρεντ να σηκώνει με απορία τα φρύδια και τον πατέρα της να κουνάει καθησυχαστικά το κεφάλι. Ήταν το είδος του ανθρώπου  που περίμενε ενστικτωδώς, τη σειρά του: είχε καλούς τρόπους.

Άκου, αδελφούλα, τα ξέρουμε τα γεγονότα: πέρασες είκοσι ένα χρόνια από τη ζωή σου στη χώρα του λιντσαρίσματος, σε μια κομητεία όπου τα δυο τρία του πληθυσμού είναι Νέγροι αγρότες. Σταμάτα το θέατρο.

Ένα απόσπασμα από το “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια” και λίγα λόγια για την συγγραφέα του Χάρπερ Λι που πέθανε σήμερα Facebook Twitter
Με την Mary Badham που υποδύθηκε την Σκάουτ στην κινηματογραφική μεταφορά του "To Kill a Mockingbird"

Δεν θα με πιστέψετε, αλλά θα σας το πω: μέχρι τώρα κανείς στην οικογένεια μου δεν είχε προφέρει τη λέξη “αράπης”. Ποτέ δεν έμαθα να σκέφτομαι με όρους “αράπηδων”. Μεγάλωσα μαζί με μαύρους: στην Καλπούρνιά, τον Ζίμπο που δούλευε στο απορριματοφόρο, τον Τομ που ήταν κηπουρός και άλλους που δεν θυμάμαι τα ονόματά τους. Γύρω μου υπήρχαν εκατοντάδες Νέγροι που δούλευαν στα χωράφια, που μάζευαν το μπαμπάκι, που δούλευαν στην οδοποιία, που πριόνιζαν ξύλα και έφτιαχναν σπίτια. Ήταν μπατίρηδες, μερικοί ήταν άρρωστοι, βρόμικοι, οκνηροί και χαραμοφάηδες, αλλά ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό να τους περιφρονήσω, να τους φοβηθώ, να τους φερθώ με αγένεια ή να τους κακομεταχειριστώ χωρίς να τιμωρηθώ γι'αυτό. Πράγματι ζούσαν στο δικό τους κόσμο και εγω ζούσα στον δικό μου. Όταν πηγαίναμε για κυνήγι, δεν καταπατούσαμε τη γη τους, όχι επειδή ήταν νέγρικη, αλλά επειδή δεν καταπατούσαμε ξένη γη. Έμαθα να μην εκμεταλλεύομαι κανέναν που είναι λιγότερο τυχερός από μένα, είτε στο μυαλό είτε στα πλούτη, είτε στην κοινωνική θέση-κανέναν, είτε είναι Νέγρος είτε είναι οτιδήποτε άλλο. Έμαθα ότι η εκμετάλλευση είναι απαράδεκτη. Έτσι με μεγάλωσαν μια μαύρη γυναίκα και ένας λευκός άντρας. 

Βιβλίο
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

99’ με τη Δανάη Σιώζιου

Βιβλίο / «Μαθαίνεις να υπάρχεις μέσα στο γράψιμο και αυτό είναι επικίνδυνο»

Μια κουβέντα με τη Δανάη Σιώζιου, μία από τις πιο σημαντικές ποιήτριες της νέας γενιάς, που την έχουν καθορίσει ιστορίες δυσκολιών και φτώχειας και της οποίας το έργο έχει μεταφραστεί σε πάνω από 20 γλώσσες.
M. HULOT
«Τα περισσότερα περιστατικά αστυνομικής βίας εκδηλώνονται σε βάρος ειρηνικών διαδηλωτών»  

Βιβλίο / «Τα περισσότερα περιστατικά αστυνομικής βίας εκδηλώνονται σε βάρος ειρηνικών διαδηλωτών»  

Μια επίκαιρη συζήτηση με την εγκληματολόγο Αναστασία Τσουκαλά για ένα πρόβλημα που θεωρεί «πρωτίστως αξιακό», με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου της βιβλίου της το οποίο αφιερώνει «στα θύματα, που μάταια αναζήτησαν δικαιοσύνη».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Η διαμάχη ανάμεσα στην Τζόαν Ντίντιον και την Ιβ Μπάμπιτζ συνεχίζεται και μετά θάνατον σε μια «διπλή» βιογραφία

Βιβλίο / Τζόαν Ντίντιον vs. Iβ Μπάμπιτζ: Μια διαμάχη που συνεχίζεται και μετά θάνατον

Η Ντίντιον και η Μπάμπιτζ πέθαναν με διαφορά έξι ημερών τον Δεκέμβριο του 2021: «Θέλω να πιστεύω ότι η Τζόαν Ντίντιον έζησε μια επιπλέον εβδομάδα από κακία», είχε γράψει τότε μια δημοσιογράφος σε ένα tweet που έγινε viral.
THE LIFO TEAM
Τα ημερολόγια του Αλέξη Ακριθάκη σε μια νέα έκδοση

Βιβλίο / Τα ημερολόγια του Αλέξη Ακριθάκη σε μια νέα έκδοση

Με αφορμή τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από τον θάνατο του καλλιτέχνη κυκλοφορεί το βιβλίο «Γράφοντας τη ζωγραφική - Ημερολόγια 1960-1990» που αφηγείται τη δημιουργική αγωνία και τον σύντομο, πλην πλούσιο και ταραχώδη βίο του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μην πεις λέξη»: Ένα καταιγιστικό βιβλίο για την άλλη «ματωμένη» Κυριακή

Βιβλίο / «Μην πεις λέξη»: Ένα καταιγιστικό βιβλίο για την άλλη «ματωμένη» Κυριακή

Το πολυβραβευμένο βιβλίο του Patrick Radden Keefe που έγινε μίνι σειρά στο Disney+, εκτός από τη συγκλονιστική ιστορία της Jean McConville που απήχθη και δολοφονήθηκε από τον IRA, φέρνει και ένα παράδειγμα έντασης γραφής και έρευνας που δεν το συναντούμε συχνά.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΒΑΛΛΙΕΡΑΚΗΣ
 Δημήτρης Χατζής  (Νίκος Γουλανδρής «491 δελτία για τον Δημήτρη Χατζή»)

Το πίσω ράφι / «Αν δεν γυρίσω, σα συγγραφέας είμαι χαμένος»: Ο Δημήτρης Χατζής μέσα από 491 δελτία

Στο βιβλίο του Νίκου Γουλανδρή, μέσα από έγγραφα, φωτογραφίες και επιστολές καταγράφεται ο κόσμος που θέλησε ν’ αλλάξει ο Χατζής, ως πολίτης, ως πεζογράφος, ως ιδεολόγος.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Διαβάζοντας για την Αμερική του Τραμπ

Βιβλίο / Διαβάζοντας για την Αμερική του Τραμπ

Μόλις μία εβδομάδα μετά τις αμερικανικές εκλογές, βιβλία δυστοπικού περιεχομένου και πολιτικής θεωρίας εκτοξεύτηκαν στις πρώτες θέσεις των παγκόσμιων πωλήσεων, αποδεικνύοντας ότι η ανάγνωση παραμένει το ένα και μοναδικό όπλο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά

Οθόνες / Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά μόλις κυκλοφόρησε

Τα κείμενα του Φώντα Τρούσα για τις «βαθιά υποτιμημένες ταινίες που απελευθέρωσαν τη ματιά του θεατή από την οικογενειακή τηλεοπτική εικόνα, απενοχοποιώντας περαιτέρω το γυμνό» και για τον underground και τον πειραματικό ελληνικό κινηματογράφο κυκλοφορούν σε ένα μοναδικό, κυριολεκτικά, βιβλίο, από τα LiFO Books.
M. HULOT
Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Βιβλίο / Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Υπεύθυνη για τα πιο πολύτιμα αποκτήματα της ιδιωτικής συλλογής του διάσημου τραπεζίτη, η απέριττα κομψή βιβλιοθηκάριος Μπελ ντα Κόστα Γκριν ήταν μαύρη αλλά εμφανιζόταν ως λευκή στον αφρό της υψηλής κοινωνίας μέχρι και τον θάνατό της το 1950.
THE LIFO TEAM
Leslie Absher: «Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι» 

Βιβλίο / Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι, συγγραφέας

Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Leslie Absher μάς ξεναγεί στο «Σπίτι με τα μυστικά», εκθέτοντας ταυτόχρονα την προσωπική της πορεία προς την απελευθέρωση, την «ελληνική» της εμπειρία και τις εντυπώσεις της από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Πολυτεχνείο - Ένα παραμύθι που δεν λέει παραμύθια»

Βιβλίο / Το Πολυτεχνείο έγινε κόμικ: Μια νέα έκδοση για μια μονίμως επίκαιρη εξέγερση

Παραμονές της φετινής επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, οι εκδόσεις Red ‘n’ Noir κυκλοφόρησαν ένα έξοχο κόμικ αφιερωμένο σε αυτή, που το υπογράφουν ο συγγραφέας Γιώργος Κτενάς και ο σκιτσογράφος John Antono.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ