Βεντάλια για το θέρος

Βεντάλια για το θέρος Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO
0

1.

Τζαζ και κονιάκ. Ξέρει να ελίσσεται στα σοκάκια και τους λαβυρίνθους των μεγαλουπόλεων ο Μάκης Μαλαφέκας (Αθήνα, 1977). Ξέρει στης ποίησης τους λειμώνες να περιπλανιέται. Ξέρει να κρατάει το πολύτιμο, το ακριβό. Ξέρει να ξεσκαρτάρει. Διαβάζω από το βιβλίο του Η απόλυτη μειοψηφία (εκδ. Μελάνι): «Κρατάς το ποτήρι του κονιάκ / Σαν μικρόφωνο / Και μου τραγουδάς / Με φωνή / Σαράντα βαθμών αλκοόλ / Ένα τραγούδι αλύπητο / Που πνίγεται / Μες στο χαμόγελό σου». Τον βλέπω μετά να πιάνει τον βραχίονα με χάρη και να ακουμπάει απαλά τη βελόνα στον δίσκο. Παίζει τζαζ, παίζει Μονκ. Και με έναν παλιό στυλογράφο, γράφει: «Ο Τελόνιους Μονκ ξέρει να φοράει ένα καπέλο με περισσότερο στυλ από τον Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ. Ο Τελόνιους Μονκ με κάνει να πιστεύω ότι ο Φρέντερικ Σοπέν ήταν Μαύρος. Ο Τελόνιους Μονκ μου υπενθυμίζει ότι όλοι οι Πρόεδροι των ΗΠΑ είναι αναγκαστικά Λευκοί». Στο τέλος, με περίσκεψη και γνώση βαθιά των κειμένων και των καταστάσεων, αποφαίνεται: «Χωρίς το στυλό μου είμαι γυμνός./ Και με το στυλό μου θεόγυμνος./ Μόνο αυτές οι δύο καταστάσεις / Φαίνεται να υπάρχουν».


2.

Το θέρος των κραυγών. Λόγος σκληρός, μέταλλο στιλπνό, αιχμές, οξύτητα και οξύνοια. Απόπειρες αναίρεσης του αναίτιου, εξιχνίασης του μυστηρίου, κατανόησης του ακατανόητου, του παράλογου. Ανησυχία, δικαιολογημένη χίλια τα εκατό, που πάλλεται και ζητεί έξοδο και διέξοδο. Κινηματογραφικό μοντάζ, λίαν ευπρόσδεκτο στην ποίηση (μετρ στο μοντάζ υπήρξε ο μακαρίτης ποιητής Γιάννης Κοντός). Καταμεσής στην Αθήνα, η Άγρια Δύση. Ναι, «Φαρ Ουέστ», έτσι τιτλοφορείται το ποίημα: «Τι απαντάς στο εκκωφαντικό κενό./ Η άρνηση σαν αντίλαλος γυρίζει./ Κι εσύ με μάτια νεκρά και ανοιχτό / στόμα / φωνήεντα ψάχνεις να γκρεμίσεις / στο φαράγγι./ Δεν σου απέμεινε παρά να μιμηθείς / το κρώξιμο των όρνιων». Δυναμικό ντεμπούτο της Μαρίας Θ. Αρχιμανδρίτη (Πάτρα, 1981) με την (εξαιρετικά ώριμη) συλλογή Η μοναξιά της καμπύλης (εκδ. Κέδρος). Με εντυπωσιάζει η αποφυγή μιας πεποιημένης ποιητικότητας και η σίγουρη σύνθεση των ποιημάτων με φτωχά υλικά. Μια arte povera, ναι, αλλά μια πλούσια arte povera. Ακούστε: «Σχεδόν με σπασμούς έφτυνε τα κρακ,/ χρόνια τα είχε μέσα της με προσοχή συλλέξει./ Μεταλλικός ο ήχος στο πάτωμα./ Γδέρνουν τα σωθικά / οι τσακισμένες προσδοκίες./ Πόση στωικότητα να κρύβει μια παρ' ολίγον τέλεια τελεία / εθισμένη σε ορθές γωνίες./ Υποκλίσεις./ Υποταγή και ανοιχτά σκέλια./ Τικ τακ. Τικ τακ./ Και τέταρτο./ Κρακ. Κρακ./ Απατούν οι ρωγμές την ευπρέπεια / με οξεία μνήμη». Θέλει η ποίηση να σμιλεύεις τον χρόνο, να εμμένεις στην παρατηρητικότητα, να αγγίζεις το ακαριαίο του αποφθέγματος, να φτιάχνεις εικόνες με τις λέξεις, να πλάθεις ξανά τοπία και να τα γεμίζεις με ήχους. Και, κυρίως, να πηγαινοέρχεσαι με άνεση στα χρόνια, στις δεκαετίες, στους αιώνες. Αυτό κάνει η Μαρία Αρχιμανδρίτη. Διαβάζω το ποίημα «Θέρος των Κραυγών»: «Σώμα από το σώμα μου,/ πήλινα ειδώλια / σκόρπια στου χρόνου το χωράφι.// Δίχως σπαρτά η φετινή / σοδειά./ Σαπίζει βδελυρή η σάρκα./ Λιπαίνει το χώμα που μέσα του / το μέλλον ριζώνει.// Αίμα από το αίμα μου,/ οι σταγόνες βροχής / αιωρούνται / πάνω από τους σταυρούς./ Σκυμμένα τα κεφάλια / κάτω από τη χαρακιά στο μέτωπο του ουρανού / στο άκουσμα της ψιχάλας εκείνης / που τα όρνια θα κοιμίσει.// Και η κοιλάδα των λερών / σε θύελλα ονείρων / θα εξαγνιστεί./ Μέχρι οι λυγμοί το χώμα / να ποτίσουν».


3.

Damien Hirst, Καβάφης και Mick Jagger. Κι άλλες περιπλανήσεις, από την ποίηση στη ζωγραφική και από κει στη ροκ αναστάτωση. Σύνθεση από τη μία, και από την άλλη κατακρημνίσεις, αποδιαρθρώσεις, θραύσεις, και συγκολλήσεις. Ο Γιάννης Αντιόχου (Αθήνα, 1969) γνωρίζει τι θα πει μεγάλη φόρμα, μπορεί να κινεί μάζες νοημάτων και εικόνων με εμπλουτισμένη με διαίσθηση επιδεξιότητα. Και στις Εκπνοές (εκδ. Ίκαρος), έξι χρόνια μετά τις Εισπνοές (επίσης εκδ. Ίκαρος), ο Αντιόχου παίζει με τον ζόφο, τον ξεγελάει όσο μπορεί, τον εμπαίζει με θάρρος, με ποιητική τόλμη. Μαζεύει από παντού στοιχεία κατά του ζόφου, όπλα κατά της φθοράς, ενώ συγκατοικεί, όπως όλοι μας άλλωστε, με τη φθορά. Η περήφανη οιμωγή του άσματος «Sister Morphine», όπως το ερμηνεύει η Marianne Faithfull στον live δίσκο «Blazing Away», βρίσκει τρόπο, και τόπο, να συναντηθεί με το «εδώ ας σταθώ» του Κ.Π. Καβάφη, με τη «Θάλασσα του πρωιού», σαν να λέμε, και με τον Damien Hirst, καθώς ο ποιητής γίνεται ένας ικέτης του χρόνου, ένας μιλητικός προφήτης, ένας διχοτομημένος άλλος. Γίνεται ένας ορατικός. Γράφει ο Αντιόχου: «Κι όμως // Ακόμα και σήμερα σκέφτομαι πώς να σας διδάξω / Την παραβατικότητα / Να σας μιλήσω για μια ακτή / Που θα μπορέσετε να γδύνεστε σιωπηλοί / Να τρίβεστε στην άμμο με τα χαλίκια / Απολεπίζοντας τα ίχνη του πειράματος / Και να βουτάτε ασφαλείς / Στα becquerel του ωκεανού / Αρκεί να είστε δυνατοί / Να τολμάτε να ζητάτε όνειρα από τον ύπνο σας / Μην αφήνοντας ποτέ να καταρρεύσει / Αυτός ο άλλος κόσμος / Ο παράλληλος κόσμος».

Τα βιβλία της εικόνας:

1.Μάκης Μαλαφέκας, Η απόλυτη μειοψηφία, Εκδόσεις Μελάνι, Σελίδες: 50

2.Μαρία Θ. Αρχιμανδρίτη, Η μοναξιά της καμπύλης, Εκδόσεις Κέδρος, Σελίδες: 62

3.Γιάννης Αντιόχου, Εκπνοές, Εκδόσεις Ίκαρος, Σελίδες: 78

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ