Άρνε Νταλ: «Ο νεοφιλελευθερισμός λειτουργεί σήμερα με όρους μαφίας»

Άρνε Νταλ: «Ο νεοφιλελευθερισμός λειτουργεί σήμερα με όρους μαφίας» Facebook Twitter
0

Ανάμεσα στις ερωτήσεις παρατίθενται αποσπάσματα από το βιβλίο του Άρνε Νταλ «Τα μπλουζ της Ευρώπης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γρηγόρη Κονδύλη.

 

Στην Ευρώπη ταιριάζει το μπλουζ;

Ο τίτλος είναι επηρεασμένος από το «Kind of blue» του Miles Davis. Το επέλεξα εξαιτίας της αίσθησης της μελαγχολίας που σου αφήνει.

 

Μιλάτε για μελαγχολικές, ευρωπαϊκές δημοκρατίες;

 

Ναι, ακριβώς! Στις αρχές του 20ου αιώνα, υπήρχε μια έντονη αισιοδοξία στην Ευρώπη. Πιστεύαμε ότι είχαμε ανακαλύψει ξανά, έπειτα από πολύ καιρό, τη δημοκρατία. Ήταν ένας πολλά υποσχόμενος αιώνας κι όμως, όλα πήγαν στραβά. Δε μιλώ μονάχα για την σημερινή κρίση αλλά για την διαρκή κρίση που βιώνει η Ευρώπη. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ποτέ ηρεμία και γαλήνη στην Ευρώπη.

 

_______________

«Η νέα εποχή τα παρασέρνει όλα και τα τυλίγει στα χρυσά ελάσματα της λήθης».

_______________

 

Οι λαοί έχουν την τάση να ξεχνούν εύκολα;

 

Η Ιστορία κάνει κύκλους. Ξεχνάμε τα λάθη μας και τα επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά. Δυστυχώς, κάποια στιγμή πιστέψαμε ότι τελειώσαμε με τους Ναζί, εξαιτίας της απίστευτης αγριότητάς τους. Να όμως που τα πράγματα έγιναν αλλιώς. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τα ναζιστικά κόμματα στην Ελλάδα, τη Σουηδία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτήν τη φορά οφείλουμε να είμαστε σε θέση να θυμηθούμε τι συνέβη τότε. Να μην ξεχάσουμε την Ιστορία. Να μην αφήσουμε τη μνήμη να ξεθωριάσει και κάνουμε ξανά το ίδιο λάθος. Όταν δημιουργείται μια κρίση, το πρώτο πράγμα που κάνεις είναι να κατασκευάσεις έναν εχθρό. Να κατηγορήσεις κάποιον άλλο. Κάπως έτσι έρχεται η λήθη. Μπορεί κάποιος να πει πως όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με το Ολοκαύτωμα και τους Ναζί. Δυστυχώς όμως έχουν. Πρόκειται για την ίδια ακριβώς στάση απέναντι στην ανθρώπινη ζωή. Για τα ίδια κίνητρα. Οι άνθρωποι μετατρέπονται σε αντικείμενα.

 

_______________

«...η επιθυμία για εξουσία στην καθαρότερη μορφή της. Ο καθένας ήθελε να έχει δίκιο, ήθελε να νικήσει, και δεν είχε καμία σημασία ούτε η ασημαντότητα του θέματος, ούτε η έλλειψη επιχειρημάτων».

_______________

 

Ζούμε στην εποχή που η εξουσία ασκείται στην καθαρότερη και σκληρότερη μορφή της;

 

Διανύσαμε μερικές δεκαετίες, κατά τη διάρκεια των οποίων, ο καπιταλισμός λειτουργούσε στην πιο ωμή μορφή του. Όλα ήταν προς πώληση. Όλες οι αξίες είχαν οικονομική βάση. Μάθαμε να ζούμε με την ιδέα ότι ο ισχυρότερος κερδίζει και εκτοπίζει όλους τους άλλους. Σκεφτείτε το νεοφιλελευθερισμό που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα. Αυτόν που λειτουργεί χωρίς κανέναν απολύτως κανόνα. Που δε γνωρίζει καμία απολύτως ευθύνη. Η μόνη ευθύνη που έχει το άτομο είναι το να κερδίζει. Ο καπιταλισμός έχει γίνει μια πολύ επικίνδυνη ιδεολογία. Δε λέω ότι επιλέγω να ζήσω χωρίς αυτόν αλλά πρέπει να μπει σε άλλη βάση. Πρέπει να εξετάσουμε το ζήτημα των συλλογικοτήτων, της αλληλεγγύης, του ρατσισμού, της ισότητας των φύλων.

 

Οι ελίτ επαναστάτησαν και θέλουν ακόμη περισσότερα;

 

Ναι. Θέλουν κι άλλα χρήματα. Όσο περισσότερα γίνεται. Αναρωτιέμαι γιατί να θέλει κανείς τόσα χρήματα. Πώς μπορεί να τα ξοδέψει σε μια ζωή; Πιστεύω όντως ότι πρόκειται για μια επανάσταση μέσα στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Ο καπιταλισμός δε γνωρίζει από ανθρωπισμό, δεν ενδιαφέρεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γι' αυτό χρειαζόμαστε συλλογικότητες ώστε να κρατηθούμε από αυτές. Για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε από τον καθαρό καπιταλισμό που θέλει τον καθένα να επιβιώνει, στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις.

 

_______________

«Αυτά ήταν, λοπόν, όσα σκεφτόταν ο επιθεωρητής εκείνο το σωτήριο έτος, όταν το έθνος των Σουηδών καταγγελόταν από τη Διεθνή Αμνηστία για σοβαρή αύξηση της αστυνομικής βίας, κατά τη διάρκεια της οποίας αστυνομικοί κρατούσαν ανάποδα τα κλομπ τους για να χτυπούν με τη σκληρή άκρη...».

_______________

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της αστυνομικής βίας στην Ελλάδα…

 

Στη Σουηδία τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, επειδή δε βιώνουμε μια κρίση αντίστοιχη με την ελληνική. Μαθαίνω όμως ότι εδώ γίνονται αρκετές διαδηλώσεις και ότι οι αστυνομικοί γίνονται επιθετικοί απέναντι στους πολίτες. Πρόκειται για ένα μικρό πόλεμο μέσα στην κοινωνία.

 

Ξέρετε, έχει ανοίξει μια δημόσια συζήτηση σχετικά με το τι είναι βία...

 

Στις δημοκρατίες οι πολιτικοί πρέπει να δέχονται ότι οι πολίτες μπορούν να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους. Η αποδοκιμασία δεν είναι βία. Ο πολιτικός πρέπει να είναι σε θέση να το διαχειριστεί. Μαθαίνω ότι στην Ελλάδα ορισμένοι πολίτες δεν εμπιστεύονται την αστυνομία και ζητούν από ακροδεξιούς να αναλάβουν εκείνοι το ρόλο του αστυνομικού. Αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Στη Σουηδία υπάρχει ένας βαθμός εμπιστοσύνης στους πολιτικούς και την αστυνομία. Ότι δηλαδή θα κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Ότι θα εντοπίσουν και θα τιμωρήσουν τους ενόχους. Φανταστείτε την αστυνομική λογοτεχνία χωρίς έναν ελάχιστο βαθμό εμπιστοσύνης στους αστυνομικούς. Δεν θα υπήρχε καν αστυνομική λογοτεχνία. Σίγουρα, αυτήν την στιγμή, στην Ελλάδα οι αστυνομικοί δε μπορούν να αποτελέσουν τους ήρωες –με την έννοια του σωτήρα- ενός αστυνομικού μυθιστορήματος.

 

_______________

«Οι γυναίκες αυτές φαινόταν φοβισμένες. Το βλέμμα τους σβηστό. Δεν είχαν καμία ζωντάνια μέσα τους. [...] Η ζωή τις είχε παιδέψει σκληρά-φαινόταν. Προφανώς ήταν πόρνες από την εφηβεία τους, όπως και οι υπόλοιπες πόρνες που πλημμύριζαν τη Σουηδία και την υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη. Μια τρομακτική πλημμυρίδα εξευτελισμού των γυναικών σάρωνε την Ευρώπη, και ο δυτικός κόσμος συμμετείχε ενεργά στη δραστηριότητα αυτή».

_______________

 

Πριν από μερικούς μήνες ζήσαμε την άγρια διαπόμπευση οροθετικών γυναικών κι έπειτα, δε μάθαμε τίποτε για εκείνες. Για το πού βρίσκονται σήμερα, σε τι κατάσταση είναι.

 

Ακριβώς επειδή δεν τις αντιμετωπίζουν ως ανθρώπους αλλά ως έναν δημόσιο κίνδυνο. Έχω διαβάσει πάρα πολλά άρθρα για το trafficking και συνειδητοποίησα νωρίς ότι πρόκειται για ένα εμπόριο σύγχρονων σκλάβων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αγοράζεις ανθρώπους και τους χρησιμοποιείς μέχρι να πεθάνουν. Έπειτα, αγοράζεις νέους. Στο βιβλίο μου τις βάζω να παίρνουν εκδίκηση. Αυτή είναι και η όλη ιδέα. Ότι κάποια μέρα οι αδύναμοι γίνονται δυνατοί και εκδικούνται.

 

_______________

«Η Βαϊμάρη ήταν η περυσινή πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης... Το 1919 συστάθηκε στη Βαϊμάρη η πρώτη γερμανική δημοκρατία, η Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Το 1926 ιδρύθηκε στη Βαϊμάρη η χιτλερική νεολαία. [...] Ο τόπος του ευρωπαϊκού παράδοξου».

_______________

 

Αρκετοί κάνουν λόγο για σημερινές αναβιώσεις της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Συμμερίζεστε την άποψη αυτή ή τη θεωρείτε υπερβολική , ανιστόρητη;

 

Σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι πρέπει οι Έλληνες ψηφοφόροι να φροντίσουν να μην ενισχύουν τα κόμματα που μπορεί να οδηγήσουν στο παράδειγμα της Βαϊμάρης.

 

_______________

«Η βαρβαρότητα καθυποτάσσεται και ο πολιτισμός βγαίνει νικητής. Και οι Ερινύες δαμάζονται. Ενσωματώνονται στην πολιτισμένη κοινωνία και αποκτούν ένα ήρεμο και ήσυχο καταφύγιο».

_______________

 

Καθυποτάσσεται η βαρβαρότητα;

 

Ναι. Αν οι βάρβαροι δεν εκπολιτιστούν, δεν υπάρχει κοινωνία.

 

Ποιοι είναι σήμερα οι βάρβαροι;

 

Ο νεοφιλελευθερισμός που λειτουργεί σήμερα με όρους μαφίας. Οι νεοφιλελεύθεροι που λειτουργούν όπως οι οικογένειες μαφιόζων. Μιλώ για τη βαρβαρότητα του να πατάς επάνω σε πτώματα. Να σκαρφαλώνεις επάνω στα πτώματα για να φτάσεις όσο ψηλότερα γίνεται.

 

Θέλουμε όμως σίγουρα να τους καθυποτάξουμε; Ο ποιητής αναρωτιέται: «Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις». Μήπως φοβόμαστε να πάψουμε να είμαστε ανελεύθεροι; Ή καλύτερα, εθελόδουλοι;

 

Υπάρχει μια βαθιά αντίφαση μέσα στην ανθρώπινη φύση. Είναι όντως πολύ δύσκολο να διαχειριστείς την ελευθερία σου.

 

 Τα βιβλία του Άρνε Νταλ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

 

*Απόσπασμα από τα «Μπλουζ της Ευρώπης»

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ