6 βιβλία για να τα κάνεις δώρο (σε φίλους ή στον εαυτό σου)

Φίλιπ Μάγιερ

O γιος

Μτφρ.: Ιλάειρα Διονυσοπούλου

Καστανιώτης

Οι ομόκεντροι κύκλοι που δένουν τις αμερικανικές ιστορίες του Νότου είναι γεμάτες εξουσία, θάνατο και αίμα, ένα τρίπτυχο που επαναφέρει διαρκώς ο συγκλονιστικός Φίλιπ Μάγιερ στις ιστορίες του. Μετά την εξαιρετική Αμερικανική Σκουριά επιστρέφει στα υλικά που διαμόρφωσαν το αμερικανικό σύμπαν, επικαλούμενος, αυτήν τη φορά, τη σάγκα των ΜακΚάλα, των Τεξανών ράντσερ που στήριξαν τη δύναμή τους στη ματωμένη και σκονισμένη γη του Νότου, κάτω από την οποία κρύβεται ο μαύρος χρυσός. Αυτόν εκμεταλλεύτηκαν τα διάφορα μέλη της οικογένειας για την επέκταση της αυτοκρατορίας τους, συνεχίζοντας έτσι μια ιστορία επιβολής και ρεβανσισμού που ξεκίνησε όταν ο Ιλάι ΜακΚάλα αποφάσισε να πάρει εκδίκηση από τους εχθρούς του κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Ήταν ο ίδιος που αναγκάστηκε σε ηλικία των 13 ετών να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της ινδιάνικης ζωής, αφότου οι Κομάντσι εισέβαλαν στο σπίτι του και δολοφόνησαν άγρια τη μητέρα και την αδελφή του, πιάνοντάς τον αιχμάλωτο. Η ανάγκη για επιβίωση και η ευφυΐα του σύντομα τον ανέδειξαν σε θετό γιο της φυλής, αλλά ο αποδεκατισμός των νέων του «συντρόφων» τον άφησε σε μια επικράτεια γεμάτη πανίσχυρους και ακόρεστους για ισχύ και αίμα λευκούς. Εκεί ακριβώς εντοπίζεται και η συνέχεια της σάγκα που έφτιαξε με ιδιαίτερη πανουργία, παρμένη από τα έγκατα της αμερικανικής Ιστορίας και μελετώντας σε βάθος τον Γίββωνά του και τα μυστικά των αυτοκρατοριών ο Μάγιερ. Πολλοί τον παρομοιάζουν, και όχι άδικα, με έναν σύγχρονο Χέμινγουεϊ, κατατάσσοντάς στον στη συνέχεια των εκφραστών του Μεγάλου Αμερικανικού Μυθιστορήματος (Great American Novel) και όλων όσοι δεν φοβούνται να δουν τα σκοτάδια της Ιστορίας και τα φωτεινά σύμπαντα της μυθοπλασίας.

Ray Celestin

Η τζαζ του δολοφoνου

Μτφρ. Μαρία Τραϊκόγλου

Διόπτρα

Στην Αγγλία το λάτρεψαν, το κοινό το έκανε μπεστ σέλερ και οι κριτικοί το αποθέωσαν: «Guardian», «Telegraph» και άλλες εφημερίδες μίλησαν για δυναμικό ντεμπούτο του γνωστού σεναριογράφου Σέλεστιν, φανατικού λάτρη του Σέρλοκ Χολμς. Το βιβλίο βασίζεται στην πραγματική ιστορία ενός serial killer στη Νέα Ορλεάνη της δεκαετίας του '20, ο οποίος έμπαινε σε δωμάτια αγνώστων και σκότωνε με το τσεκούρι. Ο Πελεκητής ενέπνευσε τον συγγραφέα, ο οποίος ξαναζωντανεύει με τρόπο παρασταστικό και υποβλητικό την ατμόσφαιρα μιας πόλης που ανέδειξε την τζαζ σε ένα βιβλίο με ολοζώντανους χαρακτήρες και απρόβλεπτη πλοκή. Η γέννηση της μαγικής μουσικής των μαύρων, το τέλος του πολέμου, η ανάδειξη της μαφίας και των σκοτεινών υπογείων, μαζί και οι αλλόκοτες παραβολές, η μαγεία και οι μύθοι διαπερνούν κάθε σελίδα αυτού του βιβλίου που είναι γεμάτο ανεξιχνίαστες ιστορίες και νότες. Κάπου υπάρχει και νεαρός Λούις Άρμστρονγκ, όπως και άλλοι γνωστοί ήρωες της τζαζ σκηνής. Απολαυστικό μέχρι κεραίας.

Wilkie Collins

Η γυναiκα με τα άσπρα

Μτφρ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος

Gutenberg

«Κλασικό είναι το βιβλίο στο οποίο οι ανθρώπινες γενεές, ωθούμενες από διάφορους λόγους, διαβάζουν με προκαταβολική θέρμη και ανεξήγητη αφοσίωση» έγραφε στα Δοκίμιά του ο Μπόρχες στην προσπάθειά του να αφουγκραστεί τι είναι αυτό που κάνει ένα βιβλίο να διαβάζεται ξανά και ξανά ανά τους αιώνες. Το σίγουρο είναι ότι η απόλαυση που αντλεί κανείς από το βικτωριανό αριστούργημα του Κόλινς είναι ίδια και απροσμέτρητη, καθώς ο αναγνώστης ανακαλεί τις χαρές της λεπτομερούς περιγραφής, τις απολαυστικές και τραγικές παρεξηγήσεις της μοίρας, τους έρωτες και τα πάθη, τις νοτισμένες στην υγρασία ατμόσφαιρες και το γοτθικό μυστήριο που ακονίζει κάθε απρόσμενη γωνία της πλοκής. Δεν είναι και λίγο να κρατάς την ανάσα σου για την τύχη της Γυναίκας με τα Άσπρα ,την οποία ανακαλύπτει καθώς περιφέρεται σαν φάντασμα, σαν σκιά στην άκρη της αφήγησης, ο δάσκαλος ζωγραφικής Ουόλτερ Χαρτράιτ. Η άγνωστη γυναίκα σύντομα αποκαλύπτεται ότι λέγεται Αν και ότι ήταν προηγουμένως κλεισμένη σε άσυλο. Μια σειρά από συμπτώσεις επίσης φέρνουν στο φως την τραγική της ομοιότητα με τη Λόρα, μαθήτρια του Ουόλτερ, η οποία θα αναγκαστεί να παντρευτεί τον λόρδο Πέρσιβαλ, βάζοντας σε κίνδυνο τη ζωή της, με την ίδια τη Λόρα να παίζει έναν πολύ ύποπτο ρόλο. Παρ' ότι πρόκειται για επανέκδοση, το βιβλίο εμπλουτίζεται από μια σειρά διαφωτιστικών σημειώσεων, προλογικό σημείωμα αλλά και πρόλογο, και κατατοπιστική εισαγωγή του Τζον Σάδερλαντ, που το μετατρέπουν σε μια ολοκληρωμένη έκδοση, απαραίτητη για κάθε βιβλιοθήκη.

Αργύρης Χιόνης

Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες

Κίχλη

Τρυφερό στη σκληρότητά του και ονειρικό στην οδύνη του, με μια απλή γλώσσα που κόβει σαν ξυράφι, το βιβλίο που άφησε ο Αργύρης Χιόνης λίγο προτού τον βρει αδόκητα ο θάνατος ανακαλεί αυτούσιο το σύμπαν του. Ζώα προσωποποιημένα και αντικείμενα που αποκτούν ψυχή στοιχειώνουν τις σκέψεις του που είναι βγαλμένες από την ακρώρεια των αναμνήσεων και των εμμονών του. Τίποτα δεν περισσεύει από τις πληθωρικές φαντασιώσεις που ποτίζουν τα διηγήματα με τις απαραίτητες δόσεις της ποίησης που ήξερε να δίνει με την ακρίβεια ενός ιδανικού γλωσσαμύντορα ο Χιόνης. Γιατί αν κάτι πρωταγωνιστεί σε αυτές τις ημιτελείς ιστορίες, είναι η επικράτηση μιας γλώσσας απόλυτα συνειδητοποιημένης και τόσο ελληνικής, που αναμοχλεύει από τις πιο απτές λαϊκές εκφράσεις μέχρι προφορικά αφηγηματικά σύμπαντα. Το κωμικό, επίσης, αντισταθμίζει την τραγικότητα των διαπιστώσεων και κάνει τον αναγνώστη να γελά όταν βλέπει, για παράδειγμα, τον αφηγητή να ορίζει για κληρονόμο στη διαθήκη του το τραπέζι του ως το πραγματικά αγαπημένο του τετράποδο! Ο σουρεαλισμός, άλλωστε, δεν έλειπε ποτέ από αυτό τον ποιητή της υπαίθρου και της εσωτερικής ζωής, που εδώ γίνεται τόσο αληθινός, που συγκινεί. Σάμπως να ήξερε ότι αυτό θα είναι το ημιτελές κύκνειο άσμα του, ορισμένο να εισαγάγει τους αναγνώστες στον μοναχικό του κόσμο. Επεξηγηματικές και αποσαφηνιστικές οι σημειώσεις της επιμελήτριας Γιώτας Κριτσέλη και υπέροχα τα σχέδια της Εύης Τσακνιά.

Δημήτρης Νόλλας

Οι ιστορiες εiναι πάντα ξένες (Τα διηγήματα 1974-2016)

Ίκαρος

Οι «προδότρες λέξεις», οι «ανόητες λέξεις» ή τα «ξέφτια των λέξεων που ψάχνουν στα τυφλά τον σκοπό τους μέσα σε ένα κείμενο ξεδοντιασμένο», όπως αποκαλούσε ο Νόλλας τα υλικά της τέχνης του, της άτιμης γραφής που πάντα τον κατηύθυνε και τον έκανε να γράφει σχεδόν από ανάγκη, δεν τον πρόδωσαν: τον ανύψωσαν, τον παρέσυραν και τον έκαναν να κατοικήσει στην καρδιά της αφήγησης, αφουγκραζόμενος τη φλέβα που πάλλεται και το ίδιο της το αίμα. Σαν εκείνον τον ήρωά του που θεωρούσε ότι περιδιαβαίνει στα σοκάκια ενός ηθογραφικού διηγήματος και όχι σε αυτά του Πειραιά, ο ίδιος έκοψε βόλτες στις ατραπούς της μικρής φόρμας και ανέδειξε κάθε ικμάδα των ελληνικών τρόπων και δυνατοτήτων της. Ευτυχώς, αυτή η πλήρης συλλογή με το σύνολο του διηγηματογραφικού έργου του Δημήτρη Νόλλα ήρθε να μας θυμίσει γιατί είναι ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της νεοελληνικής ιστορίας και αυτός που είδε στην κάθε λεπτομέρεια όλους τους τρόπους της. Θαρρείς πως δεν υπάρχει κόγχη της ελληνικής γης όπου δεν πάτησε αφηγηματικά −από τα προάστια της Αθήνας μέχρι την επαρχία και τον Πειραιά− και είδος ανθρώπου −εργάτη, συνταξιούχου δημοσιογράφου, ονειροπαρμένου συγγραφέα, μοναχού ή τροτέζας− που δεν πέρασε από τις ιστορίες του. Η έκδοση ξεκινά με τις πρώτες του ιστορίες που γράφτηκαν το 1974 και περιλαμβάνει από το Τρυφερό Δέρμα (1982) έως το Ονειρεύομαι τους φίλους μου (1990) και τον Παλαιό Εχθρό, καθώς και διηγήματα που δεν είχαν ποτέ περιληφθεί σε κάποια συλλογή. Κατατοπιστικότατο το πολυσέλιδο επίμετρο της Τιτίκας Δημητρούλια που συνοδεύει την έκδοση.

Φραντς Κάφκα

Έρευνες ενός σκύλου & άλλα διηγήματα

Μτφρ. Αλεξάνδρα Ρασιδάκη

Πατάκης

Είναι ωραίο να βλέπει κανείς να εκδίδονται από τον ίδιο εκδοτικό οίκο οι Έρευνες ενός σκύλου του Κάφκα και το Βιβλίο των φανταστικών όντων του Μπόρχες, δυο βιβλία που συνομιλούν εσωτερικά για τη μεταμορφωτική δύναμη που έχει η λογοτεχνία ανακαλύπτοντας και να προτάσσοντας όντα που ξεφεύγουν από την ανθρωποκεντρική δυνατότητα. Δεν είναι μόνο ο Ζιλ Ντελέζ που ανακάλυψε τη φιλοσοφική-οντολογική διάσταση αυτής της δυνατότητας στον Κάφκα, αφού τα ζώα τον βοηθούν διαρκώς να υπερτονίζει την εύθραυστη αβεβαιότητα ή τη ζωική δύναμη, καθώς μετατρέπονται σε περιλάλητους πρωταγωνιστές των ιστοριών του. Γι' αυτό, λοιπόν, είναι τόσο σημαντική αυτή η έκδοση του Πατάκη, επειδή ακριβώς εντοπίζει την καθολική επικράτηση των ζώων στα διηγήματα του Κάφκα και επιλέγει από την κριτική έκδοση των έργων του, που επιτέλους αποκαθιστά τις τραγικές παρεμβάσεις που είχε κάνει ο Μαξ Μπροντ, μερικά από τα καλύτερα διηγήματά του, όπως η Αναφορά προς μια Ακαδημία, οι Έρευνες ενός σκύλου και η Γιοζεφίνε η τραγουδίστρια ή ο λαός των ποντικιών. Όμορφη έκδοση, σε μετάφραση, πρόλογο και επίμετρο της Αλεξάνδρας Ρασιδάκη.