Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Άντι» | Γκας βαν Σαντ.
0

Πρεμιέρες στην Αθήνα, πρεμιέρες και στην Ευρώπη, με τα μεγάλα θέατρα να ανοίγουν τις πόρτες τους μετά από πολύμηνο λοκντάουν, επιστρατεύοντας το βαρύ τους πυροβολικό.

Τι θα δει η Ευρώπη; Τα πάντα. Κλασικά έργα και έργα σύγχρονα και κωμωδίες και μπουλβάρ. Θα δει τους μεγάλους σκηνοθέτες, μερικοί από τους οποίους ταξιδεύουν από χώρα σε χώρα και από τις μεγάλες σκηνές στις σκηνές των ευρωπαϊκών φεστιβάλ. Ένας περίπατος ξεκινά στις μεγάλες σκηνές, στα έργα που ανοίγουν τη θεατρική σεζόν 2020-21 και στις δουλειές γνωστών δημιουργών που κάνουν τις φθινοπωρινές πρεμιέρες τους.

Δεν συνέβησαν και λίγα στη Φολκσμπίνε τα τελευταία χρόνια, τα οποία ήταν από τα πιο ταραχώδη στην ιστορία του θεάτρου που έχει ζήσει ουκ ολίγες περιπέτειες στην εκατονταετή και πλέον ιστορία του. Ο ιστορικός του διευθυντής Φρανκ Κάστορφ, που έκανε το θέατρο κορυφαίο χώρο θεατρικού πειραματισμού στην Ευρώπη, αποχώρησε το 2017, εν μέσω διαμαρτυριών των καλλιτεχνών του Βερολίνου, που δεν είδαν με καλό μάτι την αντικατάστασή του από τον τέως επιμελητή της Tate Modern Κρις Ντέρκον, μια αντικατάσταση που δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τους Βερολινέζους, με αποτέλεσμα ο Ντέρκον να παραιτηθεί έναν χρόνο αργότερα και ο χρόνος της θητείας του να θεωρείται ως μια εμπορικά και καλλιτεχνικά αδύναμη περίοδος για το θέατρο.

Τι θα δει η Ευρώπη; Τα πάντα. Κλασικά έργα και έργα σύγχρονα και κωμωδίες και μπουλβάρ. Θα δει τους μεγάλους σκηνοθέτες, μερικοί από τους οποίους ταξιδεύουν από χώρα σε χώρα και από τις μεγάλες σκηνές στις σκηνές των ευρωπαϊκών φεστιβάλ.

Ο νέος διευθυντής της Φολκσμπίνε Ρενέ Πόλες, γνήσιο παιδί της βερολινέζικης σκηνής, διανύει φέτος την πρώτη χρονιά της θητείας του. Ο 59χρονος σκηνοθέτης κάνει πρεμιέρα στο θέατρο από το οποίο σχεδόν ξεκίνησε -υπήρξε διευθυντής του Prater-, πριν κάνει την καριέρα του στα θέατρα του γερμανόφωνου κόσμου.

Το πρώτο έργο που σκηνοθετεί είναι γραμμένο από τον ίδιο, με τον ποιητικό τίτλο «Η άνοδος και η πτώση της αυλαίας και η ζωή της στο ενδιάμεσο»Είναι ένα στοχαστικό έργο για τη ζωή των ηθοποιών, των θεατρικών μεταμορφώσεών τους, τα άλματα της ηλικίας που υπαγορεύουν οι ρόλοι -«τα γένια τον έκαναν να μοιάζει με τον γέρο Τολστόι περισσότερο από τον ίδιο τον Τολστόι. Τώρα μοιάζει με έναν ηλικιωμένο, ξυρισμένο 43χρονο Τολστόι» γράφει ο Πόλες- και τους ρόλους που υποδύονται, πάντα κάτω από το «βλέμμα» μιας αυλαίας που στέκεται σαν άγγελος και μερικοί μπορεί να καταφέρουν να δουν τα φτερά της. Τα ζητήματα της νεότητας και των γηρατειών, το τι σημαίνει να μεγαλώνεις στο θέατρο και πόσο πολύ εστιάζουμε σε λάθος θέματα είναι στην καρδιά αυτού του μελαγχολικού έργου.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
Volksbühne | Ρενέ Πόλες | «Η άνοδος και η πτώση της αυλαίας και η ζωή της στο ενδιάμεσο» Φωτο: © Christian Thiel

Στη «γειτονική» βερολινέζικη Σάουμπίνε, ο Τόμας Οστερμάγιερ ανεβάζει στη σκηνή τον Εντουάρ Λουί που θα ερμηνεύσει ένα δικό του έργο, το «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου», μετά τη συνεργασία τους για την προσαρμογή του μυθιστορήματός του «Ιστορία της Βίας» (που θα δούμε στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 5 και 6/10), σε συμπαραγωγή με το παρισινό Théâtre de la Ville.

«Σε όλη μου την παιδική ηλικία, ήλπιζα ότι θα εξαφανιζόσουν» γράφει ο Εντουάρ Λουί. Όταν όμως, στο πιο πρόσφατο κείμενό του, ο Γάλλος συγγραφέας αντιμετωπίζει τον βαριά άρρωστο πλέον πατέρα του, ο θυμός του μετατρέπεται σε συμπόνια. Ο Λουί απευθύνεται στον πατέρα του σαν να του απευθύνει μια προφορική επιστολή.

Η πολύπαθη σχέση του πατέρα και του ομοφυλόφιλου γιου του, μέσα σε ένα περιβάλλον που βρίθει στερεοτύπων απόρριψης και ομοφοβίας, ανασύρει τις μνήμες και τους κώδικες αγάπης μιας σχέσης που δεν μπόρεσε ποτέ να εκφραστεί. Με αφετηρία το κατεστραμμένο σώμα του πατέρα του, ο Λουί αναλαμβάνει μια προκλητική επανεγγραφή της πρόσφατης πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας της Γαλλίας. Είναι ένα χρονικό μιας συνεχόμενης δολοφονίας, ενός σκόπιμου ακρωτηριασμού από νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» εναντίον των εργαζομένων, που αναγκάζονται να βιώσουν τις συνέπειές τους στο σώμα τους.

Αυτό το πολύ προσωπικό έργο είναι και ένα μανιφέστο κατά της λήθης, του αποκλεισμού και της σωματικής βίας μιας κοινωνικής τάξης - και, ταυτόχρονα, μια οικεία δήλωση αγάπης σε ένα άτομο που είναι σχεδόν αδύνατο να τον αγαπήσει.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» |Τόμας Οστερμάγιερ | Σαουμπίνε

Η πρώτη εμφάνιση σε γαλλικό θέατρο του επί 15 χρόνια καλλιτεχνικού διευθυντή του προοδευτικού Toneelhuis της Αμβέρσας γίνεται με ένα έργο-πρόκληση για έναν σκηνοθέτη που αγαπά να ανεβάζει στο θέατρο τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα. Πολιτικοποιημένος, στοχαστής του θεάτρου, ο Γκι Κασίερς θεωρείται ένας από τους πιο καινοτόμους θεατρικούς σκηνοθέτες στην Ευρώπη. Έχει αναπτύξει μια πολύ προσωπική θεατρική γλώσσα στην οποία παντρεύει με επιτυχία δύο από τα πάθη του: την οπτική τεχνολογία και τη λογοτεχνία.

Είναι ο κατεξοχήν αριστοτέχνης του θεάτρου στον συνδυασμό εικόνας βίντεο και υποκριτικής, και διασκευάζει αυτό το φθινόπωρο το εναρκτήριο έργο για την Κομεντί Φρανσέζ στο Παρίσι, τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογέφσκι (για την επέτειο των 200 ετών από τη γέννηση του μεγάλου Ρώσου δημιουργού), μετατρέποντας την αίθουσα Ρισελιέ (την κεντρική σκηνή της Κομεντί Φρανσέζ) σε έναν θάλαμο με την ηχώ μιας κοινωνίας που υπονομεύεται από χειραγώγηση και φανατισμό από τα μέσα ενημέρωσης.

Ο Κασίερς βάζει τα πρόσωπα του Ντοστογέφσκι στη δίνη και στα σημεία αιχμής της ευρωπαϊκής ιστορίας. Οι ηθοποιοί καλούνται να γίνουν οι πρωταγωνιστές ενός τεχνητού κόσμου, που τρέφεται από επιπολαιότητα, πριν υλοποιήσουν την καταστροφή του.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Οι Δαιμονισμένοι» | Γκι Κασίερς | Κομεντί Φρανσέζ | Φωτο: © Christophe Raynaud de Lage

Στο Κάμερσπίλε του Μονάχου ένας γνώριμός μας από την παράστασή του «Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο» στη Στέγη κάνει πρεμιέρα με το έργο «Los Años». Ο 49χρονος Αργεντινός Μαριάνο Πενσότι, συγγραφέας και σκηνοθέτης και από τα λαμπρότερα θεατρικά ταλέντα της Λατινικής Αμερικής, ιδρυτής του Grupo Marea, στο νέο του έργο παρακολουθεί, με φόντο τη γενέτειρά του, έναν νεαρό που κάνει ένα ντοκιμαντέρ για ένα μικρό αγόρι σε μια φτωχή συνοικία του Μπουένος Άιρες. Αυτό το κοινωνικό πορτρέτο τον κάνει να επιστρέψει στην αρχή της καριέρας του, σε φίλους και τοποθεσίες που άφησε πριν από χρόνια.

Το έργο εκτυλίσσεται ταυτόχρονα σε δύο παρακείμενους χώρους, με τη ζωή ενός σκηνοθέτη στο παρόν και το μέλλον σε άμεση σύγκριση, με τα όνειρα και τα οράματά του να γερνάνε, ενώ στην άλλη πλευρά βλέπουμε τις ιδέες και τις φιλοδοξίες του. Καθώς η αφήγηση δεν είναι ιστορική αλλά προβάλλεται στο μέλλον, το παιχνίδι της με τον χρόνο είναι συχνά περίεργα κωμικό, αλλά και τραγικά θλιβερό. Το «Los Años» δείχνει το παρόν μας ως μελλοντικό παρελθόν, ένα θέαμα που δεν είναι ποτέ ευχάριστο.  

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Los Anos» | Μαριάνο Πενσότι | Καμερσπίλε | Φωτο: Isabel Machado Rios, Ruhrtriennale 2021

Στην Πορτογαλία, στη Λισαβόνα, στο Teatro Nacional D.Maria II, τη φετινή πρεμιέρα της σεζόν κάνει η πρώτη θεατρική σκηνοθεσία του Γκας βαν Σαντ στο θέατρο, με το έργο «Άντι» (που θα δούμε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης από τις 18 έως τις 20/03/2022).

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης και διευθυντής από το 2015 Τιάγκο Ροντρίγκες, που θα αντικαταστήσει το 2022 τον Ολιβιέ Πι στη διεύθυνση του Φεστιβάλ της Αβινιόν, άφησε τον Γκας βαν Σαντ να ανοίξει τη σεζόν, ενώ ο δικός του «Βυσσινόκηπος» που ανέβηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το καλοκαίρι του 2021 (με την Ιζαμπέλ Ιπέρ) κάνει πρεμιέρα τον Δεκέμβριο.

Στη δεκαετία του 1960, ο Γουόρχολ πυροδότησε μια ριζική αλλαγή στο μοντέλο της τέχνης, δημιουργώντας μια συζήτηση για το τι ήταν πραγματικά σημαντικό στην αμερικανική κοινωνία. Στη μουσικοθεατρική παράσταση του Βαν Σαντ αναδημιουργείται η αρχή της καριέρας του Γουόρχολ μέσα από μια αφήγηση που βασίζεται σε γεγονότα και μνήμες και πρόσωπα, όπως η πρόωρα χαμένη Έντι Σέντγουικ, ο συγγραφέας Τρούμαν Καπότε και ο κριτικός τέχνης Κλέμεντ Γκρίνμπεργκ, τα οποία υποδύονται νέοι ηθοποιοί που πειραματίζονται με την έννοια της ταυτότητας στο πλαίσιο της γέννησης της Pop Art.

Ο Γκας βαν Σαντ χρησιμοποιεί τον κύκλο του Γουόρχολ σαν παράδειγμα για να αναζωπυρώσει την πίστη μας ότι είμαστε μαζί και δημιουργούμε μια συλλογικότητα ή ένα κίνημα αρκετά δυνατό για να αλλάξουμε τον κόσμο.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Άντι» | Γκας βαν Σαντ.

Ο Μπεν Κιντ και ο Μπους Μουκαρζέλ, ιδρυτές της ιρλανδικής θεατρικής ομάδας Dead Centre, σκηνοθετούν την εναρκτήρια παράσταση του Burgtheater της Βιέννης, με τίτλο «The world is all that is the case». Πρόκεται για μια δουλειά βασισμένη στη φιλοσοφική διατριβή «Tractatus Logico-Philosophicus» του Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, ενός από τους πιο επιδραστικούς φιλοσόφους, του οποίου το έργο διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη της φιλοσοφικής σκέψης του 20ού αιώνα.

«Σε τι χρησιμεύει η φιλοσοφία; Μας βοηθάει να αλλάξουμε τον κόσμο ή έστω, τουλάχιστον, να τον καταλάβουμε;», γράφουν οι σκηνοθέτες, ανατρέχοντας στον Αυστριακό φιλόσοφο που υποστηρίζει ότι όταν πρόκειται για τα πιο σημαντικά ζητήματα -το πρόβλημα της ζωής- οι λέξεις μας αποτυγχάνουν: «Είναι σαφές ότι η ηθική δεν μπορεί να εκφραστεί». Δεν υπάρχει γλώσσα για να μιλήσουμε για όσα συμβαίνουν, και καλύτερα να σιωπήσουμε.

Οι δυο δημιουργοί έχουν παρουσιαστεί ήδη στο κοινό της Βιέννης με τη διασκευή του έργου του Σίγκμουντ Φρόιντ «Η ερμηνεία των ονείρων». Μετά από αυτό, εμβαθύνουν στον σημαντικότερο φιλόσοφο της Βιέννης.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«The world is all that is the case» | Burgtheater | Μπεν Κιντ και Μπους Μουκαρζέλ | Φωτο: Marcella Ruiz Cruz

Η «Επίσκεψη της γηραιάς Κυρίας» του Ελβετού Φρίντριχ Ντίρενματ κάνει πρεμιέρα σε σκηνοθεσία Νίκολας Στέμαν στο Σάουσπιλχάουζ της Ζυρίχης, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 ετών από τη γέννηση του «εθνικού συγγραφέα» της Ελβετίας και ενός από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της ανανέωσης του γερμανόφωνου θεάτρου.

Η «Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» -μια τραγικωμωδία με πρωταγωνίστρια την Κλαίρη Ζαχανασιάν, μια εκκεντρική, πάμπλουτη γριά, η οποία προσφέρεται να δώσει στους κατοίκους ένα τεράστιο ποσό υπό έναν όρο: να σκοτώσουν έναν συμπολίτη τους, τον Ιλ, ο οποίος στα 17 της χρόνια την άφησε μ' ένα παιδί στα χέρια και έγινε αιτία να διωχτεί επαίσχυντα από την πατρίδα της- περιγράφει τη μεταστροφή των κατοίκων της φτωχής πόλης που υποκύπτουν στο δέλεαρ του χρήματος και είναι μια αλληγορία για την τερατώδη παντοδυναμία του που διαφθείρει τις συνειδήσεις, ξεθεμελιώνει τις ηθικές αρχές, εκπορνεύει τα αισθήματα και δημιουργεί μια καινούρια παγκόσμια τάξη πραγμάτων.

Ο Στέμαν περιστρέφει τη δράση γύρω από ερωτήματα όπως πόση ανταπόδοση δικαιολογεί το έγκλημα. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εκδίκησης και δικαιοσύνης; Και πώς το θύμα γίνεται ο δράστης;

Με καταβολές από τη μουσική και σπουδές φιλοσοφίας και σκηνοθεσίας θεάτρου, αποκλειστικός συνεργάτης της νομπελίστριας Ελφρίντε Γέλινεκ, κάνει την πρεμιέρα του και ως καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, θέση που μοιράζεται με τον Μπέντζαμιν φον Μπλόμπεργκ. Για τον Στέμαν η ανάγνωση των θεατρικών έργων περιλαμβάνει την ανάμειξη διαφορετικών μορφών της με τις οποίες πειραματίζεται συνεχώς στις παραγωγές του, με παιγνιώδη διάθεση και χωρίς φόβο. Και με τα μάτια ανοιχτά στις πολλές πολιτικές εξάρσεις της εποχής μας.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» | Σάουσπιλχάουζ | Νίκολας Στέμαν | Φωτο: Zoe Aubry

Στο θέατρο Αμαντιέ Ναντέρ, λίγο έξω από το Παρίσι, ο καλλιτεχνικός διευθυντής Κριστόφ Ροκ, που διαδέχτηκε τον επί σειρά ετών διευθυντή, πρωτοπόρο Γάλλο σκηνοθέτη και εικαστικό Φιλίπ Κεν (στην Ελλάδα έχoυμε δει στη Στέγη τη «Μελαγχολία των Δράκων» και το «Crash Park») κάλεσε τον εμβληματικό σκηνοθέτη Κριστόφ Μαρτάλερ, που έχει επηρεάσει όσο λίγοι τη σύγχρονη ευρωπαϊκή δραματουργία με το ιδιότυπο, προσωπικό σκηνοθετικό του στυλ, να ανεβάσει το εναρκτήριο έργο της χρονιάς - ο Ροκ κάνει πρεμιέρα τον Οκτώβριο με τον «Ερρίκο VI». 

Ο Μαρτάλερ θα σκηνοθετήσει «Το κλάμα (Η σκέψη)», βασισμένο στο έργο του Ντίτερ Ροθ, ενός σπουδαίου καλλιτέχνη και μέλους του αβάν γκαρντ κινήματος Φλούξους, ανακατασκευάζοντας έναν κόσμο με ποιητική ευαισθησία και σχολαστικότητα σχεδόν επιστημονική. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική συνάντηση κορυφής σε ένα φαρμακείο, έναν θεατρικό τόπο που ο Μαρτάλερ αγαπά, μέσα στο σκηνικό της Αν Φρίμποκ, που και αυτή με τη σειρά της έχει επηρεάσει την αισθητική των θεατρικών παραγωγών της Ευρώπης.

Ο Μαρτάλερ σχεδίασε την παραγωγή του πριν τον κορωνοϊό σε σκηνικό φαρμακείου, σε έναν χώρο άσηπτο και ουδέτερο, έχοντας στα χέρια του ένα αντίγραφο του βιβλίου του Ροθ «Das Wähnen (Das Wähnen)». Ο Μαρτάλερ εμπνέεται όχι από την πανδημία αλλά από μια παρενέργεια που προκλήθηκε από ένα αντιβιοτικό για να περιγράψει με τη μελαγχολική του ματιά την αβυσσαλέα κενότητα και ανοησία αυτού του κόσμου, σε ένα πράσινο φαρμακείο που αναβοσβήνει με τον παλμό μιας αόρατης καρδιάς, με αναστατωμένους φαρμακοποιούς και φανταστικούς ασθενείς.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Το κλάμα (Η σκέψη)» | Κριστόφ Μαρτάλερ | Αμαντιέ Ναντέρ | Φωτο: Gina Folly

Το NTGent, το θέατρο της Γάνδης με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Μίλο Ράου -στο Φεστιβάλ Αθηνών έχουμε δει το «Empire» (2016), το φινάλε και τρίτο μέρος της «Ευρωπαϊκής τριλογίας», (The Civil Wars (2014), «The Dark Ages» (2015), μιας τριετούς διερεύνησης του ουμανιστικού μύθου και της πραγματικότητας της Ευρώπης- κάνει πρεμιέρα με το δεύτερο μέρος της νέας του τριλογίας «The Trilogy of Private Life», με το έργο «Grief & Beauty» μετά το «Family» (2020).

Στο νέο του έργο, ο Μίλο Ράου και η ομάδα του αντιμετωπίζουν ένα θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της δουλειάς του εδώ και πολλά χρόνια: το ζήτημα του αποχαιρετισμού, του πένθους και του θανάτου, αλλά και της μνήμης και της αλληλεγγύης μπροστά στις τελευταίες στιγμές. Τέσσερις ηθοποιοί συνοδεύουν μια γυναίκα που αποφασίζει να κάνει ευθανασία και μοιράζονται τις προσωπικές τους ιστορίες για τον αποχαιρετισμό και την αναγέννηση, την τέχνη και την αγάπη, τη μνήμη και τη λήθη. Μια ριζοσπαστική και τρυφερή προσέγγιση που φτάνει στα όρια του τι μπορεί να αναπαρασταθεί στη σκηνή.

Στο πρώτο μέρος της τριλογίας του ο Ράου χρησιμοποίησε τη συλλογική αυτοκτονία μιας οικογένειας για να δείξει τη δυτική κοινωνία στα πρόθυρα της απόγνωσης. Η υπογραφή του στις παραστάσεις του μετατρέπει μια προσωπική ιστορία σε μια αλληγορία ενός ιστορικού πεδίου, με μια προβληματική που ξεπερνά και επηρεάζει το πεδίο του προσωπικού. Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζει τη μορφή του «ερευνητικού θεάτρου» είναι μοναδικός, και αυτήν τη φορά συνεχίζει τη μελέτη του ιδιωτικού που, εκτός από το φοβερό τέλος, δεν υπάρχει τίποτα στη σκηνή παρά μια συνηθισμένη βραδιά: μια μελέτη μικρών πραγμάτων, η ομορφιά και η απλότητα της καθημερινής ζωής.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Grief & Beauty»| NTGent | Μίλο Ράου | Φωτο: Michiel Devijver

Στο ΙΤΑ του Άμστερνταμ, ο ταλαντούχος 34χρονος Ρόμπερτ Άικ, τον οποίο αποκαλούν το «μεγάλο ταλέντο του βρετανικού θεάτρου» και θα είναι μόνιμα σκηνοθέτης στο ΙΤΑ για τα επόμενα χρόνια, μετά τον «Οιδίποδα» και τα «Παιδιά της Νόρας», έργα που έγραψε και σκηνοθέτησε για το ολλανδικό θέατρο, ετοίμασε την εναρκτήρια παραγωγή του θεάτρου με το έργο του Άρθουρ Σνίτσλερ «Ο καθηγητής Μπερνάρντι (ο Γιατρός)» με θέμα τον αντισημιτισμό, ένα έργο που είχε προκαλέσει σκάνδαλο όταν δημοσιεύτηκε το 1912. Ο Άικ στη θέση του γιατρού Μπερνάρντι βάζει μια γυναίκα, τη Ρουθ Βολφ.  

Ένα κορίτσι πεθαίνει σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου. Ένας ιερέας θέλει να μπει, αλλά ο γιατρός της κοπέλας δεν το επιτρέπει. Έτσι αρχίζει το έργο του Σνίτσλερ. «Για τον Σνίτσλερ, οι συγκρούσεις ήταν απλές στη διατύπωση: ιατρική εναντίον θρησκείας και Καθολικός εναντίον Εβραίου. Ωστόσο, στην πόλη του σήμερα, στην εποχή του διαδικτύου, σε έναν κόσμο όλο και πιο πολωμένο, το ζήτημα της ταυτότητας είναι ζωντανό, πολύπλευρο και ατελείωτα περίπλοκο. Πώς μπορούμε να απαντήσουμε στις πιο απλές ερωτήσεις: ποιοι είμαστε;», γράφει ο σκηνοθέτης.

Στο ίδιο θέατρο, ένα πολύ διάσημο μυθιστόρημα που έχει γοητεύσει και συγκινήσει εκατομμύρια αναγνώστες τα τελευταία χρόνια, η «Λίγη Ζωή» της Χάνια Γιαναγκιχάρα (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) στη θεατρική μεταφορά του από τον Ίβο βαν Χόβε, καλλιτεχνικό διευθυντή του ΙΤΑ από το 2001, σε μια παράσταση τεσσάρων ωρών, θα μεταδοθεί σε ζωντανή ροή μέσω του ITALive την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου από το Royal Theatre Carré. Ο Ramsey Nasr κέρδισε το Louis d'Or (καλύτερη ανδρική ερμηνεία) για την ερμηνεία του στον ρόλο του Τζουντ.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Λίγη Ζωή» | Ίβο βαν Χόβε | ΙΤΑ | Φωτο: Jan Versweyveld

Στην Πολωνία στο TR Warszawa (πρόσφατα ήρθε στην Ελλάδα η παράσταση «Κομμάτια μιας γυναίκας» σε σκηνοθεσία του Kornél Mundruczó), ο Φλαμανδός σκηνοθέτης και πολύ αγαπητός στο πολωνικό κοινό Λουκ Πέρσεβαλ παρουσιάζει τον Οκτώβριο την παράσταση «3STRS» ή αλλιώς «Τρεις αδερφές» του Τσέχοφ, δημιουργώντας το πορτρέτο μιας γηράσκουσας Ευρώπης που δεν θέλει να υποχωρήσει στο πέρασμα του χρόνου.

Σε ένα μεταφορικό γηροκομείο, η γηράσκουσα Ευρώπη αντιμετωπίζει τη νέα ενέργεια των μεταναστών. Τι αποτελέσματα έχει αυτή η συνάντηση; Ποιες είναι οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες της γήρανσης ολόκληρων κοινωνιών; Πώς αντιμετωπίζουμε τα γηρατειά, την απώλεια μνήμης; Με ποιον τρόπο κατασκευάζουμε και εξιδανικεύουμε το παρελθόν;

«Το ταξίδι στη Μόσχα δεν είναι πλέον θέμα, αφού μπορείτε να πετάξετε στη ρωσική πρωτεύουσα με 99 ευρώ» γράφει ο Πέρσεβαλ. «Σήμερα, οι κόρες του στρατηγού Πραζόροφ, οι ηρωίδες του ομότιτλου έργου του Τσέχοφ, δεν χάνουν πλέον την ευκαιρία για να πάνε στη μεγάλη πόλη, αλλά είναι η εποχή της νιότης τους που λαχταρούν και καμία αεροπορική εταιρεία δεν ταξιδεύει προς αυτή την κατεύθυνση».

Στην ανάγνωση του Πέρσεβαλ η ρουτίνα της καθημερινής ύπαρξης των ηρωίδων του τίτλου διακόπτεται από μια προσπάθεια ανάκλησης γεγονότων από το παρελθόν. Το θέμα του παρελθόντος βίου, χαρακτηριστικό της δραματουργίας του Τσέχοφ, δεν ήταν ποτέ τόσο επίκαιρο όσο σήμερα, που η παλιά παγκόσμια τάξη καταρρέει και η νέα δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί. Η πανδημία πρόσθεσε μια άλλη πτυχή στο πρόβλημα της γήρανσης: την απομόνωση των ηλικιωμένων. Οι τρεις αδελφές είναι σαν ναυαγοί κρατούμενες στο νησί της μνήμης. Ζουν στο παρελθόν, ανίκανες να αντιμετωπίσουν το παρόν. Τι φοβούνται και τι τους λείπει; Και εμείς, τι φοβόμαστε και ποθούμε; Την παράσταση μπορείτε να δείτε σε ζωντανή ροή από τις 29 Οκτωβρίου.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Τρεις Αδερφές» | Λουκ Πέρσεβαλ | TR Warszawa | Φωτο: Monika Stolarska

Μπορεί λόγω Brexit να μην είναι Ευρώπη πλέον η Βρετανία, αλλά το βρετανικό θέατρο είναι κομμάτι της εξέλιξης της ευρωπαϊκής δραματουργίας και τα έργα του τροφοδοτούν τις ευρωπαϊκές σκηνές. Αυτό το φθινόπωρο, στο Royal Court, το θέατρο των συγγραφέων παρουσιάζει το νέο μικρής διάρκειας έργο της Κάριλ Τσέρτσιλ «What If If Only».

Η 83χρονη συγγραφέας εργάστηκε ως δραματουργός στο Royal Court Theatre από το 1974 έως το 1975 και ήταν η πρώτη γυναίκα φιλοξενούμενη θεατρική συγγραφέας, με πολλά από τα έργα της που πρωτοπαρουσιάστηκαν στο Royal Court να θεωρούνται πλέον μοντέρνα κλασικά, όπως τα «Top Girls», «A Number» και «Far Away». Το νέο έργο της Τσέρτσιλ σκηνοθετεί ο Τζέιμς Μακντόναλντ.

Στο Eθνικό Θέατρο έκανε πρεμιέρα στις 23 Σεπτεμβρίου το έργο «The Normal Heart», σε σκηνοθεσία του Ντόμινικ Κουκ, 35 χρόνια μετά την εκρηκτική πρεμιέρα του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο συγγραφέας του, Λάρι Κράμερ, πέθανε το 2020, σε ηλικία 84 ετών, έχοντας δώσει αγώνα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του προκειμένου να πείσει τις ΗΠΑ και ολόκληρο τον κόσμο να λάβουν σοβαρά υπόψη το AIDS, την ασθένεια για την οποία τότε αδιαφορούσαν, θεωρώντας ότι σκότωνε «μόνον τους ομοφυλόφιλους».

Στο έργο του Κράμερ ο συγγραφέας και ακτιβιστής Ned Weeks σκοπεύει να ενώσει την κοινότητα στον αγώνα για αναγνώριση και δικαίωμα επιβίωσης. Η οργή του Κράμερ για την άγνοια των πολιτών και την αδιαφορία των αρχών κατέληξε να λάβει επικές διαστάσεις και είναι ο πρώτος που κατάφερε να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας σε μια λέξη που κανένας δεν ήθελε να προφέρει.

Το έργο περιγράφει την κρίση HIV-AIDS στη Νέα Υόρκη μεταξύ 1981 και 1984, μέσα από τα μάτια του συγγραφέα και ακτιβιστή Νεντ Γουίκς. Καθώς ο αυξανόμενος αριθμός νεκρών αγνοείται από την κυβέρνηση και το ιατρικό κατεστημένο, ο φόβος και η σύγχυση μετατρέπονται σε οργή και διχασμό. Είναι ένα έργο για την αγάπη, τον θυμό και τον ακτιβισμό κατά τη διάρκεια της κρίσης του AIDS της δεκαετίας του 1980.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«The Normal» Heart | ΝΤ | Ντόμινικ Κουκ
Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τόμας Οστερμάιερ

Θέατρο / «Ο ουρανός είναι άδειος, δεν υπάρχουν θεοί πια»

Ο Τόμας Οστερμάιερ και η Σάουμπινε ανεβάζουν στην Επίδαυρο μια σύγχρονη εκδοχή του Οιδίποδα όπου δεν υπάρχει κανένας Θεός και η μοίρα και το πεπρωμένο το καθορίζει ο άνθρωπος, υπαίτιος έτσι κι αλλιώς για όλα τα δεινά του σύγχρονου κόσμου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η θεατρική «Λίγη Ζωή» του Ίβο βαν Χόβε που παρουσιάζεται στο Άμστερνταμ είναι τόσο υπέροχη όσο το βιβλίο

Θέατρο / Η θεατρική «Λίγη Ζωή» του Ίβο βαν Χόβε που παρουσιάζεται στο Άμστερνταμ είναι τόσο υπέροχη όσο το βιβλίο

Το μυθιστόρημα της Χάνια Γιαναγκιχάρα που αγαπήθηκε (και μισήθηκε) όσο λίγα τα τελευταία χρόνια ευτυχεί σε μια κολοσσιαία διασκευή για τη σκηνή.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ