Ο Sun Ra (1914-1993) παραμένει ακόμη και σήμερα, 30 χρόνια μετά τον θάνατό του, μία από τις πιο αινιγματικές προσωπικότητες όχι μόνον της τζαζ, αλλά κάθε καλλιτεχνικής έκφρασης του 20ου αιώνα. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το τεράστιο σε έκταση έργο του μελετάται συνεχώς, κατατέμνεται σε «κεφάλαια», αναλύεται και καταλογογραφείται, δίνοντας έμπνευση σε νέες προσεγγίσεις – και ειδικού περιεχομένου (π.χ. η σχέση του Sun Ra με την τεχνολογία και τα συνθεσάιζερ), μα και γενικότερου, καθώς ο Sun Ra «λατρεύεται» σαν ο μύστης μιας νέας αντίληψης για την τέχνη της μαύρης φυλής, και της σχέσης της με την κοινωνία, που έγινε γνωστή, μετά το θάνατό του, ως αφροφουτουρισμός.
Δεν ήταν μόνον φουτουριστική, σ’ ένα μεγάλο κομμάτι της, η μουσική του Sun Ra, μα ακόμη και η ίδια η εμφάνισή του, όπως και των μουσικών της μπάντας του εξάλλου, της περίφημης Arkestra (μιας εύπλαστης ορχήστρας, που άλλαζε συχνά μέλη και ονομασίες). Όπως γράφει η Valerie Wilmer στο κλασικό βιβλίο της “As Serious as Your Life” (1977), που το είδαμε κάποια στιγμή και στην Ελλάδα ως «Σοβαρό Όσο κι η Ζωή σου» [Praxis, 1984]:
«Ο Sun Ra θα γινόταν πασίγνωστος για την πολύχρωμη αμφίεσή του, καθώς ντύνεται μ’ ένα τρόπο που συνδυάζει στοιχεία της αφρικανικής κουλτούρας και της επιστημονικής φαντασίας, ενώ έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που επέτρεπε σε κάποιους να τον δουν ντυμένο δυτικά. Οι μουσικές του εξερευνήσεις έχουν κοσμικό περιεχόμενο, δίνοντας στις συνθέσεις του τίτλους σαν τους: “Οι ηλιοκεντρικοί κόσμοι του Σαν Ρα”, “Φώτα πάνω σε δορυφόρο”, “Οι άλλοι σ’ έναν κόσμο δικό τους” κ.λπ. Ο Sun Ra, που υιοθέτησε το όνομα του αρχαίου αιγυπτιακού Θεού του Ήλιου και που εκφραζόταν πάντα μυστηριωδώς σε σχέση με την καταγωγή του, είχε προηγηθεί της εποχής του κατά πολλούς τρόπους.(...) Ήταν, ακόμη, ο πιο προχωρημένος αφροαμερικανός καλλιτέχνης αναφορικά με τα πνευματικά ζητήματα και την ανάγκη για πειθαρχία που σχετίζονται μ’ αυτά.(...) Ο Sun Ra πιστεύει πως η πειθαρχία είναι το θεμέλιο κάθε ελευθερίας».
Παρά ταύτα και ο ίδιος ο Sun Ra, όπως και η μουσική του, για πολλά χρόνια, δεν αντιμετωπίζονταν θετικά από το κύκλωμα της τζαζ – που, σε γενικές γραμμές τον θεωρούσε κάπως σαν... τσαρλατάνο.
Παρά ταύτα και ο ίδιος ο Sun Ra, όπως και η μουσική του, για πολλά χρόνια, δεν αντιμετωπίζονταν θετικά από το κύκλωμα της τζαζ – που, σε γενικές γραμμές τον θεωρούσε κάπως σαν... τσαρλατάνο. Όπως γράφει και ο John F. Szwed στο βιβλίο του “Space is the Place / The Lives and Times of Sun Ra” [Da Capo Press, 1998], που δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά:
«Οι περισσότεροι αμερικανοί μουσικοκριτικοί είχαν ξεγράψει τον Sun Ra από την αρχή, ενώ τόσο η επιμονή του σ’ αυτά που έκανε, όσο και η αργή ανοδική πορεία του ήταν ακόμη πιο ενοχλητικά. Μια ομάδα οργανοπαικτών, που ζούσαν μαζί και φορούσαν περίεργα ρούχα, δεν ήταν ό,τι το καλύτερο για την τζαζ. Και ο Martin Williams, ο πάπας των τζαζο-κριτικών της εποχής κι ένας από εκείνους που είχαν εργαστεί δυναμικά, ώστε να κάνουν την τζαζ ασφαλή για τη δημοκρατία, είχε πει πως κάποιος θα έπρεπε να απομυθοποιήσει τον Sun Ra και την Arkestra. Επιπροσθέτως και πολλοί μουσικοί στη Νέα Υόρκη ήταν επιφυλακτικοί με τον Sun Ra και τις μεθόδους του...».
Ο άνθρωπος που θα έκανε γνωστό στους λευκούς τον Sun Ra, και άρα και στα μίντια, στις αρχές των 70s, ήταν ο ποιητής, συγγραφέας και πολιτικός ακτιβιστής John Sinclair, που βρισκόταν πίσω από τους MC5 (όντας ιδρυτικό στέλεχος του White Panther Party κ.λπ.), όταν ο Sun Ra, μετά από προτροπή του, θα εμφανιζόταν στο περιώνυμο Ann Arbor Blues & Jazz Festival (1972-74), στην πόλη Ann Arbor του Michigan.
Ένας άλλος promoter, που θα βοηθούσε από νωρίς τον Sun Ra, ώστε να περάσουν οι μουσικές του σε μεγαλύτερα ακροατήρια, ήταν οπωσδήποτε ο γερμανός μουσικός (βασικά περκασιονίστας), συνθέτης, δημοσιογράφος, συγγραφέας, filmmaker κ.λπ. Hartmut Geerken (1939-2021), που τον ξέρουμε πολύ καλά κι εμείς, εδώ στην Ελλάδα, από τη θητεία του στο Ινστιτούτο Γκαίτε της Αθήνας (Goethe-Institut Athen). [Ο Geerken ως υπάλληλος του Goethe-Institut είχε υπηρετήσει στο Κάιρο (1966-1972), στην Καμπούλ (1972-1979), στην Αθήνα (1979-1983), ίσως και αλλού πιο μετά].
Στην Ελλάδα, εν τω μεταξύ, γνωρίζουμε τον Geerken όχι μόνο από τη σχέση του με τον Sun Ra και τη μεσολάβησή του ώστε να έρθει στην Αθήνα η Sun Ra Arkestra και να εμφανισθεί στον Ορφέα, στο φεστιβάλ Praxis ’84, σ’ εκείνο το ιστορικό live της 27ης Φεβ. 1984, μα και για την παρουσία του σε ελληνικούς δίσκους της Praxis Records του Κώστα Γιαννουλόπουλου – δηλαδή το LP “Continent” (1981), όταν θα συνεργαζόταν με τον σαξοφωνίστα John Tchicai και ακόμη τα LP “Cassava Balls” (1985), “The African Tapes Volume 1” (1987) και “The African Tapes Volume II” (1988), παίζοντας μαζί με τους Famoudou Don Moye ντραμς-κρουστά και John Tchicai τενόρο, φλάουτο κ.λπ.
Ακόμη ο Hartmut Geerken ήταν κοντά στον αμερικανό ποιητή Robert Lax (για τον οποίον έχουμε ήδη γράψει ξεχωριστό κείμενο), ο οποίος ζούσε τότε στην Πάτμο, είχε μεσολαβήσει (ο Geerken) για να παίξουν οι Γερμανοί του ethnic-rock Embryo στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 1978, είχε συνεισφέρει σ’ ένα αφιέρωμα στο Γκαίτε στον γερμανό σκηνοθέτη της πρωτοπορίας Herbert Achternbusch, ενώ είχε οργανώσει ανάμεσα σε πολλά άλλα και το “5. Bielefelder Colloquium Neue Poesie” (Συνέδριο της Νέας Ποίησης του Μπίλεφελντ), που θα διεξαγόταν στην Αθήνα στις 13-16 Μαΐου 1982, στο Τεχνοχώρο του πρώην εργοστασίου Φιξ στα Πατήσια.
Οι δραστηριότητες του Hartmut Geerken στην Ελλάδα αποτελούν αντικείμενο ξεχωριστού άρθρου (ο άνθρωπος είχε ηχογραφήσει δική του μουσική μέχρι και στο Σαρακήνικο της Γαύδου!), όμως τώρα, εδώ, θα επικεντρωθούμε σε κάτι πιο συγκεκριμένο. Σ’ ένα κείμενό του που θα εμφανιζόταν στο παλαιό περιοδικό «ΤΖΑΖ» (τεύχος #10, Ιούλιος 1980) και που θα είχε τίτλο «Ο Sun Ra στην Αίγυπτο». (O Geerken, εν τω μεταξύ, έχει τυπώσει φοβέρα βιβλία για τον Sun Ra, με φωτογραφικό και όχι μόνον υλικό, που είναι cult ασυζητητί).
Στο τέλος της ευρωπαϊκής περιοδείας του, το 1971, ο Sun Ra με την ορχήστρα του είναι στην Δανία. Δίνει ένα κονσέρτο στην Κοπεγχάγη στις 5 Δεκεμβρίου και από ’κει, έχοντας αποδεχτεί την πρόταση του Hartmut Geerken, από τον Ιούνη, για να επισκεφθεί την Αίγυπτο, το πράττει εγκαταλείποντας την Ευρώπη στις 7 του ίδιου μήνα.
Απ’ αυτό ακριβώς το σημείο ξεκινάει το κείμενο του Geerken, που είχε δημοσιευθεί κατά πρώτον στο γερμανικό περιοδικό “Jazz Podium” (Nr.3, March 1972), ενώ στο ελληνικό «ΤΖΑΖ» θα παρουσιαζόταν σε μετάφραση της Έρσης Παπαχρυσάνθου...
Ο SUN RA ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ
(ένα κείμενο του Hartmut Geerken)
Η ημερομηνία 7 Δεκέμβρη 1971 θα περάσει στην ιστορία της free-jazz. Για πρώτη φορά ο Sun Ra πάτησε το πόδι του στη χώρα της πνευματικής του καταγωγής: ήρθε στην Αίγυπτο. Όμως κανείς δεν θα μπορούσε να πιστέψει ότι μερικοί φίλοι της jazz τον ανακάλυψαν τυχαία στο ξενοδοχείο Mena House, στους πρόποδες των πυραμίδων.
Αίθουσα υποδοχής του ξενοδοχείου. Ο Sun Ra, φορώντας ένα ασημένιο κράνος και ντυμένος μ’ ένα μακρύ, γυαλιστερό, με χρωματιστές ρίγες ρούχο από συνθετική ύλη, και μια τουνίκα (κελεμπία) με ιερογλυφικά, κάθεται σε μια καρέκλα που έχει μεταβληθεί σε θρόνο. Στο λαιμό του κρέμονται διάφορα κολιέ και φυλαχτά. Αριστερά η αστραφτερή Spiral Cymbal και δεξιά του ένα μεγάλο άστρο από νίκελ.
Οι μουσικοί ντυμένοι με πολύχρωμα φορέματα και εξωτικά καλύμματα του κεφαλιού κάθονται σκόρπιοι στη σάλα του ξενοδοχείου, σε ομάδες ή μόνοι τους. Ξαφνιασμένοι οι πελάτες του ξενοδοχείου αναρωτιούνται: πρόκειται για κάποιον αφρικανό φύλαρχο με τη συνοδεία του ή είναι κάποια θεατρική ομάδα ή κάποιος μάγος; Κανένας δεν γνωρίζει εδώ τον Sun Ra και την Intergalactic Infinity Arkestra.
Μετά την τελευταία συναυλία στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής του τουρνέ, στην Κοπεγχάγη, ο Sun Ra αποφάσισε ξαφνικά να λοξοδρομήσει για λίγο και να περάσει, πηγαίνοντας στη Νέα Υόρκη, από το Κάιρο, κάνοντας διακοπές για μερικές ημέρες και γυρίζοντας μια ταινία της Arkestra πλάι στις πυραμίδες και τη Σφίγγα. Αντί για λίγες μέρες η διακοπή κράτησε πάνω από δύο εβδομάδες.
Η πρώτη συναυλία του Sun Ra στην Αίγυπτο έγινε στο σπίτι μου στην Ηλιούπολη, ένα προάστιο του Καΐρου (σ.σ. 12 Δεκ. 1971). Ηλιούπολη σημαίνει Πόλη του Ήλιου και ο Sun Ra είχε καταγοητευθεί από την ιδέα να αναζητήσει σ’ αυτόν ακριβώς τον χώρο τους κοσμικούς «κραδασμούς».
Η μεγαλύτερη αίθουσα του σπιτιού μόλις που μπόρεσε να χωρέσει την ομάδα των 22 μουσικών, με πλήρη εξοπλισμό οργάνων και άλλους τόσους επισκέπτες. Η παράσταση κράτησε τρεισήμισι ώρες και έδωσε ό,τι μπορούσε να περιμένει κανείς από τον Sun Ra και τους μουσικούς του: άριστη free-jazz, άριστα «γλυκερά τραγουδάκια», όργια κρουστών, χορούς από τρεις χορεύτριες και δύο χορευτές, τραγούδια, φωτιστικά εφφέ, προβολές διαφανειών, θέατρο, παντομίμα και όλα αυτά μέσα σ’ ένα πολύ περιορισμένο χώρο, αλλά δοσμένα με την ίδια εκείνη ένταση κι ενθουσιασμό, σαν να γινόταν η παράσταση στο Carnegie Hall. Ο Sun Ra στην Ηλιούπολη!
Η “equation” (εξομοίωση) είχε φτάσει σε ιδανικό επίπεδο κι οι μουσικοί ένοιωθαν γι’ αυτό καλά και έπαιζαν με ευχαρίστηση και σιγουριά. Οι λιγοστοί επισκέπτες καθισμένοι ή ξαπλωμένοι στο έδαφος έγιναν μέρος της παράστασης.
Ο Sun Ra και η τραγουδίστρια June Tyson απευθυνόταν προσωπικά στον καθένα. Ο Sun Ra κοίταζε τον καθένα με υπνωτικό βλέμμα στα μάτια, επαναλαμβάνοντας στερεότυπα την μαγική λέξη intergalactic. Η ομάδα των πνευστών σχημάτισε έναν κύκλο γύρω από τους ακροατές, βομβαρδίζοντας τους ακουστικούς πόρους με οργιαστικούς ηχητικούς υπερτόνους. Η συναυλία αποκτούσε όλο και περισσότερη κινητικότητα.
Οι μουσικοί οδηγούμενοι από τον βαρύτονο σαξοφωνίστα Pat Patrick και τον Marshall Allen, που έπαιζε άλτο, φλάουτο και όμποε άρχισαν να περπατούν μέσα στο σπίτι. Η σκάλα που οδηγούσε στον επάνω όροφο συμπεριλήφθηκε στο χώρο της δράσης και από τα διάφορα δωμάτια έφταναν στ’ αυτιά μας υπολείμματα διαπεραστικών ήχων του τενόρο και του άλτο σαξοφώνου.
Το σπίτι είχε «μουσικοποιηθεί». Ο συνήθως τενόρο σαξοφωνίστας John Gilmore, δεσπόζουσα κεφαλή του συγκροτήματος, που συνεργάζεται με τον Sun Ra όσο και οι Marshall Allen και Pat Patrick, χειρίζεται τώρα σχεδόν αποκλειστικά τα κρουστά και σπάνια πιάνει τενόρο ή φλάουτο. Τα όσα κάνει με τα κρουστά δεν περιγράφονται με λόγια, πρέπει να τον βλέπεις και να τον ακούς. Στο παίξιμό του συνδέεται η ατίθαση δυναμική με μια απίστευτη ευαισθησία και φαίνεται ότι συχνά εκφράζει με τα κρουστά πολύ περισσότερα πράγματα παρά με τα πνευστά. Οι δύο άλλοι ντραμίστες της Arkestra (σ.σ. Lex Humphries, Tommy Hunter) δίνουν στον Gilmore τη βάση για να στηρίξει τα τεχνουργήματά του.
Ο ίδιος ο Sun Ra παίζει όργανο, moog synthesizer και ξεκούρδιστο πιάνο (στο σύντομο χρονικό διάστημα της προετοιμασίας δεν στάθηκε δυνατό να βρούμε στο Κάιρο έναν χορδιστή!).
Τα τρία αυτά όργανα τα χρησιμοποιεί με τελείως συγκεκριμένο σκοπό. Στο όργανο τις περισσότερες φορές παράγει σχηματισμούς clusters ή ατελείωτα, απλωμένα, συνεχόμενα μπάσα. Στο πιάνο εισάγει αυτό που συνηθίζουμε συχνά να απορρίπτουμε ως «φτηνά, γλυκερά, τραγουδάκια» και χρησιμοποιεί το συνθεσάιζερ, όταν θέλει να αποκαταστήσει άμεση επαφή με το σύμπαν: σφυρίγματα, θρoΐσματα, ακουστικές ανασυζεύξεις, ηλεκτρονικά κρεσένι και ντεκρεσέντι, την εντύπωση ηχούς, σήματα Μορς κ.λπ. Κι ο Karlheinz Stockhauzen έχει παρόμοιους στόχους, όταν χρησιμοποιεί στα έργα του δέκτες βραχέων κυμάτων.
Μετά τα μεσάνυχτα η Ηλιούπολη ησύχασε και πάλι. Σίγουρα οι γείτονες θα αναρωτήθηκαν τι συνέβη εκεί πλάι στο σπίτι του «ξένου». Αλλά κανένας δεν διαμαρτυρήθηκε.
Ο Sun Ra είχε κι άλλες δραστηριότητες στην Αίγυπτο: μια σύντομη πρωινή συναυλία στο αμερικάνικο πανεπιστήμιο, μια συναυλία στο Ballon Theatre (σ.σ. 17 Δεκ. 1971), που αποτελείται από μία τεράστια σφαιρική σκηνή στις όχθες του Νείλου και υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού. (Στη συναυλία μόνο οι τέσσερις μπροστινές γραμμές είχαν γεμίσει!).
Ακόμα ακολούθησε μία σύντομη παράσταση στο νυχτερινό κέντρο Versailles, όπου ζήτησαν από τον Sun Ra να παίξει μοντέρνα χορευτική μουσική! Μια επισκέπτρια του νυχτερινού κέντρου έπαθε κρίση υστερίας στη διάρκεια του ανένδοτου αυτού σώου...
Πρωινό στον κήπο του ξενοδοχείου. Ο Sun Ra στέκει σ’ έναν αμμόδρομο να φιλοσοφεί γύρω από τα vibrations, equations και communications. Με το πόδι χαράζει στην άμμο μια φαρδιά γραμμή:
«Αυτό είναι το τείχος. Σχεδόν όλοι οι μουσικοί της Νέας Μουσικής στέκουν εδώ, μπροστά στο τείχος, χωρίς να μπορούν να περάσουν απέναντι, όπως εγώ. Όμως είναι αναγκαίο να βρίσκεσαι στην άλλη μεριά. Ο κόσμος μας είναι άδειος και κοιμάται ακόμα... Δεν είναι εδώ. Κι αν δεν είναι εδώ, πρέπει να είναι εκεί!» (It’s not here. If it is not here, it must be there!).
Ο Sun Ra δεν είναι καλός συζητητής και ο διάλογος είναι σχεδόν αδύνατος. Από το στόμα του ξεχύνεται ασταμάτητα ένας ποταμός: αισθάνεται την ανάγκη να εκφραστεί. Οι τυχόν αντιρρήσεις των συνομιλητών του μπαίνουν αμέσως στο καζάνι του ιδεατού κόσμου του, λιώνουν και μεταπλάθονται.
Με την άκρη του παπουτσιού του γράφει μια λέξη στην άμμο: MUTH, που σημαίνει, λέει, στην αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα, Συνεννόηση, Επικοινωνία, κι απ’ τη λέξη αυτή εξελίχθηκε η λέξη ΜΥΘ (μύθος). Και γενικά οι λέξεις είναι ολόκληρο ζήτημα.
Οι λέξεις είναι σαν τις χημικές ουσίες. Υπάρχουν μερικές (ουσίες), που δεν παρουσιάζουν καμιά αντίδραση, όταν τις φέρνεις πλάι-πλάι, ενώ άλλες πάλι αντιδρούν. Έτσι και με τις λέξεις. Ίσως, φέρνοντας κοντά δύο ανάλογες λέξεις να επακολουθήσει μια δυνατή αντίδραση. Και πλησιάζοντας ανάλογα κείμενα, που αποτελούνται από τέτοιες λέξεις, να προκαλέσουμε μια αντίδραση, που θα γεννήσει νέους κόσμους. Η equation των λέξεων πρέπει να ανακαλυφθεί. Και δεν είναι σύμπτωση όπου η αναστροφή της λέξης LIVE (ζωντανός) αποδίδει τη λέξη EVIL (κακό, καταστροφή).
Ο Sun Ra διακόπτει τη ροή της ομιλίας του και σηκώνει το κεφάλι: «Άκου τα πουλιά στα δέντρα. Αυτά κάνουν εκείνο, που εμείς προσπαθούμε να πετύχουμε».
Για πρώτη φορά ο Sun Ra επισκέπτεται το εσωτερικό της πυραμίδας του Χέοπος. Αφού πέρασε από το βασιλικό θάλαμο κόβεται το ηλεκτρικό ρεύμα κι ο Sun Ra αναγκάζεται να κατεβεί στα σκοτεινά τον απότομο διάδρομο. Ο Sun Ra δεν το θεωρεί αυτό τυχαίο. Πώς θα ήταν δυνατό να έχει ο Ήλιος Ρα ανάγκη από φώς; Βράδυ στο μπαρ του ξενοδοχείου. Ο Sun Ra μιλάει για το παρελθόν:
«Οι πολιτισμοί του παρελθόντος χρησιμοποιούνταν μέχρι τώρα σαν βάση των σημερινών πολιτισμών. Γι’ αυτό ο κόσμος κοιτάζει προς τα πίσω και ελπίζει να βρει κάποια βοήθεια από ’κει. Ο περισσότερος κόσμος ακολουθεί αυτή την πορεία. Για την εποχή της αστροναυτικής, όμως, η πορεία αυτή είναι επικίνδυνη. Το παρελθόν έχει πεθάνει, και όσοι προσανατολίζονται στο παρελθόν είναι καταδικασμένοι να πεθάνουν και να περάσουν κι αυτοί εκεί».
Πολλά θα μπορούσε κανείς να πει γύρω από τον Sun Ra, υπέρ του και εναντίον του. Οι καθημερινές συζητήσεις επί δύο εβδομάδες, με τον ίδιο και τους ανθρώπους του, μας έδωσαν να καταλάβουμε ότι η παράστασή τους δεν έχει καμία σχέση με την αγυρτεία.
Δεν θα πρέπει να κρίνουμε τον Sun Ra με θετικιστικά, δυτικά μέτρα και μόνο, γιατί τότε θα παραβλέπαμε την ουσία. Επίσης θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στις σκέψεις μας την Αφρική και τον χαρακτήρα των μαύρων της Αμερικής.
Έχουν αποπειραθεί να κατηγορήσουν τον Sun Ra ότι κάνει κακόγουστη μουσική (kitsch). Η λέξη αυτή, ωστόσο, δεν αποτελεί πια κριτήριο, στο οποίο να βασίζονται οι επιθέσεις, γιατί το kitsch έχει πια αναγνωριστεί σαν ένα κοινωνιολογικό φαινόμενο, που δεν είναι δυνατό να αντιμετωπίζεται μόνο αισθητικά. Εκτός αυτού, εκείνο που εμείς λέμε «κακογουστιά» παίζει στον κόσμο των μαύρων έναν τελείως διαφορετικό ρόλο.
Σε εντυπωσιάζει ο τρόπος με τον οποίον οι μουσικοί αναγνωρίζουν πλήρως την προσωπικότητα του Sun Ra, ακόμα κι αν κάποτε έχουν διαφορετικές γνώμες. Η June Tyson λέει: «Είμαστε σαν οικογένεια κι αυτός είναι κάτι σαν πατέρας, αρχηγός και πνευματικό υπόδειγμα – όλα μαζί».
Είναι ίσως απλό να κριτικάρεις και να κατηγορείς τον Sun Ra. Πολύ δυσκολότερο είναι όμως να μπορέσεις να μπεις στον κόσμο του, ή τουλάχιστον να προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις με ανεκτικότητα το κοσμικό οικοδόμημα των συλλογισμών του, που συχνά πλησιάζει πολύ στους μυστικιστές του Μεσαίωνα.
Οι δίσκοι του Sun Ra και της Astro-Intergalactic-Infinity-Arkestra, που ηχογραφήθηκαν στην Αίγυπτο το 1971
Ο Sun Ra ηχογραφούσε τα πάντα, συνεχώς, ακόμη και τις πρόβες της ορχήστρας του, γιατί ήθελε να μελετά την εξέλιξή της. Φυσικά, πάμπολλες από τις ηχογραφήσεις του (σε ταινίες) τις μετέτρεπε στην δική του εταιρεία, την Saturn, σε βινύλια περιορισμένων αντιτύπων, ενώ άλλες εγγραφές τις πωλούσε σε «επίσημες» εταιρείες (Delmark, MPS, BYG, Impulse! κ.λπ.), ώστε να μπορεί να συντηρεί την Arkestra.
Υπάρχουν διάφορες εκδόσεις με τις ηχογραφήσεις του Sun Ra στην Αίγυπτο, το 1971. Οι πρώτες των πρώτων, όμως, με original υλικό είναι αυτές:
1.
Sun Ra and His Astro-Intergalactic-Infinity-Arkestra: Live In Egypt Vol. I
(Nature’s God) (Dark Myth Equation Visitation) [USA. Thoth Intergalactic, 1972]
Στην πρώτη πλευρά του δίσκου καταγράφεται η εμφάνιση της ορχήστρας στην αιγυπτιακή τηλεόραση, στις 16 Δεκ. 1971, ενώ στην δεύτερη η εμφάνιση στο σπίτι του Hartmut Geerken στην Ηλιούπολη, στις 12 Δεκ. 1971.
2.
Sun Ra and His Astro-Intergalactic-Infinity-Arkestra: Nidhamu (Live In Egypt Vol. II)
[USA. Thoth Intergalactic, 1972]
Ηχογραφήσεις της Ορχήστρας από το Ballon Theatre του Καΐρου, στις 17 Δεκ. 1971 (στην πρώτη πλευρά) και από το σπίτι του Hartmut Geerken, στην Ηλιούπολη, στις 12 Δεκ. 1971.
3.
Sun Ra and His Arkestra: Horizon
[USA. El Saturn Records, 1972]
Ηχογραφήσεις από το Ballon Theatre, του Καΐρου, στις 17 Δεκ. 1971
4.
Sun Ra: Egypt 1971
[UK. Strut-Art Yard, 4CD / 5LP, 2020]
Box-sets, που περιλαμβάνουν τα τρία προηγούμενα LP, συν τα ανέκδοτα “In Heliopolis: Unreleased Recordings” και “Egyptian Oasis: Unreleased Recordings”.
Ηχογραφήσεις από το σπίτι του Hartmut Geerken, στην Ηλιούπολη, στις 12 Δεκ. 1971, από τους δρόμους της Ηλιούπολης στις 12 Δεκ. 1971, από την αιγυπτιακή τηλεόραση στις 16 Δεκ, 1971 και από το Ballon Theatre του Καΐρου στις 17 Δεκ. 1971.
Την άνοιξη του 1983 ο Sun Ra θα επισκεπτόταν την Αίγυπτο για δεύτερη φορά. Και αυτή η φάση του, στη χώρα του Νείλου, έχει ελληνικό ενδιαφέρον, αλλά θα την διηγηθούμε με κάποια άλλη αφορμή.
Friendly Galaxy No. 2
