Ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά ιδρύματα της Ολλανδίας, το Rijksmuseum, χαρακτήρισε ως «ντροπή» την αμέλεια και την απροθυμία της χώρας να επιστρέψει κλεμμένα αντικείμενα στις πρώην αποικίες της.
Το εθνικό μουσείο του Άμστερνταμ έχει ξεκινήσει συζητήσεις με τη Σρι Λάνκα και την Ινδονησία για την επιστροφή περίπου 10 εκθεμάτων, όμως πιστεύεται πως στη συλλογή του υπάρχουν περίπου 1000 τέτοια αντικείμενα από τις δύο χώρες.
Η εντυπωσιακή δήλωση περί «ντροπής» έρχεται σε μια στιγμή που εντείνεται η σχετική συζήτηση στα μουσεία όλη της Ευρώπης.
Τον περασμένο μήνα, το Εθνικό Μουσείο Παγκόσμιων Πολιτισμών της Ολλανδίας (NMWC) εξέδωσε έναν κατάλογο με οδηγίες για τις χώρες που θέλουν να διεκδικήσουν ένα κλεμμένο έργο τέχνης ή κάποιο αντικείμενο με σημαντική πολιτιστική αξία.
«Είναι ντροπή που η Ολλανδία μόλις τώρα στρέφει την προσοχή της στο να επιστέψει την αποικιακή της κληρονομιά», λέει ο Taco Dibbets, διευθυντής του Rijksmuseum.
«Έπρεπε να το έχουμε κάνει νωρίτερα. Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία», προσθέτει.
Στα αντικείμενα, για τα οποία γίνονται διαπραγματεύσεις για να επιστραφούν στη Σρι Λάνκα, περιλαμβάνεται ένα διαμάντι, το οποίο πήραν οι Ολλανδοί κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας, στα μέσα του 19ου αιώνα.
Ο Dibberts πρόσθεσε πως θα στείλει άμεσα την επικεφαλής ιστορικό του μουσείου, την Martine Gosselink, στη Σρι Λάνκα για να συζητήσει με τις αρχές εκεί την προέλευση κάποιων εκθεμάτων του μουσείου.
Το Rijksmuseum έχει στη συλλογή του περίπου 4.000 αποικιακά αντικείμενα.
Οι οδηγίες του NMWC έχουν δεχθεί κριτική στο ότι δεν υποχρεώνουν τα μουσεία να κάνουν κάποια βήματα προς την κατεύθυνση της επιστροφής των αντικειμένων πριν οι χώρες- πρώην αποικίες, προχωρήσουν σε κάποιο σχετικό αίτημα.
«Το NMWC έχει μία κλασική ολλανδική προσέγγιση. Πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, θέτει όρους», λέει ο ερευνητής Jos van Beurden.
Αντίστοιχες συζητήσεις, αν και όχι τόσο προχωρημένες, υπάρχουν και σε άλλα σημαντικά μουσεία της Ευρώπης, στη Βρετανία, στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο.
Τον Ιανουάριο η Γερμανίδα υπουργός Πολιτισμού Monika Grütters έκανε μία δήλωση που σηματοδοτεί αλλαγή πολιτικής στο συγκεκριμένο ζήτημα.
«Το να περιμένεις παθητικά κάποιος να σου ζητήσει κάτι πίσω δεν είναι τρόπος να εξιλεωθούμε για το αποικιακό παρελθόν μας. Πρέπει εμείς να δράσουμε και να προσεγγίσουμε τις χώρες στις οποίες ανήκουν τα αντικείμενα».
Το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο εκτός από τα γλυπτά του Παρθενώνα κατηγορείται επειδή αρνείται να επιστρέψει και άλλα αντικείμενα, όπως η αιγυπτιακή Στήλη της Ροζέτας, εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει μια καμπάνια για να αντικρούσει την άποψη πως οι συλλογές του είναι αποκλειστικά προϊόντα κλοπών.
σχόλια