Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά

Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Ρένα Παπασπύρου
1

Η πρώην οικία Ζαρίφη είναι ένα από τα κτίρια της Αθήνας που ξεχειλίζουν από Ιστορία. Χτισμένη το 1924 στη διασταύρωση των οδών Επτανήσου και Άνδρου, είναι ο απόηχος της αστικής τάξης που χάραξε την ιστορία όχι μόνο της Κυψέλης αλλά και της Αθήνας του 20ού αιώνα. Με ιδιοκτήτες εμπόρους που δραστηριοποιούνταν στην Κεϋλάνη, η οικία βρέθηκε στο επίκεντρο μιας ιστορικής πραγματικότητας που περιλάμβανε και άλλες γειτονικές οικίες, όπως αυτή, ακριβώς δίπλα, επί της οδού Άνδρου 18. Εκεί ήταν η πρώτη έδρα του Αμερικανικού Κολλεγίου της Αθήνας για τρία χρόνια (1925-1928), πριν μετεγκατασταθεί στο Ψυχικό. Κατά τη δεκαετία του 1930 εκεί φιλοξενείται ανεπίσημα ο τότε αυτοκράτορας της Αιθιοπίας Haile Selassie (1892-1975) για θερινές διακοπές με την οικογένειά του. Λίγο αργότερα καθίσταται για κάποια χρόνια έδρα του εκπαιδευτικού οργανισμού «Παλλάδιο Λύκειο - Φίλιππου Δούκα», ενώ ολόκληρη η οδός Άνδρου βρίσκεται στο προσκήνιο των συγκρούσεων κατά τα Δεκεμβριανά του 1944.

Το 1984 η οικία Ζαρίφη αλλάζει χέρια και το ισόγειο μετατρέπεται σε σκηνή ρεμπέτικης μουσικής. Το υπόλοιπο κτίριο όμως παρέμενε άδειο και ανενεργό από το 1978, μέχρι που άνοιξε τις πόρτες του τώρα, μετά από 40 χρόνια, για την έκθεση «Άγνωστοι Προορισμοί» που επιμελείται ο δρ. Κώστας Πράπογλου. Εννέα εικαστικοί σύγχρονης τέχνης (ένας αριθμός που παραπέμπει στις εννέα δεκαετίες ζωής του κτιρίου και αντιστοιχεί στα εννέα δωμάτια του κτιρίου) καλούνται να ανταποκριθούν σε ιδέες διαμόρφωσης ενός εννοιολογικού πλαισίου, όπως αυτό ξετυλίγεται με σημείο εκκίνησης την οικία Ζαρίφη. Ποικιλόμορφες θεματικές ενότητες που διαχειρίζονται την ύπαρξη και την εξελικτική πορεία της αρχιτεκτονικής, την κοινωνική ταυτότητα και το ανθρώπινο τοπίο, την προσωπική μυθολογία, το οικονομικό ζενίθ και ναδίρ, τη συλλογική μνήμη, το πολιτικό παρασκήνιο αλλά και την ανάδυση μιας πραγματικότητας-κράμα νοσταλγίας, υπερηφάνειας και υφέρπουσας ελπίδας, συνοδεύουν τους καλλιτέχνες που ενεργούν ως οδηγοί και συνοδοιπόροι.

Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Απόλλωνας Γλύκας
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Αικατερίνη Γεγησιάν

Ρώτησα τον επιμελητή της έκθεσης δρ. Πράπογλου πώς κατέληξε στο συγκεκριμένο κτίριο. «Η Κυψέλη είναι μια περιοχή του κέντρου της Αθήνας με σημαντική Ιστορία. Eκεί έζησαν σπουδαίες προσωπικότητες της πόλης αλλά και όλης της Ελλάδας. Υπήρξε το κέντρο της καλλιτεχνικής ζωής και διανόησης, γειτονιά με αναρίθμητα θέατρα, μουσικά στέκια και επίκεντρο της διασκέδασης τις δεκαετίες του '50 και του '60. Η αρχιτεκτονική ανάπλαση του αστικού τοπίου της περιοχής ήδη από τα τέλη του 19ου και την αρχή του 20ού αιώνα με εξαίρετα δείγματα νεοκλασικής αισθητικής καθώς και μοντερνισμού και art deco ανέδειξαν την Κυψέλη από πολύ νωρίς σε ένα κομμάτι της πόλης με ισχυρή αρχιτεκτονική ταυτότητα και χαρακτήρα. Αναζητούσα, λοιπόν, ένα κτίριο που να αντανακλά τον απόηχο αυτής της αίγλης, που να αποτυπώνει στο πετσί του τις κοινωνικο-ιστορικές και οικονομικές συνθήκες αλλά και τις αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών, ξυπνώντας και ξαναμιλώντας μετά από πολυετή λήθαργο. Όλα αυτά τα βρήκα στην πρώην οικία Ζαρίφη επί της οδού Επτανήσου 9».

Άραγε μπορούν και άλλα, εξίσου ιστορικά κτίρια που ρημάζουν χρόνο με τον χρόνο στην Κυψέλη να ξαναζωντανέψουν με παρόμοιες δράσεις; «Η διαδικασία ενεργοποίησης χώρων που έχουν παραμείνει άδειοι και σε πολυετή αχρηστία στο ιστορικό κέντρο της πόλης (της Κυψέλης συμπεριλαμβανομένης) είναι πολύπλοκη και πολλές φορές ατελέσφορη. Ανοίγοντας τις πόρτες και τα παράθυρα της πρώην οικίας Ζαρίφη μετά από τέσσερις δεκαετίες, το κτίριο επανασυστήνεται με τη νέα αστική πραγματικότητα, τον δημόσιο χώρο και τα σύγχρονα οικοδομικά τετράγωνα. Η σφαίρα του αστικού και του ιδιωτικού εμπλέκονται σε μία εκ νέου διάδραση και συναλλαγή καθ' όλη τη διάρκεια της έκθεσης. Η εικαστική πράξη γίνεται μέσο έκφρασης, πομπός αλλά και δέκτης αυτής της νέας συνθήκης. Ο θεατής παίζει ρόλο αυτόπτη μάρτυρα απέναντι στην ανασύνταξη μιας νέας στιγμής στην ιστορία του κτιρίου και της περιοχής. Βλέπω την έκθεση αυτή ως την αφετηρία ενός ευρύτερου προγράμματος ενεργοποίησης παράλληλων χώρων, τη διάδραση μεταξύ περισσότερων καλλιτεχνών και την ανάδειξη της περιοχής όπως της αξίζει. Ευελπιστώ η σύγχρονη τέχνη να δώσει το φιλί της ζωής στην Κυψέλη» μας είπε ο δρ. Πράπογλου.

Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Απόλλωνας Γλύκας
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Αικατερίνη Γεγησιάν
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Μπέτυ Ζέρβα
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Δέσποινα Μεϊμάρογλου
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Δέσποινα Μεϊμάρογλου
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Δημήτρης Σκουρογιάννης
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Δημήτρης Σκουρογιάννης
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Ελένη Λύρα
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Ελένη Λύρα
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Μαρία Ανδρομάχη Χατζηνικολάου
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Μαρία Ανδρομάχη Χατζηνικολάου
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Ανδρέας Σάββα
Ένα ιστορικό κτίριο της Κυψέλης ζωντανεύει ξανά Facebook Twitter
Το κτίριο

Info

«Άγνωστοι Προορισμοί»

Εγκαίνια Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου

Επτανήσου 9 + Άνδρου Κυψέλη Αθήνα

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Αικατερίνη Γεγησιάν, Απόλλωνας Γλύκας, Μπέττυ Ζέρβα, Ελένη Λύρα, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Ρένα Παπασπύρου, Ανδρέας Σάββα, Δημήτρης Σκουρογιάννης, Μαρία Ανδρομάχη Χατζηνικολάου. 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Εικαστικά
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Υπόγεια Αθήνα: η αθέατη (και αληθινή) πόλη κάτω απ’ την πόλη

Urban Culture / Η Υπόγεια Αθήνα: η αθέατη (και αληθινή) πόλη κάτω απ’ την πόλη

Ένα απέραντο δίκτυο από στοές, σήραγγες, καταφύγια, και το ρέμα του Ιλισού δημιουργούν έναν ολόκληρο κόσμο στο υπέδαφος του κέντρου της Αθήνας που συνδεόταν πάντα με ιστορίες, μύθους και αστικούς θρύλους
M. HULOT

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
Το άρθρο τα λέει όλα, για την ιστορία της Κυψέλης, της Αθήνας και της Ελλάδας που τόσο βάναυσα λεηλατήθηκε από την ξενοφοβία και τον νεοπλουτο επαρχιωτισμό των προαστίων.Η γραμμή μετρό της πραγματικής καρδιάς της Αθήνας (Κυψέλη, Εξάρχεια, Κολωνάκι, Παγκράτι) γίνεται τελευταία-δείγμα του τυχοδιωκτισμού των πολιτικών μας.Να μας χαιρόμαστε