ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙ έναν Γκουίντο ή έναν Μαρτσέλο στο καστ, την άναρχη, φανατικά ασύμμετρη τρέλα της Ρώμης και τις αυτοαναφορικές προβολές μιας φαντασματικής νεότητας, αλλά το σινεμά του Γουές Άντερσον, με τα εμμονικά καδραρίσματα και την αχνότερη χρωματική παλέτα, περισσότερο από όλες τις ευρωπαϊκές του επιρροές, διαποτίζεται από τον Φεντερίκο Φελίνι.
Στη συνέντευξη που έδωσε ο Αμερικανός δημιουργός στον Φραντσέσκο Ζιπέλ, συνάδελφο και βασικό του συνεργάτη στην άκρως φελινική μικρού μήκους Castello Cavalcanti του 2013 με τον Τζέισον Σουάρτσμαν, θυμάται πως αν και ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα το 8½, δεν ξετρελάθηκε με το La Strada και το Amarcord, ταινίες που επανεξέτασε πολύ αργότερα, όταν βρισκόταν σε διαφορετική φάση, και πλέον τοποθετεί στο πάνθεον της φιλμογραφίας του Φελίνι.
Μέσα σε 40 λεπτά ο Άντερσον βγάζει το καπέλο στον Υπέροχο κύριο Φελίνι, νοερά χαιρετίζοντάς τον ως ιδιωματικό αδελφό από άλλον πλανήτη.
Διακρίνοντας από την αρχή τη μουσικότητα στις ταινίες του Ιταλού, παρατηρεί τη μετατόπιση από το νεορεαλιστικό ύφος σε μια απελευθερωμένα προσωπική γραφή, από τη δεκαετία του '70 κι έπειτα, έστω κι αν παραγνωρίζει πως ούτε το 8½, ούτε βέβαια η Ιουλιέτα των Πνευμάτων είναι ακριβώς απότοκες ή έστω συγγενείς με την πρώτη περίοδο της μεταπολεμικής προβληματικής και σεναριακής υφής που λάνσαρε κυρίως ο Ρομπέρτο Ροσελίνι και αποτέλεσε το λίκνο όλων ανεξαιρέτως των εμβληματικών Ιταλών κινηματογραφιστών.
Έχει όμως ενδιαφέρον μια διαπίστωση του Άντερσον: ο Φελίνι σχεδίαζε, πολύ, υπέροχα και ασταμάτητα (στο ντοκιμαντέρ εκτίθενται για πρώτη φορά σχέδια που έχει στην κατοχή της η Ταινιοθήκη της Μπολόνια), και από το Amarcord κι έπειτα ο οπτικός πλούτος της φιλμογραφίας του πήγαζε από τα πολύχρωμα σκαριφήματα που πλέον εκτίθενται στην Cinecitta.
Ωστόσο, τα πρόσωπα που ζωντανεύουν από τα σκίτσα του δεν είναι απλώς αξιομνημόνευτες και χτυπητές καρικατούρες, αλλά άνθρωποι με αισθήματα και ιστορία, κάτι που δείχνει πως ξεπήδησαν από το μυαλό και την καρδιά ενός σεναριογράφου, όχι από έναν καθαρόαιμο visual artist. Κι ενώ ο Άντερσον σχεδιάζει, όπως ομολογεί, μόνο για να επικοινωνήσει μια ιδέα στους συνεργάτες του, ο Φελίνι συνδέεται με τον βαθύτερο εαυτό του κι έτσι εκφράζεται πλήρως.
«Είναι σαν να ζωγραφίζει με την κάμερά του», λέει ο Άντερσον, καθισμένος σε μια αναπαυτική πολυθρόνα, φορώντας τη χαρακτηριστική μπεζ ζακετούλα πάνω από το πουκάμισο, το φαρδύ παντελόνι και μόνο κάλτσες, και κάθε τόσο τον διακόπτει η αφήγηση του ηθοποιού Στέφανο Ακόρσι, παραθέτοντας ρήσεις και αποφθέγματα του Φελίνι, εισαγάγοντας έτσι θεματικές προς ανάλυση.
Η μειλίχια οξυδέρκεια του σκηνοθέτη του Grand Budapest Hotel αποκαλύπτει την ειδική διαφορά μεταξύ μίμησης και δημιουργικής έμπνευσης. Από την πολυπρόσωπη πινακοθήκη των ασυνήθιστων outsider ηρώων που ανταπεξέρχονται εμποδίων και τραγωδιών καθώς και την ευγενική, ουσιαστική χρήση των κομπάρσων, ως τον φορμαλισμό που πληροφορεί τους χαρακτήρες και τη λειτουργικότητά τους στο σενάριο, μέσα σε 40 λεπτά ο Άντερσον βγάζει το καπέλο στον Υπέροχο κύριο Φελίνι, νοερά χαιρετίζοντάς τον ως ιδιωματικό αδελφό από άλλον πλανήτη.
Το ντοκιμαντέρ «Ο υπέροχος κύριος Φελίνι» (“Fantastic Mr. Fellini”) του Φραντσέσκο Ζιπέλ σε παραγωγή Sky Arte προβάλλεται την Κυριακή 17 Οκτωβρίου στις 18:30 στην Ταινιοθήκη, σε πανελλήνια πρώτη προβολή, στο πλαίσιο του αφιερώματος στον Φεντερίκο Φελίνι.
σχόλια