Η στρατηγική του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι

Η στρατηγική του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Facebook Twitter
Ο Μπερτολούτσι με τον Μάρλον Μπράντο στα γυρίσματα του «Τελευταίου τανγκό στο Παρίσι».
0

Τοσκάνη, 1996. Είμαι προσκεκλημένος στα γυρίσματα του Stealing Beauty. Το μέρος είναι μαγικό. Ένα κουκλίστικο σπιτάκι στην άκρη ενός αγρού, έξω από τη Σιένα, και στη συνέχεια ένας υπέροχος πύργος για τη δεξίωση της ταινίας, στο Castellο di Brollio.

 

Ο maestro κάθεται σκεπτικός σε μια καρέκλα. Κάτι δεν του πάει, αλλά δεν ξέρει τι ακριβώς. Μιλάει σιγά, με το χαρακτηριστικό του βορειοϊταλικό «γ» στη θέση του «ρ» στον σκηνογράφο του και μισή ώρα αφότου χωρίσουν ένας μπογιατζής μετατρέπει τους χωματόδρομους σε πολύχρωμα μονοπάτια, πασπαλίζοντας κόκκινες και κίτρινες σκόνες στα λευκά χαλίκια.

 

Επρόκειτο για λειτουργική απόφαση (που, τελικά, φαινόταν ελάχιστα στην ταινία) ή για μια μικρή arty επίδειξη μπροστά στους δημοσιογράφους που γνώριζε πως παρακολουθούσαν; Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι χαμογέλασε αμυδρά στον οπερατέρ του, τον Ντάριους Κόντζι. Σαν να ήξερε πως η ταινία με τη Λιβ Τάιλερ δεν σωζόταν με τίποτε, αλλά τουλάχιστον έδωσε λίγο θέαμα στο θέμα.

 

Το έκανε συχνά. Ενθουσίαζε, δίχαζε, θριάμβευε, αποτύγχανε, ζούσε για το σινεμά. Και, όπως έλεγε, μισάνοιγε πάντα το παράθυρο στα γυρίσματα για να μπει η πραγματικότητα. Και η φαντασία, θα πρόσθετα, βλέποντας τι έκανε στην Κλεμμένη Ομορφιά

 

Μαρξιστής κάποτε, άθεος, ναι, αλλά ερωτικός σκηνοθέτης οπωσδήποτε, και από τους πιο εμφατικούς.

 

Δεν είναι εύκολο να βγάλει συμπέρασμα ένας μελετητής ή θαυμαστής του έργου του για τις προθέσεις και τα οράματα του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στη διάρκεια μιας μεγάλης καριέρας, που ξεκίνησε ταπεινά, αλλά φιλόδοξα στις παρυφές του νεορεαλισμού, το 1961, με το πολύ ενδιαφέρον, και εστετίστικο, Commare Secca, στα 21 μόλις χρόνια του και τελείωσε αθόρυβα το 2012 με το Εγώ κι εσύ, μια τρυφερή κατάθεση για τη νεότητα και τον έρωτα.

 

Γιος ποιητή, βοηθός του Πιερ Πάολο Παζολίνι (που ήταν φίλος του πατέρα του), ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι ήταν ενδεχομένως ο πρώτος μαρξιστής και άθεος σκηνοθέτης που, μέσω του επίμονου και αποτελεσματικού παραγωγού Τζέρεμι Τόμας, άλωσε τα Όσκαρ και, κατά κάποιον τρόπο, το Χόλιγουντ, με υπερπαραγωγές όπως ο πολυβραβευμένος Τελευταίος Αυτοκράτορας και το φιάσκο του Μικρού Βούδα.

Το αβαθές της Ιστορίας και το αχανές των μεγάλων εκτάσεων άρχισε να γοητεύει τον Ιταλό σκηνοθέτη από ένα σημείο κι έπειτα. Το Τσάι στη Σαχάρα, λουξ, στιλπνή αλλά και ευαίσθητη διασκευή του βιβλίου του Πολ Μπόουλς, είναι ίσως η ιδανικότερη έκφραση του σινεμασκόπ φλερτ του με τον απολωλότα άνθρωπο, μια ψυχή που περιπλανιέται ψάχνοντας ταυτότητα, σκοπό ή μια σοβαρή δικαιολογία. Με τον συμφωνικό καμβά του διευθυντή φωτογραφίας, Βιτόριο Σοράρο, εύγλωττο και κομβικό στο στυλ του.

 

Η στρατηγική του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Facebook Twitter
Υπήρξε παντρεμένος από το 1978 με την παραγωγό Κλερ Πέπλοου, αλλά δεν απέκτησαν παιδιά.

 

Το ίδιο έκανε και με τον Αυτοκράτορα, και νωρίτερα, σε υπαρξιακή παραλλαγή, τρομερή μουσική του Γκάτο Μπαρμπιέρι και αξέχαστη ερμηνεία του Μάρλον Μπράντο, στο Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι.

 

Η προσαρμοστικότητα ήταν βούτυρο στο ψωμί του Μπερτολούτσι, σε τέτοιο βαθμό που πολλοί σύγχρονοί του, όπως ο Γκοντάρ, τον κατηγόρησαν για ξεπούλημα ή, στην καλύτερη περίπτωση, αναρωτιούνταν ποιος πραγματικά είναι: πώς είναι δυνατόν, ρώτησαν προφανώς, ο σκηνοθέτης του Πριν την επανάσταση και του αξεπέραστου Κομφορμίστα να παραδίδεται στο ψυχο-bubble του La Luna, ακόμα και στη γενικευμένη ιστορική ταπετσαρία του 1900, αγνοώντας ωστόσο πως σε μία από τις καλύτερες ταινίες της πρώτης περιόδου, τη Στρατηγική της Αράχνης, ο Μπερτολούτσι, διά της θεματικής αλληγορίας του φιλμ, αμφισβήτησε τη μαρξιστική του εγκυρότητα. 

 

Βασικά, τον ενδιέφερε ο άνθρωπος μέσα στη δίνη της Ιστορίας και της πολιτικής, η ψυχή του και οι επιθυμίες του.

 

Μαρξιστής κάποτε, άθεος, ναι, αλλά ερωτικός σκηνοθέτης οπωσδήποτε, και από τους πιο εμφατικούς. Εκτός από τον «βιασμό», όπως κατήγγειλε η ίδια, της Σνάιντερ στο Τανγκό, αλλά και του έφηβου Αμερικανού, γιου της Τζιλ Κλέιμπουργκ, στο La Luna, το τρίο των ορμητικών Ονειροπόλων σπουδαστών στο Παρίσι του '68 συνδύαζε, με αμεσότητα και μια ευπρόσδεκτη δόση αφέλειας, τον ερωτισμό με την πολιτική, όπως τον ζουν πυρετωδώς και ακραίως οι υπέροχοι και απερίσκεπτοι, αιώνιοι Νέοι.

 

Η στύση του Μάικλ Πιτ, τα στήθη της Έβα Γκριν, οι λερωμένες ματιές του Λουί Γκαρέλ: ο Μπερτολούτσι μπάνιζε για τελευταία φορά το κορμί που τον εγκατέλειπε και εξακολουθούσε να είναι μέσα στο σεξ, όχι να το κοιτάζει με την απόσταση του διανοούμενου.

 

Η ταινία μοιάζει και αυτή με φαντασία, σεξουαλική ενηλικίωση με ένα splash of red, αλλά ο Μπερτολούτσι, ένας ήπιος προβοκάτορας και διακριτικός εστέτ, έχει πάρει απαλλαγή από τις κατηγορίες, έχοντας δηλώσει νωρίς πως γι' αυτόν το σινεμά ήταν μια καλή ευκαιρία να ονειρευτεί τον κομμουνισμό.

 

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Νεαρές μητέρες»: Είναι καλοκαιρινή επιλογή μία ταινία των αδελφών Νταρντέν; 

The Review / «Νεαρές μητέρες»: Tα κατάφεραν πάλι οι αδελφοί Νταρντέν; 

Τι κάνει τις «νεαρές μητέρες» να ξεχωρίζουν από τις προηγούμενες δουλειές των Βέλγων δημιουργών; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητάνε για τη βραβευμένη ταινία που παίζεται στους θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «requel» ενός θρίλερ των 90s και 8 ακόμη λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το requel ενός θρίλερ των ΄90s και 7 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Η ανάσταση του «I Know What You Did Last Summer», η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν, η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby» και η ταινία που εδραίωσε το άστρο της Μόνικα Μπελούτσι - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ