Η στρατηγική του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι

Η στρατηγική του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Facebook Twitter
Ο Μπερτολούτσι με τον Μάρλον Μπράντο στα γυρίσματα του «Τελευταίου τανγκό στο Παρίσι».
0

Τοσκάνη, 1996. Είμαι προσκεκλημένος στα γυρίσματα του Stealing Beauty. Το μέρος είναι μαγικό. Ένα κουκλίστικο σπιτάκι στην άκρη ενός αγρού, έξω από τη Σιένα, και στη συνέχεια ένας υπέροχος πύργος για τη δεξίωση της ταινίας, στο Castellο di Brollio.

 

Ο maestro κάθεται σκεπτικός σε μια καρέκλα. Κάτι δεν του πάει, αλλά δεν ξέρει τι ακριβώς. Μιλάει σιγά, με το χαρακτηριστικό του βορειοϊταλικό «γ» στη θέση του «ρ» στον σκηνογράφο του και μισή ώρα αφότου χωρίσουν ένας μπογιατζής μετατρέπει τους χωματόδρομους σε πολύχρωμα μονοπάτια, πασπαλίζοντας κόκκινες και κίτρινες σκόνες στα λευκά χαλίκια.

 

Επρόκειτο για λειτουργική απόφαση (που, τελικά, φαινόταν ελάχιστα στην ταινία) ή για μια μικρή arty επίδειξη μπροστά στους δημοσιογράφους που γνώριζε πως παρακολουθούσαν; Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι χαμογέλασε αμυδρά στον οπερατέρ του, τον Ντάριους Κόντζι. Σαν να ήξερε πως η ταινία με τη Λιβ Τάιλερ δεν σωζόταν με τίποτε, αλλά τουλάχιστον έδωσε λίγο θέαμα στο θέμα.

 

Το έκανε συχνά. Ενθουσίαζε, δίχαζε, θριάμβευε, αποτύγχανε, ζούσε για το σινεμά. Και, όπως έλεγε, μισάνοιγε πάντα το παράθυρο στα γυρίσματα για να μπει η πραγματικότητα. Και η φαντασία, θα πρόσθετα, βλέποντας τι έκανε στην Κλεμμένη Ομορφιά

 

Μαρξιστής κάποτε, άθεος, ναι, αλλά ερωτικός σκηνοθέτης οπωσδήποτε, και από τους πιο εμφατικούς.

 

Δεν είναι εύκολο να βγάλει συμπέρασμα ένας μελετητής ή θαυμαστής του έργου του για τις προθέσεις και τα οράματα του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στη διάρκεια μιας μεγάλης καριέρας, που ξεκίνησε ταπεινά, αλλά φιλόδοξα στις παρυφές του νεορεαλισμού, το 1961, με το πολύ ενδιαφέρον, και εστετίστικο, Commare Secca, στα 21 μόλις χρόνια του και τελείωσε αθόρυβα το 2012 με το Εγώ κι εσύ, μια τρυφερή κατάθεση για τη νεότητα και τον έρωτα.

 

Γιος ποιητή, βοηθός του Πιερ Πάολο Παζολίνι (που ήταν φίλος του πατέρα του), ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι ήταν ενδεχομένως ο πρώτος μαρξιστής και άθεος σκηνοθέτης που, μέσω του επίμονου και αποτελεσματικού παραγωγού Τζέρεμι Τόμας, άλωσε τα Όσκαρ και, κατά κάποιον τρόπο, το Χόλιγουντ, με υπερπαραγωγές όπως ο πολυβραβευμένος Τελευταίος Αυτοκράτορας και το φιάσκο του Μικρού Βούδα.

Το αβαθές της Ιστορίας και το αχανές των μεγάλων εκτάσεων άρχισε να γοητεύει τον Ιταλό σκηνοθέτη από ένα σημείο κι έπειτα. Το Τσάι στη Σαχάρα, λουξ, στιλπνή αλλά και ευαίσθητη διασκευή του βιβλίου του Πολ Μπόουλς, είναι ίσως η ιδανικότερη έκφραση του σινεμασκόπ φλερτ του με τον απολωλότα άνθρωπο, μια ψυχή που περιπλανιέται ψάχνοντας ταυτότητα, σκοπό ή μια σοβαρή δικαιολογία. Με τον συμφωνικό καμβά του διευθυντή φωτογραφίας, Βιτόριο Σοράρο, εύγλωττο και κομβικό στο στυλ του.

 

Η στρατηγική του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι Facebook Twitter
Υπήρξε παντρεμένος από το 1978 με την παραγωγό Κλερ Πέπλοου, αλλά δεν απέκτησαν παιδιά.

 

Το ίδιο έκανε και με τον Αυτοκράτορα, και νωρίτερα, σε υπαρξιακή παραλλαγή, τρομερή μουσική του Γκάτο Μπαρμπιέρι και αξέχαστη ερμηνεία του Μάρλον Μπράντο, στο Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι.

 

Η προσαρμοστικότητα ήταν βούτυρο στο ψωμί του Μπερτολούτσι, σε τέτοιο βαθμό που πολλοί σύγχρονοί του, όπως ο Γκοντάρ, τον κατηγόρησαν για ξεπούλημα ή, στην καλύτερη περίπτωση, αναρωτιούνταν ποιος πραγματικά είναι: πώς είναι δυνατόν, ρώτησαν προφανώς, ο σκηνοθέτης του Πριν την επανάσταση και του αξεπέραστου Κομφορμίστα να παραδίδεται στο ψυχο-bubble του La Luna, ακόμα και στη γενικευμένη ιστορική ταπετσαρία του 1900, αγνοώντας ωστόσο πως σε μία από τις καλύτερες ταινίες της πρώτης περιόδου, τη Στρατηγική της Αράχνης, ο Μπερτολούτσι, διά της θεματικής αλληγορίας του φιλμ, αμφισβήτησε τη μαρξιστική του εγκυρότητα. 

 

Βασικά, τον ενδιέφερε ο άνθρωπος μέσα στη δίνη της Ιστορίας και της πολιτικής, η ψυχή του και οι επιθυμίες του.

 

Μαρξιστής κάποτε, άθεος, ναι, αλλά ερωτικός σκηνοθέτης οπωσδήποτε, και από τους πιο εμφατικούς. Εκτός από τον «βιασμό», όπως κατήγγειλε η ίδια, της Σνάιντερ στο Τανγκό, αλλά και του έφηβου Αμερικανού, γιου της Τζιλ Κλέιμπουργκ, στο La Luna, το τρίο των ορμητικών Ονειροπόλων σπουδαστών στο Παρίσι του '68 συνδύαζε, με αμεσότητα και μια ευπρόσδεκτη δόση αφέλειας, τον ερωτισμό με την πολιτική, όπως τον ζουν πυρετωδώς και ακραίως οι υπέροχοι και απερίσκεπτοι, αιώνιοι Νέοι.

 

Η στύση του Μάικλ Πιτ, τα στήθη της Έβα Γκριν, οι λερωμένες ματιές του Λουί Γκαρέλ: ο Μπερτολούτσι μπάνιζε για τελευταία φορά το κορμί που τον εγκατέλειπε και εξακολουθούσε να είναι μέσα στο σεξ, όχι να το κοιτάζει με την απόσταση του διανοούμενου.

 

Η ταινία μοιάζει και αυτή με φαντασία, σεξουαλική ενηλικίωση με ένα splash of red, αλλά ο Μπερτολούτσι, ένας ήπιος προβοκάτορας και διακριτικός εστέτ, έχει πάρει απαλλαγή από τις κατηγορίες, έχοντας δηλώσει νωρίς πως γι' αυτόν το σινεμά ήταν μια καλή ευκαιρία να ονειρευτεί τον κομμουνισμό.

 

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αναγέννηση του Jurassic World με ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικά αναχρονιστική

Οθόνες / Jurassic World: Ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικό πισωγύρισμα

Ο Κόλιν Τρεβόροου ξεκίνησε δυνατά τη δεύτερη τριλογία του Jurassic σύμπαντος και την έστειλε στον αγύριστο ή περίπου στη μέση του πουθενά, με τους τροποποιημένους δεινοσαύρους αδέσποτους, οπλισμένους κι επικίνδυνους, σε ένα φινάλε με οικολογικές κορόνες, πανηγυρικά χαοτικό, ψευδεπίγραφα απειλητικό και, εν τέλει, εξαιρετικά ανιαρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Οθόνες / Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Ο Μπραντ Πιτ, σε έναν μεγαλειώδη αναχρονισμό σε σύγκριση με τους ζορισμένους άνδρες του σύγχρονου κινηματογράφου, παίζει την ψυχούλα που όλοι φανταζόμαστε στο «F1», έναν (καθόλου σκοτεινό) ιππότη της ασφάλτου, ριψοκίνδυνο για το fun της ιστορίας, σε πλήρη έλεγχο της κατάστασης, πιστό στο σχεδόν ερωτικό του ραντεβού με τον φακό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικές προβολές-events που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι

Οθόνες / 10 θρυλικές ταινίες που θα δούμε φέτος στα θερινά

Πέρα από τις ταινίες της διανομής, το καλοκαίρι διεξάγονται events, φεστιβάλ κaι αφιερώματα που (επανα)συστήνουν θησαυρούς από το κινηματογραφικό παρελθόν. Επιλέγουμε μια προβολή από δέκα τέτοιες δράσεις, στις οποίες κάθε σινεφίλ αξίζει να χτυπήσει κάρτα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Απώλειες / Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Η αγαπημένη ηθοποιός, που έφυγε πλήρης ημερών πριν από λίγες ημέρες, υπήρξε η επιτομή της Ελληνίδας θείας, τόσο στην τηλεόραση όσο και στον κινηματογράφο. Ο ανιψιός της, Φώτης Σεργουλόπουλος, θυμάται στιγμές μαζί της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

The Review / Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

O Χρήστος Παρίδης συζητά με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την τελευταία ταινία του Τεξανού δημιουργού. Πρόκειται, τελικά, για μια αντικαπιταλιστική αλληγορία της εποχής μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ