Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Από το 2011, με την αυγή των αραβικών εξεγέρσεων, πολλές γυναίκες εικαστικοί και σκηνοθέτιδες ντοκιμαντέρ θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες των λαών του αραβικού κόσμου, μέσα από μια φεμινιστική ματιά.
1

Στη Δύση έχουμε μια στερεοτυπική άποψη για τις γυναίκες του αραβικού κόσμου. Δύσκολα μπορούμε να σκεφθούμε ότι οι γυναίκες που προέρχονται από εκείνη τη μεριά της γης μπορούν να αρθρώσουν μια φεμινιστική φωνή. Συνήθως συγκρίνουμε τα πάντα με τον δυτικό τρόπο σκέψης χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη πως κάθε χώρα και κάθε κατάσταση είναι διαφορετική.

Μια ανθολογία έργων που έχουν δημιουργήσει γυναίκες από την Παλαιστίνη, τη Συρία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Τυνησία, τη Σαουδική Αραβία και τη Λιβύη θα προβληθούν στο αφιέρωμα Αραβικών Φεμινιστικών Φίλμ στο ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης State of Concept, στο πλαίσιο του προγράμματός με τίτλο «Xen(i)os» το οποίο ασχολείται με τις προβληματικές του δίπολου οικοδεσπότη-φιλοξενούμενου, σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ξενοφοβικός.

Πάντως το ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών στην εργασία όπως και των μισθών των γυναικών ή των θέσεων εξουσίας είναι ένα καίριο θέμα. Το ακούσαμε και στα ελληνικά μέσα. Κάποιοι λένε πως οι γυναίκες δεν θέλουν «καρέκλες» και θέσεις εξουσίας, κάτι που πιστεύω ότι είναι εντελώς fake news!

Από το 2011, με την αυγή των αραβικών εξεγέρσεων, πολλές γυναίκες εικαστικοί και σκηνοθέτιδες ντοκιμαντέρ θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες των λαών του αραβικού κόσμου, μέσα από μια φεμινιστική ματιά. Πολλές είναι οι περιπτώσεις κινηματογραφιστριών οι οποίες δημιούργησαν ταινίες που αποκαλύπτουν διάφορες πτυχές –συχνά ταμπού για την τοπική κοινωνία– που κυριαρχούν στις ζωές των γυναικών του αραβικού κόσμου.

Τη στιγμή που το Χόλιγουντ εξακολουθεί να είναι ανδροκρατούμενο –μόνο το 4% των σκηνοθετών είναι γυναίκες– είναι να αναρωτιέται κανείς πώς κατάφεραν τόσες γυναίκες από τον αραβικό κόσμο να καθίσουν στην καρέκλα του σκηνοθέτη. «Δεν είμαι σίγουρη για αυτό» λέει η κ. Ηλιάνα Φωκιανάκη, επιμελήτρια και ιδρύτρια του ινστιτούτου. «Θα έλεγα ότι το πρόβλημα είναι πως οι γυναίκες γενικότερα έχουν λιγότερες καρέκλες. Αν κανείς δει πιο προσεκτικά το πρόγραμμα του φεστιβάλ θα παρατηρήσει ότι πολλές από αυτές τις παραγωγές έχουν γίνει σε συνεργασία με χώρες του λεγόμενου "πρώτου κόσμου", όπως για παράδειγμα ο Καναδάς.

Πολλές από αυτές τις σκηνοθέτιδες έπρεπε να φύγουν από την χώρα τους ώστε να μπορέσουν να παραγάγουν τις ταινίες τους, να τις μοντάρουν κ.λπ. Δεν έχει να κάνει μόνο με τα καθεστώτα εκεί, έχει να κάνει με μια πραγματικότητα που αφορά τον κινηματογράφο και που σχετίζεται με την οικονομία. Και η Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια μοίρα ας πούμε με τον Λίβανο. Είναι λίγα τα κονδύλια για τον κινηματογράφο σε σχέση με τα κονδύλια στον Καναδά, την Ολλανδία κ.λπ. Πάντως το ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών στην εργασία όπως και των μισθών των γυναικών ή των θέσεων εξουσίας είναι ένα καίριο θέμα. Το ακούσαμε και στα ελληνικά μέσα. Κάποιοι λένε πως οι γυναίκες δεν θέλουν "καρέκλες" και θέσεις εξουσίας, κάτι που πιστεύω ότι είναι εντελώς fake news!

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Οι ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ παρουσιάζουν πάρα πολλές οπτικές της ζωής στον αραβικό κόσμο και δείχνουν πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις σε κάθε χώρα.

Γι' αυτό και μπήκαμε στη διαδικασία να οργανώσουμε αυτό το φεστιβάλ γιατί πλαισιώνει ένα εκθεσιακό πρόγραμμα όπου αναρωτιόμαστε για την έννοια του φεμινισμού σε μια μετά το #metoo εποχή. Βλέπουμε ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα και που προέρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου. Νομίζω πως τώρα θα ζήσουμε την εποχή που ο φεμινισμός δεν θα αφορά μόνο τις λευκές δυτικές γυναίκες αλλά όλες μας.

Επίσης, σήμερα παρατηρούμε ένα πολύ αρνητικό κλίμα απέναντι στον αραβικό κόσμο και τη μουσουλμανική πίστη, λόγω ISIS και λόγω του τεράστιου ζητήματος του προσφυγικού που δημιουργεί ξενοφοβία και ρατσισμό. Ακούμε και διαβάζουμε ακραίες θέσεις που αρνούνται τα δικαιώματα ανθρώπων και τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε αυτό μέσω της τέχνης, και είναι ωραίο να μπορούμε μέσω της τέχνης να σπάμε στερεότυπα που μπορεί να έχει το ελληνικό κοινό σε σχέση με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου. Εγώ προσωπικά τις βρίσκω εξίσου δυναμικές και απελευθερωμένες όσο τις Ελληνίδες».

Τα στερεότυπα είναι λίγο-πολύ γνωστά: ότι είναι καταπιεσμένες, σιωπηλές, χωρίς φωνή και άβουλες. «Νομίζω πως όλα αυτά καταρρίπτονται στις ταινίες. Όπως καταρρίπτεται και ο τρόπος που γκρουπάρουμε τον αραβικό κόσμο σαν "ένα" πράγμα. Γιατί ο Λίβανος, για παράδειγμα, έχει τεράστιες διαφορές με τη Σαουδική Αραβία και γιατί οι συνθήκες της προσφυγιάς που βιώνει μια Παλαιστίνια είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που ζει μια Σύρια πρόσφυγας» λέει η κ. Φωκιανάκη.

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Βλέπουμε ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα και που προέρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου. Νομίζω πως τώρα θα ζήσουμε την εποχή που ο φεμινισμός δεν θα αφορά μόνο τις λευκές δυτικές γυναίκες αλλά όλες μας.

Οι ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ παρουσιάζουν πάρα πολλές οπτικές της ζωής στον αραβικό κόσμο και δείχνουν πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις σε κάθε χώρα. «Νομίζω πολύ ενδιαφέρον θα έχει η ταινία της Feriel Ben Mahmoud, το Feminism Inshallah: A History of Arab feminism, όπου κάνει μια επισκόπηση των πολιτικών κινημάτων της πρόσφατης ιστορίας στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή και δείχνει πόσο έχουν αλλάξει τα δικαιώματα των γυναικών από τη δεκαετία του '70 και μετά. Από την άλλη όμως άλλες ταινίες δείχνουν την καταπίεση που υφίστανται οι γυναίκες ακόμα από το κράτος σε κάποιες χώρες του αραβικού κόσμου, όπου δεν τους επιτρέπεται να συμμετέχουν στα κοινά.

Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για δώσουμε προσοχή σε αυτές τις ταινίες. Kακά τα ψέματα μοιάζουμε περισσότερο με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου παρά τις Σουηδέζες. Αναγνωρίζοντάς το ίσως σπάσουν λοιπόν και οι προκαταλήψεις μας. Άλλωστε ζούμε σε μια χώρα που βρίσκεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Είναι ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε πώς θα αντιληφθεί το ελληνικό κοινό αυτές τις ταινίες και τι συνάφειες θα μπορέσει να βρει» επισημαίνει η κ. Φωκιανάκη.

Με ποια λογική έγινε η συγκεκριμένη επιλογή των ταινιών; «Ενώ είμαστε ένα ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης, έχουμε κατά καιρούς δείξει και ντοκιμαντέρ. Σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να δούμε λοιπόν την θεματική αυτή και από την ματιά εικαστικών δημιουργών αλλά και κινηματογραφιστών.

Το δεύτερο μέρος του φεστιβάλ που ήδη ετοιμάζουμε για τον Νοέμβριο γίνεται σε συνεργασία με φορείς από κοινότητες μεταναστών της Αθήνας, είμαστε σε συζητήσεις με κέντρα στα οποία ζουν μετανάστριες ώστε να προβληθούν και εκεί ταινίες να γίνουν συζητήσεις και ημερίδες. Το φεστιβάλ θα μεγαλώσει από του χρόνου και ελπίζουμε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε θεματικές που απευθύνονται σε συγκεκριμένα φεμινιστικά ζητήματα της εποχής μας, με αφιερώματα σε χώρες, συζητήσεις, και άλλα».

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για δώσουμε προσοχή σε αυτές τις ταινίες. Kακά τα ψέματα μοιάζουμε περισσότερο με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου παρά τις Σουηδέζες.

Info

Το αφιέρωμα «Arab Feminist Films» θα παρουσιαστεί στην γκαλερί State of Concept, από 7 έως 29 Οκτώβρη, Δευτέρες και Τρίτες στις 19.00. Για περισσότερες πληροφορίες για τις προβολές εδώ και εδώ.

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
movies

Οθόνες / Η Σταχτοπούτα αλλιώς και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το διάσημο παραμύθι γίνεται ταινία τρόμου, εφηβικά δράματα και η καινούργια σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Φαίδων Παπαμιχαήλ: «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Pulp Fiction / «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Με αφορμή τη νέα του ταινία, ο σημαντικός διευθυντής φωτογραφίας και σκηνοθέτης Φαίδων Παπαμιχαήλ αφηγείται στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο τη συναρπαστική διαδρομή της ζωής του από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις μεγαλύτερες στιγμές της καριέρας του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

Daily / El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

«Ο κοσμοναύτης του απείρου» έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες, σε μια μεταφορά αντάξια του θρύλου που συνοδεύει τόσο το έργο όσο και τον δημιουργό του, ο οποίος βρήκε τραγικό τέλος στα χέρια της αργεντινής χούντας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πόσο θα τα έσπαγε/γαμάτη θα ήταν μια θρησκεία με θεό τον Νίκολας Κέιτζ»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Ναταλίας Σουίφτ / «Αν μοιραστώ μαζί σου την ταινία που αγαπάω, μόνο αγάπη έχω να σου δώσω»

Μυθολογίες / «Φαντάζεστε μια θρησκεία με θεό τον Κέιτζ;»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Ναταλίας Σουίφτ

Από το After Hours του Σκορσέζε, που την απελευθέρωσε, μέχρι τη Γλυκιά Συμμορία του Νικολαΐδη, που τη σημάδεψε με τη μουσική της, η ηθοποιός μοιράζεται μια ετερόκλητη κινηματογραφική λίστα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Η νέα ταινία του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η νέα ταινία του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το ακαταμάχητο ντεμπούτο της Λουίζ Κουρβουαζιέ που σάρωσε εισπρακτικά στη Γαλλία και η επίσημη πρόταση της Τσεχίας για το περσινό Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας ξεχωρίζουν αυτή την κινηματογραφική εβδομάδα.
THE LIFO TEAM
Πότε ανοίγουν οι θερινοί κινηματογράφοι της Αθήνας;

Οθόνες / Πότε ανοίγουν οι θερινοί κινηματογράφοι της Αθήνας;

Οι Αθηναίοι σινεφίλ δεν θα χρειαστεί να περιμένουν πολύ για να εξασκήσουν την αγαπημένη τους καλοκαιρινή συνήθεια. Συγκεντρώσαμε όλες τις ημερομηνίες που έχουν γίνει γνωστές για την έναρξη λειτουργίας των θερινών σινεμά της πρωτεύουσας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Στα εννιά μου προσπαθούσα να καταλάβω τι σχέση είχε το λεωφορείο με την Μπλανς Ντιμπουά» / «Το Λεωφορείο ο πόθος ήταν η πρώτη μου ακατάλληλη ταινία»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Ξανθούλη

Μυθολογίες / «Το Λεωφορείο ο πόθος ήταν η πρώτη μου ακατάλληλη ταινία»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Ξανθούλη

Η κινηματογραφική λίστα του Έλληνα συγγραφέα είναι συγκινησιακά φορτισμένη και γεμάτη παιδικές αναμνήσεις όπως και τα βιβλία του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
«I love Lucy»: Οργή, αλκοόλ, χρήμα, ξύλο και απιστίες πίσω από το πιο διάσημο οικογενειακό σόου του κόσμου

Σαν σήμερα / Λουσίλ Μπολ: Η πιο αξιολάτρευτη νοικοκυρά της Αμερικής ήταν μια απάτη

Σαν σήμερα το 1989 πεθαίνει η Αμερικανίδα ηθοποιός Λουσίλ Μπολ, πρωταγωνίστρια της διάσημης τηλεοπτικής σειράς «I love Lucy». Αν και λατρεύτηκε από εκατομμύρια τηλεθεατές, η πραγματικότητα πίσω από το «Καλύτερο τηλεοπτικό σόου όλων των εποχών» ήταν γεμάτη βία, αλκοόλ και απιστίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «Εκδίκηση των Σιθ» έγινε 20 χρονών και επιστρέφει στους κινηματογράφους

Οθόνες / Η «Εκδίκηση των Σιθ» έγινε 20 χρονών και επιστρέφει στους κινηματογράφους

Το κλείσιμο μιας τριλογίας «Star Wars» που λοιδορήθηκε, για να επανεκτιμηθεί μερικώς όταν η νεότερη έπεσε θύμα των γενικευμένων culture wars και των ελάχιστων φιλοδοξιών της, επανεμφανίζεται στα σινεμά με αφορμή την επέτειο 20 χρόνων από την κυκλοφορία της.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Οι 10+1 αγαπημένες ταινίες του Σπύρου Στάβερη

Μυθολογίες / «Μου αρέσουν οι ιστορίες εκδίκησης στο σινεμά»: Οι 10+1 αγαπημένες ταινίες του Σπύρου Στάβερη

Από το φιλιππινέζικο σινεμά και τον Ζακ Τατί, μέχρι μια ταινία με μαχητές kung-fu που εξεγείρονται ενάντια στη γραφειοκρατία -και μία που τον ώθησε να ζητήσει από τη Marthe Keller να τον κάνει φίλο στο Facebook- η λίστα του φωτογράφου είναι γεμάτη εκπλήξεις.
ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ
Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Κωστής Χαραμουντάνης / Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Ο 31χρονος σκηνοθέτης νιώθει πως ενηλικιώθηκε μαζί με την πρώτη του βραβευμένη ταινία, «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού», κινηματογραφεί τις αναμνήσεις του και είναι μία από τις πιο μεγάλες ελπίδες του ελληνικού κινηματογράφου.
M. HULOT
«Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Thalia Mavros / «Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Η διεθνώς βραβευμένη παραγωγός και σκηνοθέτις Thalia Mavros μιλά στη LIFO για τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η «αυτοκρατορία» του Τραμπ, καθώς και για τη θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο που αλλάζει - και όχι προς το καλύτερο.
M. HULOT

σχόλια

1 σχόλια
Οι Αραβες δεν είναι αποκλειστικά μουσουλμάνοι πχ το παράδειγμα του Λιβάνου είναι εξαιρετικά αστοχο κ προσβλητικό. Δεύτερον φυσικά οι χειραφετημενες δεν φοράνε μαντήλα άλλωστε το πρόβλημα δεν είναι γιατί φοράνε μαντήλα αλλά γιατί αυτές φοράνε κ δεν φοράνε οι άντρες. Η αλλοιως το ότι σε μέρες καύσωνα στην Αθήνα μπορείς να δεις τουε κύριους να κυκλοφορούν με κοντομάνικα ενώ οι συνοδοί τους με μακρυμανικη μπλούζα καμπαρντίνα και μαντήλα. Στους 40 βαθμούς.