Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Από το 2011, με την αυγή των αραβικών εξεγέρσεων, πολλές γυναίκες εικαστικοί και σκηνοθέτιδες ντοκιμαντέρ θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες των λαών του αραβικού κόσμου, μέσα από μια φεμινιστική ματιά.
1

Στη Δύση έχουμε μια στερεοτυπική άποψη για τις γυναίκες του αραβικού κόσμου. Δύσκολα μπορούμε να σκεφθούμε ότι οι γυναίκες που προέρχονται από εκείνη τη μεριά της γης μπορούν να αρθρώσουν μια φεμινιστική φωνή. Συνήθως συγκρίνουμε τα πάντα με τον δυτικό τρόπο σκέψης χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη πως κάθε χώρα και κάθε κατάσταση είναι διαφορετική.

Μια ανθολογία έργων που έχουν δημιουργήσει γυναίκες από την Παλαιστίνη, τη Συρία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Τυνησία, τη Σαουδική Αραβία και τη Λιβύη θα προβληθούν στο αφιέρωμα Αραβικών Φεμινιστικών Φίλμ στο ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης State of Concept, στο πλαίσιο του προγράμματός με τίτλο «Xen(i)os» το οποίο ασχολείται με τις προβληματικές του δίπολου οικοδεσπότη-φιλοξενούμενου, σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ξενοφοβικός.

Πάντως το ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών στην εργασία όπως και των μισθών των γυναικών ή των θέσεων εξουσίας είναι ένα καίριο θέμα. Το ακούσαμε και στα ελληνικά μέσα. Κάποιοι λένε πως οι γυναίκες δεν θέλουν «καρέκλες» και θέσεις εξουσίας, κάτι που πιστεύω ότι είναι εντελώς fake news!

Από το 2011, με την αυγή των αραβικών εξεγέρσεων, πολλές γυναίκες εικαστικοί και σκηνοθέτιδες ντοκιμαντέρ θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες των λαών του αραβικού κόσμου, μέσα από μια φεμινιστική ματιά. Πολλές είναι οι περιπτώσεις κινηματογραφιστριών οι οποίες δημιούργησαν ταινίες που αποκαλύπτουν διάφορες πτυχές –συχνά ταμπού για την τοπική κοινωνία– που κυριαρχούν στις ζωές των γυναικών του αραβικού κόσμου.

Τη στιγμή που το Χόλιγουντ εξακολουθεί να είναι ανδροκρατούμενο –μόνο το 4% των σκηνοθετών είναι γυναίκες– είναι να αναρωτιέται κανείς πώς κατάφεραν τόσες γυναίκες από τον αραβικό κόσμο να καθίσουν στην καρέκλα του σκηνοθέτη. «Δεν είμαι σίγουρη για αυτό» λέει η κ. Ηλιάνα Φωκιανάκη, επιμελήτρια και ιδρύτρια του ινστιτούτου. «Θα έλεγα ότι το πρόβλημα είναι πως οι γυναίκες γενικότερα έχουν λιγότερες καρέκλες. Αν κανείς δει πιο προσεκτικά το πρόγραμμα του φεστιβάλ θα παρατηρήσει ότι πολλές από αυτές τις παραγωγές έχουν γίνει σε συνεργασία με χώρες του λεγόμενου "πρώτου κόσμου", όπως για παράδειγμα ο Καναδάς.

Πολλές από αυτές τις σκηνοθέτιδες έπρεπε να φύγουν από την χώρα τους ώστε να μπορέσουν να παραγάγουν τις ταινίες τους, να τις μοντάρουν κ.λπ. Δεν έχει να κάνει μόνο με τα καθεστώτα εκεί, έχει να κάνει με μια πραγματικότητα που αφορά τον κινηματογράφο και που σχετίζεται με την οικονομία. Και η Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια μοίρα ας πούμε με τον Λίβανο. Είναι λίγα τα κονδύλια για τον κινηματογράφο σε σχέση με τα κονδύλια στον Καναδά, την Ολλανδία κ.λπ. Πάντως το ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών στην εργασία όπως και των μισθών των γυναικών ή των θέσεων εξουσίας είναι ένα καίριο θέμα. Το ακούσαμε και στα ελληνικά μέσα. Κάποιοι λένε πως οι γυναίκες δεν θέλουν "καρέκλες" και θέσεις εξουσίας, κάτι που πιστεύω ότι είναι εντελώς fake news!

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Οι ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ παρουσιάζουν πάρα πολλές οπτικές της ζωής στον αραβικό κόσμο και δείχνουν πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις σε κάθε χώρα.

Γι' αυτό και μπήκαμε στη διαδικασία να οργανώσουμε αυτό το φεστιβάλ γιατί πλαισιώνει ένα εκθεσιακό πρόγραμμα όπου αναρωτιόμαστε για την έννοια του φεμινισμού σε μια μετά το #metoo εποχή. Βλέπουμε ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα και που προέρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου. Νομίζω πως τώρα θα ζήσουμε την εποχή που ο φεμινισμός δεν θα αφορά μόνο τις λευκές δυτικές γυναίκες αλλά όλες μας.

Επίσης, σήμερα παρατηρούμε ένα πολύ αρνητικό κλίμα απέναντι στον αραβικό κόσμο και τη μουσουλμανική πίστη, λόγω ISIS και λόγω του τεράστιου ζητήματος του προσφυγικού που δημιουργεί ξενοφοβία και ρατσισμό. Ακούμε και διαβάζουμε ακραίες θέσεις που αρνούνται τα δικαιώματα ανθρώπων και τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε αυτό μέσω της τέχνης, και είναι ωραίο να μπορούμε μέσω της τέχνης να σπάμε στερεότυπα που μπορεί να έχει το ελληνικό κοινό σε σχέση με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου. Εγώ προσωπικά τις βρίσκω εξίσου δυναμικές και απελευθερωμένες όσο τις Ελληνίδες».

Τα στερεότυπα είναι λίγο-πολύ γνωστά: ότι είναι καταπιεσμένες, σιωπηλές, χωρίς φωνή και άβουλες. «Νομίζω πως όλα αυτά καταρρίπτονται στις ταινίες. Όπως καταρρίπτεται και ο τρόπος που γκρουπάρουμε τον αραβικό κόσμο σαν "ένα" πράγμα. Γιατί ο Λίβανος, για παράδειγμα, έχει τεράστιες διαφορές με τη Σαουδική Αραβία και γιατί οι συνθήκες της προσφυγιάς που βιώνει μια Παλαιστίνια είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που ζει μια Σύρια πρόσφυγας» λέει η κ. Φωκιανάκη.

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Βλέπουμε ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα και που προέρχονται από κάθε γωνιά του κόσμου. Νομίζω πως τώρα θα ζήσουμε την εποχή που ο φεμινισμός δεν θα αφορά μόνο τις λευκές δυτικές γυναίκες αλλά όλες μας.

Οι ταινίες που θα προβληθούν στο φεστιβάλ παρουσιάζουν πάρα πολλές οπτικές της ζωής στον αραβικό κόσμο και δείχνουν πόσο διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις σε κάθε χώρα. «Νομίζω πολύ ενδιαφέρον θα έχει η ταινία της Feriel Ben Mahmoud, το Feminism Inshallah: A History of Arab feminism, όπου κάνει μια επισκόπηση των πολιτικών κινημάτων της πρόσφατης ιστορίας στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή και δείχνει πόσο έχουν αλλάξει τα δικαιώματα των γυναικών από τη δεκαετία του '70 και μετά. Από την άλλη όμως άλλες ταινίες δείχνουν την καταπίεση που υφίστανται οι γυναίκες ακόμα από το κράτος σε κάποιες χώρες του αραβικού κόσμου, όπου δεν τους επιτρέπεται να συμμετέχουν στα κοινά.

Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για δώσουμε προσοχή σε αυτές τις ταινίες. Kακά τα ψέματα μοιάζουμε περισσότερο με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου παρά τις Σουηδέζες. Αναγνωρίζοντάς το ίσως σπάσουν λοιπόν και οι προκαταλήψεις μας. Άλλωστε ζούμε σε μια χώρα που βρίσκεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Είναι ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε πώς θα αντιληφθεί το ελληνικό κοινό αυτές τις ταινίες και τι συνάφειες θα μπορέσει να βρει» επισημαίνει η κ. Φωκιανάκη.

Με ποια λογική έγινε η συγκεκριμένη επιλογή των ταινιών; «Ενώ είμαστε ένα ινστιτούτο σύγχρονης τέχνης, έχουμε κατά καιρούς δείξει και ντοκιμαντέρ. Σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να δούμε λοιπόν την θεματική αυτή και από την ματιά εικαστικών δημιουργών αλλά και κινηματογραφιστών.

Το δεύτερο μέρος του φεστιβάλ που ήδη ετοιμάζουμε για τον Νοέμβριο γίνεται σε συνεργασία με φορείς από κοινότητες μεταναστών της Αθήνας, είμαστε σε συζητήσεις με κέντρα στα οποία ζουν μετανάστριες ώστε να προβληθούν και εκεί ταινίες να γίνουν συζητήσεις και ημερίδες. Το φεστιβάλ θα μεγαλώσει από του χρόνου και ελπίζουμε να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε θεματικές που απευθύνονται σε συγκεκριμένα φεμινιστικά ζητήματα της εποχής μας, με αφιερώματα σε χώρες, συζητήσεις, και άλλα».

Ένα νέο κύμα από φεμινίστριες που φορούν μαντίλα γυρίζουν ταινίες Facebook Twitter
Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για δώσουμε προσοχή σε αυτές τις ταινίες. Kακά τα ψέματα μοιάζουμε περισσότερο με τις γυναίκες του αραβικού κόσμου παρά τις Σουηδέζες.

Info

Το αφιέρωμα «Arab Feminist Films» θα παρουσιαστεί στην γκαλερί State of Concept, από 7 έως 29 Οκτώβρη, Δευτέρες και Τρίτες στις 19.00. Για περισσότερες πληροφορίες για τις προβολές εδώ και εδώ.

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Lifo Videos / Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βασίλης Κεκάτος, μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Δάφνη Πατακιά, μιλούν για όσα έζησαν στα γυρίσματα της ταινίας «Οι άγριες μέρες μας» – μιας ιστορίας με χαρακτήρες που είναι «γλυκά τσογλανάκια».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
movies

Οθόνες / Η Σταχτοπούτα αλλιώς και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το διάσημο παραμύθι γίνεται ταινία τρόμου, εφηβικά δράματα και η καινούργια σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM

σχόλια

1 σχόλια
Οι Αραβες δεν είναι αποκλειστικά μουσουλμάνοι πχ το παράδειγμα του Λιβάνου είναι εξαιρετικά αστοχο κ προσβλητικό. Δεύτερον φυσικά οι χειραφετημενες δεν φοράνε μαντήλα άλλωστε το πρόβλημα δεν είναι γιατί φοράνε μαντήλα αλλά γιατί αυτές φοράνε κ δεν φοράνε οι άντρες. Η αλλοιως το ότι σε μέρες καύσωνα στην Αθήνα μπορείς να δεις τουε κύριους να κυκλοφορούν με κοντομάνικα ενώ οι συνοδοί τους με μακρυμανικη μπλούζα καμπαρντίνα και μαντήλα. Στους 40 βαθμούς.