63 χρόνια μετά την επεισοδιακή πρεμιέρα της, η «Περιπέτεια» του Αντονιόνι παραμένει μοντέρνα

63 χρόνια μετά την επεισοδιακή πρεμιέρα της, η Περιπέτεια του Αντονιόνι παραμένει μοντέρνα Facebook Twitter
Η Περιπέτεια παραμένει μια δημιουργία μοντέρνα όπως τότε, αν όχι περισσότερο, σημειολογικά πυκνότερη και κινηματογραφικά υπέρτερη σε σχέση με δεκάδες σύγχρονα arthouse πυροτεχνήματα.
0

Το γιουχάισμα στις προβολές, ειδικά σε εκείνες που διεξάγονται παρουσία συντελεστών, πέρα από αγένεια –αγενής μπορεί να υπήρξε και ο δημιουργός μέσα από την ταινία του–, πέρα από έλλειψη στοιχειώδους σεβασμού στη δουλειά που έκαναν τόσοι άνθρωποι, η οποία, σε τελική ανάλυση, πήρε πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο από εκείνον που δαπάνησες για να την παρακολουθήσεις, δείχνει και κάτι ακόμα πιο ποταπό: θρασυδειλία.

Γιατί, εκμεταλλευόμενος την ανωνυμία της μάζας και την πιθανή στήριξή της, όταν έχει διαγνώσει κλίμα δυσαρέσκειας στην ατμόσφαιρα, ο θύτης ενεργεί με τρόπο που μάλλον δεν θα τολμούσε αν βρισκόταν  πρόσωπο με πρόσωπο με τον δημιουργό, τουλάχιστον όχι δίχως να αποδέχεται την πιθανότητα να εισπράξει την πατροπαράδοτη μπούφλα ως απάντηση.

Περαιτέρω, κάποιος που γιουχάρει σε μια προβολή στην πραγματικότητα δεν νοιάζεται καθόλου για όσα είδε στην οθόνη παρά μόνο για το πώς προσδιορίζεται ο ίδιος μέσα από τη στάση του προς εκείνα. Και μόνο γι’ αυτό, στα μάτια μας ένας τέτοιος άνθρωπος δεν μπορεί να έχει θέση στο παραμύθι της σινεφιλίας, αν δεν αλλάξει μυαλά – ζει κυρίως στο παραμύθι της φιλαυτίας του, το σινεμά είναι το μέσο για να την τροφοδοτήσει κι άλλο.

Μπορεί η «Έκλειψη» να είναι το μεγάλο αριστούργημα της άτυπης τριλογίας που ξεκίνησε η «Περιπέτεια», αλλά στο άκουσμα των γλυκόπικρων μελωδιών του Τζιοβάνι Φούσκο, στη θέα της γοητευτικής ασπρόμαυρης φωτογραφίας, του ερημικού σικελικού τοπίου και, φυσικά, της Βίτι δεν μπορείς παρά να νιώσεις ότι βρίσκεσαι σε καλά χέρια.

Αφήστε, δε, που συχνά το «αστείο» και το γιουχάισμα γυρίζουν σε βάρος του, όπως στην περίπτωση της «Περιπέτειας» του Αντονιόνι. Οι έντονες αποδοκιμασίες κατά την πρεμιέρα της ταινίας στις Κάννες το 1960 έχουν μείνει θρυλικές από την ανάποδη: όταν κάποιος θέλει να στηλιτεύσει αντίστοιχα πυρωμένες, καφροειδείς αντιδράσεις σε φεστιβάλ, επικαλείται το επιχείρημα «εδώ είχαν γιουχάρει την «Περιπέτεια» στις Κάννες, στο [βάλτε τον τίτλο του αποδοκιμαζόμενου έργου] θα δίσταζαν;»

63 χρόνια μετά την επεισοδιακή πρεμιέρα της, η Περιπέτεια του Αντονιόνι παραμένει μοντέρνα Facebook Twitter
Η «Περιπέτεια» σε (προσ)καλεί να σκαλίσεις το κάδρο της αντί να διαβάζεις μόνο υπότιτλους.

Για να κάνουμε τον δικηγόρο του διαβόλου, η ταινία ρηξικέλευθα και εντελώς συμπτωματικά, την ίδια χρονιά με μια άλλη μεγάλη δόξα της έβδομης τέχνης, εξαφανίζει την πρωταγωνίστριά της πάνω στο ημίωρο και αφιερώνει αρκετή ώρα στην αναζήτησή της, σε σημείο που να δίνει την αίσθηση στον παρθένο θεατή ότι πρόκειται να παρακολουθήσει ένα μυστήριο.

Για όποιον θέλει να τις βρει, απαντήσεις υπάρχουν στο βάθος του κάδρου, όχι μόνο για την εξαφάνιση της Άνα αλλά για πολλά πράγματα – η εικόνα της Κλαούντια, που παραμονεύει έξω από το παράθυρο των εραστών π.χ., μας αποκαλύπτει πολλά για τις επιθυμίες της, πολύ πριν μας τα δώσει το σενάριο.

Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ορολογία αφηγηματικού σινεμά, η εξαφάνιση της Άνα είναι ένα macguffin, ένας μηχανισμός της πλοκής ώστε ο Αντονιόνι να αφηγηθεί(;) την πραγματική ιστορία και να αναπτύξει τις θεματικές του, τις οποίες, όπως συνηθίζεται στις μεγάλες ταινίες, μας έχει συστήσει με το καλημέρα.

Όταν εργάτες εκμυστηρεύονται στον πλούσιο πατέρα της Άνα τις ανησυχίες τους για την ανοικοδόμηση σε ένα οικόπεδο και για τις δυσμενείς αλλαγές στην πόλη τους, εκείνος δείχνει να τις συμμερίζεται, μα δευτερόλεπτα μετά φαίνεται σαν αυτή στιχομυθία να μη συνέβη ποτέ. Οι εργάτες παραμένουν στο βάθος του κάδρου, είναι ακόμα εκεί, οι προβληματισμοί τους επίσης, μα ο χαρακτήρας τούς αγνοεί επειδή στην πραγματικότητα δεν δίνει δεκάρα.

63 χρόνια μετά την επεισοδιακή πρεμιέρα της, η Περιπέτεια του Αντονιόνι παραμένει μοντέρνα Facebook Twitter
Είναι μια ταινία όπου η αποξένωση, η απώλεια της ηθικής, οι καταπιεσμένες επιθυμίες και όσα έχει ο Ιταλός δημιουργός να καταθέσει γύρω από αυτές (επι)κοινωνούνται πρωτίστως μέσα από τη mise-en-scene και από την ίδια της την αφηγηματική δομή.

Δεκάδες αντίστοιχα παραδείγματα μπορούμε να σας φέρουμε μέσα στην ταινία, προσέξτε π.χ. ότι κατά την αναζήτηση της Άνα ο Αντονιόνι τοποθετεί τους χαρακτήρες σε απόσταση μεταξύ τους παρά τον κοινό σκοπό τους. Γενικά, η «Περιπέτεια» σε (προσ)καλεί να σκαλίσεις το κάδρο της αντί να διαβάζεις μόνο υπότιτλους. Είναι μια ταινία όπου η αποξένωση, η απώλεια της ηθικής, οι καταπιεσμένες επιθυμίες και όσα έχει ο Ιταλός δημιουργός να καταθέσει γύρω από αυτές (επι)κοινωνούνται πρωτίστως μέσα από τη mise-en-scene και από την ίδια της την αφηγηματική δομή.

Επίσης, εδώ εγκαινιάζεται μια συνεργασία σκηνοθέτη-ηθοποιού που άφησε εποχή. Οι συγκυρίες έφεραν τη Μόνικα Βίτι στον δρόμο του Αντονιόνι τη στιγμή που προσέγγιζε την απόλυτη δημιουργική του ωριμότητα, παρέχοντάς του το τέλειο πρόσωπο και το αρμοστά αμφίθυμο ερμηνευτικό avatar για να μιλήσει για την ανθρώπινη «περιπέτεια», χτίζοντας ένα δικό του καλλιτεχνικό ιδίωμα, στηριγμένο εν πολλοίς στην αινιγματικότητα, την οποία η Ιταλίδα πρωταγωνίστρια πρέσβευε ιδανικά.

63 χρόνια μετά την επεισοδιακή πρεμιέρα της, η Περιπέτεια του Αντονιόνι παραμένει μοντέρνα Facebook Twitter
Οι συγκυρίες έφεραν τη Μόνικα Βίτι στον δρόμο του Αντονιόνι τη στιγμή που προσέγγιζε την απόλυτη δημιουργική του ωριμότητα, παρέχοντάς του το τέλειο πρόσωπο και το αρμοστά αμφίθυμο ερμηνευτικό avatar για να μιλήσει για την ανθρώπινη «περιπέτεια».

Μπορεί η «Έκλειψη» να είναι το μεγάλο αριστούργημα της άτυπης τριλογίας που ξεκίνησε η «Περιπέτεια», αλλά στο άκουσμα των γλυκόπικρων μελωδιών του Τζιοβάνι Φούσκο, στη θέα της γοητευτικής ασπρόμαυρης φωτογραφίας, του ερημικού σικελικού τοπίου και, φυσικά, της Βίτι δεν μπορείς παρά να νιώσεις ότι βρίσκεσαι σε καλά χέρια.

Αφέσου και θα διαπιστώσεις ότι παραμένει μια δημιουργία μοντέρνα όπως τότε, αν όχι περισσότερο, σημειολογικά πυκνότερη και κινηματογραφικά υπέρτερη σε σχέση με δεκάδες σύγχρονα arthouse πυροτεχνήματα που ενίοτε φεύγουν με Χρυσούς Φοίνικες από το ίδιο μέρος όπου αυτή λοιδορήθηκε.

Τι ειρωνεία, και ταυτόχρονα πόσο τρανή διάψευση του Νοέ που ισχυρίζεται ότι «ο χρόνος καταστρέφει τα πάντα». Κι όμως, ενίοτε τα φτιάχνει, μας αποκαλύπτει ομορφιά εκεί που δεν μπορέσαμε να την εντοπίσουμε, γιατί δεν είχαμε τη διαύγεια, τη συγκέντρωση, τα εργαλεία ή (και) την ταπεινότητα. Μας ξέφυγε, σαν εκείνο το σκάφος που διασχίζει τη θάλασσα στο βάθος του κάδρου, λίγο μετά την εξαφάνιση της Άνα.  

Η «Περιπέτεια» (1960) του Μικελάντζελο Αντονιόνι επιστρέφει στα θερινά σινεμά από την Πέμπτη 20/7.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μόνικα Βίτι (1931-2022): Η αγέρωχη κυρία και μοιραία κωμική ηθοποιός του ιταλικού σινεμά

Απώλειες / Μόνικα Βίτι (1931-2022): Η αγέρωχη κυρία και μοιραία κωμική ηθοποιός του ιταλικού σινεμά

Η κατ’ εξοχήν ερμηνεύτρια της θεμελιώδους ψυχικής απουσίας αποθεώθηκε από τους κριτικούς για τις σπαρτιάτικες επιδόσεις της στις καλύτερες ταινίες του Αντονιόνι, λατρεύτηκε από το, ιταλικό κυρίως, κοινό, για τις συμμετοχές της σε ανενδοίαστα λαϊκές κωμωδίες κι έφυγε σαν σήμερα από τη ζωή στα 90 της χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Mπιλ Κίντερ στη LiFO: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Οθόνες / Mπιλ Κίντερ: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Ο συνεργάτης του Κόπολα και υπεύθυνος μοντάζ και post-production σε ταινίες όπως το «Wall-e» μάς μίλησε για το μοντάζ στο animation, για την Pixar και για τότε που ένα στούντιο πλήρωσε 80 εκατομμύρια δολάρια τον Κόπολα για να μη γυρίσει μια ταινία. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Η τρίτη και χειρότερη κατάθεση στο σύμπαν του «Tron», η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου «Good Boy», το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ και η Έμα Τόμσον ως ένοπλη προστάτιδα. Τι παίζει στα σινεμά από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Οθόνες / Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «In whose name?» παρουσιάζει τον Kanye West ως μια ιδιοφυΐα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός παιδιού που βρίσκεται πάντα στα πρόθυρα ενός ακόμα κακομαθημένου ξεσπάσματος. Αρκεί αυτό για να αγνοήσουμε τα σφάλματά του;
THE LIFO TEAM
10 ταινίες για να μπείτε σε φθινοπωρινή διάθεση

Οθόνες / 10 ταινίες που θέλεις να βλέπεις και να είναι φθινόπωρο

Είναι τα κίτρινα φύλλα του Central Park; Η μελοδραματική ατμόσφαιρα; Αγγλικά τοπία στη βροχή; Κάτι πάντως ενώνει αυτές τις δέκα ταινίες και όταν τις βλέπεις θες να είναι και ο καιρός αλλιώτικος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ