Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας

1

Μερικοί από τους πιο πολύτιμους αρχαιολογικούς θησαυρούς αυτής της πόλης δεν είναι τόσο διάσημοι και φανταχτεροί όσο τα σωζόμενα μνημεία της, παρά τη μεγάλη ιστορική και επιστημονική αξία τους. Δεν βλέπουν καν το φως της μέρας, η παρατεταμένη έκθεση στο οποίο θα τους έβλαπτε, δεν είναι καν –ούτε και θα μπορούσαν να γίνουν– τουριστική ατραξιόν, είναι όμως εξίσου σημαντικοί με τις ανασκαφές και τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις καθαυτές, οι οποίες δεν νοούνται χωρίς τη συστηματική καταγραφή, αποτύπωση και ταξινόμησή τους.

Ο λόγος για το αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, ένα από τα πλέον σημαντικά για τον αρχαιολογικό κλάδο στην Ελλάδα και διεθνώς. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει εξάλλου και η ιστορία του εν λόγω ιδρύματος που συνδέθηκε με την αρχαιολογία στην Ελλάδα από τη γέννηση σχεδόν του νεοελληνικού κράτους.


Ιδρυθείσα στις 6/1/1837, με πρωτοβουλία του πλούσιου έμπορου Κωνσταντίνου Μπέλλιου, σε μια μικρή τότε κωμόπολη που, όπως και όλη η χώρα, ήταν ρημαγμένη και ερειπωμένη από τον μακροχρόνιο εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα αφενός, τους εμφυλίους σπαραγμούς αφετέρου, η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία είναι το αρχαιότερο επιστημονικό ίδρυμα της χώρας και ένα από τα κορυφαία της.

Χαρακτηρίζεται ως κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό ίδρυμα και αντλεί πόρους από την ακίνητη περιουσία της, η οποία δημιουργήθηκε μέσω προσφορών, δωρεών και κληροδοτημάτων καθώς επίσης από τις εισφορές των εταίρων. Οι άνθρωποι που τη συγκροτούν, οι επονομαζόμενοι εταίροι που σήμερα είναι γύρω στους 350, προέρχονται από διάφορους επιστημονικούς κλάδους κι επαγγελματικές τάξεις. Ο πρόεδρος, ο γενικός γραμματέας και τα μέλη του ενδεκαμελούς διοικητικού συμβουλίου είναι όλοι αιρετοί και δεν αμείβονται.

Η δουλειά που γίνεται εδώ σπάνια βλέπει τα φώτα της δημοσιότητας, είναι εντούτοις εξίσου σημαντική με την ανασκαφική η οποία δεν νοείται χωρίς την λεπτομερή καταγραφή και αρχειοθέτηση των εκάστοτε ευρημάτων.

Το ζήτημα της ανάδειξης, προβολής και διαφύλαξης της αρχαιολογικής κληρονομιάς της Ελλάδας απασχολούσε ήδη τις κυβερνήσεις των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων, σε εποχές που καμία υποδομή δεν υπήρχε, αρκετά μνημεία είχαν υποστεί φθορές από τον πόλεμο ή είχε αφαιρεθεί ικανό υλικό τους για άλλες χρήσεις, κυρίως οικοδομικές – σε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους.

Ακόμα και πάνω στην Ακρόπολη είχε χτιστεί ολόκληρη συνοικία, ουκ ολίγοι αρχαίοι ναοί και άλλα οικοδομήματα είχαν μετατραπεί σε τεμένη ή εκκλησίες: Ο ίδιος ο Παρθενώνας φιλοξενούσε τζαμί εντός του, σε εκκλησία είχε διαμορφωθεί ο ναός του Ηφαίστου (Θησείο).

Η αρχαιοκαπηλία ήταν ουσιαστικά ανεξέλεγκτη και την ασκούσαν ντόπιοι και ξένοι, με τις αδιάφορες κατά κανόνα οθωμανικές αρχές να αρκούνται στα μπαξίσια. Ανθούσε ήδη από τον 18ο αιώνα, οπότε στην Ευρώπη, η οποία είχε αναγάγει την αρχαία Ελλάδα σε σημείο αναφοράς της ιστορικής και πολιτισμικής της αυτοσυνείδησης (δίχως να ισχύει το ίδιο για τους Έλληνες της εποχής καθαυτούς, οι οποίοι θεωρούνταν «σκιά» των προγόνων τους και των μνημείων τους), άρχισε να δημιουργείται έντονο ενδιαφέρον για τις κλασικές αρχαιότητες.

Το παράδειγμα του λόρδου Έλγιν που «έδρασε» στο λυκόφως της τουρκοκρατίας ξηλώνοντας τα γλυπτά του Παρθενώνα είναι το πιο χαρακτηριστικό αλλά όχι το μόνο.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Το μέγαρο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Φωτό: Στ. Στουρνάρας


Με δεδομένο ότι Έλληνες αρχαιολόγοι δεν υπήρχαν τότε, με εξαίρεση τον Επτανήσιο Ανδρέα Μουστοξύδη που χρημάτισε και προϊστάμενος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, οι πρώτοι πρόεδροι και γραμματείς της Αρχαιολογικής Εταιρείας όπως ο Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός και ο Ιωάννης Κωλέττης, ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής και ο Σκαρλάτος Βυζάντιος αντίστοιχα, ήταν πολιτικοί, διπλωμάτες ή λόγιοι. Δεν υπήρχε καν αρχαιολογική νομοθεσία, παρότι ήδη από το 1822 είχε επισημανθεί η ανάγκη προστασίας και διαφύλαξης των αρχαίων μνημείων.

Ο Γρηγόριος Δικαίος, ο γνωστός Παπαφλέσσας, ως υπουργός Εσωτερικών της επαναστατικής κυβέρνησης, είχε κάνει μια πρώτη απόπειρα (διάταγμα της 10ης/2/1825), ακολούθησε ένας νόμος περί απαγόρευσης εξαγωγής αρχαιοτήτων από τον Καποδίστρια (διαταγή αρ. 2400 της 12ης/5/1828) και ένα αρχικό σχέδιο νόμου συνταχθέν από τον Μουστοξύδη τον Ιούνιο του 1830, που ανέστειλε η δολοφονία του κυβερνήτη, για να φτάσουμε στα χρόνια του Όθωνα, οπότε δημοσιεύεται ένα εμπεριστατωμένο νομοσχέδιο «περί των επιστημονικών και τεχνολογικών συλλογών, περί ανακαλύψεως και διατηρήσεως των αρχαίων και της χρήσης αυτών» (Ιούνιος 1834), που είχε επιμεληθεί ο αντιβασιλέας Georg Ludwig von Maurer.

Τον προηγούμενο χρόνο είχε ιδρυθεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία (1833) και το 1837 συστήνεται η Αρχαιολογική Εταιρεία, θα περάσουν εντούτοις αρκετά χρόνια για να παταχθεί η νόμιμη και παράνομη αρχαιοκαπηλία και να οργανωθούν επισκέψιμοι αρχαιολογικοί χώροι.


Οι πρώτες ανασκαφές, απαλλοτριώσεις και αναστηλώσεις ξεκίνησαν, καθώς αναμενόταν, στην Ακρόπολη και τη γύρω περιοχή στις αρχές της δεκαετίας του 1830. Η αναστήλωση του ναού της Αθηνάς Νίκης πάνω στον Ιερό Βράχο, η πρώτη που πραγματοποιήθηκε στο νεοσύστατο κράτος (1834), εξέφραζε κατά τον Maurer ακριβώς «το πνεύμα της ελληνικής αρχαιότητας που πρέπει να σταθεί και στο μέλλον ως ο μαγνητικός κρίκος ανάμεσα στη σημερινή Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό».

Δεν θα λείψουν πάντως και οι προστριβές μεταξύ Βαυαρών και άλλων ξένων αρχαιολόγων και ειδικών με Έλληνες συναδέλφους τους για θέματα δικαιοδοσίας.

Στις ανασκαφές της Αθήνας συνέβαλε η ανοικοδόμηση και επέκτασή της καθώς, σκάβοντας, οι εργολάβοι για να θεμελιώσουν ένα καινούργιο κτίριο ή άλλο δημόσιο έργο, έπεφταν συχνά πάνω σε αρχαία (υπόψη ότι δεν σπάνιζαν και τα «μπαζώματα», κάτι που και σήμερα ενίοτε συμβαίνει).

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Η Βιβλιοθήκη της Εταιρείας. Φωτό: Στ. Στουρνάρας


Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες φίλων και μελών, η Εταιρεία κόντεψε να κλείσει τρεις δεκαετίες αργότερα λόγω οικονομικών προβλημάτων. Ορθοπόδησε ξανά, όταν τις τύχες της ανέλαβε ο επιφανής αρχαιολόγος Στέφανος Κουμανούδης, ο οποίος μάλιστα καθιέρωσε και λαχείο υπέρ της. Επί των ημερών του πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες ανασκαφές, όχι μόνο στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας (από τον Κεραμεικό και την Ακρόπολη μέχρι τη Ρωμαϊκή Αγορά) αλλά επίσης στον Πειραιά και άλλους δήμους της Αττικής, τη Βοιωτία, την Πελοπόννησο και τις Κυκλάδες.

Την εποχή εκείνη η Εταιρεία συγκροτεί τρία μουσεία στην πρωτεύουσα (στο Πανεπιστήμιο, το Πολυτεχνείο και το Βαρβάκειο Λύκειο) που αργότερα θα «συνενωθούν» στο ιδρυθέν το 1889 Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, θεμελίωσε επίσης μουσεία στην Κέρκυρα, τη Χαλκίδα, τη Χαιρώνεια και αλλού.

Έκτοτε το έργο της Εταιρείας επεκτείνεται και εμπλουτίζεται διαρκώς, δεν έπαψε μάλιστα να παράγει έργο ούτε στις δυσκολότερες περιόδους που γνώρισε η χώρα τον προηγούμενο αιώνα, όπως στον Β' Παγκόσμιο και στην Κατοχή.

Λειτουργώντας ανέκαθεν ως ανεξάρτητο επιστημονικό ίδρυμα, εξακολουθεί μέχρι σήμερα να προστατεύει, να αναδεικνύει και να μελετά αρχαιότητες, από αναστηλώσεις μέχρι ανασκαφές τόσο παλαιότερων ετών που είτε συνεχίζονται, είτε επανέρχονται (Θήρα, Μυκήνες, αρχαία Μεσσήνη, Θήβα, Σικυών, Σύρος, Σίφνος) όσο και νεότερες όπως στην Ίκλαινα και τη Θουρία του νομού Μεσσηνίας. Υπολογίζεται ότι έχει πραγματοποιήσει συνολικά πάνω από χίλιες ανασκαφές στην Αθήνα και πανελλαδικά.

Έχει επίσης ανασκάψει πρώτη σε θέσεις που στη συνέχεια πέρασαν στην αρμοδιότητα είτε της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είτε ξένων αρχαιολογικών σχολών όπως στη Ρωμαϊκή Αγορά, τον Κεραμεικό, τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού, την Ελευσίνα, τη Βραυρώνα, τις Μυκήνες, την Επίδαυρο, τη Βεργίνα, τη Δωδώνη και αλλού.

Συχνά μάλιστα αναγκαζόταν να αγοράζει η ίδια τα υπό ανασκαφή γήπεδα όπως συνέβη με το θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα, το θέατρο της Επιδαύρου και τις προϊστορικές ακροπόλεις του Σέσκλου και του Διμηνίου στη Θεσσαλία, παραδίδοντάς τα ακολούθως στο δημόσιο.

Τα τελευταία χρόνια το ανασκαφικό έργο της Εταιρείας έχει σκόπιμα, διαβάζω, περιοριστεί ώστε να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στις δημοσιεύσεις.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Βραυρών. Η στοά του 5ου π. Χ. αι. και τα γύρω κτίσματα. Ανασκαφές Ιω. Παπαδημητρίου (γύρω στο 1960)


Οι εκδόσεις του ιδρύματος περιλαμβάνουν τρία ετήσια περιοδικά, τα Πρακτικά της Αρχαιολογικής Εταιρείας (αναλυτικές εκθέσεις έργων και ανασκαφών), την Αρχαιολογική Εφημερίδα (συνθετικές μελέτες και δημοσιεύσεις ανασκαφών) και το Έργον της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Σε αυτά προστέθηκε από το 1988 ο Μέντωρ, ένα τριμηνιαίο περιοδικό χρονογραφικό και ιστοριοδιφικό.

Εκδίδονται επίσης αρχαιολογικές μονογραφίες, δημοσιεύονται ανασκαφές μεμονωμένων μνημείων, μελέτες συλλογών επιγραφών, γλυπτών, αγγείων και νομισμάτων (σειρά «Βιβλιοθήκη»). Η Βιβλιοθήκη της Εταιρείας καθαυτή, που είναι ανοικτή σε φοιτητές, μελετητές και κοινό, θεωρείται από τις πληρέστερες στην Ευρώπη στο είδος της.


Όμως το καταρχήν κίνητρο γι΄αυτό το άρθρο ήταν το αρχείο της. Πλούσιο, επιστημονικά και ιστορικά πολύτιμο και άρρηκτα συνδεδεμένο τόσο με την ιστορία της Αρχαιολογικής Εταιρείας όσο και με την εξέλιξη της αρχαιολογίας στην Ελλάδα, αξίζει ιδιαίτερης μνείας καθώς περιέχει πραγματικούς «θησαυρούς»! Η δουλειά που γίνεται εδώ σπάνια βλέπει τα φώτα της δημοσιότητας, είναι εντούτοις εξίσου σημαντική με την ανασκαφική, η οποία δεν νοείται χωρίς τη λεπτομερή καταγραφή και αρχειοθέτηση των εκάστοτε ευρημάτων.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Σικυών. Η είσοδος του Μουσείου όπως ήταν γύρω στο 1936.


Εγκατεστημένο στον τέταρτο όροφο του κομψού μεγάρου, γωνία Πανεπιστημίου και Ομήρου, όπου στεγάζεται η Εταιρεία από το 1957 (χτίστηκε στη θέση του παλαιότερου κτιρίου-έδρα της, σε σχέδια των Ιωάννη Αντωνιάδη και Αναστασίου Ορλάνδου), το αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας χωρίζεται σε διοικητικό και επιστημονικό (φωτογραφικό, αρχείο σχεδίων, αρχείο ανασκαφικών ημερολογίων).

Περιλαμβάνει εκθέσεις και ημερολόγια ανασκαφών, καταλόγους ευρημάτων, αρχεία, προσωπικά ημερολόγια, σχέδια –κάποια από τα οποία, αληθινά κομψοτεχνήματα– όπως επίσης αρχειακό και φωτογραφικό υλικό σπουδαίων αρχαιολόγων, όπως οι Παναγιώτης Ευστρατιάδης, Νικόλαος Μπαλάνος, Στέφανος Κουμανούδης, Αναστάσιος Ορλάνδος, Ιωάννης Παπαδημητρίου, Ιωάννης Τραυλός κ.ά.

Διασώζονται, μεταξύ άλλων, χιλιάδες φωτογραφίες και διαφάνειες. Ανάμεσά τους μια σειρά μεγάλου μεγέθους φωτογραφίες μνημείων και τόπων της τότε ελληνικής επικράτειας που παρουσιάστηκαν στη Διεθνή Έκθεση της Ρώμης το 1910, μια σπάνια συλλογή αρνητικών σε γυαλί, τα σχέδια των εκδόσεων της Εταιρείας, έγχρωμα ζωγραφικά αντίγραφα γλυπτών και επιζωγραφισμένων επιτύμβιων στηλών, το αρχείο του Αρχαιολογικού Συλλόγου Αθηνών αλλά και αυτό της απόκρυψης πλήθους αρχαιοτήτων στον πόλεμο του 1940-41 προς αποφυγή καταστροφών και λεηλασιών από τους εισβολείς, μια επιχείρηση κοπιώδης όσο και αξιέπαινη.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Γλας Κωπαΐδος. Λεπτομέρεια της Β. πύλης του τείχους της μυκηναϊκής ακρόπολης. Ανασκαφές Ιω. Θρεψιάδη (1956)


Αξιέπαινη είναι όμως και η φροντίδα που απαιτεί η εύρυθμη λειτουργία του, την οποία τον τελευταίο καιρό επωμίζεται ουσιαστικά ένας άνθρωπος, η αρχαιολόγος Ιωάννα Νίνου. Υπηρετεί στη θέση αυτή τρεις δεκαετίες τώρα, αντιμέτωπη καθημερινά με ένα ογκωδέστατο υλικό που απαιτεί όχι απλώς να το επιβλέπεις, να το συντηρείς, να το αρχειοθετείς και να το ψηφιοποιείς αλλά να το αγαπάς πραγματικά, κάτι εμφανές στη συζήτησή μας και στην ξενάγηση που ακολουθεί.

Ο φόρτος εργασίας είναι μεγάλος, η δουλειά μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ, ευτυχώς όμως στον χώρο αυτό τα «deadlines» είναι συνήθως πιο γενναιόδωρα από τα δημοσιογραφικά! Έτσι κι αλλιώς στην αρχαιολογία ο χρόνος λογίζεται διαφορετικά, δεν είναι μάλιστα ασυνήθιστο μια μεγάλη ανασκαφή να έχει απασχολήσει δύο, τρεις ή και περισσότερες γενιές αρχαιολόγων και να παραμένει ενεργή, με τον προηγούμενο να παραδίδει τη «σκυτάλη» στον επόμενο – ένας ακόμα λόγος που κάνει τέτοια αρχεία τόσο σημαντικά.

Χάρη εξάλλου στα σωζόμενα ημερολόγια, σχέδια και φωτογραφίες έχουμε σήμερα ακριβή αντίληψη για το πώς ήταν κάποιες αρχαιολογικές θέσεις, οικοδομήματα και λοιπά ευρήματα προτού φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές τα αλλοιώσουν εν μέρει ή εντελώς.  

«Η μεγαλύτερη δυσκολία αυτής της δουλειάς είναι το ψάξιμο, το "ψείρισμα" του αρχειακού υλικού και η ταυτοποίησή του. Να φτιάχνεις λεζάντες, να βάζεις αριθμούς, να κάνεις παραπομπές... Είναι κι αυτή μια οιωνεί ανασκαφή, μόνο που δεν σκάβεις σε χώμα αλλά σε σκονισμένες κούτες και φακέλους, τα δε "ευρήματά" σου είναι έγγραφα, σχέδια και διαφάνειες! Ο χειρισμός του υλικού απαιτεί κι αυτός προσοχή γιατί το υλικό σου μπορεί να είναι φθαρμένο, σκισμένο κ.λπ.

»Αυτός όμως ο μόχθος εκτός από τις συγκινήσεις που μπορεί να σου προσφέρει γίνεται και ικανοποίηση που σε κάνει να νιώθεις ότι αξίζει πραγματικά τον κόπο, όταν καταφέρνεις να ταυτίσεις μια φωτογραφία ή ένα σχέδιο, να εντοπίσεις πού αναφέρονται κάποιες σημειώσεις κ.λπ., όταν νιώθεις ότι έβαλες κι εσύ με τον τρόπο σου ένα λιθαράκι στην επιστήμη της αρχαιολογίας» μου λέει εν κατακλείδει η κ. Νίνου, καθώς με ξεπροβοδίζει.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Νέα Αγχίαλος- Φθιώτιδες Θήβες. Άποψη της βασιλικής Β΄ μετά την ανασκαφή. Ανασκαφές Π. Λαζαρίδη (1960)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Νικόπολις. Παλαιοχριστιανική βασιλική Α΄. Διακρίνεται ψηφιδωτή επιγραφή στο δάπεδο του εξωνάρθηκα. Ανασκαφές Αλ. Φιλαδελφέως (1916)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Δωδώνη. Το θέατρο πριν αρχίσουν οι αναστηλωτικές εργασίες. Ανασκαφές Δ. Ευαγγελίδη (1955)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Βεργίνα. Ο τοίχος του θαλάμου του βασιλικού τάφου και ο θρόνος. Ανασκαφές Μ. Ανδρόνικου (1987)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Θήρα, Ακρωτήρι. Δωμάτιο Δ16. Ομάδα 20 αγγείων όπως βρέθηκαν in situ. Ανασκαφές Σπ. Μαρινάτου (1971)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Ακρόπολις. Άποψη από ΒΔ, 1910.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Ελευσίνα. Το ιερό και η ακρόπολις. Ανασκαφές Κων. Κουρουνιώτη (δεκαετία 1930)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Αγορά ρωμαϊκών χρόνων. Η εξωτερική πλευρά της πύλης της Αθηνάς Αρχηγέτιδος, 1910.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Βιβλιοθήκη Αδριανού. Η δυτική πλευρά, 1910.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Ελευσίνα. Τμήμα του τείχους του ιερού, διακρίνεται δεξιά κυκλικός πύργος. Ανασκαφές Κων. Κουρουνιώτη (δεκαετία 1930)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Φιγάλεια, Βάσσες. Ναός Επικουρίου Απόλλωνος. Αναστηλωτικές εργασίες Νικ. Μπαλάνου-Νικ. Ιωαννίτη (1902-1906)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Επίδαυρος. Το στάδιο του ιερού του Ασκληπιού κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του. Ανασκαφές Παν. Καββαδία (γύρω στο 1900)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Ελευσίνα. Νότια αυλή του ιερού. Σχέδιο Αλ. Λυκάκης (1895)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Άρτα, Μονή Βλαχερνών. Η ανατολική πλευρά του καθολικού της μονής. Σχέδιο Αν. Ορλάνδος (1936)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Μυστράς. Το σπίτι Δ. Σχέδιο Α. Ορλάνδος (1937)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Μυκήνες. Αεροφωτογραφία τμήματος της ακρόπολης. Διακρίνεται στο κέντρο η πύλη των λεόντων και προς τα δεξιά κάτω ο ταφικός κύκλος Α. Ανασκαφές Γ. Μυλωνά, 1975.

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Θεσσαλία, Νήλεια. Γραπτή μεσοελλαδική πρόχους. Σχέδιο Δ. Θεοχάρης (1957)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Θέατρο Ηρώδου Αττικού. Αναπαράσταση. Σχέδιο Φρ. Βερσάκης (1912)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Ωδείο Περικλέους. Βόρειος τοίχος σε πρόσοψη και τομή. Ανασκαφή Παν. Καστριώτη (1924)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Ακρόπολις. Παρθενών. Τρόπος προωθήσεως των λίθων. Σχέδιο Αν. Ορλάνδος (1976-1978)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Οδός Αδριανού και Θησείου. Κάτοψη των κτισμάτων. Σχέδιο Ιω. Τραυλός (1956)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Ανασκαφές νοτίως της Ακροπόλεως, κτήριο Χ. Τμήμα του ψηφιδωτού διακόσμου από το δάπεδο της κεντρικής αίθουσας. Σχέδιο Ιω. Τραυλός.
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Αθήνα. Οδός Αγίου Μάρκου. Πρόχειρα σχεδιάκια των γεωμετρικών αγγείων που βρέθηκαν κατά την ανασκαφή. Ιω. Τραυλός (1963)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Καστέλλα. Ανασκαφές Ιω. Θρεψιάδη, σχέδιο Κ. Κυριάκης (1936)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Δωδώνη. Τοπογραφικό σχέδιο του χώρου. Ανασκαφές Σωτ. Δάκαρη (1965)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Μακεδονία, Καρύτσα Πιερίας. Κτερίσματα μακεδονικού τάφου. Ανασκαφές Χαρ. Μακαρόνα (1955)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Μακεδονία, Δερβένι. Η κοιμισμένη μαινάδα από τον χάλκινο κρατήρα του Δερβενίου. Σχέδιο Κ. Ηλιάκης (1978)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Πελοπόννησος, Κόρινθος. Βασιλική Κρανείου. Μαρμαροθέτημα βορείου κλίτους. Ανασκαφές Δημ. Πάλλα, σχέδιο Ευ. Ολύμπιος (1972)
Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Κεφαλληνία, Σάμη. Ρωμαϊκό βαλανείο. Ψηφιδωτή διακόσμηση του δαπέδου της υπαίθριας αυλής. Ανασκαφές Βασ. Καλλιπολίτη (1959)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Θήρα, Ακρωτήρι. Ιχνογράφημα του χώρου Β2, της οδού Τελχίνων και του τομέως Γ. Ανασκαφές Σπυρ. Μαρινάτου, σχέδιο Ι. Ν. Κουμανούδης (1969)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Μακεδονία , Πέλλα. Σελίδες ανασκαφικού ημερολογίου Γεωρ. Οικονόμου (1914).

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Ελευσίνα, δυτικό νεκροταφείο. Σελίδες ανασκαφικού ημερολογίου Γεωρ. Μυλωνά (1954)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Μυκήνες, Πύλη των Λεόντων. Σελίδες ανασκαφικού ημερολογίου Γεωρ. Μυλωνά (1958)

Δείτε για πρώτη φορά το πολύτιμο αρχείο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Facebook Twitter
Βέροια. Σελίδες σημειωματαρίου με καταγραφή επιγραφών. Αν. Ορλάνδος (1915)

Αρχαιολογία & Ιστορία
1
Θοδωρής Αντωνόπουλος

Θοδωρής Αντωνόπουλος

Μαθήτευσε στο Εργαστήρι Δημοσιογραφίας και το αθηναϊκό underground press. Ανήκει στην συντακτική ομάδα της Lifo. Έχει επίσης ασχοληθεί με επιμέλειες κειμένων και εκδόσεων.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΠΕΜΠΤΗ 04/08-Κάποτε, πριν μετατραπεί σε σκουπιδότοπο, ο Ασπρόπυργος ονομαζόταν και «μικρός Καναδάς».

Ιστορία μιας πόλης / Κάποτε ο Ασπρόπυργος ονομαζόταν και «μικρός Καναδάς»

Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Μαρία Σαμπατακάκη και τον Δημήτρη Τσίγκο για τον Ασπρόπυργο, την οικόσιτη αγελαδοτροφία και τους αναπάντεχους τρόπους με τους οποίους αυτή στηρίχθηκε μεταπολεμικά.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 06/03-Γιατί η Σαπφώ παραμένει επιδραστική ακόμα και σήμερα έχοντας αναγορευθεί σε φεμινιστικό και queer σύμβολο

Ηχητικά Άρθρα / Γιατί η Σαπφώ παραμένει επιδραστική ακόμα και σήμερα;

Τι κάνει τόσο ιδιαίτερη την ξακουστή ποιήτρια, συνθέτρια και παιδαγωγό από τη Λέσβο και γιατί 2.600 χρόνια μετά τη γέννησή της εξακολουθεί να προβληματίζει, να συγκινεί και να συναρπάζει;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάντα υποφέραμε από διάσπαση προσοχής, απλώς τώρα έχουμε να κατηγορούμε τις οθόνες

Ιδέες / Πάντα υποφέραμε από διάσπαση προσοχής, απλώς τώρα έχουμε να κατηγορούμε τις οθόνες

Πολύς κόσμος πιστεύει ότι το ατέλειωτο σκρολάρισμα στα social media και στις άπειρες πηγές πληροφόρησης στο διαδίκτυο ευθύνεται για το «στέγνωμα» του ανθρώπινου μυαλού. Κι όμως, το ζήτημα της ελλειμματικής προσοχής μάς απασχολεί από την αρχαιότητα και κάποιοι έχουν ήδη δώσει λύσεις και εξηγήσεις.
THE LIFO TEAM
ΠΕΜΠΤΗ 02/03- Τι αποκαλύπτει για τη ζωή στην αρχαία Αττική η επιστήμη της αρχαιοβοτανικής;

Ιστορία μιας πόλης / Aρχαιοβοτανική: Τι αποκαλύπτουν για τη ζωή στην αρχαία Αττική οι αρχαίοι σπόροι;

Η Αγιάτη Μπενάρδου επισκέπτεται το Εργαστήριο Wiener της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών και μιλά με την αρχαιοβοτανολόγο Εύη Μαργαρίτη για τους σπόρους, τις καλλιέργειες και πώς αυτές μετατρέπονταν σε τροφή στην Αρχαία Αττική.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
15 από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα στην Ελλάδα

Αρχαιολογία & Ιστορία / 15 από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα στην Ελλάδα

Με αφορμή την κυκλοφορία του δίγλωσσου οδηγού «Ελλάδα – Ταξιδεύοντας στα κάστρα της», ο ιστορικός και συγγραφέας Στέφανος Καβαλλιεράκης επιλέγει 15 ελληνικά κάστρα από διαφορετικές εποχές και πολιτισμούς.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ
Δείτε τις αρχαιότητες που ανακαλύφθηκαν στην Πλατεία Κολωνακίου

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Πλατεία Κολωνακίου: Οι αρχαιότητες που ανακαλύφθηκαν στην ανασκαφή

Η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, Έλενα Κουντούρη, περιγράφει τις λεπτομέρειες της ανασκαφικής έρευνας που διενεργήθηκε στην πλατεία Κολωνακίου για τη γραμμή 4 του μετρό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τρούμπα: Ιστορίες του λιμανιού

Ιστορία μιας πόλης / Τρούμπα: Ιστορίες του λιμανιού

H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Βασίλη Πισιμίση, ιδιοκτήτη παλαιοβιβλιοπωλείου στο Κερατσίνι και συγγραφέα του βιβλίου «Τρούμπα, Βούρλα, Λιμάνι - Χώρος και μνήμη του πειραϊκού περιθωρίου στον 20ό αιώνα», για τη σεξεργασία στην Τρούμπα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στάβερης Βορειοηπειρώτες

Εκδήλωση / Από την Αλβανία στην Ελλάδα: Το ιστορικό φωτορεπορτάζ του Σπύρου Στάβερη

Το 1991 ο Σπύρος Στάβερης κατέγραψε τη μεγάλη φυγή και την είσοδο στην Ελλάδα μεταναστών και μεταναστριών από την Αλβανία. Τρεις δεκαετίες μετά, οι εικόνες γίνονται το επίκεντρο της εκδήλωσης «Κοιτώντας τις φωτογραφίες των γονιών μου: 30 χρόνια αλβανικής μετανάστευσης» στο Πάρκο Ελευθερίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

1 σχόλια

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ