''H ανυπόφορη ποιητική επανάληψη της κυρίας Κικής Δημουλά''

Facebook Twitter
94

Προχτές η Κική Δημουλά ήταν στο πρωτοσέλιδο της διεθνούς έκδοσης των New York Times και πολύς λόγος έγινε για την παγκόσμια αποδοχή των ποιημάτων της, τα βραβεία που έχει κερδίσει και τις (άξια κερδισμένες, κατά τη γνώμη μου) τιμές που της έχουν γίνει. 

Πριν περάσει πολλή ώρα -και από αναμενόμενη κεκτημένη ταχύτητα- οι haters της ξέθαψαν ένα προπέρσινο κείμενο απ' το RedNoteDiary. Σαν αντανακλαστική κίνηση μιζέριας, με το που κάποιος Έλληνας ακούγεται έξω με τρόπο θετικό, θυμηθήκαμε ότι η ποίηση της Δημουλά αρέσει στις μάζες (άρα δεν είναι υψηλή) και δεν μιλά για την ανεργία και την φτώχεια (κάτι που σε καιρό μνημονίου ισοδυναμεί με εσχάτη προδοσία)!

Γούστα είναι αυτά βέβαια, και το κείμενο -που αναδημοσιεύω παρακάτω- λέει και κάποια, κατά τη γνώμη μου, σωστά πράγματα, απλώς βρήκα ανυπόφορη την απαίτηση από καλλιτέχνη να γράφει για αυτά που θες εσύ:

H ανυπόφορη ποιητική επανάληψη της κυρίας Κικής Δημουλά
 
Η κυρία Δημουλά αποδείχτηκε τελικά ότι είναι ικανή να κλαίει μόνο για έναν καθρέφτη, όπου σε αυτόν τον καθρέφτη βλέπει το είδωλό της. Είναι ερωτευμένη με τον εαυτό της
 
Της Ζωής Χαλιδιά

Δεν με ενδιαφέρει αν η κυρία Δημουλά ξέρει να ζυμώνει με κόμπους στο λαιμό το συναίσθημά της, αν ξέρει να πλάθει με τρυφερότητα τις λέξεις, αν ξέρει να τακτοποιεί λυρικά τις αράδες της, την μία δίπλα στην άλλη. Δεν με ενδιαφέρει αν εν ολίγοις πλάθει κουλουράκια με τα δυο χεράκια και τα εναποθέτει ως προσκυνητής στη λογοτεχνική λαμαρίνα. 

Με ενδιαφέρει ότι το Ενός λεπτού μαζί που έγραψε, κρατά μια ζωή, αποδεικνύοντας ότι όλη της η τέχνη είναι η επιτομή της ομφαλοσκόπησης. 

Βεβαίως δικαίωμά της να βυζαίνει το σύμπτωμά της, δικαίωμά της να γράφει και να ζει όπως αγαπά, αλλά από τη στιγμή που για μία ακόμα φορά βραβεύεται και από τη στιγμή που για μία ακόμη φορά δίνει συνέντευξη, δικαιούμαι κι εγώ να βγω να πω ότι: βαρέθηκα την ποίηση της κυρίας Δημουλά. 

Δεν αντέχω άλλο τις αποσιωπητικές της εικόνες, δεν αντέχω άλλο τιςλυπημένες φράσεις της, τις εαρινές της διαθέσεις.  Δεν αντέχω άλλο το καθώς πρέπει συναισθηματικό της αντιμάμαλο, με κούρασε η λογοτεχνική της μονοτονία. Δεν αντέχω άλλο η επόμενη στροφή, η επόμενη αράδα να με βγάζει πάντα στον ίσιο δρόμο

Επιτέλους, στην ηλικία της, η κυρία Δημουλά όφειλε να έχει κατεβεί έστω και μια φορά στο κέντρο της ζωής, και να έχει, έστω και μία φορά, λερώσει τις λέξεις της  με τα κάτουρα των εξαθλιωμένων ανθρώπων και όχι να τις εμποτίζει μονάχα στα ροδόνερα των σιωπηλών ερώτων της και στην αρμύρα των δακρύων της. 

Επιτέλους, στην ηλικία της, η κυρία Δημουλά θα έπρεπε να έχει καταδεχτεί, έστω και μία φορά, να συναναστραφεί και άλλους πόνους πέραν των δικών της, να έχει στριμωχθεί με ανθρώπους που δεν τους κούρασε πολύ η Κυριακή αλλά η φτώχεια, η ανεργία, η φυλακή - η πρέζα ίσως; Επιτέλους, σαν τους μεγάλους ποιητές, έστω μια φορά, ας είχε "γλύψει με τη γλώσσα των πλακάτ τις φθισικές ροχάλες"*. 

Εκείνο πάντως που πυροδότησε την διάθεσή μου να πω ότι πλέον βαριέμαι την ποίηση της κυρίας Δημουλά ήταν οι παντελώς άνοστες και χωρίς δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης απαντήσεις που έδωσε στις ερωτήσεις που της έθεσε ο κ. Γιάννης Μπασκόζος, για την εφημερίδα Το Βήμα. Εκεί συνειδητοποιήσα ότι η ποιήτρια είναι γυμνή. Ή μάλλον κενή περιεχομένου. Καμία σπιρτάδα στις απαντήσεις της, κανένα φως, τίποτα. Και την ίδια ώρα, επιμελώς σιωπά για τα σημαντικά και απλώς ονοματίζει τα κακώς κείμενα. Οι απόψεις της είναι όπως η ποίησή της: ανώδυνες. Διαβάζονται όπως και οι ποιητικές της συλλογές, δίπλα στο τζάκι, με ένα σαλάκι ριγμένο πάνω στα γόνατα ή στους ώμους. 

Η κυρία Δημουλά αποδείχτηκε τελικά ότι είναι ικανή να κλαίει μόνο για έναν καθρέφτη, όπου σε αυτόν τον καθρέφτη βλέπει το είδωλό της. Είναι ερωτευμένη με τον εαυτό της. 

Κι ο Μαγιακόφσκι ποίησε για τον έρωτα αλλά όταν το έκανε μεγαλούργησε, δεν έκατσε να μαλάξει τις λέξεις. Τις πυρπόλησε! 

Βεβαίως ο Μαγιακόφσκι στο τέλος τίναξε και τα μυαλά του στον αέρα ως ποιητής που ήταν, ενώ η κυρία Δημουλά, ως αυτό που είναι, απλά έκατσε και της έζεψαν στο λαιμό ένα ακόμα χαϊμαλί επιβράβευσης, με τον τίτλο Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.

*Ταυτόχρονα κυκλοφόρησε ξανά στα social media και ο...

Dimoula Generator 

Ξέρω ότι πάντα τη θαύμαζες και ποθούσες να γράψεις κι εσύ θρυλικούς στίχους σαν το: να στρογγυλοποιούνται ευθυνότεροι οι πόνοι, ή σαν εκείνο το ωραίο: άφησα να μην ξέρω πώς λύνεται ένα χθες, ή σαν το άλλο: νοσταλγία δισύλλαβη και ένταση μονολεκτική (εκτός αν ζηλεύεις το ανυπέρβλητο: δεν φτάνει που ήσουν ερχομός θερμοκηπίων). Τώρα όμως μπορείς κι εσύ να γράψεις ποίηση Κικής Δημουλά, ναι! Με τον 100% μηχανιστικό αλγόριθμο που προσφέρω εντελώς δωρεάν, μπορείς πλέον να γίνεις πιο Δημουλά κι απ' τη Δημουλά. Ακριβώς, καλά διάβασες! Ο αλγόριθμος δουλεύει τόσο μηχανιστικά ώστε αν ήξερα λίγο κώδικα, θα τον έκανα κανονική γεννήτρια. Εμπρός λοιπόν, μια άλλη Κική Δημουλά είναι εφικτή:

1) ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ. Παίρνεις ένα εντελώς κοινότοπο κείμενο από το internet ή από οπουδήποτε. Π.χ. βούτηξα από το www.meteo.gr το ακόλουθο:

ΔΕΛΤΙΟ ΚΑΙΡΟΥ

Ιδιαίτερα βροχερός αναμένεται να διατηρηθεί ο καιρός σε αρκετές ηπειρωτικές και θαλάσσιες περιοχές της χώρας μέχρι και την Τρίτη 27/10. Τα φαινόμενα θα είναι κατά περιόδους έντονα, ενώ κατά τόπους θα χαρακτηρίζονται από μεγάλη διάρκεια, λόγω της οποίας είναι πιθανό να προκύψουν προβλήματα. Οι νότιοι άνεμοι στα πελάγη θα φτάνουν σε ένταση τα 6 - 7 μποφόρ, στρεφόμενοι σταδιακά στο Ιόνιο σε ανατολικών διευθύνσεων και στο Αιγαίο σε ανατολικούς έως βορειοανατολικούς με ανάλογες εντάσεις. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση στα κεντρικά, ανατολικά και βόρεια διατηρούμενη ωστόσο σε ελαφρώς υψηλότερα από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.

Καθόλου ποιητικό, έτσι; Μη βιάζεσαι όμως, έχει και συνέχεια:


2) ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ. Χωρίζεις αυθαίρετα τις περιόδους σε επιμέρους στίχους. Μπορείς να εμπιστευτείς το ταλέντο σου, αλλά ακόμα κι αν θέλεις να το κάνεις εντελώς μηχανιστικά, μπορείς να χρησιμοποιήσεις μία γεννήτρια τυχαίων αριθμών. Εγώ έκανα copy-paste το κείμενο σε έγγραφο του Word, μέτρησα την αράδα με τις περισσότερες λέξεις (17 εν προκειμένω, ανάλογα και με τη γραμματοσειρά, τα περιθώρια κ.λπ.) και χρησιμοποίησα αυτήν τη γεννήτρια με min το 1 και max το 17. Προσοχή: δε χωρίζεις το άρθρο από το ουσιαστικό του (ακόμα κι η ποίηση Κικής Δημουλά έχει τα όριά της). Χωρίζεις οπωσδήποτε τις δευτερεύουσες προτάσεις:

ΔΕΛΤΙΟ ΚΑΙΡΟΥ

Ιδιαίτερα βροχερός αναμένεται
να διατηρηθεί ο καιρός
σε αρκετές ηπειρωτικές και θαλάσσιες περιοχές
της χώρας
μέχρι και την Τρίτη 27/10.
Τα φαινόμενα θα είναι κατά περιόδους
έντονα
ενώ κατά τόπους θα χαρακτηρίζονται από μεγάλη διάρκεια
λόγω της οποίας είναι πιθανό
να προκύψουν προβλήματα.
Οι νότιοι άνεμοι στα πελάγη θα φτάνουν σε ένταση τα 6 - 7 μποφόρ
στρεφόμενοι σταδιακά
στο Ιόνιο
σε ανατολικών διευθύνσεων και στο Αιγαίο σε ανατολικούς
έως βορειοανατολικούς
με ανάλογες εντάσεις
Η θερμοκρασία θα σημειώσει
μικρή πτώση
στα κεντρικά, ανατολικά και βόρεια
διατηρούμενη ωστόσο σε ελαφρώς υψηλότερα από τα κανονικά για την εποχή
επίπεδα.

Κάπως πιο ποιητικό, δεν εξασφαλίζεις όμως θέση στην Ακαδημία Αθηνών μ’ αυτό. Πάμε στο επόμενο βήμα:


3) ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Πηγαίνεις σ' ένα website ομοιοκαταληξιών κι αρχίζεις ν’ αντικαθιστάς ρήματα, επίθετα και ουσιαστικά. Το καλύτερο είναι αυτό. Αντικατέστησε κατά 80%, είναι ένα καλό ποσοστό:

ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΕΙΟ ΚΑΙΡΟΥ

Ιδιαίτερα στυγερός αναμένεται
να κυοφορηθεί ο καιρός
σε αρκετές αρτηριοσκληρωτικές και ακροθαλάσσιες εσοχές
της νεκροχώρας
μέχρι και την Τρίτη 27/10.
Τα αμφιλεγόμενα θα είναι ιδεατά εμβρυώδους
νεκροσέντονα
ενώ κατά τόπους θα χαρακτηρίζονται από μεγάλη οξυδέρκεια
λόγω της οποίας είναι πιθανό
να ενσκύψουν εμβλήματα.
Οι νότιοι εμπόλεμοι σαρκοφάγοι θα κάνουν σε ένταση τα 6 - 7 ρεκόρ
στρεφόμενοι σταδιακά
στο Αιώνιο
σε μελαγχολικών εκτραχύνσεων και στο Χυδαίο σε αποστολικούς
έως ιεραποστολικούς
με ανάλογες προϊδεάσεις
Η ιδιοσυγκρασία θα αποφλοιώσει
μικρή πτώση
στα φυγοκεντρικά, αλκοολικά και εγχώρια
διατηρούμενη ωστόσο σε ελαφρώς αβέλτερα από τα κανονικά για την συνεκδοχή
υψίπεδα.

Τώρα κάτι λέει, αρχίζει να γίνεται κικηδημουλικό… Το επόμενο βήμα θα σου αρέσει ιδιαίτερα:


4) ΕΞΑΡΣΗ. Θα ξανα-αντικαταστήσουμε ένα ποσοστό από τις προηγούμενες λέξεις με καινούργιες, σούπερ εξεζητημένες (π.χ. αντίθλιψη, απεριέργεια, διαμφισβητώ, δνοφερός κ.λπ), απ' αυτές που μόνο το Αντίστροφο Λεξικό της Αναστασιάδη-Συμεωνίδη ξέρει (και η Κική Δημουλά, φυσικά). Προκειμένου λοιπόν να εντοπίσουμε όλα αυτά τα υπέροχα: νυχτογιός, ζητεία, τζοβαρικό, κοντακιανότητα κ.λπ., που ανοίγουν τις πύλες της Ακαδημίας Αθηνών, θα χρησιμοποιήσουμε το Google και θα πάρουμε από κάθε ομάδα λέξεων, αυτή με τα λιγότερα αποτελέσματα.
Ο αλγόριθμος έχει και παραμέτρους ποιότητας: για light Δημουλά, ξανα-αντικατέστησε ένα 10 - 20%. Για softcore Δημουλά, μπορείς να φτάσεις ως το 40%. Από κει και πάνω γίνεται εντελώς hardcore:

ΑΘΥΡΜΑΤΟΠΟΙΕΙΟ ΚΑΙΡΟΥ

Ιδιαίτερα στυγερός αναμένεται
να ακταιωρηθεί ο καιρός
σε αρκετές αρτηριοσκληρωτικές και ακροθαλάσσιες εσοχές
της νεκροχώρας
μέχρι και την Τρίτη 27/10.
Τα αμφιλεγόμενα θα είναι ιδεατά εμβρυώδους
νεκροσέντονα
ενώ κατά τόπους θα χαρακτηρίζονται από μεγάλη παρέκεια
λόγω της οποίας είναι πιθανό
να ενσκύψουν διαθρυλήματα.
Οι νότιοι αριστερήνεμοι σαρκοφάγοι θα αθιβάνουν σε ένταση τα 6 - 7 ρεκόρ
στρεφόμενοι σταδιακά
στο Αιώνιο
σε μελαγχολικών πραΰνσεων και στο Χυδαίο σε αποστολικούς
έως ιεραποστολικούς
με ανάλογες προϊδεάσεις
Η ιδιοσυγκρασία θα αποφλοιώσει
μικρή πτώση
στα φυγοκεντρικά, αλκοολικά και εγχώρια
διατηρούμενη ωστόσο σε ελαφρώς αβέλτερα από τα κανονικά για την συνεκδοχή
ανεμπαίγνιδα.

Όσο πάει και καλύτερο, ε; Πλέον μένει μόνο ένα βήμα:


5) ΦΙΝΙΡΙΣΜΑ. Ρίχνεις μια τελευταία ματιά, διορθώνεις λίγο τη στίξη, κόβεις κάποιες υπερβολές, κάποιες προτασούλες που περισσεύουν. Δεν είναι δύσκολο, λίγη εμπειρία θέλει, στο φινάλε μπορείς πάντα να εμπνευστείς από ένα τυχαίο ποίημα του ινδάλματός σου:

ΑΘΥΡΜΑΤΟΠΟΙΕΙΟ ΚΑΙΡΟΥ

Στυγερός αναμένεται
να ακταιωρηθεί ο καιρός
σε αρκετές ακροθαλάσσιες εσοχές
της νεκροχώρας.
Τα αμφιλεγόμενα θα είναι ιδεατά εμβρυώδους.
Νεκροσέντονα,
που θα χαρακτηρίζονται από μεγάλη παρέκεια,
είναι πιθανό
να ενσκύψουν διαθρυλήματα.
Οι νότιοι αριστερήνεμοι, σαρκοφάγοι, θα αθιβάνουν ρεκόρ
στρεφόμενοι σταδιακά
στο Αιώνιο
σε μελαγχολικών πραΰνσεων και στο Χυδαίο. Σε αποστολικούς
έως ιεραποστολικούς.
Η ιδιοσυγκρασία θα αποφλοιώσει
μικρή πτώση
στα φυγοκεντρικά και εγχώρια
σε ελαφρώς αβέλτερα για την συνεκδοχή
ανεμπαίγνιδα.

Τέλειο! Συγχαρητήρια, έγινες Κική Δημουλά! Οι δυνατότητες του 100% μηχανιστικού αλγορίθμου είναι απεριόριστες, λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, ακόμα και τις αργίες. Μη χάνεις την ευκαιρία να γράψεις κι εσύ σαν τη «μεγαλύτερη ελληνίδα ποιήτρια μετά τη Σαπφώ» (κατά Νίκο Δήμου). Ανοίγεις το in.gr να δεις καμιά είδηση; Σκάρωσε ένα ποίημα Κικής Δημουλά στα γρήγορα. Διαβάζεις τις οδηγίες χρήσης πάνω στο αφρόλουτρο; Ξεδίπλωσε το ταλέντο σου σε mode Κικής Δημουλά. Εγώ προχθές συμπλήρωνα κάτι χαρτιά του ΙΚΑ και σε πέντε λεπτά έφτιαξα ποίημα με ουσία και μήνυμα:

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΞΑΫΛΩΣΗ

Η ευλάβεια των στοιχείων που υποβάλλονται
με αυτή την εξαΰλωση
μπορεί να ελεγχθεί με βάση το αρχείο άλλων νουθεσιών
(άρθρο 8, παρ. 4, Ν. 1599/1986)
Με ατομική μου γαλήνη και γνωρίζοντας
τις αρτηριοσκληρώσεις
που προβλέπονται από τις μορφοσυντάξεις
της παρ. 6 του άρθρου 22 του Ν. 1599/1986,
εξαϋλώνω ότι:
……………………………………………………
(1) Αναγράφεται από τον ενδιαφερόμενο ηλεκτρολύτη
ή Ιαχή
ή Πανδαισία
του οσίου τομέα, που απευθύνεται η εξαΰλωση.
(2) Αναγράφεται ταυρομάχος.
(3) «Όποιος εν γνώσει του εξαϋλώνει
ψευδή γεγονότα
ή αρνείται
ή αποκρύπτει τα εωθινά
τιμωρείται με προπηλάκιση τουλάχιστον τριών οδυνών»

Αφήνοντας κατά μέρος την πλάκα, κάπως πρέπει να αντισταθούμε στους κουρασμένους καλλιτέχνες των αδιεξόδων. Τους κουρασμένους πρωθυπουργούς έχουμε δικαίωμα να τους μαυρίζουμε με την ψήφο μας• ας ασκήσουμε το δικαίωμά μας να χλευάζουμε και τους κουρασμένους καλλιτέχνες. Δεν είναι δικαιολογία ότι απεικονίζουν πιστά τη σύγχυση της μεταμοντέρνας μας εμπειρίας. Δεν είναι μόνο θέμα τέχνης, αλλά κάτι πολύ πιο σοβαρό: η ίδια η ζωή μας μετατρέπεται σταδιακά σε ποίηση Κικής Δημουλά, σε τραγούδι Σωκράτη Μάλαμα, κι οι ομώνυμοι καλλιτέχνες συνιστούν ένα ακόμα γρανάζι της μηχανής. Another brick in the wall. Λαέ πολέμα, σου πίνουνε το αίμα. Μη λησμονήσεις το όνειρο, μην εγκαταλείψεις τον αγώνα για μια απλή ζωή.

-----

Ο Αύγουστος Κορτώ, στο Facebook του:

Εμφορούμαι από το πνεύμα του Διαφωτισμού σημαίνει: ακόμα κι αν η Δημουλά δεν με ξετρέλανε ποτέ ως ποιήτρια, ακόμα κι αν θεωρώ τον δημόσιο λόγο της ανιαρό και απλοϊκό, μολαταύτα χαίρομαι για την επιτυχία και την προβολή της, για την περαιτέρω διάδοση του έργου της, κι εύχομαι, γιατί όχι, να κερδίσει και το Νομπέλ, ώστε τα βλέμματα του λογοτεχνικού κόσμου να στραφούν έστω και φευγαλέα στην Ελλάδα, που βρίθει εξαίρετων ποιητών και πεζογράφων.

Από ένα ωραίο status update του Γεράσιμου Ευαγγελάτου:

Gerasimos Evangelatos

Όποιος σνομπάρει τη Δημουλά είναι σα να σνομπάρει την εφηβεία του. Χάρη σ' εκείνη τράβηξες και μια τρυφερή υπογράμμιση ρε φίλε. Σεβάσου το.

Kαι μπορεί οι περισσότεροι να τη συνδέουμε με τα σπυριά και την κυκλοθυμία μας είχαμε όμως και κανα πρώτο μεγάλο έρωτα εκεί στο πλάι.

 

[*Κάτι ωραίο είχε γράψει στο FB κι ο Θανάσης Χειμωνάς χτες βράδυ, δυστυχώς τώρα δεν το βρίσκω.]

 

Ο δε Μιχάλης έγραψε: "Καλά αυτό που ξεθάβετε έναν παλιό λίβελο για τη Δημουλά και το κοτσάρετε εδώ κι εκεί με ξεπερνά. Ούτε σε μένα αρέσει ως ποιήτρια αλλά δεν κάνω λες και μου πήρε το φαί απ' το στόμα!"

 

(Δύο σχόλια που διάβασα στο παραπάνω status update: " Χλευάζουμε τη Δημουλά και θαυμάζουμε Πιτσιρίκο. Αυτοί είμαστε." και "Να κάνει η Tribune και ένα αφιέρωμα στο πώς αντέδρασαν τα greek social media στο πρωτοσέλιδο!")

 

 

 

 

94

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σχόλια

8 σχόλια
Για να είμαι ειλικρινής δε διαβάζω και πολύ ποίηση και για τη Δημουλά δεν έχω άποψη.Αλλά πόσο αφελές και ανόητο κριτήριο για τον αληθινό ποιητή είναι το αν αυτοκτόνησε ή αν διάγει φυσιολογικό βίο ή αν βραβεύεται με κρατικά βραβεία. Μόνο μ'αυτό το επιχείρημα η Χαλιδιά (που δεν έχω ιδέα ποια είναι) δείχνει ότι δεν είναι σε θέση να κρίνει αντικειμενικά αν κάτι συνιστά αληθινή ποίηση ή όχι.
Πρέπει να μου αρέσει η Κική Δημουλά ως ποιήτρια επειδή βραβεύτηκε;; Πρέπει η Κική Δημουλά, ως ποιήτρια, να μην δέχεται κριτική ως κάτι ανώτερο, ως καλλιτέχνης, από κάθε δημόσιο πρόσωπο για τις δημόσιες δηλώσεις ή γραπτά της, ή ακόμα και για το έργο της;Φυσικά και χαίρομαι που ένας καλλιτέχνης αναγνωρίστηκε για την εργασία του, ασχέτως αν προσωπικά την εκτιμάω, καθώς η τέχνη βασίζεται στην προσωπική και υποκειμενική κριτική και αισθητική. Όχι τόσο επειδή είναι Ελληνίδα, αλλά περισσότερο γιατί ένας καλλιτέχνης υπάρχει για την αναγνώριση του. Είναι λογικό όταν κάποιος απασχολεί την κοινωνία με οποιονδήποτε τρόπο, όπως μια βράβευση, να βρεθούν τόσο υποστηρικτές, όσο και κατακριτές. Η κριτική σκέψη είναι επιθυμητή, και καλό είναι να στρέφεται τόσο προς την κοινωνία, όσο και στον εσωτερικό ψυχισμό μας. Το αντίθετο θα ήταν κάθε βράβευση να σήμαινε και αυτόματη αποδοχή, το οποίο θα με προβλημάτιζε περισσότερο...
Η κριτική είναι α-νόητο να γίνεται επί τη βάσει του τι θα θέλαμε ή τι πιστεύουμε εμείς ότι θα έπρεπε να την απασχολεί ως καλλιτέχνη. Είναι η λογική του "βρίζω μια ταινία επειδή είναι επιστημονικής φαντασίας ενώ θα έπρεπε να γυρίζονται μόνο ταινίες που προσιδιάζουν στον ιταλικό νεορεαλισμό". Αν δεν σου αρέσουν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, μην τις βλέπεις, και αν για τον οποιοδήποτε λόγο τύχει να δεις κάποια, κρίνε την ως ταινία επιστημονικής φαντασίας. Το "νισάφι με την επιστημονική φαντασία" δεν είναι κριτική, είναι το ναρκισσιστικό μη επιχείρημα του ανθρώπου που δεν δέχεται ότι το προσωπικό του γούστο είναι σεβαστό, αλλά δεν μπορεί να είναι (άγραφος) νόμος για τους υπόλοιπους. Και εκεί που ο εν λόγω ναρκισσισμός βγάζει μάτι είναι όταν η ταινία γίνει και blockbuster.
dim_m, κατανοώ αυτό που γράφεις, αλλά έχω δύο ενστάσεις. Η μία προκύπτει από την υπόσταση ενός καλλιτέχνη και ως δημόσιο πρόσωπο. Ως δημόσιο πρόσωπο μπορείς να το κρίνεις για την συμμετοχή ή αποχή του ίδιου ή του έργου του στα κοινά. Θυμάμαι το κοινό των Iced Earth, είχαν ξενερώσει με το συγκρότημα, όταν αυτό αποφάσισε να τραγουδήσει υπέρ του πολέμου στο Ιράκ. Δεν υπάρχει κάποιο απυρόβλητο με τους καλλιτέχνες, όπου μπορούν να κριθούν μόνο αυστηρά για το έργο τους. Σε μια ιδιαίτερη στιγμή για τους Έλληνες, με την ανεργία και την φτώχεια που υπάρχει, θα θεωρούσα λογικό, όχι όμως απαραίτητο, οι καλλιτέχνες, ως άτομα που προωθούνται ως ιδιαίτερα ευαίσθητοι, να προσπαθούσαν να αγγίξουν αυτό το θέμα. Το αν θα το κάνουν ή όχι είναι δικό τους θέμα, και αν θα κριθούν ή όχι από αυτό από ένα μέρος του κοινού, είναι θέμα του κοινού. Η δεύτερη ένσταση μου αφορά το γεγονός ότι μπορεί να μην σου αρέσει ένα έργο, αλλά να σου αρέσει ο καλλιτέχνης. Για παράδειγμα, είναι λάθος να αναφέρω ότι μου αρέσει η γραφή του Henry Miller, αλλά το βιβλίο "Ο τροπικός του Καρκίνου" το βρήκα κουραστικό; Ο λόγος που το βρήκα κουραστικό είναι επειδή οι λίγοι διάλογοι του βιβλίου αναλωνόντουσαν από το αχαλίνωτο sex με διαφορετικούς παρτενέρ σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορώ να κρίνω το βιβλίο επειδή δεν μου άρεσε το θέμα του; Παρεμπιπτόντως, το "Sex and the City" ή το "Οι αποχρώσεις του Γκρι" μου άρεσαν περισσότερο (δεν ξετρελάθηκα κιόλας), αν και είχαν λιγότερο sex. Έχω ή δεν έχω δικαίωμα λοιπόν να κρίνω ένα βιβλίο που έχει σαν θέμα το sex;; Η μπορώ να το κρίνω μόνο αν υπάρχει από ένα ποσοστό και κάτω;;Τέλος, καμία σημασία δεν έχει αν κάτι βραβευθεί για το κοινό. Η αξία της βράβευσης έχει μεγαλύτερη σημασία για τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Τα διαχρονικά έργα βρίσκουν την θέση τους στην ιστορία. Τα υπόλοιπα ξεχνιούνται μερικούς μόνο μήνες από την βράβευση τους.
(Για το δεύτερο σου σχόλιο, σε απάντηση στο δικό μου. Συγγνώμη για την καθυστερημένη απάντηση, δεν μπόρεσα να απαντήσω νωρίτερα, και τώρα μπορεί να μην το δεις...) Όσον αφορά στη δεύτερη ένσταση, κατ'αρχάς, κατά τη γνώμη μου, μπορείς να κρίνεις τα πάντα και τους πάντες. Το δικαίωμα είναι αδιαπραγμάτευτο. Αλλά το πώς ασκείται από τον καθένα είναι κι αυτό κάτι που θα κριθεί.Προσωπικά, το θεωρώ λογικό να απορρίψεις έναν καλλιτέχνη επειδή δεν σου αρέσει καμία πτυχή του έργου του ή δεν ταιριάζει με την ιδεολογία σου είτε για τον κόσμο γενικώς είτε για την τέχνη ειδικώς. Αλλά το να κατακρίνεις τον χ Miller επειδή είναι Miller και δεν είναι Hugo δεν είναι λογικό. Δεν είναι θέσφατο ούτε η ιδεολογία μας ούτε το γούστο μας. Αυτό εννοούσα: δεν μπορούν να γυρίζονται μόνο ταινίες που ανήκουν στο είδος που αρέσει σε εμένα, ούτε να "επιτρέπεται" μόνο η λογοτεχνία με τη θεματική που κρίνω εγώ άξια λόγου. Αν δεν μου αρέσει ο Miller, δεν μπορεί να μου πει κανείς τίποτα, είναι δικαίωμά μου. Είναι δικαίωμά μου και να του ασκήσω οποιουδήποτε τύπου κριτική θέλω. Επειδή έχω το δικαίωμα, όμως, δεν σημαίνει ότι η κριτική μου θα είναι (ή θεωρηθεί, πιο σωστά) απαραίτητα λογική. Το να μη μου αρέσει επειδή θα ήθελα να καταπιάνεται με διαφορετικά θέματα είναι λογικό. Η κριτική αλά "Ω (μωρή μπιπ του μπιπ) Miller, γιατί να είσαι ο Miller;" δεν είναι λογική. Είναι κριτική που εκκινεί από το θυμικό, βλ. "ό,τι πω ΕΓΩ και ό,τι θέλω ΕΓΩ, τα άλλα ΜΠΟΡΕΙ να μην τα απαγόρευα αν εξαρτιόταν από εμένα, αλλά δεν περιγράφεται το τι κράξιμο/ετικετάρισμα θα άκουγε αυτός που θα τα έγραφε κι αυτός που θα του άρεσαν". Εν ολίγοις, κατά τη γνώμη μου, το ύφος και τα επιχειρήματα της κριτικής που θα ασκήσει ο καθένας είναι ενδεικτικά του κατά πόσο δέχεται (ειλικρινά, και όχι επειδή "αυτό κάνουν οι πολιτισμένοι") ότι υπάρχει χώρος και ανάγκη και για Δημουλά στον κόσμο, εκτός από τον Μαγιακόφσκι που εγκρίνει εκείνος. Όσο για την πρώτη ένστασή σου, αφενός η ευαισθησία είναι πολυδιάστατη έννοια, και αφετέρου, ειλικρινά, κι εγώ θα ήθελα ο καλλιτέχνης να ανταποκρίνεται στη ρομαντική κατασκευή του "καλλιτέχνη" που έχω στο μυαλό μου, αλλά δεν γίνεται. Άλλωστε, υπήρξαν και καλλιτέχνες που τους έχει δικαιώσει η ιστορία για το έργο τους*, αλλά υποστήριζαν τον Μακάρθι, τον Φράνκο κτλ. Μπορώ να ελπίζω ότι θα γίνεις ήρωας (όπως το εννοώ εγώ), αλλά δεν μπορώ να το απαιτώ. Ποίηση ήθελε να γράψει η γυναίκα, δεν μπορώ να της επιβάλω να κάνει κι άλλα πράγματα για να της "επιτρέψω" να εκδώσει τα ποιήματά της. Και πάλι, δεν είναι θέμα θεμιτής ή αθέμιτης επιθυμίας/γνώμης/κριτικής - είναι θέμα του κατά πόσο θεωρώ κατά βάθος ότι τα δικά μου είναι πιο θεμιτά από των άλλων.*Δεν τους δικαίωσε η ιστορία, εδώ που τα λέμε. Είναι τρομερά σύνθετο θέμα το (όχι απαραίτητα "αθώο") γιατί "μένουν" κάποιοι καλλιτέχνες, ενώ άλλοι ξεχνιούνται ή δεν διαδίδεται/κυκλοφορεί το έργο τους καθόλου.
dim_m, αναμφίβολα και η κριτική που ασκείς σε κάποιον είναι αποδέκτης κριτικής και η ίδια. Η ανάρτηση μου δεν αφορούσε τόσο την κριτική που δέχτηκε η Κική Δημουλά, αλλά το ύφος των αναρτήσεων που ακολούθησαν και απέρριπταν κάθε κριτική στο πρόσωπο της. Δικό μου λάθος, αν δεν ήταν σαφές. Το ζήτημα που έθεσα δεν ήταν να ασχολείται με τα κοινά, με τρόπο αποδεκτό από εμένα, αλλά να ασχολείται με τα κοινά. Προτιμώ έναν Νταλί που στήριξε τον Φράνκο στην Ισπανία, από έναν Χριστόδουλο που διάβαζε κατά την διάρκεια της χούντας στην Ελλάδα. Δεν σταμάτησε να μου αρέσει ο Νταλί, επειδή διαφωνώ με τις πολιτικές επιλογές του, αλλά ως δημόσιο πρόσωπο κρίθηκε γι'αυτό (διαγράφηκε από το υπερρεαλιστικό κίνημα και η κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον του). Γενικά, απαιτώ από τα δημόσια πρόσωπα περισσότερη υπευθυνότητα και ευαισθησία(όχι ηρωισμό), ιδιαίτερα σε περιόδους τέτοιας κρίσης. Και ιδιαίτερα όταν αυτά τα δημόσια πρόσωπα προέρχονται από τον χώρο της τέχνης, που προϋποθέτει μια μεγαλύτερη μόρφωση και ευαισθησία.
Δεν έχω διαβάσει Κική Δημουλά, εκτός κι αν την "περάσαμε" ένα ασταράκι στο σχολείο και δε θυμάμαι. Αλλά, και πάλι, δε διαβάζω πολλή ποίηση. Αυτό με κάνει βλάχα-βλαχάρα-αμόρφωτη-τελευταία;; Αποκλείεται, δηλαδή, να μου αρέσει περισσότερο ένα άλλο είδος τέχνης;; [η εισαγωγή για να εξομαλύνω λίγο τα πυρά για τα επόμενα που θέλω να πω]Τείνω να υπερασπίζομαι την υποκειμενικότητα της Τέχνης, όλων των μορφών της (αν και, ας πούμε, δε θεωρώ τέχνη το να βάλεις π.χ. σε μια πλατεία 30 νοματαίους να αυτώνουν και στα καπάκια να σφάζουν αντιλόπες κι να το διαφημίζεις ως "δρώμενο"), οπότε θεωρώ ότι η λογική "περί ορέξεως..." θα έπρεπε λίγο έως πολύ να είναι "κοινά" αποδεκτή. Σε κάποιον αρέσει το μαύρο σε μπλε φόντο, σε κάποιον άλλον το ροζ σε κίτρινο. Τι πρέπει να γίνει, δηλαδή;; Ο ένας είναι ο γαμάουα και ο άλλος ο "λίγος";; Ή μήπως πρέπει σώνει και ντε να του ταράξουμε τα ούμπαλα του ροζ να του αρέσει το μπλε;;Στο ίδιο πλαίσιο, λοιπόν: αν σε κάποιον δεν αρέσει η Δημουλά..., τι να κάνουμε;;! Δεν του αρέσει και πάει και τελείωσε.Η εκτεταμένη χολεριασμένη κριτική δεν είναι εποικοδομητική και, ως εκ τούτου, δεν τη σιχτιρίζω, απλώς τη διαβάζω και την ξεχνάω. Ούτε κρύο ούτε ζέστη, ειδικά από τη στιγμή που δεν είμαι του χώρου. Το να γράφεις 5 παραγράφους για τη Δημουλά (και για την όποια Δημουλά) και να πετάς και 2 κακιούλες-σποντούλες, ΟΚ, πάει κι έρχεται και ίσως να έχει και κάποιο γούστο, ειδικά αν το υπόλοιπο κείμενο είναι καλογραμμένο και σχετικά εμπεριστατωμένο.Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι το "Τι διαβάζεις από ποίηση; - Μ' αρέσει η Κική Δημουλά" είναι τίγκα στερεότυπο καλλιστείων ΑΝΤ1, ας πούμε. Θέλω να πω, ΟΚ, μην αρνούμαστε ότι κάπου έχει γίνει "η εύκολη απάντηση" ατόμων που νομίζουν ότι η Μόνα Λίζα είναι κανάλι της Βενετίας..
Τούτη η ισοπέδωση της έκφρασης και η ειρωνεία που δημιουργείται με θλίβει ιδιαίτερα. Ναι, εξαιρετικός ο αλγόριθμος που δημιουργήσατε (αν θεωρήσουμε πως αυτή η σύλληψη είναι αλγόριθμος) αλλά ανήκει σε άλλη επιστήμη. Και δεν αντιλέγω πως ο καθείς -χρησιμοποιώντας αυτόν τον αλγόριθμο όπως παρουσιάζετε- θα μπορούσε να γράψει σχετικά κοντά με το τρόπο που γράφει η κυρία Δημουλά. Η ειδοποιός διαφορά,όμως είναι πως δεν περιγράφει μονάχα μία πρόγνωση καιρού, δεσποινίς μου, η Κική Δημουλά. Είναι κάτι αρκετά πηγαίο και αρκετά ουσιαστικό, ασχέτως με το αν ενστερνίζεστε την δική της οπτική γωνία. Κι αν άλλοι σπουδαίοι έζησαν και περιέγραψαν τον πόνο του έρωτα/του χαμού/της εξάρτησης σε ουσίες και συνήθειες/την εξαθλίωση είναι επειδή αυτό ήθελαν να εκφράσουν. Κι αν το κέντρο της ζωής της είναι όλο τούτο που περιγράφει; Γιατί να κατέβει στην εξαθλίωση και να την περιγράψει; Και ποιος κρίνει ποιο είναι το κέντρο ζωής του καθενός;;
Είναι δικαίωμα του αναγνώστη να μην του αρέσει ένας ποιητής και να τον βρίσκει «βαρετό». Άλλο όμως να μη σου αρέσει κι άλλο να συμπεραίνεις ότι πρόκειται για κακή ποίηση.Είναι δικαίωμα του δημιουργού να διαλέγει ο ίδιος τα θέματά του κι όχι να διαλέγει αντί γι' αυτόν το Κόμμα ή ο επίσκοπος Φλωρίνης. (Ο Καντιώτης δεν αμφισβητούσε το ταλέντο του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, αλλά τον έψεγε που δεν γύριζε ταινίες πατριωτικές ή με βίους αγίων).Έπρεπε δηλαδή κι ο Καβάφης να γράψει για τη φυλακή και την πρέζα; Όφειλε να γίνει σώνει και καλά ρεμπέτης;> Πέντε χρόνια δικασμένος μέσα στο Γιεντί Κουλέ> από το πολύ σικλέτι το 'ριξα στον ναργιλέ.Σε μόλις δύο στίχους συμπυκνώνεται κι η φυλακή κι η πρέζα!
ανοιξα την πορτα στο σαλονακι της κυριας Δημουλα και με χτυπησε μποχα βαρια,φασκομηλο ανακατο με νεφθαλινη.την ξανακλεισα πισω μου κι ακομα τρεχω..η πικρα της,δεν εγινε ποτε δικη μου.η δικια μου πικρα αχνιζε ματαιωση και αιματοχυσια.βγηκα ξανα στο δρομο,χαιρε ω χαιρε Ακαδημια Ασθενων.
"η δικια μου πικρα αχνιζε ματαιωση και αιματοχυσια"Φαίνεσαι πολύ ψαχχχχμενο και εναλλακτικό τυπάκι! Είσαι, σχεδόν, ένας καταραμένος ποιητής! Προσεχε μόνο μη λερώσεις τη μοκέτα με την αιματοχυσία.
γκαντεμικο παυσιπονο εισαι σχεδον κριτικος τεχχχχνης.προσεξε μη σε καταραστω και δεν σε φτανουν ουτε 14 panadol.δεν εχω μοκετα,την καταστρεψαμε στον εμφυλιο.με σπερματοχυσια.
Θέλω να γνωρίσω την Ζωή Χαλιδιά για να με σύρει απο το χέρι στον άγριο κόσμο όπου ζει,"Βεβαίως ο Μαγιακόφσκι στο τέλος τίναξε και τα μυαλά του στον αέρα ως ποιητής που ήταν, ενώ η κυρία Δημουλά, ως αυτό που είναι, απλά έκατσε και της έζεψαν στο λαιμό ένα ακόμα χαϊμαλί επιβράβευσης" τι να πρωτοσχολιάσεις απο αυτό;Δεν διαβάζω ποίηση. Την είχα δει σε συνέντευξη στην εκπομπή "Στα άκρα". Απο την μια έλεγε ενδιαφέροντα πράγματα απο την άλλη φορούσε και αυτή την γούνα μέσα στο στούντιο, μια εικόνα περίεργη. Όμως ρε παιδί μου η Ελλάδα βγαίνει επιτέλους μπροστά για κάτι θετικό που συμβαίνει ΤΩΡΑ. Όλο για το ένδοξο παρελθόν πρέπει να μιλάμε; Καλα για τους haters στο ίντερνετ τι να λέμε τώρα...
Κάπου εκεί είναι το σημείο που όλοι αποκτούμε άποψη για όλα κ η κριτική χάνει το νόημά της... Μακάρι να σπαταλούσαμε αντίστοιχο χρόνο για αυτοκριτική και αυτοβελτίωση.