Πού πήγαν οι σινεφίλ; Από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο

Πού πήγαν οι σινεφίλ; Από τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο Facebook Twitter
Τα "Δυο Πρόσωπα του Ιανουαρίου"
29

 

 

Τα εισιτήρια στις ελληνικές αίθουσες είναι, όχι απλώς απογοητευτικά, αλλά αποκαρδιωτικά. Και η ερώτηση "γιατί οι εμπορικές επιδόσεις εμπορικών ταινιών είναι πολύ κάτω του αναμενομένου;" αφορά ανήλικους και μεγάλους.

 

Παρακολουθώ το ελληνικό box office και μένω δύσπιστος μπροστά στους χαμηλότατους αριθμούς και τις φτωχές επιδόσεις ταινιών που φτιάχτηκαν για να προσελκύσουν πολύ κόσμο. Πάρτε για παράδειγμα το σαββατοκύριακο που μας πέρασε. Τα "Δυο Πρόσωπα του Ιανουαρίου" δούλεψαν συμπαθητικά στα θερινά σινεμά, κάνοντας περίπου 20 χιλιάδες εισιτήρια. Ήταν και η μοναδική ταινία που φαινόταν πως είχε τα φόντα να το κάνει, προσελκύοντας το πιο ενήλικο κοινό, εκείνο που περιμένει, λίγο παράλογα, κάτι που να τα συνδυάζει όλα (εξυπνάδα, πρωτοτυπία, λογοτεχνικές καταβολές, δράμα και αγωνία, ατμόσφαιρα και εποχή, τουλάχιστον δυο γνωστούς ηθοποιούς, μεγάλο σκηνοθέτη, και αν είναι δυνατόν κάποιο Όσκαρ), για να κάνουν τον κόπο να βγουν από το σπίτι. Τα 20 χιλιάδες εισιτήρια, ωστόσο, δεν αξίζουν πανηγυρισμών. Θεωρούνται καλά, αναλογικά.


Διότι, αν ρίξετε μια ματιά στη δεκάδα, ο Τομ Κρουζ με μια ακόμη φουτουριστική περιπέτεια δεν έκανε τίποτε, τα δυο παιδικά, το Πως να Εκπαιδεύσετε τον Δράκο Σας και το Maleficent πετάνε μάλλον χαμηλά, το κωμικό γουέστερν του Σεθ Μακφάρλαντ δεν αφορούσε κανέναν, Ο Καθρέφτης της Κολάσεως, που είναι και θρίλερ μεταφυσικό (αγαπημένο είδος για τους φανατικούς) δεν γκέλαρε καθόλου, το Λάθος Αστέρι, αντίθετα με την Αμερική, δεν τράβηξε τις νεαρές, και το Μαζί με το Ζόρι άφησε ασυγκίνητους τους χαβαλέδες.


Τα εισιτήρια στις ελληνικές αίθουσες ακολουθούν σταθερά πτωτική πορεία, και αν δεν απατώμαι, έπεσαν για πρώτη φορά μετά την επέλαση των πολυ-αιθουσών, κάτω από 10 εκατομμύρια μέσα στην περασμένη χρονιά. Κάτι που σημαίνει, πως ο Έλληνας πήγε σινεμά λιγότερο από μια φορά τον χρόνο, κατά μέσο όρο- στις καλές εποχές, είχαμε ξεπεράσει τα 14 εκατομμύρια, και σε ισχνότερες χρονιές, μια ή δύο μεγάλες επιτυχίες σήκωναν το βάρος και βελτίωναν το average, έστω και τεχνηέντως.


Η εύκολη δικαιολογία είναι η κρίση. Δεν υπάρχει αμφιβολία για τον καθοριστικά αρνητικό ρόλο της σε όλο το φάσμα του θεάματος. Ο άνεργος δεν έχει διάθεση για σινεμά- αν και για κάτι πιο μουσικοχορευτικό, υποψιάζομαι πως θα θυσίαζε το υστέρημα.


Η γκρίνια για το ακριβό εισιτήριο ακούγεται εδώ και μερικά χρόνια, αλλά πολλοί αιθουσάρχες-διανομείς αντέδρασαν με τρικ ή πραγματικά καλές προσφορές, με ένα εισιτήριο για δύο άτομα και οικονομικότερες ημέρες εκτός σαββατοκύριακου. Έπρεπε να το είχαν κάνει εδώ και χρόνια, αλλά πάλι καλά που το εφάρμοσαν αναγκαστικά. Η ανταπόκριση ήταν θετική στην αρχή, αλλά, με δεδομένο τον υψηλό φόρο, το σπορ του να διανέμεις ταινίες και να τις προβάλλεις στις αίθουσες, είναι περίπου ασύμφορο. Ο μόνος τρόπος για να κερδίσεις είναι να επενδύσεις σε μια φτηνή παραγωγή (ελληνική ή ξένη) και να ελπίζεις να κόψει πολλά εισιτήρια. Τέτοια περίπτωση σπανίζει πλέον. Από τις πρόσφατες κυκλοφορίες, μόνο το γαλλικό "Θεέ μου, Τι σου Κάναμε", που έχει φτάσει τα 20 χιλιάδες εισιτήρια, κάνει τη διαφορά και χαρίζει χαμόγελα. Συνυπολογίστε όμως και τα υπόλοιπα φιλμ που βγάζει μια εταιρεία διανομής, και που συνήθως περνούν ντούκου μέσα στην πληθώρα της εβδομάδας και χάνονται άκλαυτα. Η πορεία που είχαν ως DVD εξανεμίστηκε και η καριέρα τους στην ιδιωτική τηλεόραση χλώμιασε. Από τη στιγμή που έκλεισε η κρατική τηλεόραση, τα χρέη αυξήθηκαν διότι πακέτα κυρίως καλλιτεχνικών ταινιών που είχαν κανονιστεί, έμειναν μετέωρα και πλέον βρίσκονται σε καθεστώς επαναδιαπραγμάτευσης.


Οι περιστασιακοί λόγοι, όπως οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις και ο καιρός, που εμποδίζουν το κοινό από το να πάει στις αίθουσες, υπολογίζονται, αλλά δεν είναι αιτίες από μόνες τους. Πρόσφατα, πήγα στον Ζέφυρο για να δω Λιούμπιτς και η υπεύθυνη στο ταμείο μου έλεγε πως το κοινό των καταξιωμένων επαναλήψεων ταινιών δεν επηρεάζεται από οτιδήποτε άλλο πλην της βροχής. Εδώ όμως μιλάμε για κανονική αποχή, όχι για τις λίγες αίθουσες που το καλοκαίρι αποτελούν πόλους έλξης, ανεξάρτητα από την ποιότητα της ταινίας που προβάλουν, αλλά στην κορύφωση της σεζόν, εκεί που πρέπει να γίνεται συνωστισμός, πλέον η ανταπόκριση είναι μέτρια.
Προσωπικά, νομίζω πως ο Έλληνας δεν απέκτησε ποτέ την πραγματική συνήθεια του να πηγαίνει τακτικά στο σινεμά, δηλαδή ένα cinema-going habit που να αποτελεί μέρος του εβδομαδιαίου προγράμματος του, βρέξει-χιονίσει, χειμώνα-καλοκαίρι. Απόδειξη: μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι όσοι πάνε σινεμά μόνοι τους, και ειδικά σε μεσημεριανές ή απογευματινές ώρες. Στην Ευρώπη και την Αμερική, συμβαίνει συχνότατα. Κατά τον ίδιο τρόπο που κανείς και καμιά στην Ελλάδα δεν διανοείται να φάει μόνος του, και ψάχνει εναγωνίως παρεΐτσα γιά να μην τον πουν κακομοίρη, έτσι σταματάει να πολυπηγαίνει σινεμά, μόλις περάσει ένα ηλικιακό στάδιο, ή μια κρίσιμη φάση (όταν έχει πιάσει δουλειά, παντρευτεί, κτλ). Ακόμη και οι σινεφίλ έχουν αποκτήσει τη στείρα συνήθεια να γκρινιάζουν και να τεμπελιάζουν, σε μια μεμψίμοιρη νοσταλγία: "Δεν βγαίνει τίποτε καλό πια, δεν μπορώ τα multiplex, οι ταινίες αλλάζουν γρήγορα από τις αίθουσες, δεν πήρα καν χαμπάρι ότι βγήκε το τάδε φιλμ...". Και να πεις πως δεν υπάρχει άπλετη πληροφόρηση; Καλύτερο πάρκινγκ; Ευκολότερος τρόπος να βγάλεις εισιτήριο; Τίποτε. Ο κόσμος στην Ελλάδα έχει γυρίσει την πλάτη του στις αίθουσες, και ξεκουνιέται μόνο σε ταινίες-γεγονότα, συνήθως κάποιες οσκαρικές, μετρημένες κωμωδίες, καραμπινάτες περιπέτειες με υπερήρωες στην περίπτωση των πιτσιρίκων, αλλά με μειωμένη διάθεση.


Και η μόνιμη επωδός βαριεστημένα κυριαρχεί: "Δεν θέλω να νταουνιαστώ, να στενοχωρηθώ, αρκετά προβλήματα έχω, πάω να ξεσκάσω..." Κάτι που, φυσικά, είναι μια υπεραπλουστική ανοησία. Ταινίες υπάρχουν πολλές, και σε μια κοινωνία που σκέφτεται με ποικιλία, οφείλουν να χωρέσουν όλες, όπως αντίστοιχα, όλες οι μαζικές ψυχαγωγίες- τα μπουζούκια πάνε καλά, τηρουμένων των αναλογιών, το ίδιο όμως και το Φεστιβάλ Αθηνών, η Στέγη Γραμμάτων και το Μέγαρο, σε ότι τους αναλογεί.


Δεν ξεχνώ το εκτεταμένο παράνομο κατέβασμα ταινιών. Για την πειρατεία θα έχουμε μεγάλη συνέντευξη του γενικού διευθυντή της Εταιρείας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων, κ. Γιώργου Μίχου, την άλλη εβδομάδα στη LIFO. Και πάλι ωστόσο, δε μου βγαίνει από το νου πως, ακόμη και με ολικό ξερίζωμα των παράνομων sites και μπλοκάρισμα σε οποιονδήποτε τολμήσει να καταναλώσει λαθραία μουσική και σινεμά, το θέμα αφορά τον κοινωνικό ιστό και την παντελή έλλειψη πολιτικής βούλησης. Το κράτος αντιμετωπίζει το σινεμά όπως και τις υπόλοιπες τέχνες: σα να μην υπάρχει, και όταν εμφανιστεί διεθνώς, με ένα ευχαριστήριο τηλεγράφημα. Και το κοινό το έχει κατατάξει στην κατηγορία της επικουρικής διασκέδασης, σαν μια έξοδο που έπεται του φαγητού, της καφετέριας και του μπουζουκιού. Και του Μουντιάλ...

 

 

Οθόνες
29

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο τελευταίος μιας γενιάς βιτριολικών κριτικών κινηματογράφου

Οθόνες / Ρεξ Ριντ: Ο τελευταίος μιας γενιάς βιτριολικών σινεκριτικών

Έγινε πασίγνωστος από τα κουτσομπολιά που ξεφούρνιζε και τις κακίες που έγραφε για τα μεγαλύτερα ονόματα του Χόλιγουντ του ’60 και του ’70. Δεν έχει και την καλύτερη γνώμη για τους νέους συναδέλφους του, του καταλογίζουν ότι δεν βλέπει καν τις ταινίες που θάβει κι ότι γράφει απίστευτες ανακρίβειες - στο «Poor things» του Γιώργου Λάνθιμου έδωσε μόλις ένα αστεράκι. Υπάρχει όμως και ένα κοινό που ακόμα τον εμπιστεύεται.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Οθόνες / Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Διάσημος ανά τον πλανήτη από το «Σογκούν» και «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας», ο Αμερικανός ηθοποιός αποφάσισε πριν από είκοσι χρόνια να αποκαλύψει την σεξουαλική του ταυτότητα και να κερδίσει την ελευθερία του
THE LIFO TEAM
Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Οθόνες / Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Ο εμιγκρές που κατάφερε να δει διεισδυτικά και βαθιά στην ελληνική ψυχή, ο «μοναχικός αναρχικός» με την πολύ μικρή σε μέγεθος φιλμογραφία αλλά την τεράστια σε καλλιτεχνική αξία. Από τον Παπατάκη μέχρι τον Λάνθιμο, η απόσταση είναι μικρότερη απ' όσο φανταζόμαστε.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
10 σπουδαίες κινηματογραφικές ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Οθόνες / Από τα ζόμπι του Ντάνι Μπόιλ ως τον Κεν Λόουτς: Δέκα σπουδαίες ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Ο φετινός νικητής του Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου είναι ένας αυθεντικός καρατερίστας, αλλιώτικος και απόκοσμος, συγκινητικός στα όρια της συντριβής. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Οθόνες / Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Ο τεχνολογικός γίγαντας έχει την πολυτέλεια να ξοδεύει μυθικά ποσά για περιεχόμενο υψηλού κύρους αλλά χαμηλής ανταπόκρισης. Είναι αυτό μέρος μιας στρατηγικής ή απλά έχει λεφτά για πέταμα;
THE LIFO TEAM
Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Οθόνες / Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Ένα πικρό φινάλε σε μια λαμπερή ζωή, με ιστορίες μίσους μεταξύ των παιδιών του, μια περιουσία που έχει διανεμηθεί «άδικα» και κατηγορίες για χειραγώγηση και κακοποίηση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

The Review / Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Τίνα Μανδηλαρά αναλύουν την ταινία που συζητήθηκε περισσότερο από όλες στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, τα «Αδέσποτα Κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, με αφορμή την κυκλοφορία της στις αίθουσες από 28 Μαρτίου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Αποκλειστική συνέντευξη / Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Με αφορμή το «Νέο Αγόρι», μια ταινία του συμπατριώτη της Γουόρικ Θόρντον στην οποία ανέλαβε την παραγωγή και πρωταγωνιστεί, η σπουδαία ηθοποιός συζητά με τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. Αποκαλύπτει ένα δύσκολο παιδικό βίωμα, μιλά για τις έννοιες του θαύματος και του σωτήρα, θυμάται πώς γνώρισε τον Χρήστο Νίκου και τι την έλκει στο σινεμά που αυτός οραματίζεται. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Daily / Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Το ντοκιμαντέρ «In Restless Dreams: The Music of Paul Simon» αποτελεί μια συναρπαστική αναδρομή στη μακρά πορεία του σπουδαίου δημιουργού, από τους Simon and Garfunkel μέχρι σήμερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Οθόνες / Έρωτας και μνήμη: Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Η δημοφιλής ρομαντική ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ συμπλήρωσε μια εικοσαετία από την αμερικανική της πρεμιέρα. Με αφορμή αυτή την επέτειο, την επισκεπτόμαστε ξανά και εξετάζουμε γιατί παραμένει αγαπητή μέχρι σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

The Review / Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Ναταλία Πετρίτη συζητούν για τα συν και τα πλην της παραγωγής του Netflix, για τους λόγους που δέθηκαν οι θεατές μαζί της και για άλλες πρόσφατες παραγωγές που θα έκαναν ακόμα και μια πέτρα να κλάψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάθη, μίση, ανταλλαγή εραστών και ατέλειωτοι καβγάδες: Το μυστικό παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Οθόνες / Πάθη, μίση, ατέλειωτοι καβγάδες: Το παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Ένα νέο ντοκιμαντέρ για το ντουέτο του παραγωγού Ισμαήλ Μέρτσαντ και του σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι καθιστά σαφές ότι τα υποβόσκοντα πάθη στις ταινίες τους δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε πίσω από την κάμερα.
THE LIFO TEAM
Lee Grant: «Η εξορία μου από το Χόλιγουντ ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να φανταστώ»

Οθόνες / Λι Γκραντ: Μια «ακυρωμένη» ηθοποιός, μια ακόμα ενεργή και αξιόλογη σκηνοθέτιδα

To τρομερό ταλέντο που έκανε μπαμ από μακριά και το Χόλιγουντ κατέστρεψε χωρίς αιτία βρίσκεται πια στην κορυφή της λίστας με τους μεγαλύτερους (σε ηλικία) εν ζωή σκηνοθέτες. Η ιστορία της ζωής και της καριέρας του κοριτσιού με την κλεμμένη νεότητα είναι συγκλονιστική.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ