Νυχτερινή Περίπολος
Διάβασα πριν μερικές μέρες μονορούφι τα δυο διηγήματα του Μπαλζάκ, Σαραζίν και το Άγνωστο Αριστούργημα( εκδόσεις ύψιλον, 3 ευρώ στο παζάρι βιβλίου της Αθήνας, μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου στην πλατεία Κοτζιά). Στο Άγνωστο Αριστούργημα ο γέρος ζωγράφος Φρενχόφερ είναι σίγουρος ότι έχει ζωγραφίσει το απόλυτο αριστούργημα, την Κατρίν Λεσκώ. Μέσα στην μακροσκελή ανάλυση που κάνει περί Τέχνης στο νεαρό ζωγράφο Νικολά Πουσέν και στον ήδη καταξιωμένο Φραντς Πόρμπις, μου κίνησε το ενδιαφέρον ένα σημείο της ομιλίας του το οποίο θυμάμαι αυτή την στιγμή χωρίς να χρειαστεί να ανατρέξω στο βιβλίο. Λέει ο Φρενχόφερ ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε ένα άψογο πίνακα και σε ένα πίνακα που έχει ζωή. «Είναι τέλειες» λέει για κάποιες γυναικείες φιγούρες «αλλά δεν βλέπω το αίμα να κυλάει στις φλέβες τους».
Σκέφτηκα ένα πίνακα που μου είχε δημιουργήσει αυτή την εντύπωση όταν τον είχα δει στο Άμστερνταμ πριν χρόνια. Τα πρόσωπα στην «Νυχτερινή Περίπολο» του Ρέμπραντ ήταν τόσο ζωντανά ώστε καθώς κοιτούσα τον πίνακα νόμιζα ότι όλο αυτό το σύμπαν θα ξεχειλίσει σιγά-σιγά στα πόδια μου. Ήταν η πρώτη φορά που ένας πίνακας με είχε αρπάξει από τα μούτρα, επειδή τα πρόσωπα, οι κινήσεις τους, τα χρώματα, όλη αυτή η αυτόνομη ενέργεια που εξέπεμπε δεν με άφηνε να πάρω τα μάτια μου από πάνω του. Εκεί συνειδητοποίησα την τεράστια διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο να βλέπεις ένα πίνακα από κοντά και στο να τον βλέπεις σε κάποιο βιβλίο ή στο ίντερνετ. Απλά, δεν υπάρχει σύγκριση.
Πέρσι με αφορμή την επαναλειτουργία του Rijksmuseum στο Άμστερνταμ θα έβλεπα αυτό το εκπληκτικό βίντεο:
Την αναπαράσταση του πίνακα σε ένα εμπορικό κέντρο. Έτσι θα έπρεπε να διαφημίζεται η τέχνη. Να μας βρίσκει μέσα στα εμπορικά κέντρα καθώς κρατάμε τις σακούλες και ακούγονται οι προσφορές από τα μεγάφωνα. Μόνο έτσι θα αναπνεύσει μέσα στην καθημερινότητα μας. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να υπάρχει η ιδέα και μια καλή αφορμή. Όπως έγινε με την επαναλειτουργία του μουσείου στο Άμστερνταμ.
Τα σχέδια του Πικάσο
O Πικάσο αγαπούσε το Άγνωστο Αριστούργημα. Με αφορμή αυτό έφτιαξε μια σειρά σχεδίων. Εκατό χρόνια μετά τη συγγραφή του βιβλίου, στα μέσα της δεκαετίας του 1930, ο Πάμπλο Πικάσο θα εγκατασταθεί στο μέγαρο όπου διαδραματίζεται η ιστορία του βιβλίου και εκεί θα ζωγραφίσει την «Guernica», ένα έργο για την αθλιότητα και την απανθρωπιά του πολέμου.
Πωλ Σεζάν
Δυο χρόνια πριν το θάνατο του ο Cezanne εξομολογήθηκε στην Emile Bernard ότι μόλις διάβασε την ιστορία του Φρενχόφερ, του ήρωα του Μπαλζάκ στο Άγνωστο Αριστούργημα που δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει τους καλλιτεχνικούς του στόχους ξέσπασε σε κλάματα και θεωρούσε ότι ο ίδιος ενσαρκώνει αυτόν τον τραγικό ήρωα. Ο Cezanne θεωρούσε ότι είχε τον ίδιο στόχο με τον ήρωα του Μπαλζάκ «Να εκφράσει με χρώμα την ζωή». Περισσότερα εδώ
Ο Πωλ Σεζάν έφυγε πικραμένος από την ζωή και χτυπημένος από την κριτική. Πίστευε ότι η καλλιτεχνική του αξία κάποια στιγμή θα αναγνωριστεί και συχνά έλεγε «Γεννήθηκα νωρίς». Το Μάιο του 1952 πουλήθηκε μια νεκρή φύση του ζωγράφου στα 33.000.000 γαλλικά φράγκα. Τον Οκτώβριο του 1958 προσφέρθηκαν στο Λονδίνο 258 εκατομμύρια γαλλικά φράγκα για έναν πίνακα του ζωγράφου.
Η ωραία καβγατζού
Η ταινία «Η ωραία καβγατζού», του Ζακ Ριβέτ, είναι διασκευή του Άγνωστου Αριστουργήματος του Μπαλζακ και η τελευταία αριστουργηματική ταινία του σκηνοθέτη. Με θέμα την καλλιτεχνική δημιουργία και την πάλη ανάμεσα στο ζωγράφο και στον ίδιο τον εαυτό του.
Μια σκηνή από την ταινία:
Ολόκληρο το φιλμ:
σχόλια