"Είμαι εντελώς δαρμένη"
Για δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια, η Éléonore Mercier εργάστηκε ως κοινωνική λειτουργός σε μια οργάνωση υποστήριξης κακοποιημένων γυναικών. Και για δεκαεπτά χρόνια, απαντούσε στις κλήσεις για βοήθεια καταγράφοντας στα σημειωματάριά της τα λόγια που της έλεγαν στο τηλέφωνο απελπισμένες γυναίκες. Και κυρίως την πρώτη φράση που πρόφερε η καθεμία, γιατί, όπως εξηγεί, "αυτή η πρώτη φράση τα λέει όλα": την απόγνωση, το φόβο, τη ντροπή, την αδυναμία, την αγάπη επίσης. Επιστρέφοντας στα σημειωματάριά της, η Éléonore Mercier υπογράμμισε μερικές από αυτές τις προτάσεις - 1653, από τις σχεδόν 20.000 - και, με αυτό το υλικό και μόνο, συνέθεσε ένα βιβλίο σχεδόν τυχαία. Είναι σαν ένα τραγούδι, μια λιτανεία, μια πικρή και κεραυνοβόλα επίκληση, παράξενα ποιητική και συγκινητική. Το μεγάλο αυτό ποίημα, Je suis complétement battue (Είμαι εντελώς δαρμένη), η Éléonore Mercier προτείνει να διαβαστεί ως ένα αισθητικό και πολιτικό αντικείμενο: φόρος τιμής στις γυναίκες, από μια ακλόνητη φεμινίστρια, για την οποία "ο φεμινισμός είναι ένας ανθρωπισμός" και η προσβολή των γυναικών μία επίθεση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Nathalie Crom, Télérama, 17.03.2010
Ο πατέρας μου είναι βίαιος με όλη την οικογένεια.
Το κάνω για τη γειτόνισσά μου που δεν θέλει να εμφανιστεί με τρία παιδιά που πεινάνε.
Ξαναπαντρεύτηκα τον άντρα μου επειδή τον αγαπούσα.
Παίρνω για μια γυναίκα που είναι τρομερά πανικόβλητη δίπλα μου.
Ο άντρας μου με χτυπάει, είμαι έγκυος και έχω ήδη χάσει το πρώτο μάλλον εξαιτίας του.
Ο άντρας μου απειλεί να με σκοτώσει εμένα και τα παιδιά.
Είμαι νοσοκόμα, τηλεφωνώ για μια υπόθεση που θα καταλήξει σύντομα σε έγκλημα.
Ο σύζυγός μου είναι βίαιος και έχει όπλο, φοβάμαι για τη ζωή μου.
Υποφέρω εδώ και χρόνια.
Τηλεφωνώ γιατί ο σύντροφός μου με χτύπησε πιο πολύ απ' ό, τι συνήθως.
Παίρνω για την αδελφή μου που εργάζεται στην εταιρεία του συζύγου της και δεν της επιτρέπεται να κάνει τηλεφωνήματα.
Παίρνω για μια φίλη που δέχεται ξυλοδαρμό.
Έχω έναν σύζυγο που δεν του αρέσει ο κόσμος.
Θα ήθελα να φύγω μακριά.
Ζω με τον σύζυγό μου και τη μητέρα του, θέλουν και οι δύο να φύγω.
Δεν ξέρω τι θα συμβεί, ντρέπομαι για αυτό που περνάω.
Ο σύζυγός μου με ανάγκασε να υπογράψω ένα χαρτί για να με βάλει σε ίδρυμα.
Απασχολώ μία γυναίκα που δεν έχει έρθει εδώ και δύο μέρες.
Καταλήγω να σας τηλεφωνώ αλλά δεν πιστεύω πια σε τίποτα.
Είμαι στο νοσοκομείο.
Ο σύζυγός μου με χτύπησε χθες το βράδυ μπροστά στους γονείς μου.
Η κόρη μου είναι παντρεμένη εδώ και 10 χρόνια και τρώει ξύλο εδώ και 10 χρόνια.
Μόλις μάθαμε ότι μια συνάδελφος τη δέρνει ο σύζυγός της.
Έχω χωρίσει με τον σύζυγό μου που με χτυπούσε, με παρενοχλεί για να επιστρέψω.
Βρήκα ένα μέρος να μείνω αλλά φοβάμαι ότι θα έρθει και θα με σκοτώσει.
Θα ήθελα να ξέρω τι μπορείτε να μου προσφέρετε για να ζήσω χωρίς βία.
Ο σύντροφός μου είναι κάποιος που με χτυπάει.
Θα ήθελα να ξέρω πώς μπορώ να επιστρέψω στο σπίτι.
Η αδελφή μου δεν μπορεί να μείνει πια στο σπίτι, ο σύζυγός της τη χτυπάει και την αφήνει χωρίς χρήματα.
Έχω προβλήματα με τον άντρα μου αλλά ακόμα διστάζω.
Ζω με έναν κακό άνθρωπο.
Νιώθω ότι πεθαίνω, κάποτε ήμουν χαρούμενη.
Σκέφτομαι να πάρω διαζύγιο αλλά είναι πολύ δύσκολο.
Μόλις βγήκα από μια τρομερή κατάσταση, κι έχω ανάγκη να μιλήσω.
Έχω μια γυναίκα στο γραφείο μου που έχει πάνω της ίχνη από τρομερές δαγκωματιές.
Ο άντρας μου με εκβιάζει.
Η κόρη μου έχει ήδη τηλεφωνήσει για μένα, αποφάσισα να πεθάνω.
Βυθίζομαι στην κατάθλιψη.
Τηλεφωνώ για μια γυναίκα που βρίσκεται σε αφάνταστη απόγνωση.
Αν το τηλέφωνο κλείσει, θα είναι για κάποιο λόγο.
Η κόρη μου μου λέει ότι πέφτει από τις σκάλες.
Είμαι ο αδελφός της γυναίκας της οποίας ο σύζυγος σχεδιάζει να την απαγάγει.
Ο σύζυγός μου έφυγε με ένα από τα κορίτσια ενώ εγώ ήμουν στο γιατρό.
Παίρνω για μια γυναίκα που είναι θύμα βίας του συζύγου της που έχει φύγει και επιστρέφει για να την δέρνει.
Άκουσα στο ραδιόφωνο ότι είναι η ίδια περίπτωση με μένα.
Είπα στον άντρα μου ότι θα πάω για ψώνια για να σας τηλεφωνήσω.
Μία από τις φίλες μου είναι σε άσχημη κατάσταση.
Έχω ένα πρόβλημα κακοποίησης όχι πιο σοβαρό από κάποια άλλη.
Ήμουν κλειδωμένη τη Δευτέρα όλη μέρα.
Ο σύζυγός μου με χτυπάει αλλά ανησυχώ για την κόρη μου.
Μια θεία ήρθε στο σπίτι μου αιμορραγώντας σε μια τρομερή κατάσταση.
Ο παππούς μου χτυπάει τη γυναίκα του και την αναγκάζει να καταπίνει χάπια.
'Εχω φτάσει στο αμήν.
Ο σύζυγός μου κόβει κομμάτια τα ρούχα τα δικά μου και του μικρού μου κοριτσιού.
Σας τηλεφωνώ γιατί χτύπησα τη φίλη μου.
Τηλεφωνώ για την ανιψιά μου που είναι 18 ετών, ο πρώην φίλος της ζει στην αποθήκη της.
Ο σύζυγός μου είναι τρομερά βίαιος, ακόμη και η αστυνομία τον φοβάται.
Ο σύζυγός μου είναι βίαιος όταν παθαίνει τις κρίσεις του, αλλιώς είναι πολύ καλός.
Πρόκειται για ένα νέο πολύ ερωτευμένο ζευγάρι, αλλά ο νεαρός είναι βίαιος.
Ο άντρας μου είναι βίαιος, και αναρωτιέμαι μερικές φορές μήπως είναι και δικό μου το φταίξιμο.
Σας τηλεφωνώ επειδή κανείς δεν με πιστεύει.
Είμαι πολύ τραυματισμένη.
Η γειτόνισσα ήρθε να με βρει επειδή ο άντρας της διέλυσε το διαμέρισμά τους.
Σας καλώ για μια γυναίκα που δέχεται ένα χαστούκι κάθε μέρα.
Αρχίζω να φοβάμαι όλο και περισσότερο επειδή πριν με χτυπούσε χωρίς μίσος. [...]
Πώς σας ήρθε η ιδέα να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Η ιδέα μου ήρθε τυχαία, όταν το τμήμα μου μετακόμιζε. Έπρεπε να μάζεψω τα τετράδια που αρχειοθετούσαμε. Καθώς τα ξεφύλλιζα, συνειδητοποίησα ότι κατέγραφα αυτές τις περίφημες πρώτες προτάσεις από την αρχή, ενστικτωδώς, και ότι ήταν όχι μόνο πολύ σημαντικές αλλά και πολύ όμορφες, λόγω του συναισθήματος που βγάζουν σ' αυτήν την ακατέργαστη μορφή τους.
Τι προσπαθείτε να δείξετε μέσα από αυτό το βιβλίο;
Βρήκα αυτές τις προτάσεις τόσο δυνατές που θέλησα, για μένα πρωτίστως, να τις χρησιμοποιήσω σαν ένα είδος εργασίας, σαν να έβαζα στο χαρτί τις συνεντεύξεις που έκανα επί 17 χρόνια. Εγώ η ίδια εξεπλάγην από την έκταση των όσων είχα ακούσει όλα αυτά τα χρόνια. Καθώς σημείωνα τις προτάσεις, τη μία μετά την άλλη, συνειδητοποίησα ότι από μόνες τους έλεγαν τα πάντα, όλη την προβληματική της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία είναι εξαιρετικά περίπλοκη, και φυσικά μιλούσαν για τον πόνο, την αγάπη, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη ζωή.
Γνωρίζετε ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά δυνατό και δύσκολο βιβλίο για τους αναγνώστες;
Ναι, το συνειδητοποίησα αυτό όταν διάβασα κάποια αποσπάσματα στους γύρω μου. Συνειδητοποίησα ότι, αν και ήταν μέρος της "καθημερινότητάς" μου, θα μπορούσε να ήταν για έναν αναγνώστη εξαιρετικά δύσκολο να τις ακούσει. Αλλά είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι ότι κι αυτό είναι μία πραγματικότητα.
Συνέντευξη της Éléonore Mercier στην Elvire Emptaz για το περιοδικό Elle.
Éléonore Mercier, Je suis complètement battue, P.O.L éditions, Παρίσι, 2010.
