Αμαζονία
Δύο εξαφανίσεις και μια καταστροφή
Editorial της γαλλικής εφημερίδας "Le Monde"
"Δύο πτώματα βρέθηκαν δεμένα σε ένα δέντρο στην περιοχή του Vale do Javari, μια απομακρυσμένη περιοχή στα δυτικά της πολιτείας Amazonas στη Βραζιλία. Μπορεί να πρόκειται για έναν Βρετανό δημοσιογράφο και έναν Βραζιλιάνο ανθρωπολόγο που αγνοούνται από την Κυριακή 5 Ιουνίου. Ο πρέσβης της Βραζιλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο έδωσε την είδηση στην οικογένεια του Dom Phillips νωρίς το πρωί της Δευτέρας, αναφέρει ο Guardian, εφημερίδα για την οποία ο 57χρονος Βρετανός εργάζεται τακτικά. Η διαδικασία ταυτοποίησης βρισκόταν σε εξέλιξη τη Δευτέρα."
Le Parisien
Η εξαφάνιση ενός δημοσιογράφου και ενός ερευνητή υπενθυμίζει τις απειλές που υφίστανται ο "πνεύμονας" του πλανήτη και οι απομονωμένοι πληθυσμοί που ζουν εκεί, αντιμέτωποι με την εξόρυξη χρυσού, την επιθετική γεωργία, τη διακίνηση ναρκωτικών και το "αναπτυξιακό" όραμα του προέδρου Μπολσονάρου.
Τι απέγιναν οι Dom Phillips και Bruno Pereira; Οι δύο άνδρες αγνοούνται για περισσότερες από δέκα ημέρες στο Vale do Javari, στα βάθη της Αμαζονίας, κοντά στα σύνορα μεταξύ Βραζιλίας και Περού. Οι συγγενείς και φίλοι του εξαίρετου ανεξάρτητου δημοσιογράφου, ο οποίος έχει αφιερωθεί στην προστασία του περιβάλλοντος, και του διάσημου ερευνητή, αφοσιωμένου υπερασπιστή των ιθαγενών πληθυσμών, φοβούνται τα χειρότερα. Και δικαίως.
Μεγάλο σαν την Αυστρία, το Vale do Javari είναι μια περιοχή δύσκολα προσβάσιμη. Εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση απομονωμένων λαών, χωρίς καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Σύμφωνα με τους ειδικούς πρόκειται για 300 έως 500 άτομα, πράγμα που σημαίνει ότι πολύ λίγο υπολογίζεται η φωνή τους μπροστά στην καταστροφική μηχανή που ρημάζει τον "πνεύμονα" του πλανήτη, η τύχη του οποίου είναι ωστόσο τόσο σημαντική για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Συγκεντρώνοντας όλα τα δεινά της Αμαζονίας, το Vale do Javari έχει γίνει πράγματι μία "γραμμή μετώπου". Απειλείται, όπως και ολόκληρη αυτή η τεράστια περιοχή, από παράνομους κυνηγούς και ψαράδες, από τους χρυσωρύχους και την επιθετική γεωργία, ακόμη και από ευαγγελικούς ιεραπόστολους αποφασισμένους να προσηλυτίσουν με κάθε μέσο τους τελευταίους εκπροσώπους αυτών των απομονωμένων λαών.
Μια άνομη ζώνη
Σε όλα αυτά προστίθεται η σκιά που ρίχνει η διακίνηση ναρκωτικών. Πάνοπλα κομβόι διασχίζουν την περιοχή που έχει μετατραπεί σε σταυροδρόμι για την κοκαΐνη που προέρχεται από το Περού και την Κολομβία και κατευθύνεται προς τη Βραζιλία. Αυτή η κρίσιμη κατάσταση εξηγεί γιατί ο Dom Phillips και ο Bruno Pereira, ιδιαίτερα έμπειροι και οι δύο, πήραν το ρίσκο να πάνε εκεί: για να καταδείξουν ακούραστα τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι τελευταίοι κάτοικοι αυτού του χαμένου παραδείσου, όπως και η μοναδική βιοποικιλότητά που υπάρχει.
Υπάρχει πολύ σοβαρός λόγος για να πιστέψουμε ότι μπορεί να υπήρξαν θύματα αυτής της Αμαζονίας που βλέπουμε σήμερα: μια άνομη ζώνη όπου το έγκλημα σε όλες του τις μορφές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές, ευδοκιμεί, με την καταναγκαστική εργασία, την πορνεία, τα ναρκωτικά, τη λέπρα και τα εγκλήματα βαμμένα με αίμα. Αυτή είναι η καθημερινή μοίρα στην περιοχή των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών του περιβάλλοντος, καθώς και των οικογενειών τους.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐρ Μπολσονάρου, αντέδρασε αρχικά στις δύο εξαφανίσεις με κατακριτέα αδιαφορία. "Είναι ένα είδος περιπέτειας που δεν συνιστάται. Οτιδήποτε μπορεί να συμβεί", δήλωσε, προτού εξαναγκαστεί, υπό τις πιέσεις, να κινητοποιήσει το στρατό.
Αποψίλωση των δασών και εξόρυξη χρυσού
Ο πρόεδρος δεν είναι πράγματι άμοιρος ευθυνών για όλα όσα έχει υποστεί η Αμαζονία. Ποτέ δεν έπαψε να θεωρεί ότι η περιοχή αυτή προορίζεται σε μια ανηλέητη εκμετάλλευση, όποιο κι αν είναι το κόστος για τους ιθαγενείς της ή για το κλιματικό μας μέλλον. "Το συμφέρον της Αμαζονίας δεν είναι οι Ινδιάνοι ή τα γαμημένα τα δέντρα, είναι το μετάλλευμα", δήλωσε ανερυθρίαστα το 2019.
Αυτό το "αναπτυξιακό" όραμα είναι και παρανοϊκό. Ο πρόεδρος υποπτεύεται συνεχώς τις ξένες μη κυβερνητικές οργανώσεις και τους ιθαγενείς ότι λειτουργούν ως πράκτορες μεγάλων δυνάμεων που θα ήθελαν να βάλουν χέρι στον πλούτο της Βραζιλίας και να εμποδίσουν την ανάπτυξή της.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, η αποψίλωση των δασών και η εξόρυξη χρυσού έχουν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις, ενώ η μονοκαλλιέργεια της σόγιας, που είναι συνώνυμη με τη δραματική ερήμωση της γης, κατατρώει το δάσος. Ο Ζαΐρ Μπολσονάρου έχει επίσης περικόψει τους προϋπολογισμούς των θεσμικών οργάνων που είναι υπεύθυνα για την προστασία της φύσης και των ανθρώπων και έχει επιτρέψει την ανάπτυξη ενός κλίματος απόλυτης ατιμωρησίας, το οποίο μπορεί να εξηγήσει την εξαφάνιση του Dom Phillips και του Bruno Pereira. Καθώς λήγει η θητεία του, πρέπει να λογοδοτήσει για αυτή την καταστροφή.
Le Monde
