Στην αποθήκη όπου γίνεται η πρόβα για το νέο έργο του Ευριπίδη Λασκαρίδη –εκεί που κάποτε γίνονταν τα γυρίσματα για κάποιο σόου της Ρούλας Κορομηλά– επικρατεί ένα συντονισμένο χάος. Τα σκηνικά είναι έτοιμα να ξεστηθούν για να μεταφερθούν στην σκηνή της Στέγης, το ίδιο και τα φώτα, που ανάβουν για τελευταία φορά, για την πιο ολοκληρωμένη εκδοχή της παράστασης στον συγκεκριμένο χώρο πριν μετακομίσει.
Για κάποιον που γνωρίζει το έργο του Ευριπίδη, το «Elenit» είναι ένα μεγάλο βήμα, γιατί είναι μία παράσταση μεγάλης κλίμακας, μια πραγματική υπερπαραγωγή σε σχέση το «Relic» και τους «Τιτάνες» – τα οποία συνεχίζει να τα παρουσιάζει σε διάφορες σκηνές του κόσμου. Είναι επίσης μία παράσταση που δύσκολα μπορείς να περιγράψεις και δεν πρέπει και να το κάνεις σε κάποιον που θέλει την δει, γιατί αυτά που γίνονται στην σκηνή είναι γεμάτα εκπλήξεις και στιγμές εικαστικής ομορφιάς που οι λέξεις δεν φτάνουν για να τα «μεταφέρεις». Το χιούμορ –που είναι πάλι έντονο και διάχυτο– διαδέχεται η συγκίνηση, η έκρηξη, ο λυγμός, η απόγνωση, η βία και η τρυφερότητα, κι όλα αυτά σε έναν χορό τεράτων που δεν μοιάζει με τίποτα που έχεις δει. Το νέο πλάσμα που έχει δημιουργήσει είναι πάλι αλλόκοτο, αλλά πάλι αγαπησιάρικο μέσα στη σκληρότητα και το νεφελώδες σύμπαν που το περιβάλλει, αεικίνητο και σπαρακτικό, ειδικά όταν μιλάει τραγουδιστά τη δική του γλώσσα μέσα από autotune.
Η παράσταση έχει μέλλον μπροστά της, μετά την Στέγη θα πάμε στο Παρίσι, στην Σαμπερί, στην Ανεσί, μέχρι του χρόνου τέτοια εποχή θα έχουμε παίξει σε δεκαπέντε διαφορετικά μέρη.
Αυτό που κάνει ο Ευριπίδης είναι μοναδικό, οι παραστάσεις του δεν είναι αμιγώς χορός, δεν είναι θέατρο, είναι κάτι ανάμεσα και κάτι που κάνει μόνο αυτός, πλέον αναγνωρίσιμο και κατάδικό του. Στο «Elenit» είναι πάλι μια κατηγορία από μόνος του, αλλά αυτήν τη φορά στην παράσταση υπάρχει περισσότερος χορός. «Τα εκστατικά χορευτικά είναι από τις πρώτες ιδέες που είχα», λέει, «όταν ξεκίνησα να δουλεύω στο μυαλό μου το "Elenit". Το τραγούδι στον κύκλο, το "what is your problem?" και ο χορός στο βάθος είναι οι δύο πρώτες εικόνες που μου ήρθαν. Από πολύ καιρό το σκεφτόμουν. Από την πρώτη στιγμή, με το που μου ήρθε αυτή η περσόνα, κάπως με κατέλαβε, και τη φαντάστηκα μέσα σε έναν φωτεινό κύκλο με μία κιθάρα να τραγουδάει».
Φαίνεται εξαντλημένος αλλά κι ενθουσιασμένος από τη συνεργασία του με την ομάδα. «Είναι η πρώτη παράσταση που έχεις τόσο κόσμο στην σκηνή;». «Κάποια community projects που είχα κάνει στη Λήμνο είχαν και 50 ανθρώπους, αλλά ο κόσμος που φάνηκε να ξεμυτάει με το "Relic" και μετά αναπτύχθηκε στους "Τιτάνες" σε δύο πρόσωπα επιθυμούσα να γίνει κάτι μεγαλύτερο, να πάρει μεγαλύτερη έκταση πάνω στη σκηνή και να εμπλέξει περισσότερους ανθρώπους από εμένα και άλλον έναν. Είναι πρόκληση για μένα γιατί δεν το έχω δοκιμάσει. Νομίζω ότι αυτή η γλώσσα λειτουργεί σε μεγαλύτερη κλίμακα και υπάρχει τρόπος να μεταλαμπαδευτεί αυτή η αίσθηση, να μιλήσουν οι άνθρωποι αυτοί στον κόσμο. Είναι πολύ δυνατή ομάδα και χαίρομαι πάρα πολύ για τους συνεργάτες μου. Ήταν μεγάλη επιθυμία μου να συνεργαστώ με αυτούς τους ανθρώπους πάνω στη σκηνή.
»Είναι πολύ δυνατοί χαρακτήρες όλοι τους, ένας-ένας, δεν υπάρχει ούτε ένας αδύναμος. Και έρχονται από διαφορετικούς τομείς, ένας είναι ηθοποιός, άλλος είναι μουσικός, άλλος είναι χορευτής, άλλος είναι χορευτής χωρίς εκπαίδευση –όπως ο Ματσούκας που ήταν και στους "Τιτάνες", ο οποίος είναι street dancer– και για να βγει κάτι που να μη μοιάζει παράταιρο, χρειάστηκε πάρα πολλή δουλειά. Όλοι έφεραν πράγματα στην πρόβα που αισθάνθηκα ότι ανήκουν σε αυτό το σύμπαν. Η παράσταση έχει μέλλον μπροστά της, μετά τη Στέγη θα πάμε στο Παρίσι, στη Σαμπερί, στην Ανεσί, μέχρι του χρόνου τέτοια εποχή θα έχουμε παίξει σε δεκαπέντε διαφορετικά μέρη, κάποιος που ερμηνεύει έναν ρόλο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα καλό είναι να κάνει κάτι που σχετίζεται με αυτό, να μην είναι μόνο η δική μου προβολή πάνω του».
Στο «Elenit» το σύμπαν είναι αναλογικό και ψηφιακό ταυτόχρονα, η λαμαρίνα συνυπάρχει με τους εντυπωσιακούς φωτισμούς και τις ψηφιακές φωνές που το autotune κάνει να ακούγονται σαν λυγμοί, το sci-fi με το γήινο, τα τέρατα με τους ανθρώπους. «Υπάρχει ένα σύστημα τεράτων τσίρκου που μιλάνε μια δικιά τους γλώσσα και δημιουργείται ένας εφιάλτης πάνω στη σκηνή και υπάρχει και ο μουσικός που είναι ο μόνος κανονικός άνθρωπος ο οποίος βρίσκεται ψηλά, σαν θεός. Κάποια στιγμή τον καλούν σε ένα τραπέζι και μέσα από έναν έρωτα που στήνεται ρίχνουν αυτόν τον απλό άνθρωπο μέσα στον κόσμο των τεράτων, της τέχνης και των καλλιτεχνιζόντων. Και αυτός την πατάει, μπαίνει μέσα και τον απορροφάει το σύστημα. Είναι σαν την νομενκλατούρα των γκαλερί που βλέπουν ένα νέο παιδί και λένε "πω, τι ταλέντο, τι καταπληκτικός!" και τον ρουφάνε στο σύστημα και τον αποκεφαλίζουν. Τον κάνουν δικό τους. Κι η τέχνη το έχει αυτό».
«Γιατί ονόμασες την παράσταση "Elenit";». «Tο ελλενίτ είναι τίτλος-παρεξήγηση. Ο πατέρας μου ήταν αρχιτέκτονας και όταν ήμουν μικρός ήθελα να γίνω κι εγώ αρχιτέκτονας και πήγαινα μαζί του στις οικοδομές. Και έβλεπα αυτό το υλικό, το έβλεπα και στην Αθήνα και στη Λήμνο, το νησί που ερχόμαστε, σκουριασμένο στα κτίσματα στον δρόμο, σε μαντριά κατεστραμμένα και καινούργιο στις οικοδομές που δούλευε ο πατέρας μου. Τον είχα ρωτήσει το είναι αυτό το υλικό γιατί θυμάμαι ότι μου έκανε μεγάλη εντύπωση και μου είχε πει "είναι ελλενίτ". Έτσι κατάλαβα, έτσι μεγάλωσα.
»Όταν, λοιπόν, ξεκίνησα να σκέφτομαι το καινούργιο έργο και έπλαθα τον χαρακτήρα στο μυαλό μου και άρχισα να φαντάζομαι το σύμπαν του, σκεφτόμουν για κάποιον λόγο πολύ αυτό το υλικό, έτσι πήγα στον πατέρα μου και του είπα "θέλω να μου πεις αν το ελλενίτ βγαίνει σε διαφορετικές ποιότητες, γιατί θέλω ένα που να μπορώ να το τσαλακώνω στην παράσταση". Και μου λέει "το ελλενίτ δεν τσαλακώνεται". Του λέω, "μα, το έχω δει τσαλακωμένο παντού", και μαθαίνω τότε ότι αυτό που πίστευα για χρόνια ότι είναι ελλενίτ είναι η κυματοειδής λαμαρίνα, το ελλενίτ έχει απαγορευτεί εδώ και χρόνια. Προφανώς μου είχε πει ότι είναι ελλενίτ για να με ξεφορτωθεί επειδή έκανα συνέχεια ερωτήσεις.
»Μετά έψαξα και βρήκα την ιστορία του και κατάλαβα ότι είναι ένας τίτλος παρεξήγηση. Στην Ιταλία το έλεγαν "τερμίτ", ένα υλικό που θα ζήσει για πάντα, θα είναι αιώνιο, μέχρι που σκότωσε έναν σωρό κόσμο και πέθανε και το ίδιο. Στην Ελλάδα το ονόμασαν "ελλενίτ", με δύο λ, για να μοιάζει με ελληνικό προϊόν. Το ελλενίτ ήρθε το 1960, τότε άνοιξε το πρώτο εργοστάσιο, να μιμηθεί ένα υλικό που είχε ανακαλυφθεί το 1820, την κυματοειδή λαμαρίνα, ένα πολύ φτηνό υλικό και πολύ ανθεκτικό, που ήταν εύκολο να το χειριστεί ένας ανειδίκευτος μάστορας. Το ελλενίτ φτιάχτηκε από αμίαντο για να είναι πιο σκληρό και να μπορούν να το βάζουν στις στέγες, αλλά ήταν καταστροφή. Όλοι οι εργάτες στο εργοστάσιο που το κατασκεύαζε πέθαναν από καρκίνο, ο ένας μετά τον άλλο, κατάλαβαν ότι ο αμίαντος είναι καρκινογόνος και το ελλενίτ απαγορεύτηκε. Σκέφτηκα ότι ήταν ένας τέλειος τίτλος για το έργο γιατί εμπεριέχει και την παρεξήγηση και την καταστροφή».
»Με το fellowship της Πίνα Μπάους πήγα στη Χιλή, τη Νέα Ζηλανδία και τα νησιά του Πάσχα και συνάντησα την κυματοειδή λαμαρίνα ως υλικό παντού, Μου αρέσει που είναι το υλικό των φτωχών, οι παραγκουπόλεις είναι όλες φτιαγμένες από λαμαρίνα. Είναι ένα υλικό φτηνό και ανθεκτικό που το έχω συναντήσει στο Χονγκ Κονγκ, στον Καναδά, στη Ρεουνιόν, στη Βραζιλία. Στο Μονπελιέ, φεύγοντας από το αεροδρόμιο, είδα ένα ολόκληρο εργοστάσιο τεράστιο, με διαδρόμους που ενώνονται εναερίως, φτιαγμένο από λαμαρίνα. Και στη Νέα Ζηλανδία είδα ένα μεγάλων διαστάσεων κτίσμα-άγαλμα που δείχνει δύο πρόβατα από λαμαρίνα. Η Νέα Ζηλανδία και η Αυστραλία δε, επειδή είναι χώρες που η ανάπτυξή τους δεν συνοδευόταν από πλούτο, έχουν ειδικά sites που λένε ότι έχτισαν τη χώρα από λαμαρίνα.
»Προχθές μια φίλη μου, σχολιάζοντας τον τίτλο του έργου, μου είπε "κατάλαβα, έχεις εμπνευστεί από την Ελένη του Ευριπίδη εξού και το "Elenit". Είδα τον Αγαμέμνονα, είδα την Κλυταιμνήστρα, είδα την Ηλέκτρα, κατάλαβα γιατί έκλαιγε ο άλλος όλη την ώρα, ήταν η Ηλέκτρα! Με έκανε να γελάσω γιατί δεν το είχα σκεφτεί έτσι σε καμία περίπτωση. Στο μεταξύ, στο εξωτερικό τρελαίνονται με τη λέξη "ελλενίτ" γιατί τους θυμίζει hellenic. Ακούγεται πολύ ελληνική. Μου αρέσει, γιατί έχει και λίγο τα αρχικά του ονόματός μου, Ευριπίδης Λασκαρίδης...».
Info
Elenit του Ευριπίδη Λασκαρίδη
28/11-07/12, 20:30 (εκτός Δευτέρας-Τρίτης)
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνή
