Μας απειλεί όντως μια νέα οικονομική κρίση; Ρωτήσαμε το κατάλληλο πρόσωπο

Η απειλή μιας νέας οικονομικής κρίσης Facebook Twitter
Διερχόμαστε μια περίοδο χρηματοπιστωτικής αναταραχής που θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Εικονογράφηση: Ατελιέ/ LIFO
0

— Όλοι αναρωτιούνται αυτή την περίοδο αν ζούμε μέρες 2008, με την απειλή μιας νέας οικονομικής κρίσης. Η αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές δεν δημιουργεί πολλούς προβληματισμούς;
Το 2008 (με τη χρηματοοικονομική αναταραχή να έχει ξεκινήσει το 2007 στις ΗΠΑ) είχε ορισμένα ειδικά χαρακτηριστικά που ευθύνονταν για την έκταση που πήρε η κρίση. Το πρώτο ήταν ιδεολογικό: η κυβέρνηση Μπους με τον Πόλσον φλέρταραν για μεγάλο χρονικό διάστημα με την επικίνδυνη ιδεοληψία «ας αφήσουμε την αγορά να εκκαθαρίσει την κατάσταση». Έκαναν έναν χρόνο περίπου να αντιδράσουν αποφασιστικά (Νοέμβριος 2008). Το δεύτερο ήταν πραγματικό αλλά όχι άμεσα ορατό: υπήρχαν παντού «διαστημικά» χρηματοοικονομικά προϊόντα σε όλους τους ισολογισμούς, με απίστευτα στοιχήματα σε απίθανες μεταβλητές, που συνέθεταν περίπλοκα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Το τρίτο ήταν ότι η προηγούμενη σημαντική χρηματοοικονομική κρίση ήταν το 1997 στην Ασία, άρα η οικονομική πολιτική δεν είχε πρόσφατες μνήμες.

Εξάλλου, τα ρυθμιστικά εποπτικά πλαίσια ελέγχου επάρκειας των κεφαλαίων ήταν μόνο αυτά της Βασιλείας ΙΙ (2004), που δεν κάλυπταν μια σειρά από ζωτικά ζητήματα ελέγχου του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Και στις δύο περιπτώσεις, αφού εκδηλώθηκε το πρόβλημα, οι αρχές αντέδρασαν πολύ γρήγορα, έχοντας λύσει με αποτελεσματικό τρόπο το μεγάλο ζήτημα της ρυθμιστικής παρέμβασης του κράτους.

Μετά την κρίση του 2008 στις ΗΠΑ, οργανώθηκε το νομοθετικό πλαίσιο (νόμος Dodd-Frank) ελέγχου της τραπεζικής επάρκειας και στην Ευρώπη δημιουργήθηκαν υποδομές της ενιαίας τραπεζικής αγοράς (Single Supervisory Mechanism κ.λπ.) και τα τραπεζικά stress tests, τα οποία ελέγχουν τακτικά την τραπεζική κεφαλαιακή επάρκεια στην Ευρωζώνη.

Τώρα τα αίτια της κρίσης έχουν ένα κοινό υπόβαθρο, που είναι η άνοδος των επιτοκίων, άρα η αξία των τραπεζικών χαρτοφυλακίων (επενδύσεις σε ομόλογα) μειώνεται, αλλά παρ’ όλα αυτά η εξέλιξη είναι στα όρια της πρόβλεψης, αφού οι αυξήσεις δεν είναι πολύ μεγάλες ούτε αιφνιδιαστικές. Η σημερινή, εξάλλου, κρίση έχει δύο διαφορετικές πηγές: την κρίση στις αμερικανικές περιφερειακές τράπεζες (κάτω από 250 δισ. δολάρια ενεργητικό) και την κρίση στην Credit Suisse.

portrait
Παναγιώτης Πετράκης, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ

Και οι δύο έχουν ένα κοινό στοιχείο: την προβληματική τραπεζική διοίκηση που στις ΗΠΑ υποβοηθήθηκε από την απορρύθμιση του Τραμπ (2018) και στην Ελβετία από τη διστακτικότητα των ελβετικών αρχών να αντιμετωπίσουν τη μακροχρόνια έλλειψη συμμόρφωσης της Credit Suisse. Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, αφού εκδηλώθηκε το πρόβλημα, οι αρχές αντέδρασαν πολύ γρήγορα, έχοντας λύσει με αποτελεσματικό τρόπο το μεγάλο ζήτημα της ρυθμιστικής παρέμβασης του κράτους.

Και σήμερα υπάρχουν ζητήματα που, εάν έλθουν στην επιφάνεια, επειδή έχει πληγεί η εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα. Όμως η ταχύτατη αντίδραση των αρχών στις ΗΠΑ, στην Ελβετία και στην Ε.Ε. έχει θέσει, προς το παρόν, την κρίση εμπιστοσύνης υπό έλεγχο.

— Όσον αφορά τη χώρα μας και το κεφάλαιο των ζημιών από τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, υπάρχει κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί;
Τα «κόκκινα» δάνεια στις ελληνικές τράπεζες από το 2021 και μετά έχουν μειωθεί με έναν τρόπο που στο μέλλον θα αποτελέσει δείγμα «ηράκλειας» εξυγίανσης ενός τραπεζικού συστήματος μετά από μια μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση. Από τα 100 δισ. ευρώ που είναι, τα 14 δισ. ανήκουν σε τράπεζες και τα 86 δισ. σε funds. Εξάλλου τα 42 δισ. είναι οφειλές επιχειρήσεων, τα 42 δισ. είναι οφειλές νοικοκυριών και τα υπόλοιπα ελεύθερων επαγγελματιών.

— Θα αυξηθούν τα «κόκκινα» δάνεια με την άνοδο των επιτοκίων;
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αύξησή τους, αλλά σε περιορισμένο βαθμό. Από τον μηχανισμό της έκδοσης βεβαίωσης «ευάλωτων δανειοληπτών» μαθαίνουμε ότι μέχρι τώρα έχουν γίνει περίπου 25.000 αναζητήσεις για έκδοση παρόμοιας βεβαίωσης.

Δεν γνωρίζουμε εάν όλοι είναι πράγματι «ευάλωτοι δανειολήπτες», αλλά με έναν μέσο όρο 100.000 ανά δάνειο, η μέγιστη οροφή νέων «κόκκινων» δανείων θα μπορούσε να είναι τα 2,5 δισ. ευρώ. Είναι ένα αξιόλογο θέμα για τα νοικοκυριά που πλήττονται, αλλά δεν έχει πάρει διαστάσεις που να απειλούν την οικονομία. Συμπερασματικά, διερχόμαστε μια περίοδο χρηματοπιστωτικής αναταραχής που θέλει ιδιαίτερη προσοχή.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέφανος Ροζάνης: «Τα Εξάρχεια εκβαρβαρίστηκαν»

Lifo Videos / Στέφανος Ροζάνης: «Τα Εξάρχεια εκβαρβαρίστηκαν»

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας, γνωστός και ως «αναρχικός φιλόσοφος», μιλά χωρίς ωραιοποιήσεις για την πολιτική που έχει καταντήσει λογιστική διαχείριση και για την ακροδεξιά που ολοένα περισσότερο θυμίζει θρησκευτική δεισιδαιμονία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πώς η Αθήνα έφτασε να έχει παγκόσμια πρωτιά στα άδεια και εγκαταλελειμμένα σπίτια

Radio Lifo / Πώς η Αθήνα έφτασε να έχει παγκόσμια πρωτιά στα άδεια και εγκαταλελειμμένα σπίτια

Την ώρα που ένας στους πέντε πολίτες της χώρας ζει υπό τον μόνιμο φόβο της απώλειας της στέγης του, η Αθήνα κατέχει ένα τρομακτικό ρεκόρ. Η Ντίνα Καράτζιου συζητά με τον οικονομολόγο και συγγραφέα Δημήτρη Ιωάννου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Παύλος Τσίμας: «H σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ευνοεί τον ρόλο της Τουρκίας»

Lifo Videos / Παύλος Τσίμας: «H σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ευνοεί τον ρόλο της Τουρκίας»

Ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα της νέας σύγκρουσης Ισραήλ–Ιράν; Πόσο επηρεάζεται η Ελλάδα από τις εξελίξεις; Και γιατί βγαίνει κερδισμένος ο Ερντογάν; Ο Παύλος Τσίμας συζητά με τον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Καβάφης μέσα από το βλέμμα των καλλιτεχνών

Ο Καβάφης ανάμεσά μας / Ο Καβάφης μέσα από το βλέμμα των καλλιτεχνών

Τι μπορεί να σημαίνει σήμερα ο Καβάφης για έναν σκηνοθέτη και μια εικαστικό; Πώς «διαβάζεται» η μορφή του μέσα από το βλέμμα δύο σύγχρονων δημιουργών με διαφορετικές διαδρομές; Ο σκηνοθέτης Αριστοτέλης Μαραγκός, με διεθνή εμπειρία, και η εικαστικός Farida El Gazzar, με κοσμοπολίτικη πορεία, αντλούν έμπνευση από τον ποιητή, τη σχέση τους με την Αλεξάνδρεια και τα ευρήματα του Αρχείου Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ανδρέας Τετέι: «Πονάει πολύ το να σε αποκαλούν “μαϊμού” στο γήπεδο»

Οι Άλλοι / Ανδρέας Τετέι: «Πονάει πολύ το να σε αποκαλούν “μαϊμού” στο γήπεδο»

Ο παίκτης της Κηφισιάς θυμάται την καθημερινότητά του στη Φωκίωνος Νέγρη, εξηγεί γιατί μπήκε στο ποδόσφαιρο και περιγράφει την εμπειρία του από τον ρατσισμό που επικρατεί στα γήπεδα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Πόσα νέα σπίτια και πόσους τουρίστε αντέχουν ακόμα τα νησιά;

Radio Lifo / Πόσα νέα σπίτια και πόσους τουρίστες αντέχουν ακόμα τα νησιά;

Στην Ελλάδα –και ιδιαίτερα στα νησιά– τα τελευταία χρόνια παρατηρείται συχνά το φαινόμενο πολίτες και οργανώσεις να προσφεύγουν στο ΣτΕ προκειμένου να σταματήσουν ιδιωτικές επενδύσεις ή σχέδια δόμησης που απειλούν τοπία και οικοσυστήματα. Τι μας λέει αυτό για το θεσμικό μας σύστημα;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γιάννης Παντελάκης: Το «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» πουλάει

Lifo Videos / Γιάννης Παντελάκης: Το «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» πουλάει

Ο αρθρογράφος της LIFO σχολιάζει στον Γιάννη Πανταζόπουλο τις κινήσεις του Αντώνη Σαμαρά και του Αλέξη Τσίπρα για τη δημιουργία νέων κομμάτων και εξηγεί γιατί «οι ικανοί δεν μπαίνουν πια στην πολιτική».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιώργος Αυγερόπουλος: Στη Γάζα είδα ανθρώπους που έχουν συμφιλιωθεί με τον θάνατο»

Γιώργος Αυγερόπουλος / «Στη Γάζα είδα ανθρώπους που έχουν συμφιλιωθεί με τον θάνατο»

O βραβευμένος πολεμικός ανταποκριτής περιγράφει στον Γιάννη Πανταζόπουλο τις πιο σκληρές μνήμες του από τη Γάζα και εξηγεί γιατί η παρούσα κρίση δεν έχει καμία σχέση με τις προηγούμενες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Παιδικά πάρτι, αυτή η μάστιγα!

Ψυχή & Σώμα / Παιδικά πάρτι, αυτή η μάστιγα!

Πώς θα βγουν αλώβητοι οι γονείς από τον «οδοστρωτήρα» που λέγεται παιδικά πάρτι; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τον εικαστικό Αλέξανδρο Γεωργίου, μπαμπά του οκτάχρονου Παναγιώτη, και τη Νινέττα Γιακιντζή, μαμά του εφτάχρονου Ιάσονα.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Pan Pan: «Πάντα αναζητάω να βλέπω την πόλη από ψηλά»

Lifo Videos / Pan Pan: «Μ' αρέσει πάντα να βλέπω την πόλη από ψηλά»

O Pan Pan δεν είναι μόνο μουσικός ή κομίστας· ό,τι δημιουργεί μοιάζει συχνά με μια προσωπική ξενάγηση στην Αθήνα των ’90s και των ΄00s, μέσα από το βλέμμα ενός παιδιού που μεγάλωσε στην «κρυμμένη» γειτονιά του Πολυγώνου.